Bzimogeni bzinthu bzimwebzi

Ndokoni pa mbuto ya misolo ya nkhani

‘Lekani Kulekerera Kuti Manja Yanu Yatepe’

‘Lekani Kulekerera Kuti Manja Yanu Yatepe’

‘Leka kulekerera kuti manja yako yatepe.’—SOFONIYA 3:16.

NYIMBO: 81, 32

1, 2. (a) Kodi ni mabvuto yaponi yomwe tinkugumana nayo nsiku zino ndipo bzakutewera bzace n’bziponi? (b) Kodi cinembo ca Zaiya 41:10, 13 cimbapereka cidikhiro ciponi cakutsimikizirika?

MPFUMAKAZI ibodzi yomwe ni mpainiya wakukhazikika ndipo njakulowodwa na mkulu wa m’gwere, idalewa kuti: “Napo kuti ndinkupitiriza kukhala na cizolowezi cabwino pa bzinthu bzauzimu, ndinkulimbana na thupo kwa magole mazinji. Thupolo limbandisaisa tulo, limbatokonya thanzi langu na momwe ndimbacitira bzinthu na winango ndipo nthawe zinango ndimbakhala na cikhumbo ca kusiya upainiya.”

2 Kodi munkukwanisa kubvesesa momwe mpfumakaziyi idabvera? Mwakupasa nsisi, tinkugumana na bzineso bzikulu, pakuti tinkukhala mu dziko lakuipa la Sathani. Mwakundendemerana na ndangula yomwe imbacitisa mwadiya kuti uleke kufamba, thupo lingaticitisembo kuti tibzibve ninga wakusaya kufunika ayai kutaya mtima. (Mimwani 12:25) Thangwe ranyi mumbakhala na thupo? Pinango mudasunama thangwe ra infa ya munthu omwe mukhamufuna ayai munkulimbana na matenda makulu ayai mayezo. Pinango munkulimbana na bvuto la kobiri kuti musamalire banja lanu. Na kupita kwa nthawe, kupanikizika m’makumbukidwe kungakucitiseni kuti mutepe mwauzimu mpaka kufika pa kuluza cikondweso canu. Tenepo, tsimikizani kuti Mulungu ngwakukonzeka kukuthandizani.—Werengani Zaiya 41:10, 13.

3, 4. (a) Kodi Bibliya limbaphatisa tani basa fala lakuti “boko”? (b) Kodi n’ciyani cingacitise kuti manja yathu yakhale yakutepa?

3 Bibliya kawiri-kawiri limbandendemezera bziwalo bza thupi pakufotokoza makhalidwe yakusiyana-siyana ayai bzicito bza munthu. Mwa ciratizo, boko limbalewedwa kazinji kense. Bibliya likambalewa kuti munthu winango walimbisidwa manja yace, lingathandauze kuti munthuyo walimbisidwa, ngwamphanvu ndipo ngwakukonzeka kuti acite cinthu cinango. (1 Samuweri 23:16; Ezara 1:6, mafala ya m’nyansi) Bzingathandauzembo kuti iye ankucita bwino bzinthu ndipo ana cidikhiro ca kutsogolo.

4 Nthawe zinango, Bibliya lingalewe bza munthu omwe ambalekerera manja yace kutepa. Bzimwebzi bzimbathandauza munthu omwe wataya mtima ayai cidikhiro. (2 Nkhani 15:7; Wahebereu 12:12) Pomwe munkukhala wakupanikizika ayai wakuneta ayai pomwe uxamwali bwanu na Yahova bunkutepa, mungayambe kubwerera m’mbuyo. Kodi mungagumane kuponi cilimbiso? Kodi mungagumane tani mphanvu na cilimbiso kuti mupirire pabodzi na cikondweso?

‘BOKO LA YAHOHA NDIFUPI LINI KUTI LINGATAZIRE KUPULUMUSA’

5. (a) Kodi tingabve tani tikagumana na mabvuto ndipo n’ciyani comwe tin’funika kukumbukira? (b) Kodi tin’cezerana ciyani?

5 Werengani Sofoniya 3:16, 17. Pomwe tinkugumana na mabvuto, tin’funika lini kugopa, kutaya mtima ayai kulekerera kuti manja yathu yatepe. Baba wathu wa lufoyi, Yahova, ankutikumbira kuti timutulire thupo lathu lense. (1 Pedru 5:7) Yahova ambatisamalira ninga momwe akhacitira na mtundu wa Jirayeri. Iye adawauza kuti boko lace ‘ndifupi lini kuti lingatazire kupulumusa.’ Iye nthawe zense ngwakukonzeka kupulumusa atumiki wace wakukhulupirika. (Zaiya 59:1) Mu msolo uno, tin’cezerana bziratizo bzitatu bza m’Bibliya bzomwe bziniwonesa kuti Yahova ankufunisisa kuthandiza wanthu wace kuti acite cakulinga cace. Tiniwonambo njira yomwe iye ambalimbisira wanthu wace napo kuti ankugumana na mabvuto yakusiyana-siyana. Bwerani tiwone momwe bziratizo bzitatubzi bzingakulimbisireni.

6, 7. Kodi tingapfunze ciyani na kukunda kwa mphanvu kwa Ajirayeri kuna Amaleki?

6 Patapita nsiku zakucepa kucokera pomwe Ajirayeri adalomboledwa ku ukapolo ku Edjipito, mtundu wa Amaleki udabwera kudzamenyana nawo. Mozeji adauza Djosuwe, mwamuna wakukhwimika, kuti atsogolere Ajirayeri ku nkhondoyo. Patsogolo pace Mozeji adatenga Aroni na Hura aciyenda m’phiri. Na pa phiripo iwo angadakwanisa kuwona mbuto yakumenyeranayo. Kodi ni amuna atatuwa omwe adabwerera ankuthamanga ku nkhondoyo thangwe ra kucita mantha? Ne na pang’onopo!

7 Mozeji adateweza makonzedwe yomwe yadathandiza Ajirayeri kukunda nkhondo na Amalekiwo. Iye adaphatirira mpsimbo ya Mulungu wacadidi na manja yace aciidzusa m’dzulu. Pomwe Mozeji adacita bzimwebzi, Yahova adapasa mphanvu Ajirayeri kuti amenyane na Amaleki. Tsono pomwe manja ya Mozeji yakhalemedwa ndipo yakhayamba kugwa, Ajirayeri akhakundiwa na Amaleki. Aroni na Hura mwakamfulumize adathandiza Mozeji. ‘Iwo adatenga mwala kuti iye aukhalire. Ndipo Aroni na Hura akhadakhala winango ku mbali iyi winango ku mbali inangoyo, acimbaphatirira manja ya Mozeji ndipo manja yace yadapitiriza kukhala m’dzulu mpaka dzuwa kumira.’ Ndipo thangwe ra mphanvu ya boko la Mulungu, Ajirayeri adakunda nkhondoyo.—Kufuluka 17:8-13.

8. (a) Kodi n’ciyani comwe Aza adacita pomwe Juda adagopswedwa na Etiopiya? (b) Kodi tingatewezere tani Aza?

8 Yahova adakhalambo wakukonzeka kuphatisa basa boko lace la mphanvu kuti athandize wanthu wace mu nsiku za Mambo Aza. Acikunda azinji ambafotokozedwa m’Bibliya, koma omwe akhaposa wensenewo akhali wa Zera wa ku Etiopiya, omwe akhana acikunda wakudziwa kumenya bwino nkhondo wakukwana 1.000.000. Acikunda wa Aza angadaphatanidzidwa kawiri pakundendemeza na acikunda wa Etiopiya. Kodi Aza adakhala na thupo, adacita mantha ayai adakhala wakutaya mtima? Kodi iye adalekerera manja yace kutepa? Ne! Mwakusaya kucedwa Aza adakumbira thandizo kuna Yahova. Bzimwebzi bzingadawoneka ninga kuti bzingadakwanisika lini kumenyana na acikunda wa ku Etiopiyawo. ‘Tsono kwa Mulungu bzinthu bzense n’bzakukwanisika.’ (Mateu 19:26) Mulungu adaphatisa mphanvu yace ndipo ‘adakunda a Etiopiya pamaso pa Aza,’ omwe ‘adatumikira Yahova na mtima wense kwa nsiku zense za moyo wace.’—2 Nkhani 14:8-13; 1 Wamambo 15:14.

9. (a) Kodi n’ciyani cidacitisa Nehemiya kuti aleke kuima kumanga mpanda wa Jeruzalemu? (b) Kodi Mulungu adatawira tani mpembo wa Nehemiya?

9 Kodi n’ciyani comwe Nehemiya adagumana pomwe adayenda ku Jeruzalemu? Iye adawona kuti anyamadulanthaka wa m’madziko yakutali akhagopswa Ajuda, mwakuti iwo akhadaleka kumanga mpanda wa Jeruzalemu. Mzindayo ukhali lini wakukhotcerereka ndipo Ajuda akhadataya mtima. Kodi Nehemiya adabva tani? Kodi iye adatayambo mtima acilekerera manja yace kutepa? Ne! Nehemiya nthawe zense adakhulupira Yahova ninga momwe Mozeji, Aza na atumiki winango wakukhulupirika wa Yahova adacitira. Pa cakucitika cimwecimbo, Nehemiya adapemba kuna Yahova kuti amuthandize ndipo Yahova adamutawira. Mulungu adaphatisa basa ‘mphanvu yace’ pabodzi na ‘boko lace la mphanvu’ kuti alimbise Ajuda. (Werengani Nehemiya 1:10; 2:17-20; 6:9.) Kodi mumbakhulupira kuti Yahova ambaphatisa basa ‘mphanvu yace’ pabodzi na ‘boko lace la mphanvu’ kuti alimbise atumiki wace nsiku zino?

YAHOVA AN’DZALIMBISA MANJA YANU

10, 11. (a) Kodi Sathani ambayeza tani kutepesa manja yathu? (b) Kodi Yahova ambaphatisa basa ciyani kuti atilimbise na kutipasa mphanvu? (c) Kodi mumbagumana tani phindu na malango ya Yahova?

10 Tingatsimikize kuti Dyabu an’dzalekerera lini manja yace kufika pa kutepa. Iye an’dzapitiriza kulimbana nafe mwa kuyeza kutazisa mabasa yathu Yacikristau. Iye ambacita bzimwebzi mwa kuphatisa basa magunkha, maboma, atsogoleri wa bzipembedzo na apanduki. Kodi cakulinga cace n’ciponi? Iye ambafuna kutitazisa kupalizira bzipsa bzabwino bza Umambo. Koma Yahova ankufunisisa kutithandiza ndipo iye ambatipasa mzimu wace wakucena kuti utilimbise. (1 Nkhani 29:12) N’bzakufunika kwene-kwene kukumbira mzimu wa Mulungu kuti tikwanise kulimbana na Sathani pabodzi na dziko lace lakuipali. (Psalymo 18:39; 1 Wakolinto 10:13) Tinkutendambo thandizo lomwe ndakucokera m’Fala la Mulungu. Kumbukiranimbo bzinthu bzizinji bzomwe timbapfunza m’mabukhu yathu mwezi uli-wense. Mafala ya pa Zakariya 8:9, 13 (werengani) yadafotokozedwa pa nthawe yomwe tempwlo ya Jeruzalemu ikhamangidwa pomwe, mpaka pano mafalayo yangatithandize.

N’bzakufunika kwene-kwene kukumbira mzimu wa Mulungu kuti tikwanise kulimbana na Sathani pabodzi na dziko lace lakuipali

11 Yahova ambatilimbisambo mwa malango yomwe timbatambira pa mitsonkhano yathu yacikristau, mitsonkhano ya dera na yacigawo kuphatanidza na maxikola yakupfunzisa utumiki. Malangoya yambatithandiza kutumikira Mulungu na cakulinga cabwino, kuti tikwanise bzakulinga na kuti timbakwanise kusamalira maudindo mazinji yacikristau. (Psalymo 119:32) Kodi munkufunisisa kugumana mphanvu mwauzimu na malango ya Yahova?

12. Kodi tin’funika kucita ciyani kuti tikhale wakulimba?

12 Yahova adathandiza wanthu wace kuti akunde pakumenyana na Amaleki na Etiopiya ndipo iye adapasambo mphanvu Nehemiya na ajuda kuti amalize kumanga mpanda wa Jeruzalemu. Mu njira ibodzi-bodziyo, Mulungu an’dzatipasa mphanvu kuti tipitirize kucita basa lakupalizira napo kuti tinkulimbana na thupo, kutsutsidwa pabodzi na kuwona wanthu wakusaya kufunisisa bzinthu bzauzimu. (1 Pedru 5:10) Yahova ambamalisa lini mabvuto yathu mu njira yakudabwisa. Koma tin’funika kucita mbali yathu. Mu njira iponi? Tin’funika kumbawerenga Fala la Mulungu nsiku zense, kukonzekera na kumbayenda ku mitsonkhano yathu mdzinga uli-wense, kupitiriza kucita pfunziro lathu la patekha, kunamata ninga banja na kuthemba Yahova mwa kumbacita mpembo. Tin’funika lini kubvuma kuti cinthu ciri-cense cititazise kucita bzinthu bzomwe Yahova adapereka kuti bzitilimbise. Mukawona kuti manja yanu yankutepa mu mbali zense zomwe tafotokozazi, kumbirani thandizo kuna Yahova. Patsogolo pace onani momwe mzimu wa Mulungu ‘un’kukupasirani mphanvu na cikhumbo kuti mucite bzomwe iye akufuna.’ (Wafiripo 2:13) Kodi imwepo mungakwanisembo kulimbisa manja ya winango?

LIMBISANI MANJA YOMWE YANKUGWA

13, 14. (a) Kodi m’bale munango adalimbisidwa tani pomwe mkazi wace adafa? (b) Kodi tingalimbise tani winango?

13 Yahova ambatipasa ubale bwa pa dziko lense wa abale na mpfumakazi wa lufoyi omwe angatilimbise. Mpostolo Paulo adalewa kuti: ‘Limbisani manja yomwe njakutepa na mabondo yakuneta ndipo pitirizani kulungamiza njira zomwe nzayo zanu zinkufamba.’ (Wahebereu 12:12, 13) Akristau azinji wakuyambirira adathandizidwa mwa njira imweyi na abale wawo wauzimu. N’bzibodzi-bodzimbo na nsiku zino. Kumbukirani ciratizo cibodzi. Pomwe m’bale munango adafedwa mkazi ndipo adapirira mabvuto manango yakuwawa, iye adalewa kuti: “Ndidawona kuti tingakwanise lini kusankhula mayezo, nthawe yomwe yangabwere ne kuwanda kwa momwe yangabwerere. Mpembo pabodzi na pfunziro lapandekha bzidandilimbisa kwene-kwene ndipo bzidandithandiza kuti ndipitirize kukhala na moyo. Ndipo thandizo la abale na mpfumakazi zangu limbandibweresera mtsangalazo ukulu kwene-kwene. Ndazindikira kuti n’bzakufunika kwene-kwene kukulisa uxamwali bwathu bwabwino na Yahova pomwe mabvuto yakanati kuyamba.”

Munthu ali-wense mu gwere angalimbise winango (Onani ndime 14)

14 Aroni na Hura adathandiza kulimbisa manja ya Mozeji mwa kuphatirira manjayo pomwe Ajirayeri akhamenyana na Amaleki. Nsiku zino, tinganyang’anembo njira zakuti tithandize wanthu winango. Abale wathu winango ambabonera thangwe ra ukalamba, mabvuto ya thanzi, kuzunzidwa na acibale wawo, kusunama ayai kufedwa. Tingalimbisembo maswaka yomwe kawiri-kawiri yambangingimiridwa kuti yacite bzinthu bzakuphonyeka ayai kuti yalinge bzinthu m’dzikoli. (1 Watesalonika 3:1-3; 5:11, 14) Nyang’anani njira kuti mulatize lufoyi lacadidi kuna winango pa Nyumba ya Umambo, mu utumiki, pomwe munkudya pobodzi ayai pomwe munkulewalewa pa mtedwe.

15. Kodi mafala yabwino yangatokonye tani abale na mpfumakazi zathu?

15 Aza atakunda gulu likulu la acikunda wa Etiopiya mwakudabwisa, mpolofeta Azariya adamulimbisa pabodzi na wanthu wace mwa kulewa kuti: ‘Khalani wakukhwima ndipo lekani kubwerera m’mbuyo, pakuti mun’dzagumana mabai-bai thangwe ra basa lanu.’ (2 Nkhani 15:7) Bzimwebzi bzidalimbisa Aza kuti acinje bzinthu bzizinji kuti abwezerese kunamata kwa cadidi. N’bzibodzi-bodzimbo, mafala yanu yabwino yangalimbise winango na kuwathandiza kuti apitirize kutumikira Yahova. (Mimwani 15:23) Ndipo lekani kuyebwa kuti mukambapereka mitawiro yakulimbisa pa mitsonkhano, abale wanu ambalimbisidwambo.

Nehemiya akhandonyang’anisa lini pomwe winango akhacita basalo. Iye adathandizira kuti mpanda wa Jeruzalemu umangidwe pomwe

16. Kodi akulu wa m’gwere angatewezere tani Nehemiya? Fotokozani momwe abale na mpfumakazi ambakuthandizirani imwepo pamwekha.

16 Na thandizo la Yahova, Nehemiya na Wajuda adalimbisidwa manja yawo. Iwo adakwanisa kumaliza kumanga mpanda wa Jeruzalemu kwa nsiku 52 zokha! (Nehemiya 2:18; 6:15, 16) Nehemiya akhandonyang’anisa lini pomwe winango akhacita basalo. Iye adathandizira kuti mpanda wa Jeruzalemu umangidwe pomwe. (Nehemiya 5:16) N’bzibodzi-bodzimbo na nsiku zino, akulu wa m’gwere ambatewezera Nehemiya mwa kuthandizira pa basa la kumanga-manga ayai pa kucenesa na kukonza-koza Nyumba ya Umambo. Amuna wa lufoyiwa ambalimbisambo abale na mpfumakazi omwe ana ‘thupo mu mtima’ mwa kuwazungira na kuphata nawo basa pobodzi mu utumiki.—Werengani Zaiya 35:3, 4.

‘LEKANI KULEKERERA KUTI MANJA YANU YATEPE’

17, 18. Kodi tin’funika kutsimikiza ciyani tikagumana na mabvuto ayai thupo?

17 Tikambaphata basa pabodzi na abale na mpfumakazi zathu timbakhala tinkulimbisa ciphatano cathu. Kucita bzimwebzi kungatithandizembo kuti tikulise uxamwali bwathu bwakusaya kumala na kulimbisa cikhulupiro cathu pa bzisimbo bzomwe Umambo bwa Mulungu bun’dzabweresa mwakusaya kucedwa. Tikambalimbisa manja ya winango, timbawathandiza kuti apirire bzineso bzikulu na kuti apitirize kukhala na cidikhiro cabwino ca kutsogolo. Kuthumizira bzimwebzi, tikambathandiza winango, timbakhala tinkulimbisa manja yathu ndipo bzimbatithandiza kuti tinyang’anise kutsogolo.

18 Tikambakumbukira momwe Yahova adathandizira na kukhotcerera atumiki wace wakukhulupirika wakale, bzimbacitisa kuti cikhulupiro cathu kuna iye cikhale cakulimba. Tenepo mukagumana na mabvuto pabodzi na thupo, ‘lekani kulekerera kuti manja yanu yatepe’! Mungatsimikize kuti mukakumbira thandizo la Yahova mwa mpembo, boko lace lamphanvu lin’dzakulimbisani na kukutsogolerani ku bzisimbo bza Umambo bzomwe bzin’fika tsapanopapa.—Psalymo 73:23, 24.