Bzimogeni bzinthu bzimwebzi

Ndokoni pa mbuto ya misolo ya nkhani

‘Timbafunane . . . mu Bzicito Bzathu na Mwacadidi’

‘Timbafunane . . . mu Bzicito Bzathu na Mwacadidi’

‘Timbafunane sikuti na mafala ayai na pamulomo pokha, koma m’bzicito bzathu na mwacadidi.’—1 JUWAU 3:18.

NYIMBO: 26, 111

1. Kodi lufoyi lacadidi limbatsogoleredwa na ciyani ndipo limbaphatanidza ciyani? (Onani cithunzi-thunzi pa tsamba lino.)

YAHOVA ni mwenekaciro wa lufoyi. (1 Juwau 4:7) Lufoyi lacadidi limbatsogoleredwa na nfundo za m’Bibliya. Mu Bibliya, mtundu umweyu wa lufoyi m’fala la cigirego umbacemeredwa kuti a·gaʹpe. Lufoyi limweri limbaphatanidza kutokonyedwa mtima thangwe ra nsisi na munthu munango, tsono mpsimwebzi lini bzokha. Limbaphatanidzambo kucitira bzinthu bzabwino winango mwakusaya kudikhira kubwezeredwa, komwe n’kusaya dyera. Lufoyi limweri limbatithandiza kukhala na moyo wa thandauzo na wakukondwa.

2, 3. Kodi Yahova adalatiza tani lufoyi likulu kuna wanthu?

2 Yahova akhafuna kale wanthu napo pomwe akhanati kulenga Adamu na Eva. Iye adakonza dziko na bzense bzakufunikira kuti tikhale na moyo. Kuthumizira bzimwebzi, iye adakonza dzikoli na bzinthu bzomwe bzingadacitisa kuti tikhale na moyo wakukondwa. Yahova alibe kukonza bzimwebzi kuti bzikondwese iye, koma kuti bzikondwese ifepano. Pomwe adamala kukonza dzikolo, iye adalenga wanthu ndipo adawapasa cidikhiro cakuti akhale na moyo wakusaya kumala m’paraizo.

3 Na kupita kwa nthawe, Yahova adalatiza lufoyi lace lacadidi kuna wanthu mu njira yapadzulu kwene-kwene. Napo kuti Adamu na Eva adamupandukira, Yahova akhadziwa kuti mbadwo zinango za Adamu na Eva zingadakhala zakukhulupirika kwa iye, tenepo adacita makonzedwe ya nsembe ya cakulombolera ya Mwana wace kuti awapulumuse. (Ciyambo 3:15; 1 Juwau 4:10) Pomwe Yahova adapicira bza cakulombolera, bzidakhala ninga kuti nsembeyo ikhadaperekedwa kale. Ndipo pomwe padapita magole 4.000, Yahova adapereka Mwana wace wakubadwa-yekha kuna wanthu. (Juwau 3:16) Timbatenda kwene-kwene Yahova thangwe ra lufoyi lace!

Latizani lufoyi napo pomwe kucita bzimwebzo kungakhale kwakunesa

4. Kodi timbadziwa tani kuti wanthu wakuperewerafe tingakwanise kulatiza lufoyi lacadidi?

4 Pakuti ndife wakuperewera, kodi tingakwanise kulatiza lufoyi lacadidi limweri? Inde, tingakwanise. Yahova adatirenga m’cifanikiso cace, lomwe ni luso la kumutewezera. N’cadidi kuti mpsakunesa kulatiza lufoyi lacadidi kwa ifepano, koma mpsakukwanisika. Abeli adalatiza lufoyi lacadidi kwa Mulungu pomwe adapereka mphaso yabwino kwene-kwene pa bzinthu bzomwe akhanabzo. (Ciyambo 4:3, 4) Nowe adalatiza lufoyi lacadidi pomwe adapitiriza kupalizira mafala ya Mulungu kwa magole mazinji napo kuti wanthu akhamutetekera lini. (2 Pedru 2:5) Ndipo Abalahamu adalatizambo kuti lufoyi lace kwa Mulungu likhali la mphanvu kuposa cinthu ciri-cense mwa kubvuma kupereka nsembe mwana wace wakufunidwa Izaki. (Tiyago 2:21) Mwakundendemerana na amuna wakukhulupirikawa, ifepano tin’funikambo kulatiza lufoyi napo pomwe kucita bzimwebzo kungakhale kwakunesa.

KODI LUFOYI LACADIDI N’CIYANI?

5. Kodi tingalatize lufoyi la cadidi mu njira ziponi?

5 Bibliya limbatiuza kuti timbalatize lufoyi lacadidi ‘sikuti na mafala ayai na pamulomo pokha, koma m’bzicito bzathu na mwacadidi.’ (1 Juwau 3:18) Kodi bzimwebzi bzinkuthandauza kuti tin’funika lini kulatiza lufoyi lathu mwa mafala? Ne. (1 Watesalonika 4:18) Koma bzinkuthandauza kuti mpsakukwanira lini kumbandolewa nthawe zense kuti “ndimbakufuna.” Koma timbafunika kulatiza na bzicito. Mwa ciratizo, penu abale wathu alibe cakudya ayai bzakubvala, iwo angafunikire bzizinji kuposa kundolewa kuti timbawafuna. (Tiyago 2:15, 16) Mpsibodzi-bodzimbo pa nkhani ya kupalizira, pakuti timbafuna Yahova na anzathu, tin’funika lini kumbandocita mipembo kuti wanthu azinji apalizire nafe pabodzi, koma tin’funikambo kucita nyongo pa basa lakupalizira.—Mateu 9:38.

6, 7. (a) Kodi ‘lufoyi lakusaya cinyengo’ n’ciyani? (b) Fotokozani bziratizo bzinango bza lufoyi la cinyengo.

6 Mpostolo Juwau adalewa kuti tin’funika kumbalatiza lufoyi ‘m’bzicito bzathu na mwacadidi.’ Tenepo, lufoyi lathu ‘lileke kukhala laciphamaso’ koma ‘lakusaya cinyengo.’ (Waroma 12:9; 2 Wakolinto 6:6) Nthawe zinango munthu angafune kulatiza lufoyi. Koma kodi lufoyiro ndacadidi ndipo ndakucokera mu mtima? N’ciyani comwe camucitisa kuti alatize lufoyiro? Lufoyi lomwe ndaciphamaso ndapezipezi ndipo ndakusaya phindu.

7 Bwerani tiwone bziratizo bzinango bza lufoyi la cinyengo. Pomwe Sathani akhalewalewa na Eva mu zunde la Edeni, bzomwe iye akhalewabzo bzikhawoneka ninga kuti akhafunira bzabwino Evayo. Koma bzicito bzace bzidalatiza kuti ndibzo lini bzomwe bzikhali mu mtima mwace. (Ciyambo 3:4, 5) Pomwe Davide akhali mambo, iye akhana xamwali wace wakucemeredwa Ahitofeli. Koma thangwe ra kufuna kubzibweresera phindu, Ahitofeli adapumpsa Davide. Na tenepo, bzicito bzace bzidalatiza kuti iye akhali lini xamwali wacadidi. (2 Samuweri 15:31) Nsiku zino, apanduki na wanthu winango omwe ambagawanisa gwere ambaphatisa basa ‘mafala yakupumpsa na yacinyengo.’ (Waroma 16:17, 18) Iwo angawoneke ninga kuti ambafunira bzabwino winango, koma cadidi n’cakuti ni wanthu wacinyengo.

8. Kodi ni mbvunzo uponi omwe tingabzibvunze?

8 Lufoyi la cinyengo ndakuipa kwene-kwene thangwe limbaphatisidwa basa pa kupumpsa wanthu. Tingakwanise kupumpsa wanthu koma Yahova ne na pang’ono. Jezu adalewa kuti wale omwe ambacita bzinthu mwa cinyengo an’dzapasidwa ‘cirango cikulu kwene-kwene.’ (Mateu 24:51) Ninga atumiki wa Yahova, tin’funika lini kukhala wanthu wacinyengo. Tenepo, tingabzibvunze kuti, ‘kodi lufoyi langu ndacadidi, ayai ndine wadyera na wakusaya kukhulupirika?’ Bwerani tiwone njira zipfemba za momwe tingalatizire lufoyi ‘lakusaya cinyengo.’

KODI TINGALATIZE TANI LUFOYI ‘MU BZICITO BZATHU NA MWACADIDI’?

9. Kodi lufoyi lacadidi limbathandiza kucita ciyani?

9 Khalani wakukondwa pa kutumikira napo penu palibe omwe ankuwona bzomwe munkucita. Tin’funika kumbalatiza lufoyi lathu kwa winango mwa kumbawacitira bzinthu bzabwino, ticireka kuuza wanthu winango bzomwe tacitabzo. (Werengani Mateu 6:1-4.) Tsono Ananiya na Safira alibe kucita bzimwebzi. Pomwe iwo adacita cakupereka cawo, akhafuna kuti wanthu adziwe bza cakuperekaco. Ndipo pomwe adabweresa cakuperekaco, iwo adanama kuti adapereka kobiri zizinji. Na tenepo iwo adaphedwa thangwe ra cinyengo cawo. (Mabasa 5:1-10) Koma tikambafuna abale wathu na mtima wense, tin’dzawacitira bzinthu mwa kudeka mtima, mwakusaya kudikhira kuti wanthu winango adziwe bzomwe tacitabzo. Tingapfunze bzizinji na abale omwe ambathandiza Bungwe Lakutonga pa kukonza cakudya cauzimu. Iwo ambacita lini bzinthu kuti abzipase mbiri ne kudziwisa wanthu basa lomwe iwo acita ayai ambaphata.

Khalani wakukondwa pa kutumikira napo penu palibe omwe ankuwona bzomwe munkucita

10. Kodi tingalemekeze tani winango?

10 Mbalemekezani winango. (Werengani Waroma 12:10.) Jezu adalemekeza apostolo wace pomwe adatsuka nzayo zawo. (Juwau 13:3-5, 12-15) Tin’funikambo kucita nyongo kuti tikhale wakubzicepswa ninga Jezu na kumbacitira winango bzabwino. Pa nthawe imweire, apostolo akhalibe kubvesesa thandauzo la bzomwe Jezu akhadacitabzo, koma pomwe adatambira mzimu wakucena iwo adadzabvesesa. (Juwau 13:7) Tingalatize kuti timbalemekeza winango mwa kutcenkha kubziwona ninga wakufunika kwene-kwene kuposa iwo, thangwe rakuti tidapfunza kwene-kwene, cuma comwe tinaco, ayai udindo bwakupambulika bomwe tinabo. (Waroma 12:3) Tin’funika lini kumbakhala na njiru pomwe winango ankutumbizidwa, koma tin’funika kumbakondwa nawo napo penu ifepano tikhafunambo kutumbizidwa.

11. N’thangwe ranyi kutenda kwathu kumbafunika kucokera mu mtima?

11 Mbatendani na mtima wense. Nyang’anani mipata yakutendera winango. Tensenefe timbadziwa kuti kutenda n’kwabwino ndipo kumbalimbisa munthu ali-wense. (Wayefezo 4:29) Koma tin’funika kuwonesesa kuti bzomwe tinkulewabzo bzinkucokera mu mtima sikuti kulewa bzinthu kuti tindokondwese wanthu winango. Tin’funika lini kumbalewa bzinthu bzomwe bziribe thandauzo ayai kufika mpaka pa kuleka kupereka malango yakufunika. (Mimwani 29:5) Cingakhale cinyengo kutenda munthu koma akacoka ticiyamba kumulewa kuipa. Lufoyi la mpostolo Paulo likhali lacadidi. Pomwe iye adanembera tsamba akristau wa Kolinto, iye adawatenda bzinthu bzomwe iwo akhacita bwino. (1 Wakolinto 11:2) Koma pomwe iwo akhafunika malango, Paulo akhawafotokozera mathangwe yace mwa kudeka mtima na mwa kubveka bwino.—1 Wakolinto 11:20-22.

Timbalatiza lufoyi lathu pabodzi na kutambira alendo mwa kuthandiza abale wathu pa bzakusaya bzawo (Onani ndime 12)

12. Kodi tingalatize tani lufoyi lacadidi tikambatambira alendo?

12 Mbatambirani alendo. Yahova ambafuna kuti timbathandize abale wathu pa bzakusaya bzawo. (Werengani 1 Juwau 3:17.) Koma tin’funika kukhala na mathangwe yabwino yakukhala na mtima wakutambira alendo. Tingabzibvunze kuti: ‘Kodi ni wanthu aponi omwe ndimbawacemera kumui kwangu, axamwali wa pa mtima okha na wale omwe ndimbawawona ninga kuti mbakufunika m’gwere? Kodi ndimbacemera kokha wale omwe ndimbawona kuti nsiku inango an’dzandicemerambo? Ayai ndimbacemera abale na mpfumakazi omwe ndimbawadziwa lini bwino na wale omwe akanati kundicitirambo cinthu ciri-cense?’ (Luka 14:12-14) Kumbukirani cakucitikaci: Kodi mungathandize tani m’bale omwe wacita cakusankhula mwa kusaya kukumbuka bwino? Ayai tingacite ciyani penu munthu omwe tidamucemera kumui kwathu alibe kutitenda? Yahova ambatiuza kuti: ‘Mbatambiranani mwakusaya kudandaula.’ (1 Pedru 4:9) Tin’dzakhala wakukondwa tikambathandiza winango na mathangwe yabwino.—Mabasa 20:35.

13. (a) Kodi ni lini pomwe tingafunike kukhala wakupirira? (b) Kodi tingacite ciyani kuti tithandize wale omwe mbakutepa?

13 Thandizani omwe adatepa. Mtemo wa m’Bibliya wakuti ‘muthandize anyakutepa, mucipirira na wanthu wense,’ ungatithandize kuwona penu lufoyi lathu ndacadidi ayai ne. (1 Watesalonika 5:14) Abale azinji omwe kale-kale akhadatepa, adadzakhala pomwe na cikhulupiro cakulimba. Koma winango tin’funika kupirira nawo na kuwathandiza mwa lufoyi. Kodi tingawathandize tani? Tingawalimbise mwa kuphatisa basa Bibliya, kuyenda nawo pabodzi mu utumiki bwakumunda, ayai kuwatetekera pomwe iwo ankulewalewa. Ndipo tin’funika lini kumbandowona abale na mpfumakazi zathu kuti “mbakulimba” ayai kuti “mbakutepa.” Koma tin’funikambo kuzindikira kuti tensenefe tina mbali zakulimba mwauzimu na zakutepa zace. Napo mpostolo Paulo akhadziwa kuti iye akhana mbali zacembo zakutepa. (2 Wakolinto 12:9, 10) Ndipopa tensenefe timbafunika thandizo na cilimbiso cakucokera kwa winango.

14. Kodi tin’funika kucita ciyani kuti tikhale pa mtendere na abale wathu?

14 Khazikisani mtendere. Kukhala pa mtendere na abale wathu n’cinthu cakufunika kwene-kwene. Napo tikawona kuti winango ankutilewa kuipa ayai kuticitira bzinthu bzakusaya cirungamo, tin’funika kucita bzense bzomwe tingakwanise kuti tikhazikise mtendere. (Werengani Waroma 12:17, 18.) Tikakalipisa mwanzathu, tin’funika kumupepesa. Koma tin’funika kupepesa na mtima wense. Mwa ciratizo, m’mbuto mwa kulewa kuti “ndinkupepesa thangwe ra kukalipa kwanu,” bzingakhale bwino kubvuma kuphonya kwathu ticilewa kuti, “ndinkupepesa thangwe ra kukukalipisani na mafala yangu.” Mtendere ngwakufunika kwene-kwene m’banja. N’kuphonyeka penu mwamuna na mkazi ambalatiza kuti ambafunana pakati pa wanthu, koma akakhala pawokha iwo ambalewalewana lini ayai ambalewalewana na mafala yakukalipa mpaka nthawe zinango ambafika pa kumenyana.

15. Kodi tingalatize tani kuti takhululukira munthu na mtima wense?

15 Khululukiranani na mtima wense. Penu munthu wacita bzinthu bzomwe bzatikalipisa, tingamukhululukire ticimalisa ciyaco. Ndipo tingacite bzimwebzo napo penu munthuyo alibe kuzindikira kuti wacita bzinthu bzomwe bzatikalipisa. Timbakhululukira winango na mtima wense ‘tikambapirirana winango na mwanzace na lufoyi ticimbacita nyongo ya kusunga ubodzi bwathu mwa mzimuyo, na mwa mtendere ninga cingwe cakutimangiridza.’ (Wayefezo 4:2, 3) Kuti tikhululukire munthu na mtima wense, tin’funika lini kumbakumbukira bzomwe munthuyo adacita. Lufoyi ‘limbasunga lini mathangwe.’ (1 Wakolinto 13:4, 5) Na tenepo, tikakoya ca mu mtima, tingadzonge uxamwali bwathu na m’bale ayai mpfumakazi yathu pabodzi na uxamwali bwathu na Yahova. (Mateu 6:14, 15) Tikambapembera munthu omwe watikalipisa tingalatize kuti tamukhululukira na mtima wense.—Luka 6:27, 28.

16. Kodi tin’funika kumbawona tani udindo bomwe tinabo m’gulu la Yahova?

16 Mbaikhani bzakufuna bza winango pa mbuto yakuyamba. Tikatambira udindo bwakupambulika mu utumiki bwa Yahova, tingalatize kuti lufoyi lathu ndacadidi mwa ‘kunyang’ana, sikuti phindu la ife tekha basi, koma la winangombo.’ (1 Wakolinto 10:24) Mwa ciratizo, pa mitsonkhano ya dera na ya cigawo, alatizi ambafulumiza kufika pa mbuto za mitsonkhanoyo ndipo iwo angathamangire kusankhula mbuto zabwino kuti iwo pabodzi na wa m’banja mwawo akhale. Koma azinji wa iwo ambasiya mbuto zabwinozo kuti winango adzakhale. Mwa kucita bzimwebzo, iwo ambakhala ankulatiza lufoyi lacadidi. Kodi mungatewezere tani ciratizo cawo cabwinoci?

17. Mkristau akacita pikado ikulu, kodi n’ciyani comwe iye an’dzacita penu ana lufoyi lacadidi?

17 Kungulani mucisiya kucita pikado mwakabisira. Akristau winango ambabisa akacita pikado zikulu-zikulu. Pinango iwo ambacita bzimwebzi thangwe ra manyazi ayai kusaya kufuna kusunamisa winango. (Mimwani 28:13) Koma kubisa pikado ni kusaya lufoyi thangwe kumbabweresa mabvuto kwa nyakucita pikadoyo na winango. Thangwe ranyi tinkulewa tenepoyo? Thangwe ndakuti pakacitika pikado, Yahova angasiye kusimba gwere na mzimu wace wakucena, bzomwe bzingacitise kuti gwerero lireke kukhala pa mtendere. (Wayefezo 4:30) Tenepo Mkristau akacita pikado ikulu, penu ana lufoyi lacadidi an’dzayenda kukafotokozera akulu wa gwere bza pikadoyo, acipasidwa thandizo lomwe ankufukira.—Tiyago 5:14, 15.

18. Kodi lufoyi lacadidi ndakufunika mwa njira iponi?

18 Lufoyi ni khalidwe lakufunika kwene-kwene kuposa mikhalidwe yense. (1 Wakolinto 13:13) Iro limbathandiza wanthu kuzindikira ateweri wacadidi wa Jezu, na kuwona omwe ambatewezera Yahova, mwenekaciro wa lufoyi. (Wayefezo 5:1, 2) Paulo adalewa kuti angadakhala kuti alibe lufoyi, akhali lini cinthu. (1 Wakolinto 13:2) Ndipopa tensenefe tin’funika kupitiriza kulatiza lufoyi, sikuti na ‘mafala’ yokha koma ‘m’bzicito bzathu na mwacadidi.’