Bzimogeni bzinthu bzimwebzi

Ndokoni pa mbuto ya misolo ya nkhani

Samalani na Mapumpso ya Sathani

Samalani na Mapumpso ya Sathani

‘Pakuti timbabzidziwa bwino bziwembo bza [Sathani].’—2 WAKOLINTO 2:11.

NYIMBO: 150, 32

1. Pomwe Adamu na Eva adaphonya, kodi n’ciyani comwe Yahova adayamba kuzimbula pakulewa bza nyamadulanthaka wathu?

ADAMU akhadziwa kuti nyoka zimbalewalewa lini. Tenepo, pomwe iye adadziwa kuti nyoka yalewalewa na mkazace Eva, pinango iye adazindikira kuti omwe akhadalewalewayo ukhali mzimu, sikuti nyoka caiyo. (Ciyambo 3:1-6) Adamu na Eva akhadziwa lini kuti mzimuyo ukhali mbani, koma napo bzikhali tenepo, iwo adasankhula kuubvera m’mbuto mwakubvera Baba wawo wa lufoyi Yahova. (1 Timotio 2:14) Bzimwebzi bzitandocitika, Yahova adayamba pang’ono na pang’ono kuzimbula bzinthu bzizinji bza nyamadulanthakayu, ndipo adapicira kuti na kupita kwa nthawe iye angadadzapfudzidwa. Tsono, Yahova akhadaleweratu kuti mzimu omwe udalewalewa mwa nyokayo, ungadadzatsutsa wense omwe ambafuna Mulungu.—Ciyambo 3:15.

2, 3. Kodi n’thangwe ranyi Yahova alibe kufotokoza bzizinji pakulewa bza Sathani m’Bzinembo bza Cihebereu?

2 Padapita magole mazinji kuti Yahova atiuze dzina cairo la anjo omwe adamupandukira. * (Onani mafala ya m’nyansi.) Koma yatapita magole 2.500 kucokera pomwe bzimwebzi bzidacitika mu zunde la Edeni, Yahova adadzazimbula dzina la anjoyo. (Djobi 1:6) Anjoyu ambadziwika na dzina lakuti “Sathani,” lomwe limbathandauza “Nyakutsutsa.” Ndipo mu Bzinembo bza Cihebereu, dzinali limbagumanika kokha m’mabukhu matatu yomwe ni 1 Nkhani, Djobi na Zakariya. Kodi n’thangwe ranyi Bzinembo bzikhalewa lini kawiri-kawiri bza Sathani, Mesiya anati kubwera?

3 Yahova alibe kufotokoza bzizinji pakulewa bza Sathani m’Bzinembo bza Cihebereu, ne bzomwe iye adacita. Thangwe ranyi? Thangwe cakulinga ca Bzinembo bza Cihebereu cikhali cakufuna kuthandiza wanthu kuzindikira Mesiya na kumutewera. (Luka 24:44; Wagalata 3:24) Ndipo pomwe Mesiya adafika, Yahova adaphatisa basa iye pabodzi na anyakupfunza wace kuti azimbule bzizinji pakulewa bza Sathani pabodzi na wanjo wale omwe adaphatana naye pakupandukira Yahova. * (Onani mafala ya m’nyansi.) Mpsakubveka kuti Yahova adaphatisa basa Mesiya kuti azimbule bza Sathani, thangwe iye an’dzaphatisambo basa Mesiyayo pabodzi na anyakudzozedwa kuti apfudze Sathani na anzace wense.—Waroma 16:20; Cibvumbulutso 17:14; 20:10.

Na thandizo la Yahova, Jezu pabodzi na wanjo ifepano tingalimbane na nyamadulanthaka wathu

4. Kodi n’thangwe ranyi tin’funika lini kumbagopa Sathani?

4 Mpostolo Pedru, adalewa kuti Sathani ali ninga ‘mphondolo yomwe inkubangula,’ ndipo Juwau adalewambo kuti Sathaniyo ni ‘cinyoka cikulu.’ (1 Pedru 5:8; Cibvumbulutso 12:9) Tsono ifepano tin’funika lini kumbagopa Sathani, thangwe mphanvu zace zina malire. (Werengani Tiyago 4:7.) * Yahova, Jezu pabodzi na wanjo ambatikhotcerera ndipo na thandizo lawo, ifepano tingalimbane na nyamadulanthaka wathuyo. Tsono, bwerani tiwone mitawiro ya mibvunzo mitatu iyi: Kodi timbadziwa tani kuti mapumpso ya Sathani njamphanvu? Kodi iye ambapumpsa tani wanthu? Kodi n’ciyani comwe iye angakwanise lini kucita? Mbatiwoneni mitawiro ya mibvunzoyi, ticiwonambo bzomwe tingapfunze.

MPHANVU YA MAPUMPSO YA SATHANI

5, 6. Kodi n’ciyani comwe maboma manango yambacita, koma n’ciyani comwe atongi wa wanthu angakwanise lini kucita?

5 Wanjo azinji adaphatana na Sathani pakupandukira Mulungu. Ndipo Cigumula ca Madzi cinati kucitika, Sathani adapumpsa winango mwa wanjo amwewa kuti adzagonane na akazi pansi pano. Pakufotokoza bza cakucitika cimweci, Bibliya limbalewa mwakundendemezera kuti cinyoka cidakokolola gawo libodzi pa magawo matatu ya nyenyezi zakudzulu. (Ciyambo 6:1-4; Juda 6; Cibvumbulutso 12:3, 4) Pomwe wanjowa adasiya kucita mbali ya banja la Mulungu, iwo adasankhula Sathani ninga mtongi wawo. Tsono, comwe tin’funika kudziwa n’cakuti wanjo wakupandukawa ambacita mbali ya thimu lomwe ndakulinganizika bwino. Sathani adakhazikisambo boma lace mwakutewezera Umambo bwa Mulungu. Iye adabziikha mambo ndipo adalinganiza madimonyo yense, aciwapasa mphanvu kuti ambatonge dzikoli.—Wayefezo 6:12.

6 Sathani ambaphatisa basa thimu laceri kuti atsogolere maboma yense ya wanthu. Kodi timbadziwa tani bzimwebzi? Timbadziwa thangwe iye adalatiza Jezu ‘maumambo yense ya pa dziko la pansi,’ acimuuza kuti: ‘Ndinkupasa mautongi yenseneya pabodzi na mbiri yawo, thangwe yadaperekedwa m’manja mwangu ndipo inepano ndingapase ali-wense omwe ndifuneyo.’ (Luka 4:5, 6) Maboma manango yambacitira bzinthu bzabwino nzika zawo ndipo atongi winango ambafuna kuthandiza wanthu, koma cadidi n’cakuti palibe mtongi na m’bodziyo omwe angacite bzinthu bzense bzomwe wanthu ambafunikira.—Psalymo 146:3, 4; Cibvumbulutso 12:12.

7. Kodi n’ciyani comwe Sathani ambaphatisa basa kuti apumpse wanthu? (Onani cithunzi-thunzi pa tsamba 15.)

7 Sathani pabodzi na madimonyo yace, ambaphatisambo basa cipembedzo cakunama pabodzi na nkhani za malonda za m’dzikoli kuti apumpse ‘dziko lense la pansi,’ ayai kuti apumpse wanthu. (Cibvumbulutso 12:9) Sathani ambaphatisa basa cipembedzo cakunama kuti amwaze magunkha yakulewa bza Yahova, ndipo iye ambabisira wanthu dzina la Mulungu. (Jeremiya 23:26, 27) Bzimwebzi bzimbacitisa kuti wanthu omwe ana mtima wakufuna kutumikira Mulungu, akumbuke kuti ankutumikira Mulunguyo, pomwe ankutumikira madimonyo. (1 Wakolinto 10:20; 2 Wakolinto 11:13-15) Ndipo Sathani ambaphatisambo basa nkhani za malonda za m’dzikoli pakunamiza wanthu kuti akakhala na kobiri pabodzi na bzinthu bzakuthupi bzizinji, iwo angakhale wakukondwa. (Mimwani 18:11) Ndipopa, wanthu azinji omwe ambakhulupira magunkha ya Sathaniya, ambamala nthawe yawo ankulinga ‘cuma’ m’mbuto mwakutumikira Mulungu. (Mateu 6:24) Ndipo napo wale omwe pakuyamba akhafuna Mulungu, ambadzafunisisa bzinthu bzakuthupi, ndipo lufoyi lomwe akhanalo pakuyamba lire limbadzamala.—Mateu 13:22; 1 Juwau 2:15, 16.

Ifepano timbafunika kusankhula, kukhala ku mbali ya Yahova ayai ya Sathani

8, 9. (a) Kodi n’ciyani comwe tinkupfunza kucokera pa bzomwe Adamu na Eva pabodzi na wanjo wale adacita? (b) Kodi n’thangwe ranyi mpsabwino kwene-kwene kudziwa kuti dzikoli linkutsogoleredwa na Sathani?

8 Pana bzinthu bziwiri bzomwe tingapfunze kucokera pa bzomwe Adamu na Eva pabodzi na wanjo wale adacita. Cakuyamba, tinkupfunza kuti pana mbali ziwiri zokha zomwe ifepano tingasankhule, kukhala ku mbali ya Yahova ayai ya Sathani. (Mateu 7:13) Ndipo cinthu caciwiri comwe tinkupfunza, n’cakuti wale omwe ambasankhula kukhala ku mbali ya Sathani ambagumana phindu kwa kanthawe kakucepa basi. Mwa ciratizo, pomwe Adamu na Eva adapandukira Mulungu, iye adawasiya kuti ambabzisankhulire okha bzabwino na bzakuipa. Ndipo madimonyo yadakhala na mphanvu zakuti atonge wanthu, koma ninga momwe tinkudziwira, kandosala kanthawe kakucepa kuti iwo apfudzidwe. (Ciyambo 3:22) Tenepo, kusankhula kukhala ku mbali ya Sathani nthawe zense kumbakhala na bzakutewera bzakuipa, ndipo kulibe na phindulo!—Djobi 21:7-17; Wagalata 6:7, 8

9 Mpsabwino kwene-kwene kudziwa kuti dzikoli linkutsogoleredwa na Sathani. Thangwe ranyi? Thangwe kudziwa bzimwebzi, kumbatithandiza kumbawona maboma ya wanthuya mu njira yakuthemera, ticimbapitiriza kucita basa lathu lakupalizira bzipsa bzabwino. Ifepano timbadziwa kuti Yahova ambafuna kuti timbalemekeze maboma. (1 Pedru 2:17) Ndipo iye ambafunambo kuti timbabvere malamulo ya boma, penu malamuloyo yankupitana lini na nfundo za m’Bibliya. (Waroma 13:1-4) Tsono napo bziri tenepo, ifepano timbadziwambo kuti tin’funika lini kucita mbali ya dzikoli, mwa kuleka kuthandizira mtsogoleri ayai cipani ciri-cense ca ndale. (Juwau 17:15, 16; 18:36) Ndipo pakuti timbadziwa kuti Sathani ambabisira wanthu dzina la Mulungu na kupswipiza mbiri yace, ifepano timbacita bzense bzomwe tingakwanise kuti tipfunzise wanthu cadidi cakulewa bza Mulunguyo. Kulewa cadidi, ifepano timbadekedwa kwene-kwene kudziwika na dzina la Mulungu na kuliphatisa basa, ndipo kufuna Mulungu n’cinthu cakufunika kwene-kwene kwa ifepano, kuposa kufuna kobiri ayai bzinthu bzakuthupi.—Zaiya 43:10; 1 Timotio 6:6-10.

KODI SATHANI AMBAPUMPSA TANI WANTHU?

10-12. (a) Kodi ni nyambzo iponi yomwe Sathani adaiphatisa basa kuti apumpse nayo wanjo? (b) Kodi n’ciyani comwe tinkupfunza na bzomwe bzidacitikira wanjowo?

10 Sathani ambaphatisa basa njira zakusiyana-siyana kuti apumpse wanthu. Ndipo kuti wanthuwo acite bzomwe iye an’funa, Sathani nthawe zinango ambaphatisa basa nyambzo kuti awapumpse ndipo nthawe zinango iye ambaphatisa basa mazunzo.

11 Sathani adaphatisa basa nyambzo kuti apumpse wanjo azinji. Pinango iye adawona bzomwe wanjowo akhacita kwa nthawe itali, kuti akwanise kuzindikira bzinthu bzomwe angadawapumpsira nabzo. Wanjo winango adapumpsika na nyambzoyo ndipo adadzagonana na akazi pansi pano, acibala wana omwe akhali bzinzonzomtali bzamphanvu na bzakuipa kwene-kwene pa dziko lense la pansi. (Ciyambo 6:1-4) Kuthumizira bzimwebzi, pinango Sathani adapumpsa wanjowo mwa kuwapicira kuti iwo angadakhala na mphanvu kuposa wanthufe. Mwa njira imweyi, pinango Sathani akhafuna kuphingiza kukwanisika kwa polofesiya ya Yahova yakulewa bza ‘mbeu ya mkazi.’ (Ciyambo 3:15) Tsono Yahova alibe kulekerera kuti bzimwebzi bzicitike, ndipo iye adabweresa Cigumula ca Madzi, comwe cidadzapfudza bzense bzomwe Sathani pabodzi na madimonyo yace akhafuna kucita.

Sathani ambapumpsa wanthu na Nkhani zakugonana, mzimu wakubzikuza, bzamatsenga (Onani ndime 12, 13)

12 Kodi n’ciyani comwe tinkupfunza na cakucitikaci? Tinkupfunza kuti nkhani yakugonana na kubzikuza ni nyambzo zamphanvu kwene-kwene. Wanjo omwe adakhala ku mbali ya Sathani wale, akhadakhala magole mazinji na Yahova kudzulu, koma napo bziri tenepo, azinji wa iwo adalekerera kuti bzikhumbo bzakuipa bzikule mu mtima mwawo mpaka kufika pakukhala bza mphanvu. Tenepo, tin’funika kumbakumbukira nthawe zense kuti bziribe basa magole yomwe tamala tinkutumikira Yahova, bzikhumbo bzakuipa bzingakule mu mtima mwathu. (1 Wakolinto 10:12) Ndipopa tin’funika nthawe zense kumbabzipenda, kuti tiwone bzomwe bziri mu mtima mwathu, ticicita nyongo yakucosa makumbukidwe yali-yense yakuipa pabodzi na mzimu wa kubzikuza!—Wagalata 5:26; werengani Wakoloso 3:5. *

13. Kodi njiponi nyambzo inango yomwe Sathani ambaiphatisa basa, ndipo tingaitcenkhe tani?

13 Nyambzo inango yomwe Sathani ambaiphatisa basa ni nkhani za matsenga. Nsiku zino, Sathani ambacitisa wanthu kucita bza matsenga, mwakuphatisa basa bzipembedzo bzakunama pabodzi na masenzeka. Mafilme, masenzeka ya pa interneti na bzinthu bzinango, bzingacitise kuti wanthu ambadekedwe na bza matsenga. Kodi tingatcenkhe tani nyambzo imweyi? Gulu la Yahova limbapereka lini ndandanda ya masenzeka yomwe tin’funika kusankhula ayai kutcenkha, tenepo, ifepano tin’funika kupfunzisa cikumbu-mtima cathu kuti timbakwanise kucita bzakusankhula mwakubverana na mitemo ya Yahova. (Wahebereu 5:14) Ndipo lufoyi lathu kwa Mulungu likasaya ‘kukhala laciphamaso,’ ifepano tin’dzakwanisa kucita bzakusankhula bzanzeru. (Waroma 12:9) Munthu wa ciphamaso ni ule omwe ambalewa cinthu cinango, koma acicita bzinango. Tenepo, tikambasankhula masenzeka, tin’funika kumbabzibvunza kuti: ‘Kodi inepano ndimbacita bzomwe ndimbalewa? Kodi n’ciyani comwe anyakupfunza wangu wa Bibliya pabodzi na wanthu omwe ndimbawapalizira angakumbuke, atawona mtundu wa masenzeka yomwe ndimbasankhula?’ Tikambacita bzomwe ifepano timbauza anzathu, bzin’dzakhala bzakusaya kunesa kutcenkha nyambzo za Sathani.—1 Juwau 3:18.

Sathani ambatigopswa mwakuphatisa basa maboma, anzathu wa ku xikola pabodzi na wacibale wathu (Onani ndime 14)

14. Kodi n’ciyani comwe Sathani ambacita kuti atizunze, ndipo tingakwanise tani kulimbana na mazunzo yace?

14 Cinthu cinango comwe Sathani ambacita, ni kutizunza na kutigopswa kuti tisiye kukhala wakukhulupirika kwa Yahova. Mwa ciratizo, iye angaphatise basa maboma kuti aletse basa lathu lakupalizira, ayai angacitise kuti anzathu wa ku basa na wa ku xikola, ambatinyoze thangwe ra kuteweza nfundo za m’Bibliya. (1 Pedru 4:4) Ndipo Sathani angacitisembo kuti wacibale wathu omwe ambatumikira lini Yahova, omwe angawoneke ninga ankutifunira bzabwino, atiletse kumbayenda ku mitsonkhano. (Mateu 10:36) Tsono n’ciyani comwe tingacite kuti tikwanise kulimbana na mazunzo ya Sathaniya? Ifepano tin’funika lini kumbadabwa tikambazunzidwa, thangwe timbadziwa kuti Sathani ankulimbana nafe. (Cibvumbulutso 2:10; 12:17) Ndipo tin’funikambo kumbakumbukira bzomwe Sathani adalewa. Iye adalewa kuti ifepano timbatumikira Yahova kokha bzikakhala kuti bzinthu bzinkutifambira bwino pa moyo wathu, tsono tikagumana na bzineso, Sathani adalewa kuti ifepano tin’dzasiya kutumikira Yahovayo. (Djobi 1:9-11; 2:4, 5) Ndipopa ifepano tin’funika nthawe zense kumbakumbira Yahova kuti atipase mphanvu. Kuposa bzense tileke kuyebwa kuti Yahova cipo acidzatisiya.—Wahebereu 13:5.

BZOMWE SATHANI ANGAKWANISE LINI KUCITA

15. Kodi n’ciyani comwe Sathani angakwanise lini kucita? Fotokozani.

15 Sathani angakwanise lini kungingimiza wanthu kucita bzomwe iwo an’funa lini. (Tiyago 1:14) Wanthu azinji m’dzikoli ambadziwa lini kuti ali ku mbali ya Sathani. Tsono munthu akapfunza cadidi ca m’Bibliya, iye ambafunika kusankhula kukhala ku mbali ya Yahova ayai ya Sathani. (Mabasa 3:17; 17:30) Tikatsimikiza mu mtima mwathu kukhala wakukhulupirika kwa Yahova, Sathani cipo acidzatitazisa kucita bzimwebzo.—Djobi 2:3; 27:5.

16, 17. (a) Kodi n’ciponi cinthu cinango comwe Sathani angakwanise lini kucita? (b) Kodi n’thangwe ranyi tin’funika lini kumbagopa kucita mipembo yathu mwakukuwa?

16 Pana bzinthu bzinango bzomwe Sathani pabodzi na madimonyo yace angakwanise lini kucita. Mwa ciratizo, Bibliya limbalewa kuti ni Yahova yekha pabodzi na Jezu, omwe ambadziwa bzomwe bziri mu mtima mwathu na bzomwe timbakumbuka, sikuti Sathani na madimonyo yace. (1 Samuweri 16:7; Marko 2:8) Tsono kodi tin’funika kumbazeza kucita mipembo yathu mwakukuwa kugopera kuti Sathani pabodzi na madimonyo yace angabve bzomwe talewabzo, acitizunza? Ne! Thangwe ranyi tinkulewa tenepo? Mbatiwoneni ciratizo ici: Ifepano timbagopa lini kucita bzinthu bzabwino pakutumikira Yahova, napo timbadziwa kuti Sathani pabodzi na madimonyo yace ambatiwona. Mpsibodzi-bodzimbo na nkhani yakucita mpembo, ifepano tin’funika lini kumbacita mantha kucita mpembo mwakukuwa, thangwe ra kugopa kuti Sathani angatibve. Ndipo m’Bibliya, muna bziratizo bza atumiki wa Mulungu azinji omwe adacita mipembo yawo mwakukuwa, ndipo palibe mbali na ibodziyo ya m’Bibliya yomwe imbalatiza kuti iwo akhagopa kucita bzimwebzo pakukumbuka kuti Dyabu aniwabva. (1 Wamambo 8:22, 23; Juwau 11:41, 42; Mabasa 4:23, 24) Tenepo, tikambacita nyongo yakulewa na kucita bzomwe Yahova ambafuna, tingakhale na citsimikizo cense cakuti iye cipo acidzalekerera kuti Sathani atipweteke mu nsiku zakumalizira zino.—Werengani Psalymo 34:7. *

17 N’cadidi kuti ifepano tin’funika kusamala na mapumpso ya Sathani, koma tin’funika lini kumbamugopa. Ndipo napo kuti ndife wakuperewera, na thandizo la Yahova ifepano tingakunde Sathani! (1 Juwau 2:14) Tikamutsutsa Sathani, iye an’dzatithawa. (Tiyago 4:7; 1 Pedru 5:9) Nsiku zino, bzinkuwoneka kuti Sathani ankupumpsa maswaka mazinji. Kodi iwo angakwanise tani kulimbana na mapumpso ya Sathani? Nkhani yakutewerayi in’dzatawira mbvunzo umweyu.

^ ndi. 2 Bibliya limbalewa bza madzina ya wanjo winango. (Wayeruzi 13:18; Danyeri 8:16; Luka 1:19; Cibvumbulutso 12:7) Ndipo iro limbalewambo kuti Yahova adapasa madzina nyenyezi zense. (Psalymo 147:4) Tenepo, mpsakubveka kulewa kuti iye adapasambo madzina wanjo wense, kuphatanidzambo anjo omwe adadzakhala Sathani.

^ ndi. 3 Dzina lakuti “Sathani” limbagumanika maulendo 18 yokha m’Bzinembo bza Cihebereu, koma m’Bzinembo bza Cigirego iro limbagumanika maulendo 30.

^ ndi. 4 Tiyago 4:7 Tenepo, bverani Mulungu; tsono mutsutseni Dyabu, ndipo iye an’dzakuthawani.

^ ndi. 12 Wakoloso 3:5 Tenepo, citisani bziwalo bza thupi lanu bzomwe bziri pansi pano kukhala bzakufa pa bza unzazi, bzinthu bzakupswipiza, bzikhumbo bza kugonana, bzikhumbo bzakuipa na kusirira kwa njiru, komwe n’kunamata bzifanikiso.

^ ndi. 16 Psalymo 34:7 Anjo wa Yahova ambalindira wense omwe ambam’gopa, kuti awapulumuse.