Mibvunzo Yakucokera kwa Anyakuwerenga
N’thangwe ranyi mabukhu ya Luka na Mateu yambalewa bzinthu bzakusiyana pa nkhani ya moyo wa Jezu pomwe akhali mwana?
Bukhu la Mateu limbafotokoza kwene-kwene bza Zuze. Mwa ciratizo, iro limbafotokoza bza momwe Zuze adabvera pomwe adadziwa kuti Mariya ana mimba, limbalewambo bza maloto ya anjo omwe adamufotokozera bza nkhaniyo na momwe iye adaphatisira basa malango ya anjoyo. (Mateu 1:19-25) Bukhuli limbafotokozambo bza momwe anjo adacenjezera Zuze m’maloto kuti athawire ku Edjipito na banja lace na momwe iye adaphatisira basa malangoyo. Ndipo Mateu, ambafokozambo kuti pambuyo pa bzimwebzi, Zuze adalota pomwe anjo ankumuuza kuti abwerere ku dziko la Jirayeri. Iye adaphatisira basa malangoyo ndipo adakakhala ku Nazaleti na banja lace. (Mateu 2:13, 14, 19-23) M’makapitulo mawiri yakuyambirira ya m’bukhuli, Mateu ambaguma dzina la Zuze kasere kense koma la Mariya ambaliguma kanayi kokha basi.
Mwakusiyana na bukhu la Mateu, bukhu la Luka limbafotokoza kwene-kwene bza Mariya. Mwa ciratizo, iro limbafotokoza bza anjo Gabriyeli omwe adakazungira Mariya, limbalewambo bza ulendo bomwe Mariya adacita bwa kukazungira Elizabeti na mafala yace yakutumbiza Yahova. (Luka 1:26-56) Limbafotokozambo bzomwe Simiyoni adauza Mariya pakulewa bza cizunzo comwe Jezu angadadzagumana naco kutsogolo. Ndipo bukhuli limbalewambo bza nthawe yomwe Jezu adayenda ku tempwlo na abereki wace pomwe akhana magole 12 yakubadwa. Pa nkhani imweyi, Luka alibe kulewa bza mafala ya Zuze koma ya Mariya yakulatiza momwe iye akhatokonyedwera mu mtima na mafala yense yomwe akhauzidwa. (Luka 2:19, 34, 35, 48, 51) M’makapitulo mawiri yakuyambirira ya bukhuli, Luka ambaguma dzina la Mariya ulendo 12 koma la Zuze katatu kokha. Kulewa mwacigwathwa, tingati Mateu ambafotokoza kwene-kwene bza Zuze pomwe Luka ambafotokoza kwene-kwene bza Mariya.
Pa nkhani ya dzinza lomwe Jezu adabadwira, mabukhu mawiriya yambafotokoza bzinthu mwakusiyana. Bukhu la Mateu limbalewa madzina ya dzinza la Zuze ndipo limbalatiza kuti iye akhali mbadwo ya Salomau mwana wa mambo Davide. (Mateu 1:6, 16) Jezu akhali mwana wa Zuze ndipo mwakubverana na cakutonga, iye akhana udindo bwense bwa kukhala pa mpando wa umambo wa Davide. Koma bukhu la Luka limbalewa madzina ya dzinza la Mariya ndipo limbalatiza kuti iye akhali mbadwo ya Natani omwe akhalimbo mwana wa mambo Davide. (Luka 3:31) Tenepo, Jezu ‘ninga munthu,’ akhana ugo bwakukhala pa mpando wa umambo wa Davide. (Waroma 1:3) Koma pakufotokoza bza madzina ya dzinza la Mariya, n’thangwe ranyi bukhu la Luka liribe kufotokoza kuti Mariya akhali mwana wa Eli? Thangwe ndakuti madzinza yakhadziwika na madzina yacimuna yokha. Ndipopa bukhu la Luka likambalewa kuti Zuze akhali mwana wa Eli, wanthu ambazindikira kuti Zuze akhali mkwasa wa Eli.—Luka 3:23.
Pakufotokoza bza madzina ya dzinza la Jezu, mabukhu ya Mateu na Luka yambalatiziratu padeca kuti Jezu akhali Mesiya wakupiciridwa na Mulungu. Ndipo Afarizeu na Asaduki caiwo akhadziwa kuti Jezu akhali mbadwo ya Mambo Davide, ndipo palibe ne na nsiku ibodzi yomwe iwo angadatsutsa bzimwebzi. Bzomwe mabukhu ya Mateu na Luka yambafotokoza pakulewa bza dzinza la Jezu, bzimbalimbisa cikhulupiro cathu, ndipo bzimbatithandizambo kukhulupira kuti mapiciro yense ya Mulungu yan’dzakwanisikadi.