Bzimogeni bzinthu bzimwebzi

Ndokoni pa mbuto ya misolo ya nkhani

Nkhani Yakupfunza 51

Kodi Imwepo Mumbamudziwadi Yahova?

Kodi Imwepo Mumbamudziwadi Yahova?

‘Wale omwe ambadziwa dzina lanu, an’dzathemba imwepo; Pakuti mun’dzasiya lini omwe ambakulingani, Imwe Yahova.’ —PSALYMO 9:10.

NYIMBO 56 Tumikira Mulungu na Mtima Wense

BZOMWE TIN’PFUNZA *

1-2. Kodi bzomwe bzidacitikira Angelito, bzikutipfunzisa kucita ciyani?

KODI abereki wanu ni Mboni za Yahova? Penu ndiwo, dziwani kuti imwepo mungakhale lini pa uxamwali na Yahova thangwe ra abereki wanuwo. Tenepo, bziribe basa penu abereki wathu ambatumikira Yahova ayai ne, ali-wentse wa ifepano tin’funika kukulisa uxamwali bwathu na Yahova.

2 Ciratizo pa nkhaniyi ni m’bale winango wakucemeredwa Angelito. Wanthu wentse wa m’banja lace ni Mboni za Yahova. Koma pomwe akhali mwana, iye akhabzibva kuti akhali lini pa uxamwali bwakulimba na Mulungu. Iye adalewa kuti: “Inepano ndikhatumikira Yahova kokha thangwe ra kutewezera wanthu wa m’banja mwangu.” Tenepo, iye adawona kuti bzikhali bwino kumbadzonga nthawe yace mwa kuwerenga Bibliya, acikumbukira bzomwe aniwerengadzo na kumbapemba kawiri-kawiri kwa Yahova. Kodi bzakutewera bzace bzidakhala bziponi? Angelito adalewa kuti: “Ndidapfunza kuti njira yomwe ingadandithandiza kukhala pa uxamwali bwakulimba na Baba wangu wa lufoyi, Yahova, ni kumudziwa bwino.” Bzomwe bzidacitikira Angelito, bzikuticitisa kukumbukira mibvunzo ninga iyi: Kodi ni kusiyana kuponi komwe kulipo pakati pa kudziwa bzinthu bzinango pakulewa bza Yahova na kumudziwa bwino? Ndipo tin’funika kucita ciyani kuti timudziwe bwino Yahovayo?

3. Kodi ni kusiyana kuponi komwe kulipo pakati pa kudziwa bzinthu bzinango pakulewa bza Yahova na kumudziwa bwino?

3 Wanthu winango angalewe kuti ambadziwa Mulungu thangwe ra kudziwa dzina lace, na bzinthu bzinango bzomwe iye adalewa ayai adacita. Koma pana bzinthu bzizinji bzomwe munthu angacite kuti amudziwe bwino Yahova. Tin’funika kukhala na nthawe yakupfunza bza Yahova pabodzi na makhalidwe yace yabwino. Tikamala kucita bzimwebzo, tin’dzayamba kubvesesa thangwe race iye ambalewa na kucita bzinthu bzinango. Bzimwebzi bzin’dzatithandiza kudziwa penu Yahova akubverana na makumbukidwe yathu, bzakusankhula bzathu na bzomwe timbacita. Pambuyo pakuti tabvesesa bzomwe Yahova an’funa kuti ticite, tin’funika kucita bzinthu mwakubverana na bzomwe tapfunzabzo.

4. Thangwe ranyi tin’funika kupfunza bziratizo bza m’Bibliya?

4 Wanthu winango angatiseke thangwe ra kutumikira Yahova. Ndipo kutisekako kungathumizirike tikayamba kumbayenda ku mitsonkhano. Koma tikathemba Yahova, iye an’dzatisiya lini na pang’onopo. Kumuthemba komwe tingacite, kun’dzatithandiza kuti tikhale naye pa uxamwali mpaka muyaya. Kodi mpsakukwanisika kumudziwadi Yahova ticikhala naye pa uxamwali? Inde, mpsakukwanisika! Mu nkhani ino, tiniwona momwe amuna wakuperewera, omwe ni Mozeji na Mambo Davide, adalatizira kuti mpsakukwanisika. Pomwe tinicezerana bzomwe iwo adacita, tinigumana mitawiro ya mibvunzo iyi: Kodi amunawa adacita tani kuti amudziwe bwino Yahova? Ndipo tingapfunze ciyani na ciratizo cawo?

MOZEJI ADAWONA ‘ULE WAKUSAYA KUWONEKA’

5. Kodi Mozeji adasankhula kucita ciyani?

5 Mozeji adasankhula kutumikira Mulungu. Pomwe Mozeji akhana magole yakukwana 40, adasankhula kukhala ku mbali ya wanthu wa Mulungu, omwe akhali Ajirayeri, m’mbuto mwa kufuna kudziwika ninga ‘mwana wa mwana wacikazi wa Farawo.’ (Wahebereu 11:24) Iye adalamba kukhala munthu wakubvekera. Mwa kuthandizira Ajirayeri omwe akhali pa ukapolo ku Edjipito, Mozeji akhadziwa kuti Farawo angadakomedwa lini na bzimwebzo, thangwe Farawoyo akhali mambo wamphanvu ndipo Aedjipito akhamuwona ninga mulungu. Bzimwebzi bzikulatiza kuti Mozeji akhana cikhulupiro camphanvu! Iye akhathemba Yahova. Ndipo kumuthembako kudamucitisa kuti akhale pa uxamwali bwakulimba na Yahovayo kwa moyo wace wentse.—Mimwani 3:5.

6. Kodi tikupfunza ciyani na ciratizo ca Mozeji?

6 Kodi tikupfunza ciyani na ciratizo ca Mozeji? Tikupfunza kuti, ninga Mozeji, ifepano tin’funika kusankhula kutumikira Mulungu na kukhala ku mbali ya wanthu wace. Kutumikira Yahova kumbafuna kubzipereka, thangwe nthawe zinango wanthu omwe ambadziwa lini Yahovayo angatitsutse. Koma tikakhulupira Baba wanthu wakudzulu, iye an’dzatithandiza!

7-8. Kodi Mozeji adapitiriza kupfunza ciyani?

7 Mozeji adapitiriza kupfunza bza Yahova pabodzi na kufuna kwace. Mwa ciratizo, pomwe Yahova adauza Mozeji kuti ayende kukalombola Ajirayeri omwe akhali pa ukapolo ku Edjipito, Mozeji adacita mantha ndipo mwakubwereza-bwereza adauza Yahova kuti akhathemera lini kucita basalo. Tsono thangwe ra ntsisi, Yahova adabvesesa momwe Mozeji akhabvera ndipo adamuthandiza. (Kufuluka 4:10-16) Kodi bzakutewera bzace bzidakhala bziponi? Mozeji adakwanisa kucita basa lomwe Mulungu adamuuza la kudziwisa Farawo mafala ya ciyeruzo. Patsogolo pace, Mozeji adawona Yahova akuphatisa basa mphanvu zace zakudabwisa mwa kupulumusa Ajirayeri, acipfudza Farawo pabodzi na acikunda wace wamphanvu pa Nyanza Ifuira.—Kufuluka 14:26-31; Psalymo 136:15.

8 Pomwe Ajirayeri adalomboledwa ku Edjipito, kawiri-kawiri akhandokhalira kudandaula. Napo bzikhali tenepo, Mozeji akhawona kupirira komwe Yahova akhacita. (Psalymo 78:40-43) Mozeji adawonambo kubzicepesa kukulu kwa Yahova pomwe Yahovayo adabvuma kucinja makumbukidwe yace, thangwe ra kuuzidwa na Mozejiyo.—Kufuluka 32:9-14.

9. Mwakubverana na bukhu la Wahebereu 11:27, kodi uxamwali bwa Mozeji na Yahova bukhali tani?

9 Kucokera nthawe imweyi, uxamwali bwa Mozeji na Yahova budakhala bwamphanvu kwene-kwene, ndipo kwa Mozeji bzikhali ninga kuti akhawona Baba wace wakudzulu. (Werengani Wahebereu 11:27. *) Bibliya limbafotokoza momwe uxamwali bwawo bukhaliri bwakulimba. Iro limbati: ‘Yahova akhalewalewa na Mozeji maso na maso, ninga momwe munthu ambalewalewera na mwanzace.’—Kufuluka 33:11.

10. Kodi tin’funika kucita ciyani kuti timudziwe bwino Yahova?

10 Kodi tikupfunza ciyani na ciratizo ca Mozeji? Tikupfunza kuti timudziwe bwino Yahova, tin’funika lini kundopfunza bza makhalidwe yace, koma tin’funikambo kucita kufuna kwace. Ntsiku zino Yahova an’funa kuti ‘wanthu wa mkhalidwe uli-wentse apulumuke, acifika pakukhala na cidziwiso caico ca cadidi.’ (1 Timotio 2:3, 4) Ndipo njira ibodzi yomwe ingatithandize kucita kufuna kwa Yahova ni kupfunzisa winango bza iye.

11. Thangwe ranyi tingalewe kuti, tikambapfunzisa winango bza Yahova, ni pomwe timbamudziwa bwino Yahovayo?

11 Kawiri-kawiri, ifepano timbadziwa bwino Yahova, tikambapfunzisa winango bza iye. Mwa ciratizo, ifepano timbawona ntsisi zomwe Yahova anazo kwa wanthu, pomwe iye ambatithandiza kugumana wale omwe an’funa kukhala axamwali wace. (Juwau 6:44; Mabasa 13:48) Timbawona momwe mphanvu ya Fala la Mulungu limbaphatira basa, tikawona anyakupfunza wathu wa Bibliya akucinja bzinthu bzakuipa bzomwe akhacita, aciyamba kubvala unthu bupsa. (Wakoloso 3:9, 10) Ndipo ifepano ndife mboni zakuwona na maso bza kupirira komwe Yahova akukulatiza mwa kupasa wanthu azinji wa m’gawo lathu mpata wa kupfunza bza iye acikhala na cidikhiro cakudzapulumuka.—Waroma 10:13-15.

12. Mwakubverana na bukhu la Kufuluka 33:13, kodi Mozeji adakumbira ciyani, ndipo thangwe ranyi?

12 Mozeji akhalemekeza kwene-kwene uxamwali bwace na Yahova. Napo Mozeji adacita mabasa mazinji yakudabwisa m’dzina la Mulungu, iye mwa ulemu adapitiriza kukumbira Yahova kuti amuthandize kumudziwa bwino. (Werengani Kufuluka 33:13. *) Mozeji adacita mkumbiroyu pomwe akhana magole yakupitirira 80. Iye adacita bzimwebzi thangwe akhadziwa kuti pakhana bzinthu bzizinji bzomwe iye akhafunika kupfunza kwa Baba wace wakudzulu.

13. Kodi n’ciyani comwe cingalatize kuti timbalemekeza uxamwali bwathu na Yahova?

13 Kodi tikupfunza ciyani na ciratizo ca Mozeji? Tikupfunza kuti, bziribe basa kuti tikutumikira Yahova kwa magole mangasi, koma tin’funika nthawe zentse kumbalemekeza uxamwali bomwe tinabo na Yahova. Ndipo njira ibodzi yomwe ingalatize kuti timbalemekeza uxamwali bwathubo, ni kumbalewalewa naye mu mpembo.

14. Thangwe ranyi mpembo umbatithandiza kudziwa bwino Yahova?

14 Penu imwepo mun’funa kukhala pa uxamwali na munthu, mun’funika kumbalewalewa naye kawiri-kawiri. Tenepo, kuti kukhala pa uxamwali bwakulimba na Yahova, mun’funika kumbapemba kawiri-kawiri kwa iye, ndipo lekani kumbacita mantha kumuuza bzomwe bziri mu mtima mwanu. (Wayefezo 6:18) Mpfumakazi inango yomwe imbakhala ku Turquia, yakucemeredwa Krista, idalewa kuti: “Ndikambauza Yahova bzomwe bziri mu mtima mwangu, na kuwona kuti iye akundithandiza, lufoyi na cikhulupiro cangu kwa iye bzimbathimizirika. Ndipo Yahova akambatawira mipembo yangu, bzimbandicitisa kuwona kuti Yahova ni Baba na Xamwali wangu.”

MUNTHU OMWE ADAKONDWESA MTIMA WA YAHOVA

15. Kodi Yahova adalewa ciyani bza Mambo Davide?

15 Pomwe Mambo Davide adabadwa, abereki wace pabodzi na mtundu wawo wentse akhanamata Yahova. Koma Davide alibe kusankhula kutumikira Yahova kokha thangwe ra kutewezera abereki wace na wanthu omwe akhakhala nawo pabodzi. M’mbuto mwace, Davide adakulisa uxamwali bwace na Mulungu, ndipo bzimwebzi bzidacitisa kuti Yahova akomedwe naye kwene-kwene. Yahova caiyeyo adalewa kuti Davide akhali ‘munthu wa pamtima [pace.]’ (Mabasa 13:22) Kodi Davide adacita tani kuti akhale pa uxamwali bwakulimba na Yahova?

16. Kodi Davide adapfunza ciyani na cirengedwe ca Yahova?

16 Davide adapfunza na cirengedwe ca Yahova. Pomwe Davide akhali tswaka, nthawe zizinji akhakhala ku busa acisambali mabira ya pai wace. Pinango ni nthawe imweyi pomwe iye adayamba kukumbukira bza cirengedwe ca Yahova. Mwa ciratizo, pomwe Davide akhanyang’anisa kudzulu usiku, iye akhawona bzinthu bzizinji sikuti kokha bzulu na bzulu bza nyenyezi. Bzimwebzi bzidamucitisa kuti anembe kuti: ‘Kudzulu kukudziwisa umbiri bwa Mulungu; ndipo m’mlengalenga mukudziwisa mabasa ya manja yace.’ (Psalymo 19:1, 2) Pomwe Davide akhakumbukira momwe iye na wanthu winango adakonzedwera, adakwanisa kuwona nzeru zakudabwisa zomwe Yahova anazo. (Psalymo 139:14) Ndipo pomwe akhakumbukira bzinthu bzomwe Yahova adalenga, adafika pakubziwona kuti akhali lini cinthu pakubzindendemezera na Yahovayo.—Psalymo 139:6.

17. Kodi tingapfunze ciyani tikambakumbukira bza cirengedwe?

17 Kodi tikupfunza ciyani na ciratizo ca Davide? Tikupfunza kuti, tin’funika kumbadekedwa na cirengedwe. Ndipopa mbapambulani nthawe kuti mumbapfunze bzinthu bzakudeka bzomwe Yahova adabzilenga pa dzikoli, sikuti kumbandokomedwa nabzo. Ntsiku zentse mbakumbukirani bzomwe mungapfunze na Yahova mwakuphatisa basa cirengedwe comwe ciri pafupi na imwepo, ninga miti, bzirombo na wanthu. Mukacita tenepoyo, pa ntsiku iri-yentse mun’dzapfunza bzinthu bzizinji bza Baba wanu wa lufoyi. (Waroma 1:20) Ndipo nakupita kwa nthawe, mun’dzawona kuti lufoyi lomwe munalo kwa Yahova lin’dzathimizirika.

18. Mwakubverana na bukhu la Psalymo kapitulo 18, kodi n’ciyani comwe Davide akhazindikira?

18 Davide akhadziwa kuti Yahova akhamuthandiza. Mwa ciratizo, pomwe iye adakhotcerera mabira ya pai wace ku bzirombo, ninga mphondolo na cimbalangondo, Davide adazindikira kuti adakwanisa kucita bzimwebzo thangwe ra thandizo la Yahova. Pomwe adakunda cinzonzomtali camphanvu cakucemeredwa Goliyati, Davide adazindikirambo kuti Yahova ndiye adamuthandiza. (1 Samuweri 17:37) Ndipo pomwe adapulumuka kuna Mambo wa njiru Sauli, Davide adadziwa kuti Yahova ni omwe adamupulumusa. (Psalymo 18, onani mafala yomwe yali padzulu pa kapituloyi) Bzingadakhala kuti Davide ngwakubzikuza, kulewa mwakusaya kupenukira iye angadabzipasa mbiri thangwe ra kukunda komwe adacita. Koma iye akhali wakubzicepesa ndipo akhazindikira kuti Yahova akhamuthandiza pa moyo wace.—Psalymo 138:6.

19. Kodi tikupfunza ciyani na ciratizo ca Davide?

19 Kodi tikupfunza ciyani na ciratizo ca Davide? Tin’funika kumbacita bzinthu bzizinji sikuti kundombakumbira kuti Yahova athandize. Tin’funikambo kuzindikira kuti ni lini, ndipo Yahovayo angatipase tani thandizolo. Ndipo tikakhala wakubzicepesa na wakuzindikira malire yathu, tin’dzakwanisa kuzindikira thandizo lomwe Yahova ambatipasa, mwa kutithandiza kucita bzinthu bzomwe tingakwanise lini kubzicita tekha. Tikambacita bzimwebzi, uxamwali bwathu na Yahovayo bumbalimba kwene-kwene. M’bale Isaac, omwe ambakhala ku Fiji ndipo akutumikira Yahova kwa magole mazinji, adawona kuti bzimwebzi mpsacadidi. Iye adalewa kuti: “Ndikakumbukira moyo wangu wa m’mbuyomu, nimbawona kuti Yahova akundithandiza kuyambira pomwe ndidayamba kupfunza Bibliya mpaka pano. Ndipopa nimbawona kuti iye ngwacadidi kwa inepano.”

20. Kodi tikupfunza ciyani na uxamwali bomwe Davide akhanabo na Yahova?

20 Davide adatewezera makhalidwe ya Yahova. Yahova adatilenga na luso la kutewezera makhalidwe yace. (Ciyambo 1:26) Bzimbakhala bzakusaya kunesa kutewezera Yahova, tikambapfunza kwene-kwene bza makhalidwe yace. Davide akhadziwa bwino Baba wace wakudzulu, ndipopa iye akhakwanisa kumutewezera pomwe akhacita bzinthu na winango. Kumbukirani cakucitika ici. Davide adacita pikado kwa Yahova pomwe adacita upombo na Bateseba, ndipo patsogolo pace adacitisa kuti bayace aphedwe. (2 Samuweri 11:1-4, 15) Napo bzikhali tenepo, Yahova adabvera ntsisi Davide. Thangwe ranyi? Thangwe Davideyo akhabverambo ntsisi winango. Ndipo pakuti akhali pa uxamwali bwakulimba na Yahova, Davide adakhala m’bodzi mwa wamambo omwe akhafunidwa kwene-kwene mu Jirayeri, ndipo Yahova akhamuphatisa basa ninga ciratizo kwa wamambo winango wa Jirayeri.—1 Wamambo 15:11; 2 Wamambo 14:1-3.

21. Mwakubverana na bukhu la Wayefezo 4:24; 5:1, kodi n’ciyani comwe cingacitike tikambatewezera Mulungu?

21 Kodi tikupfunza ciyani na ciratizo ca Davide? Tin’funika kukhala ‘anyakutewezera Mulungu.’ Ndipo tin’funika lini kucita bzimwebzo kokha kuti tigumane phindu, koma kuti timudziwe bwino. Tenepo, tikambatewezera makhalidwe ya Yahova, timbalatiza kuti ndife wana wace.—Werengani Wayefezo 4:24; 5:1. *

PITIRIZANI KUPFUNZA BZA YAHOVA

22-23. Kodi n’ciyani cin’dzacitika tikambaphatisa basa bzomwe timbapfunza pakulewa bza Yahova?

22 Mpaka pano, tawona kuti tingapfunze bza Yahova makuphatisa basa cirengedwe na Fala lace, Bibliya. M’Bibliya muna bziratizo bzizinji bza atumiki wakhulupirika wa Mulungu omwe tingawatewezere, ninga mwa ciratizo, Mozeji na Davide. Yahova adacita kale mbali yace. Koma ku mbali yathu, tin’funika kukhala tceru ticifungula maso, makutu na mtima wathu kuti tipfunze bzizinji bza Yahovayo.

23 Ifepano tin’funika lini kuleka kupfunza bza Yahova. (Mpalizi 3:11) Koma cinthu cakufunika kwene-kwene ni kuphatisa basa bzomwe timbapfunzabzo, sikuti kumbandopfunza basi. Tsono, tikacita bzimwebzi na kutewezera Baba wathu wa lufoyi, Yahova, iye an’dzapitiriza kutifenderera. (Tiyago 4:8) Tenepo, mwakuphatisa basa Fala lace, Yahova akutitsimikizira kuti an’dzasiya lini omwe ambacita nyongo kuti amudziwe bwino.

NYIMBO 80 ‘Lawidzani Muwone Kuti Yahova Ngwabwino’

^ ndi. 5 Wanthu azinji ambakhulupira kuti Mulungu alipo, koma iwo ambamudziwa lini bwino. Kodi kudziwa Mulungu kumbathandauza ciyani? Kodi tikupfunza ciyani na bzomwe Mozeji na Mambo Davide adacita kuti akhale pa uxamwali bwakulimba na iye? Nkhani ino in’tawira mibvunzo imweyi.

^ ndi. 9 Wahebereu 11:27 Thangwe ra cikhulupiro iye adacoka ku Edjipito, ndipo alibe kugopa ukali bwa mambo, pakuti akhapitiriza kukhala wakulimba ningati akuwona Ule wakusaya kuwonekayo.

^ ndi. 12 Kufuluka 33:13 “Tsono ndaphata minyendo, penu mwandidekeradi mtima, ndidziwiseni njira zanu, kuti ndikudziweni nakuti mupitirize kundidekera mtima. Ndipo lekani kuyebwa kuti mtunduyu ni wanthu wanu.”

^ ndi. 21 Wayefezo 4:24 Kubvala unthu bupsa bomwe budalengedwa mwakubverana na kufuna kwa Mulungu m’cirungamo caico na cikhulupiro. 5:1 Tenepo, khalani anyakutewezera Mulungu ninga wana wakufunidwa.