Bzimogeni bzinthu bzimwebzi

Ndokoni pa mbuto ya misolo ya nkhani

Yahova Ambatitsangalaza pa Matsautso Yathu Yense

Yahova Ambatitsangalaza pa Matsautso Yathu Yense

‘Mulungu omwe ambatitsangalaza mu njira iri-yense . . . ambatitsangalaza pa matsautso yathu yense.’—2 WAKOLINTO 1:3, 4.

NYIMBO: 8, 129

1, 2. Kodi Yahova ambatitsangalaza tani tikagumana na mayezo, ndipo ni piciro liponi lomwe timbaligumana m’Fala lace?

M’BALE munango wacitswaka akhakumbukira mafala ya pa 1 Wakolinto 7:28, yomwe yambalewa kuti omwe walowola ayai walowodwa ‘an’dzakhala na matsautso m’thupi mwawo.’ Iye adakabvunza m’bale munango omwe ni mkulu wa gwere omwe ali m’banja kuti: “Kodi ‘matsautso’ yomwe yankulewedwaya ni ciyani ndipo ndingadzalimbane nayo tani ndikadzalowola?” M’bale wacikulireyo akanati kumutawira, adauza tswakalo kuti likumbukire mafala ya mpostolo Paulo yakuti: Yahova ni ‘Mulungu omwe ambatitsangalaza mu njira iri-yense, omwe ambatitsangalaza pa matsautso yathu yense,’ ayai mabvuto.—2 Wakolinto 1:3, 4.

2 Timbadziwa kuti Yahova, Baba wathu, ambatifuna ndipo iye ambatitsangalaza tikagumana na mabvuto. Ndokumbukirani nsiku yomwe Yahova adakuthandizani na kukutsogolerani mwakuphatisa basa Fala lace. Tingatsimikize kuti iye ambatifunira bzabwino ninga momwe adacitira na atumiki wace wakale.—Werengani Jeremiya 29:11, 12.

3. Kodi mu nkhani ino tin’cezerana mibvunzo iponi?

3 Kawiri-kawiri, bzimbapusa kupirira mabvuto na mayezo tikadziwa comwe cidayambisa. Tsono thangwe ranyi timbagumana na mabvuto m’banja? Ndipo kodi bziratizo bzakale na bza nsiku zino bzingatithandize tani kugumana mtsangalazo? Bwerani titawire mibvunzoyi ticiwona kuti tingapirire tani mayezo.

MABVUTO M’BANJA

4, 5. Kodi ni mabvuto yaponi yomwe mwamuna na mkazi angagumane nayo?

4 Pomwe Yahova adalenga mkazi wakuyamba, iye adamupereka kwa mwamuna acikhala mkazi wace. Ndipo Yahova adalewa kuti: ‘Mwamuna an’dzasiya baba wace na mai wace, acidzaphatana na mkazace, ndipo awiriwo an’dzakhala thupi libodzi.’ (Ciyambo 2:24) N’cadidi kuti tensenefe ndife wakuperewera. (Waroma 3:23) Ndipopa, mwamuna na mkazi akalowolana, angadikhire kugumana na mabvuto. Mwa ciratizo, mtsikana omwe anati kulowodwa ambabvera abereki wace. Ndipo nsiku zakuyambirira, mwamuna anganeseke kutsogolera mkazi wace, ndipo mkazimbo bzingamunese kubvuma kutsogoleredwa na mwamuna wace koma acipitiriza kufuna kutsogoleredwa na abereki wace. Koma Bibliya limbalewa kuti m’banja mwamuna ndiye msolo wa mkazi wace. (1 Wakolinto 11:3) Kuthumizira bzimwebzi, mu nsiku zakuyambirira za moyo wa banja, pangawoneke kusaya kubvesesana kwa anyakulowolanawo na amibzala, ndipo bzimwebzi bzingabweresembo mabvuto.

5 Kumbukiranimbo momwe mwamuna na mkazi ambabvera mkaziyo akakhala na pathupi. Napo kuti iwo angadekedwe kwene-kwene, koma kawiri-kawiri ambakhalambo na thupo. Thupolo lingakhale la kukumbukira penu mwanayo an’dzabadwa bwino ayai ne. Iwo angakhalembo na thupo pa nkhani ya kuthumizirika kwa kobiri zomwe an’dzayamba kudzonga. Ndipo mwanayo akabadwa, banjalo lin’funika kucinja bzinthu bzinango. Mkaziyo angamale nthawe zizinji ankusamalira mwanayo. Ndipo bzimwebzi bzingacitise kuti mwamuna na mkaziyo aleke kukhala na nthawe zizinji za kucitira bzinthu pabodzi ninga momwe akhacitira kale. Ndipo mwamunayo udindo bwace bumbathumizirika. Iye an’funika kutsimikizira kuti ankusamalira bzakusaya bza mkazi wace na bza mwanayo.

6-8. Kodi wanthu wakulowolana angabzibve tani akakhala na bvuto la kusaya kubereka?

6 Mabanja manango yambagumana na mabvuto ya mtundu unango. Mwa ciratizo, bvutolo lingakhale lakusaya kubereka, napo iwo acifunisisa kukhala na wana. Ndipo mkazi akambasaya kukhala na pathupi, bzimbamuwawa kwene-kwene mu mtima. (Mimwani 13:12) Mu nthawe za m’Bibliya, mkazi kulowodwa na kukhala na wana cikhali cinthu cakufunika kwene-kwene. Ndipopa Rakeli, mkazi wa Djakobi, akhakhala wakusunama kwene-kwene thangwe ra kusaya kubereka koma m’bale wace Leya akhana wana. (Ciyambo 30:1, 2) M’madziko manango nsiku zino, wanthu azinji ambawona kuti kukhala na wana azinji ni cinthu cakufunika kwene-kwene. Ndipo mamisiyonario yomwe yambakhala m’madziko yamweya kawiri-kawiri yambabvunzidwa na wanthuwo kuti thangwe ranyi iwo alibe wana. Napo kuti mamisiyonarioyo yambayeza kuwafotokozera mwakubveka bwino, winango ambapitiriza kulewa kuti, “tinkucitirani mpembo kuti nsiku inango mudzakhale na wana.”

7 Onani ciratizo cinango. Mpfumakazi inango ya ku Inglaterra ikhafunisisa kukhala na mwana. Koma pomwe adadziwa kuti bzingadakwanisika lini kukhala na wana m’dziko la Sathaniri, iye adasunama kwene-kwene. Tenepo mpfumakaziyo na mwamuna wace adapangana bza kuyanya mwana. Koma nsiku zinango iye akhakhala wakukhumudwa. Iye adalewa kuti, “Ndikhadziwa kuti kuyanya mwana kungandendemerane lini na mwana omwe ndingadacita kubereka ndekha.”

8 Bibliya limbalewa kuti mkazi ‘an’dzakhotcerereka mwa kubala wana.’ (1 Timotio 2:15) Koma bzimwebzi bzinkuthandauza lini kuti mkazi an’dzatambira moyo wakusaya kumala thangwe ra kubereka wana. Tenepo, kodi vesi limweri limbathandauza ciyani? Mai ambakhala wakutanganidwa kwene-kwene na basa la kusamalira pa mui na wana wace. Ndipo bzimwebzi bzingamuthandize kutcenkha magunkha ayai kupitira nkhani za anikaciro. (1 Timotio 5:13) Napo acite bzimwebzo iye angagumane na mabvuto basi m’banja mwace.

Yahova ambatipasa mapiciro mazinji yomwe yambatitsangalaza tikagumana na mabvuto

9. Kodi ni bvuto liponi lomwe wanthu wakulowolana angagumane nalo?

9 Mabvuto manango yomwe wanthu wakulowolana ambagumana nayo, ni kufedwa mwamuna ayai mkazi. Azinji ankupirira bvuto limweri, napo kuti iwo akhadikhira lini kuti bzimwebzi bzingadawacitikira. Akristau ambakhulupira cidikhiro ca kulamusidwa kwa anyakufa ndipo bzimwebzi bzimbawatsangala. (Juwau 5:28, 29) Mwakuphatisa basa Bibliya, Yahova ambatipasa mapiciro mazinji yomwe yambatitsangalaza tikagumana na mabvuto. Tsapano bwerani tiwone momwe atumiki winango wa Yahova adatsangalazidwira na momwe bzimwebzi bzidawathandizira.

Kodi mungagumane tani mtsangalazo mwanzanu wa m’banja akafa? (Onani ndime 9, 12)

MTSANGALAZO POMWE TINKUGUMANA NA MABVUTO

10. Kodi Ana adatsangalazidwa tani? (Onani cithunzi-thunzi pa tsamba 3.)

10 Onani bzomwe bzidacitikira Ana, mkazi omwe mwamuna wace Elikana akhamufuna kwene-kwene. Iye akhafuna kwene-kwene kukhala na wana koma bzikhakwanisika lini. Tsono mwamuna wace akhana mkazi winango wakucemeredwa Penina omwe akhana wana azinji. (Werengani 1 Samuweri 1:4-7.) Kuti bziipiretu, Penina akhambaseka Ana ‘gole na gole’ thangwe ra kusaya kubereka. Bzimwebzi bzikhakhumudwisa kwene-kwene Ana. Kodi n’ciyani comwe iye adacita kuti agumane mtsangalazo? Iye adapemba kwa Yahova. Ndipo Ana adayenda ku tendi lakunamatira Yahova acikapemba kwa nthawe zizinji. Iye adakumbira Yahova kuti amupase mwana wacimuna ndipo adakhulupira kuti Yahovayo angadamuthandiza. Pambuyo pa mpemboyo, iye adabzibva wakupepukidwa ndipo ‘alibe kukhala pomwe na thupo.’ (1 Samuweri 1:12, 17, 18) Iye akhadziwa kuti Yahova angadamupasa mwana ayai angadamutsangalaza mu njira inango.

11. Kodi mpembo ungatitsangalaze tani?

11 Pakuti ndife wakuperewera ndipo tinkukhala m’dziko la Sathani, tin’pitiriza kugumana mayezo. (1 Juwau 5:19) Koma tinalo thandizo. Tingapembe kwa Yahova, omwe ni ‘Mulungu wa mtsangalazo wense.’ Bzimwebzi ndibzo bzomwe Ana adacita. Iye adauza Yahova bzense ninga momwe akhabvera, acimukumbira thandizo. Mwakundendemerana na bzimwebzi, tikambagumana na mabvuto, tin’funika kucita bzizinji sikuti kundouza Yahova mabvuto yathuyo. Tin’funika kumukumbira thandizo na kumufotokozera bzense bzomwe tinkubva.—Wafiripo 4:6, 7.

12. Kodi n’ciyani comwe cidathandiza Ana kukhala wakukondwa napo kuti akhagumana na mayezo?

12 Tingakhale wakusunama kwene-kwene thangwe ra kusaya kubereka ayai thangwe ra kufedwa wacibale wathu. Napo bziri tenepo, tingagumane mtsangalazo. Kumbukirani ciratizo ca Ana wa mu nthawe ya Jezu. Pambuyo pa magole manomwe yokha ya malowozi, mwamuna wace adafa. Ndipo bzinkuwoneka ninga kuti iye akhalibe mwana ne na m’bodziyo. Tsono n’ciyani comwe cidamuthandiza kuti apirire? ‘Iye nthawe zense akhagumanika mu tempwlo.’ Napo pomwe Ana akhana magole 84 yakubadwa, iye akhayenda kukapemba na kunamata Yahova mu tempwlo. (Luka 2:37) Bzimwebzi ndibzo bzomwe bzidamutsangalaza na kumuthandiza kukhala wakukondwa napo kuti akhagumana na mayezo.

13. Kodi axamwali wathu angatitsangalaze tani tikacitiridwa bzinthu bzakutikhumudwisa na acibale wathu ?

13 Tingagumanembo mtsangalazo kucokera kwa axamwali wacadidi m’gwere. (Mimwani 18:24) Paula akhana magole maxanu basi yakubadwa pomwe mai wace adaleka kutumikira Yahova. Thangwe ra bzimwebzi, Paula adasunama ndipo bzinthu bzikhamufambira lini bwino. Koma mpfumakazi inango yomwe ikhali mpainiya yakucemeredwa Ann, idamulimbisa ndipo ikhacita naye bzinthu mwa lufoyi. Paula adalewa kuti: “Napo kuti Ann akhali lini wacibale wangu, koma thupo lomwe adandilatiza lidandithandiza kuti ndipitirize kutumikira Yahova.” Na kupita kwa nthawe, mai wa Paula adayamba pomwe kutsonkhana ndipo bzimwebzi bzidakondwesa kwene-kwene Paula. Ann ambakondwambo thangwe rakuti adathandiza Paula kuti apitirize kutumikira Yahova.

14. Kodi timbagumana phindu liponi tikambatsangalaza winango?

14 Tikambamala nthawe yathu tinkucitira wanthu winango bzinthu bzabwino, kawiri-kawiri timbayebwa mabvuto yathu caiyo. Mwa ciratizo, mpfumakazi zizinji zakulowodwa na zakusaya kulowodwa, zimbapalizira bzipsa bzabwino bza Umambo, thangwe zimbadziwa kuti zimbakhala zinkuphata basa pabodzi na Yahova na kucita cakulinga cace. Bzimwebzi bzimbawacitisa kukhala wakukondwa. Tensenefe tingalatize thupo kwa wanthu mwa kuwapalizira bzipsa bzabwino. Ndipo tikambacitira bzabwino abale na mpfumakazi zathu, uxamwali bwathu na iwo bun’dzalimba. (Wafiripo 2:4) Bzimwebzi ndibzo bzomwe mpostolo Paulo adacita. Iye akhana thupo na winango ninga momwe ‘mayi wakumamisa ambacitira akambasamalira wana wace.’ Paulo adatsangalaza na kulimbisa abale wace ‘ninga momwe baba ambacitira na wana wace.’—Werengani 1 Watesalonika 2:7, 11, 12.

MTSANGALAZO M’BANJA

15. Kodi mbani omwe ana udindo bwa kupfunzisa wana bza Yahova?

15 Kodi tingatsangalaze tani mabanja ya mu gwere? Nthawe zinango, abale watsapano m’cadidi angatikumbire kuti tiwathandize kupfunzisa wana wawo bza Yahova ayai pinango kuti tipfunzise wanawo Bibliya. Bibliya limbalewa kuti Yahova adapereka kwa abereki udindo bwa kupfunzisa wana wawo. (Mimwani 23:22; Wayefezo 6:1-4) Napo kuti nthawe zinango iwo angathandizidwe na wanthu winango, tsono mpsakufunika kwene-kwene kuti abereki ambapfunzise wokha wana wawo. Abereki an’funika kumbaceza na wana wawo nthawe zense.

Abereki an’funika kumbaceza na wana wawo nthawe zense

16. Kodi tin’funika kumbakumbukira ciyani tikambapfunzisa wana?

16 M’bereki akatikumbira kuti tipfunzise Bibliya mwana wace, tin’funika kumbakumbukira kuti tiribe udindo ninga bwa m’berekiyo. Nthawe zinango tingapfunze Bibliya na mwana omwe abereki wace ni Mboni lini za Yahova. Tikambapfunzisa wana omwe mbathu lini, bzingakhale bwino kumbawapfunzisira pamui pawo pomwe abereki wace ali pamuipo ayai timbakhale pabodzi na Mboni inango yakukhwima mwauzimu ayai kucitira pfunzirolo pa mbuto ya padeca. Tikacita bzimwebzo tin’dzacitisa lini wanthu winango kukhala na makumbukidwe yakuipa. Na nthawe, pinango aberekiwo angadzapfunzise wokha wana wawowo bza Yahova.

17. Kodi wana angatsangalaze tani wanthu wa m’banja mwawo?

17 Wana omwe ambapfunza bza Yahova angatsangalaze na kulimbisa wanthu wa pa mui pawo. Kodi angacite tani bzimwebzi? Akambalemekeza abereki wawo na kucita nyongo yakuthandiza aberekiwo mwa njira zakusiyana-siyana. Kuthumizira bzimwebzi, banja lense limbalimbisidwa wana akambakhala wakukhulupirika kwa Yahova. Pomwe Cigumula ca Madzi cikhanati kubwera, Lameki akhanamata Yahova. Iye adalewa bza mwana wace Nowe kuti: ‘Uyu ndiye an’dzatibweresera mtsangalazo ku mabasa yathu yakuwawa, yomwe yadabwera kucokera ku thaka lakutembereredwa na Yahova.’ Polofesiyayi idakwanisika pomwe Yahova adacosa temberero pa dziko la pansi pa Cigumula ca Madzi. (Ciyambo 5:29; 8:21) Nsiku zino, wana omwe ambapitiriza kukhala wakukhulupirika kwa Yahova ambakhalambo mtsangalazo kwa wanthu wa m’banja mwawo. Iwo angathandize ali-wense wa m’banja mwawo kupirira mayezo yomwe angagumane nayo tsapano na yomwe angadzagumane nayo kutsogolo.

18. Kodi n’ciyani comwe cingatithandize kuti tipirire mayezo yali-yense?

18 Atumiki wa Yahova nsiku zino ambagumana mtsangalazo akambacita mpembo, akambakumbukira bziratizo bza m’Bibliya na kukhala pa uxamwali bwakulimba na abale na mpfumakazi zawo za m’gwere. (Werengani Psalymo 145:18, 19.) Yahova nthawe zense ngwakukonzeka kutitsangalaza ndipo tinkupenukira lini kuti iye an’dzatithandiza kulimbana na mayezo yense yomwe tingagumane nayo!