Bzimogeni bzinthu bzimwebzi

Ndokoni pa mbuto ya misolo ya nkhani

N’thangwe Ranyi Tin’funika Kupitiriza Kubala ‘Bzisapo Bzizinji’?

N’thangwe Ranyi Tin’funika Kupitiriza Kubala ‘Bzisapo Bzizinji’?

‘Babangu ambatumbizidwa mukambapitiriza kubala bzisapo bzizinji muciratiza kuti ndimwe anyakupfunza wangu.’—JUWAU 15:8.

NYIMBO: 53, 60

1, 2. (a) Kodi n’ciyani comwe Jezu adacezerana na anyakupfunza wace usiku bomwe mangwana yace angadafa? (Onani cithunzi-thunzi pa tsamba lino.) (b) N’thangwe ranyi mpsakufunika kumbakumbukira bza mathangwe yomwe yambaticitisa kupalizira? (c) Kodi tin’cezerana ciyani mu nkhani ino?

USIKU bomwe mangwana yace angadafa, Jezu adaceza na apostolo wace kwa nthawe itali. Iye adawatsimikizira kuti akhawafuna kwene-kwene, ndipo adawafotokozerambo bza there lakulewa bza mpesa, lomwe tidapfunza mu nkhani yapitayi. Jezu akhafuna kulimbisa anyakupfunza wace kuti ‘apitirize kubala bzisapo bzizinji,’ bzomwe ni kupitiriza kumbapalizira bzipsa bza Umambo mwakupirira.—Juwau 15:8.

2 Tenepo, Jezu adauza anyakupfunza wace sikuti kokha bzomwe iwo akhafunika kucita koma adawauzambo bza mathangwe yomwe angadacitira bzimwebzo. Ndipo iye adawauza kuti n’thangwe ranyi iwo akhafunika kupitiriza kucita basa lakupalizira. Mpsibodzi-bodzimbo na ifepano, tin’funika kumbakumbukira bza mathangwe yomwe yambaticitisa kupitiriza kupalizira. Ndipo kucita bzimwebzi kun’dzatithandiza kupirira pomwe tinkucitira ‘umboni kwa mitundu yense.’ (Mateu 24:13, 14) Mu nkhani ino, tin’cezerana mathangwe manai ya m’Bibliya yomwe yambaticitisa kupalizira. Ndipo tin’cezeranambo bza mphaso zinai zakucokera kwa Yahova zomwe zimbatithandiza kupitiriza kubala bzisapo.

TIMBATUMBIZE YAHOVA

3. (a) Mwakubverana na Juwau 15:8, kodi thangwe likulu lomwe limbaticitisa kupalizira ndiponi? (b) Kodi mphesa zakufotokozedwa mu there la Jezu zimbaimira ciyani, ndipo n’thangwe ranyi tinkulewa tenepo?

3 Thangwe likulu lomwe limbaticitisa kuti timbapalizire ndakuti timbafuna kutumbiza Yahova na kucenesa dzina lace. (Werengani Juwau 15:1, 8.) * Pomwe Jezu adafotokoza bza there lakulewa bza mpesa, iye adandendemeza Yahova na mulimi, omwe ambalima mphesa. Ndipo Jezu adalewa kuti iye ni mpesa ndipo ateweri wace ni mthambi. (Juwau 15:5) Tenepo mu thereli, mphesa zimbaimira bzisapo bzomwe anyakupfunza wa Jezu ambabala, ayai basa lakupalizira lomwe iwo ambacita. Ndipo Jezu adauza apostolo wace kuti: ‘Babangu ambatumbizidwa mukambapitiriza kubala bzisapo bzizinji.’ Mpesa ukambabala mphesa zabwino, umbatumbizisa mulimi wace. Mpsibodzi-bodzimbo na ifepano, tikambacita nyongo yakupalizira bzipsa bza Umambo, timbalemekezesa na kutumbizisa Yahova.—Mateu 25:20-23.

Tikambacita nyongo yakupalizira bzipsa bza Umambo, timbalemekezesa Yahova

4. (a) Kodi timbacenesa tani dzina la Mulungu? (b) Kodi imwepo mumbabzibva tani thangwe ra kukhala na mwayi wakucenesa dzina la Mulunguyo?

4 Dzina la Mulungu ndakucena kale. Ndipo palibe comwe tingacite kuti ticitise dzinalo kukhala lakucena kuposa momwe liririmo. Koma tikambapalizira bzipsa bzabwino, ifepano timbakhala tinkucenesa dzina la Mulungu. Mwa njira iponi? Onani bzomwe mpolofeta Zaiya adalewa. Iye adati: ‘Yahova wa anyankhondo—ndiye omwe mun’funika kumbamuwona kuti ngwakucena.’ (Zaiya 8:13) Tenepo, timbacenesa dzina la Mulungu, Yahova, tikambawona dzinalo kukhala lakufunika kwene-kwene kuposa madzina yense na pomwe tinkuthandiza winango kuti alidziwembo. (Mateu 6:9) Mwa ciratizo, tikambapfunzisa wanthu bza makhalidwe yabwino yomwe Yahova anayo, pabodzi na cakulinga comwe iye anaco kwa wanthufe, cakudzakhala na moyo wakusaya kumala m’Paraizo, timbawathandiza kuwona kuti bzinthu bzense bzakuipa bzomwe Sathani ambalewa pakulewa bza Yahova, mpsakunama. (Ciyambo 3:1-5) Ndipo timbacenesambo dzina la Mulungu tikambathandiza wanthu kudziwa kuti Yahova ngwakuthemera ‘kupasidwa mbiri, ulemu na mphanvu.’ (Cibvumbulutso 4:11) Rune, omwe ankutumikira ninga mpainiya kwa magole 16, adati: “Kudziwa kuti ndidapasidwa mwayi wakukhala mboni ya Mulengi wa cirengedwe cense, kumbandikondwesa kwene-kwene. Ndipo cikhumbo cangu cakufuna kupalizira cimbathumizirika.”

TIMBAFUNA YAHOVA NA MWANA WACE

5. (a) Mwakubverana na Juwau 15:9, 10, kodi ndiponi thangwe laciwiri lomwe limbaticitisa kupalizira? (b) Kodi Jezu adathandiza tani anyakupfunza wace kubvesesa kuti iwo akhafunika kupirira?

5 Werengani Juwau 15:9, 10. * Thangwe laciwiri lomwe limbaticitisa kupalizira bzipsa bza Umambo ndakuti timbafuna Yahova na Jezu. (Marko 12:30; Juwau 14:15) Jezu adauza anyakupfunza wace kuti akhafunika ‘kupitiriza kukhala mu lufoyi lace.’ N’thangwe ranyi iye adalewa tenepo? Thangwe ndakuti iye akhadziwa kuti ateweri wace akhafunika kupirira kuti akhale na moyo ninga Akristau wacadidi. Ndipo pa Juwau 15:4-10, timbawona kuti Jezu adaphatisa basa kazinji kense fala lakuti ‘kupitiriza’ kuti athandize anyakupfunza wacewo kubvesesa kuti iwo akhafunika kupirira.

6. Kodi tingalatize tani kuti tin’funa kupitiriza kukhala mu lufoyi la Kristu?

6 Kodi tingalatize tani kuti tin’funa kupitiriza kukhala mu lufoyi la Kristu ticimbafunidwa naye? Mwa kumbamubvera. Ndipo Jezu ambafuna kuti timbacite bzomwe iye adacita. Iye adati: ‘Inepano ndasunga bzakutonga bza Baba, ndicikhala mu lufoyi lace.’ Jezu ni ciratizo cabwino kwene-kwene kwa ifepano.—Juwau 13:15.

7. Kodi n’kubverana kuponi komwe kulipo pakati pa lufoyi na kubvera?

7 Jezu adalatiziratu padeca kuti pana kubverana pakati pa lufoyi na kubvera. Iye adati: ‘Omwe an’tambira bzakutonga bzangu, acibzisunga, umweyo ndiye ambandifuna.’ (Juwau 14:21) Malamulo ya Jezu yambacokera kwa Baba wace, tenepo, tikambabvera lamulo la Jezu lakupalizira, timbalatizambo kuti timbafuna Yahova. (Mateu 17:5; Juwau 8:28) Ndipo tikambalatiza kuti timbafuna Yahova na Jezu, iwo an’dzatithandiza kupitiriza kukhala mu lufoyi lawo.

TIMBACENJEZA WANTHU

8, 9. (a) Kodi ndiponi thangwe lacitatu lomwe limbaticitisa kupalizira? (b) Kodi mafala ya Yahova yomwe yambagumanika pa Zakiyeri 3:18, 19 na Zakiyeri 18:23 yambatithandiza tani kupitiriza kupalizira?

8 Thangwe lacitatu lomwe limbaticitisa kupalizira ndakuti timbafuna kucenjeza wanthu bza kufendera kwa nsiku ya Yahova. Mu Bibliya, Nowe ambafotokozedwa ninga ‘mpalizi.’ (Werengani 2 Pedru 2:5.) * Pomwe Cigumula ca Madzi cikhanati kufika, mafala yomwe Nowe akhapalizira wanthu yakhaphatanidza mafala ya cenjezo yomwe yakhalewa bza kupfudzidwa kwa dziko lakuipalo. N’thangwe ranyi tinkulewa tenepo? Jezu adati: ‘M’nsiku zomwe cigumula ca madzi cikhanati kucitika, wanthu akhadya, akhamwa; amuna akhalowola, akazi akhalowodwa, mpaka pa nsiku yomwe Nowe adapita m’cingalawa cire. Wanthu alibe kucita ciri-cense pa bzomwe bzikhacitika, mpaka pomwe cigumula cidafika ciciwapsairiratu wensewo, tenepombo ni momwe bzin’dzacitikira pa kukhala kwa Mwana wa munthu.’ (Mateu 24:38, 39) Napo wanthu azinji alibe kubvera mafala yomwe Nowe akhapalizira, iye mwakukhulupirika adapitiriza kucenjeza wanthuwo na mafala yomwe Yahova akhadamuuza.

9 Nsiku zino, tinkupalizira mafala yakulewa bza Umambo yomwe yankupasa wanthu mwayi wakudziwa bzomwe Mulungu an’dzacitira wanthufe kutsogoloku. Ninga Yahova, tinkufunisisa kuti wanthu abvere mafalaya ‘acipitiriza kukhala na moyo.’ (Zakiyeri 18:23) Ndipo tikambapalizira bzipsa bzabwino nyumba na nyumba na m’mbuto zapadeca, ifepano timbacenjeza wanthu azinji bza kubwera kwa Umambo bwa Mulungu na kupfudzidwa kwa dzikoli.—Zakiyeri 3:18, 19; Danyeri 2:44; Cibvumbulutso 14:6, 7.

TIMBAFUNA WANTHU

10. (a) Mwakubverana na Mateu 22:39, kodi ndiponi thangwe lacinai lomwe limbaticitisa kuti tipalizire? (b) Kodi Paulo na Sila adathandiza tani mulindiri wa m’kawoko mu mzinda wa Firipo?

10 Thangwe lacinai lomwe limbaticitisa kuti tipitirize kupalizira ndakuti timbafuna wanthu. (Mateu 22:39) Lufoyi limweri limbatithandiza kuti tipitirize kupalizira, thangwe timbadziwa kuti wanthu angacinje khalidwe lawo, bzinthu bzikacinja pa moyo wawo. Mwa ciratizo, anyakutsutsa adakwekweta Paulo na Sila aciwathusa m’kawoko mu mzinda wa Firipo. Koma pakati pa usiku, kudacitika citeketeke camphanvu comwe cidafungula misuwo ya m’kawokomo. Tenepo, mulindiri wa m’kawokomo adacita mantha thangwe akhakumbuka kuti anyam’kawokowo athawa ndipo akhafuna kubzipha. Tsono Paulo adakuwa kuti: ‘Leka kubzipweteka!’ Patsogolo pace mulindiriyo adabvunza kuti: ‘Kodi ndin’funika kucita ciyani kuti ndidzapulumuke?’ Paulo na Sila adamuuza kuti: ‘Khulupira Mbuya Jezu, ndipo un’dzapulumuka.’—Mabasa 16:25-34.

Timbapalizira thangwe timbafuna Yahova, Jezu pabodzi na wanthu (Onani ndime 5, 10)

11, 12. (a) Kodi nkhani yakulewa bza mulindiri wa m’kawoko inkutipfunzisa ciyani pa basa lakupalizira? (b) Kodi n’ciyani comwe cimbaticitisa kuti tipitirize kupalizira?

11 Kodi nkhani yakulewa bza mulindiri wa m’kawoko inkutipfunzisa ciyani pa basa lakupalizira? Onani kuti mulindiri wa m’kawoko ule adacinja khalidwe lace acikumbira thandizo kokha pambuyo pa citeketeke cire. Mpsibodzi-bodzimbo nsiku zino, wanthu winango omwe ambafuna lini kutetekera mafala ya m’Bibliya angacinje khalidwe lawo acilinga thandizo, cikawacitikira cinthu cinango pa moyo wawo. Mwa ciratizo, wanthu winango angasuname thangwe ra kumala kwa basa ayai kwa banja. Ndipo winango angasuname kwene-kwene thangwe rakuti agumanidwa na matenda makulu ayai afedwa wacibale wawo. Bzikacitika bzinthu ninga bzimwebzi, wanthu angayambe kumbabzibvunza mibvunzo yomwe akhanati abzibvunza kale pa moyo wawo. Ndipo pinango iwo angabzibvunzembo kuti, ‘Kodi ndin’funika kucita ciyani kuti ndidzapulumuke?’ Pinango iwo mpaka angafune kutetekera bzipsa bza Umambo bzakupasa cidikhiro.

12 Tenepo, tikapitiriza kumbapalizira mwakukhulupirika, tin’dzagumana wanthu omwe an’dzabvuma mafala ya mtsangalazo yomwe timbapalizira. (Zaiya 61:1) Charlotte, omwe ankutumikira ninga mpainiya kwa magole 38, adati: “Nsiku zino wanthu azinji alibe tsogolo. Ndipopa, iwo ankufunikira bzipsa bzabwino.” Ndipo Ejvor, omwe ankutumikira ninga mpainiya kwa magole 34, adalewambo kuti: “Nsiku zino, wanthu azinji alibe mtendere wa mu mtima, kuposa kale-kale. Ndimbafuna kuthandiza wanthu amwewa, ndipopa ndimbawapalizira.” Kulewa cadidi, kufuna wanthu ni thangwe linango likulu lomwe limbaticitisa kupitiriza kupalizira!

MPHASO ZOMWE ZIMBATITHANDIZA KUPIRIRA

13, 14. (a) Kodi ni mphaso iponi yomwe imbafotokozedwa pa Juwau 15:11? (b) Kodi tingakhale tani na cikondweso comwe Jezu akhanaco? (c) Kodi cikondweso cimbatithandiza tani mu utumiki bwathu?

13 Usiku bomwe mangwana yace angadafa, Jezu adalewambo bza mphaso zomwe zingadathandiza apostolo wace kupitiriza kubala bzisapo. Kodi mphasozo n’ziponi, ndipo zingatithandizembo tani nsiku zino?

14 Mphaso ya cikondweso. Kodi ifepano timbawona basa lakupalizira ninga mtolo? Ne na pang’onopo. Jezu atamala kufotokoza bza there lakulewa bza mpesa, iye adalewa kuti tikambapalizira tin’dzakhala na cikondweso cace. (Werengani Juwau 15:11.) * Mwa njira iponi? Kumbukirani kuti mu there lace, Jezu adalewa kuti iye ni mpesa ndipo anyakupfunza wace ni mthambi. Tsono mthambi zimbakhala na madzi na bzinthu bzinango bzakupasa thanzi pokha-pokha zikakhala zakuphatana na mpesayo. Mpsibodzi-bodzimbo na ifepano, tingakhale wakukondwa ninga momwe Jezu akhaliri kokha tikakhala wakuphatana naye ticitewera nzayo zace. Tikacita bzimwebzi, tin’dzakhala na cikondweso comwe iye akhanaco, cikondweso comwe cimbabwera thangwe ra kucita kufuna kwa Mulungu. (Juwau 4:34; 17:13; 1 Pedru 2:21) Hanne, omwe ankutumikira ninga mpainiya kwa magole yakupitirira 40, adati: “Cikondweso comwe ndimbakhala naco ndikambapalizira cimbandithandiza kuti ndipitirize kutumikira Yahova.” Kulewa cadidi, cikondweso cin’dzatipasa mphanvu kuti tipitirize kupalizira napo pomwe wanthu azinji ankutitetekera lini.—Mateu 5:10-12.

15. (a) Kodi ni mphaso iponi yomwe imbafotokozedwa pa Juwau 14:27? (b) Kodi mtendere umbatithandiza tani kupitiriza kucita basa lakupalizira?

15 Mphaso ya mtendere. (Werengani Juwau 14:27.) * Usiku bomwe Jezu angadafa mangwana yace, iye adauza apostolo wace kuti: ‘Ndikukupasani mtendere wangu.’ Kodi mtendere wa Jezu ungatithandize tani kuti tipitirize kupalizira? Tikambapitiriza kupalizira bzipsa bza Umambo, timbakhala na mtendere thangwe timbadziwa kuti tinkukondwesa Yahova na Jezu. (Psalymo 149:4; Waroma 5:3, 4; Wakoloso 3:15) Ulf, omwe ankutumikira ninga mpainiya kwa magole 45, adati: “Basa lakupalizira limbandinetesa, koma iro limbandibweresera cikondweso caico ndipo moyo wangu ngwathandauzo.” Timbatenda kwene-kwene thangwe ra kukhala na mtendere umweyu!

16. (a) Kodi ni mphaso iponi yomwe imbafotokozedwa pa Juwau 15:15? (b) Kodi apostolo angadapitiriza tani kukhala pa uxamwali na Jezu?

16 Mphaso yakukhala pa uxamwali na Jezu. Pomwe Jezu adamala kuuza anyakupfunza wace kuti akhafuna kuti iwo akhale wakukondwa, iye adawauzambo kuti iwo akhafunika kumbafunana na mtima wense. (Juwau 15:11-13) Patsogolo pace iye adati: ‘Inepano ndin’kucemerani axamwali.’ Kulewa cadidi, kukhala pa uxamwali na Jezu ni mphaso yakufunika kwene-kwene! Tsono n’ciyani comwe apostolo wace akhafunika kucita kuti apitirize kukhala naye pa uxamwali? Jezu adawauza kuti: ‘Muyende, mucikapitiriza kubala bzisapo.’ (Werengani Juwau 15:14-16.) * M’mafala manango tingalewe kuti iye akhauza anyakupfunza wacewo kuti akapitirize kucita basa lakupalizira. Ndipo magole mawiri Jezu anati kulewa mafalaya, iye akhadauza kale anyakupfunza wace kuti: ‘Ndokoni mukapalizire kuti: “Umambo bwa kudzulu bwafendera.”’ (Mateu 10:7) Ndipopa, usiku bomwe mangwana yace angadafa, Jezu adalimbisa anyakupfunza wacewo kuti apirire pakucita basa lakupalizira. (Mateu 24:13; Marko 3:14) Jezu akhadziwa kuti kucita bzimwebzi kungadakhala kwakunesa, koma iye akhadziwambo kuti anyakupfunzawo angadacita basalo, acipitiriza kukhala naye pa uxamwali. Kodi angadacita tani bzimwebzo? Na thandizo la mphaso inango yomwe angadapasidwa.

17, 18. (a) Kodi ni mphaso iponi yomwe imbafotokozedwa pa Juwau 15:7? (b) Kodi mphaso imweyi idathandiza tani anyakupfunza wa Jezu? (c) Kodi ni mphaso ziponi zomwe zimbatithandiza nsiku zino?

17 Mphaso yakutawiridwa mipembo yathu. Jezu adati: ‘Mungakumbire ciri-cense comwe mungafuneco, ndipo cin’dzakucitikirani.’ (Juwau 15:7, 16) Kulewa cadidi, piciro la Jezuli lidalimbisa kwene-kwene anyakupfunza wace! * (Onani mafala ya m’nyansi.) Anyakupfunza wacewo akhazindikira lini kuti Jezu akhadasala pang’ono kuphedwa. Tsono sikuti kufa kwace kukhathandauza kuti iwo angadakhala alibe thandizo liri-lense, thangwe Yahova akhadakonzeka kutawira mipembo yawo na kuwathandiza pa basa lakupalizira. Ndipo iye adawathandizadi. Mwa ciratizo, zitandopita nsiku zing’ono-ng’ono Jezu atafa, apostolo adakumbira Yahova kuti awathandize kukhala wakukhwimika, ndipo iye adatawira mipembo yawoyo.—Mabasa 4:29, 31.

Tingakhale na citsimikizo cense cakuti Yahova an’dzatawira mipembo yathu (Onani ndime 18)

18 Mpsibodzi-bodzimbo nsiku zino. Tikambacita basa lakupalizira mwakupirira, tin’dzapitiriza kukhala pa uxamwali na Jezu. Ndipo tingakhale na citsimikizo cense cakuti Yahova an’dzatawira mipembo yathu tikambagumana na bzineso pa basa lakupalizira. (Wafiripo 4:13) Timbatenda kwene-kwene thangwe rakuti Yahova ambatawira mipembo yathu nakuti tiri pa uxamwali na Jezu. Mphaso zakucokera kwa Yahovazi zimbatilimbisa kuti tipitirize kubala bzisapo.—Tiyago 1:17.

19. (a) N’thangwe ranyi tin’funika kupitiriza kumbapalizira? (b) Kodi n’ciyani comwe cimbatithandiza kupitiriza kucita basa lomwe Mulungu adatipasa?

19 Mu nkhani ino, tapfunza bza mathangwe manai yomwe yambaticitisa kuti tipitirize kupalizira. Ndipo mathangweyo ni kutumbiza Yahova na kucenesa dzina lace, kulatiza lufoyi lathu kuna Yahova na Jezu, kucenjeza wanthu na kulatiza kuti timbawafuna. Tapfunzambo bza mphaso zinai zomwe ni cikondweso, mtendere, kukhala pa uxamwali na Jezu na kutawiridwa mipembo yathu. Mphaso zimwezi zimbatilimbisa kuti tikwanise kucita basa lomwe Mulungu adatipasa. Yahova ambakomedwa kwene-kwene akambawona nyongo yomwe timbacita kuti ‘tipitirize kubala bzisapo bzizinji’!

^ ndi. 3 Juwau 15:1 Inepano ndine mpesa caiwo, ndipo Baba wangu ndiye mulimi. Imwepo mudacena kale thangwe ra mafala yomwe ndidakuuzani yale. 8 Babangu ambatumbizidwa mukambapitiriza kubala bzisapo bzizinji muciratiza kuti ndimwe anyakupfunza wangu.

^ ndi. 5 Juwau 15:9 Ninga momwe Baba ambandifunira, inepano ndimbakufunanimbo; pitirizani kukhala mu lufoyi langu. 10 Mukasunga bzakutonga bzangu, mun’dzakhala mu lufoyi langu, ninga momwe inepano ndasungira bzakutonga bza Baba, ndicikhala mu lufoyi lace.

^ ndi. 8 2 Pedru 2:5 Iye alibe kuzeza kulanga dziko lakale, koma adapulumusa Nowe, mpalizi wa cirungamo, pabodzi na winango anomwe, pomwe adabweresa cigumula ca madzi pa dziko la wanthu wakusaya kugopa Mulungu.

^ ndi. 14 Juwau 15:11 Ndakuuzani bzinthu bzimwebzi kuti cikondweso cangu cikhale mwa imwepo ndipo cikondweso canu cikhale cakukwanira.

^ ndi. 15 Juwau 14:27 Ndikukusiirani mtendere; ndikukupasani mtendere wangu. Ndipo ndikukupasani lini mtendereyu ninga momwe dziko limbapasira. Lekani kuneseka mu mtima, ne kucita mantha.

^ ndi. 16 Juwau 15:14 Imwepo ndimwe axamwali wangu, mukacita bzomwe ndinkukuuzani. 15 Ndin’kucemerani lini pomwe akapolo, thangwe kapolo ambadziwa lini bzomwe mbuya wace ambacita. Koma inepano ndin’kucemerani axamwali, thangwe ndidakuzimbulirani bzense bzomwe ndidabva na Babangu. 16 Imwepo mulibe kundisankhula, koma ndine omwe ndidakusankhulani, ndicikupasani basa lakuti muyende mucikapitiriza kubala bzisapo, nakuti bzisapo bzanubzo bzireke kumala, kuti ciri-cense comwe mungakumbire kwa Baba mu dzina langu, iye akupaseni.

^ ndi. 17 Pomwe Jezu adaceza na apostolo wace, iye adawauza kazinji kense kuti Yahova angadatawira mipembo yawo.—Juwau 14:13; 15:7, 16; 16:23.