Nkhani Yakupfunza 50
Yahova An’dzakutsudzulani
‘Mumbalengeze ufulu kwa wanthu wentse wakukhala m’dzikomo.’—MWAMBO 25:10.
NYIMBO 22 Umambo Bunkutonga Kudzulu—Bubwere!
BZOMWE TIN’PFUNZA *
1-2. (a) Kodi n’ciyani comwe madziko yanango yambacita, ndipo Gole la Ufulu n’ciyani? (Onani kwadru yakuti “ Kodi Gole la Ufulu Likhali Ciyani?”) (b) Kodi Jezu akhalewa ciyani mwakubverana na bukhu la Luka 4:16-18?
WANTHU wa m’madziko yanango ambasekerera yakapita magole 50 ya utongi bwa mambo ayai mambo-mkazi. Kusekerera komwe wanthu ambacita kungamale ntsiku ibodzi, mdzinga ayai kupitirira. Koma cadidi n’cakuti, kusekererako kumbamala, ndipo na kupita kwa nthawe wanthuwo ambafika pakuyebwa.
2 Mu nthawe ya Ajirayeri, pakapita magole 50, iwo akhasekerera Gole la Ufulu kwa gole lathunthu. Gole limweri likhacitisa Ajirayeriwo kukhala na ufulu. Tsono thangwe ranyi ifepano tin’funika kupfunza bza kusekerera komwe kukhacitika m’nthawe imweyire? Thangwe kumbatikumbusa bza makonzedwe yabwino yomwe Yahova waticitira. Makonzedweyo yan’dzatipasa ufulu bwakusaya kumala, ndipo Jezu adafotokozambo bza ufulu bumwebu. Tenepo, ndime zakutewerazi zin’tithandiza kubvesesa bzimwebzi.—Werengani Luka 4:16-18. *
Gole la ufulu likhakondwesa kwene-kwene Ajirayeri, thangwe azinji omwe akhagulisidwa ninga akapolo akhatsudzulidwa acibwerera kuna mabanja yawo na mbuto zawo (Onani ndime 3) *
3. Mwakubverana na bukhu la Mwambo 25:8-12, kodi Ajirayeri akhagumana phindu liponi na Gole la Ufulu?
3 Kuti tibvesese bwino-bwino bzomwe Jezu akhathandauza pomwe adalewa bza kutsudzulidwa, cakuyamba, tin’funika kupfunza bza makonzedwe ya Gole la Ufulu yomwe Yahova akhadapasa Ajirayeri m’mbuyomu. Yahova adauza Ajirayeri kuti: ‘Gole la 50 limbakhale lakupambulika ndipo mumbadziwise ufulu kwa wanthu wentse wakukhala m’dzikomo. Limbakhale gole la Ufulu kwa imwepo, ndipo ali-wentse ambabwerere ku mbuto yace na banja lace.’ (Werengani Mwambo 25:8-12. *) M’nkhani idapita ire, tidawona momwe Ajirayeri akhagumanira phindu thangwe ra kukoya Ntsiku ya Malinkhuma. Tsono ni phindu liponi lomwe Ajirayeri akhaligumana na Gole la Ufulu? Kumbukirani kuti Mjirayeri akakhala na mangawa mazinji, akhafunikira kugulisa mbuto yace yomwe akhakhala kuti abwezere mangawayo. Tsono pa Gole la Ufulu, Mjirayeriyo akhabwezeredwa mbuto yaceyo. Tenepo, iye [‘akhabwerera] ku mbuto yace,’ ndipo wana wace akhakhala na utaka. Kumbukiranimbo kuti Mjirayeri omwe akhaneseka kubwezera mangawa thangwe ra kusaya, akhangingimizika kugulisa m’bodzi mwa wana wace, ayai kubzigulisa iye yekha ninga kapolo kuti abwezere mangawayo. Koma pa Gole la Ufulu, kapoloyo [‘akhabwerera] ku banja lace.’ Makonzedweya yakhacitisa kuti munthu aleke kukhala kapolo kwa muyaya. Bzimwebzi bzikulatiza kuti Yahova akhasamalira wanthu wace!
4-5. Thangwe ranyi ifepano tin’funika kupfunza bza Gole la ufulu?
4 Kodi ni phindu linango liponi lomwe Ajirayeri akhaligumana na Gole la Ufulu? Mwa kuphatisa basa Mozeji, Yahova adauza Ajirayeri kuti: ‘Pakati panu paleke kugumanika munthu wakusauka, pakuti Yahova an’dzakusimbani ku dziko lomwe Yahova Mulungu wanu akukupasani kuti likhale ninga utaka.’ (Bzakutonga 15:4) Ntsiku zino pana kusiyana kwene-kwene pa bzomwe bzikhacitika mu nthawe ya Ajirayeri! Thangwe kawiri-kawiri tikuwona kuti wanthu wakudala akupitiriza kudala ndipo wakusauka akupitirizambo kusaukiratu.
5 Akristaufe timbangingimizidwa lini kubvera Cakutonga ca Mozeji. Bzimwebzi bzikuthandauza kuti tin’funika lini kuteweza makonzedwe ya Gole la ufulu, yomwe yakhalewa bza kutsudzulidwa ku ukapolo, kulekereredwa mangawa na kubwezera mbuto ayai akapolo kwa mabanja yawo. (Waroma 7:4; 10:4; Wayefezo 2:15) Koma mpsakufunika kwene-kwene kupfunza bza Gole la ufulu. Thangwe ranyi? Thangwe kutsudzulidwa, ayai ufulu bomwe Yahova akhapasa wanthu wace pa nthawe ya Gole la ufulu, kukubverana na kutsudzulidwa komwe ifepano tikufunikira.
JEZU ADALEWA BZA KUTSUDZULIDWA
6. Thangwe ranyi wanthufe tin’funika kutsudzulidwa?
6 Tentsenefe tin’funikira kutsudzulidwa. Thangwe ranyi? Thangwe tiri pa ukapolo bwa pikado. Ndipo thangwe ra pikado, ifepano timbakalamba, timbaduwala ndipo timbafa. Tsono azinji ambatawiriza nfundo imweyi, akambanyang’anisa nkhope yawo pa supedyo, ayai akayenda kukawonana na dotolo akakhala akuduwala. Ndipo tentsenefe timbasunama tikacita pikado. Mpostolo Paulo adalewa kuti akhali pa [‘ukapolo] bwa lamulo la pikado m’thupi’ mwace. Iye adalewa pomwe kuti: ‘Nyakubonerane! Kodi mbani omwe an’dzandipulumusa ku thupi lomwe likufa mu infayi?’—Waroma 7:23, 24.
7. Kodi mpolofeta Zaiya adalewa ciyani bza kutsudzulidwa?
7 Mpsakukondwesa kwene-kwene kudziwa kuti, Mulungu walinganiza njira yakuti tilomboledwe, ayai titsudzulidwe ku pikado. Jezu ndiye omwe adacitisa kuti bzimwebzi bzikwanisike. Kwa magole yakupitirira 700 Jezu akanati kubwera pantsi pano, mpolofeta Zaiya adalewa kuti wanthu azinji an’dzatsudzulidwa, kuposa kutsudzulidwa komwe kukhacitika mu nthawe ya Ajirayeri pa Gole la ufulu. Iye adati: ‘Mzimu wa Yahova, Mbuya Mkululetu uli pa ine, pakuti Yahova wandidzoza kuti ndikapalizire bzipsa bzabwino kwa wanthu wakufatsa. Wandituma kuti ndikapoze wanthu wa mitima yakusweka, kuti ndikadziwise ufulu kwa anyakuyendesedwa ku ukapolo.’ (Zaiya 61:1) Kodi polofesiyayi ikhalewa bza wanthu aponi?
8. Kodi polofesiya ya Zaiya ikhalewa bza kutsudzulidwa kwa mbani?
8 Polofesiya yakulewa bza kutsudzulidwayi, idayamba kukwanirisidwa pomwe Jezu adayamba utumiki bwace pano pa dziko la pantsi. Pomwe Jezu adayenda ku sinagoga omwe akhali ku Nazaleti, mzinda omwe iye adabadwira, adawerengera polofesiya ya Zaiya Adjuda omwe adawagumana kumweko. Iye adawerenga kuti: ‘Mzimu wa Yahova uli pa ine, thangwe iye wandidzodza kuti ndipalizire bzipsa bzabwino kwa wanthu wakusauka. Wandituma kuti ndikadziwise bza kutsudzulidwa kwa wanthu omwe ali pa ukapolo nakuti ndikafungule maso azimola, kuti ndipulumuse wanthu wakuponderezedwa, kuti ndidzapalizire gole lakubvumizika la Yahova.’ (Luka 4:16-19) Kodi Jezu adakwanirisa tani polofesiyayi?
WANTHU OMWE AN’DZAYAMBA KUTSUDZULIDWA
Jezu ali mu sinagoga wa ku Nazaleti ndipo akuwerenga nkhani yakulewa bza kutsudzulidwa (Onani ndime 8-9)
9. Kodi wanthu azinji wa mu nthawe ya Jezu akhadikhirira kutsudzulidwa pa nkhani iponi?
9 Kuyambira mu nthawe ya Jezu, wanthu adayamba kutsudzulidwa, ayai kutambira ufulu bomwe mpolofeta Zaiya adabufotokoza. Tikukhulupira bzimwebzi thangwe Jezu adalewa kuti: ‘Lero cinembo comwe mwamala kucibvaci, cakwanisika.’ (Luka 4:21) Wanthu azinji omwe akhabva Jezu akuwerenga bza polofesiya ya Zaiyayi, bzikuwoneka kuti iwo akhadikhirira kucinja pa nkhani za ndale, mwa ciratizo, akhadikhirira kuti Ajirayeri an’tsudzulidwa ku utongi bwa Roma. Pinango iwo akhakumbuka ninga amuna awiri omwe adalewa kuti: ‘Ife tikhadikhira kuti munthu umweyu ndiye an’dzapulumusa Jirayeri.’ (Luka 24:13, 21) Koma ifepano timbadziwa kuti Jezu alibe kulimbikisa ateweri wace kuti alimbane na utongi bwakuipa bwa Roma. M’mbuto mwace, iye adawauza kuti: ‘Perekani kwa Sezare bzinthu bza Sezare.’ (Mateu 22:21) Tsono, kodi Jezu adatsudzula tani wanthu nthawe imweyire?
10. Kodi Jezu adatsudzula wanthu pa bzinthu bziponi?
10 Mwana wa Mulungu adabwera pantsi pano, kuti adzatsudzule wanthu pa bzinthu bziwiri. Cakuyamba, Jezu adathandiza wanthu kutsudzulidwa ku bzinthu bzakuphonyeka bzomwe bzikhapfunzisidwa na atsogoleri wa cipembedzo. Adjuda azinji wa mu nthawe imweyire, akhangingimizidwa kuteweza miyambo na bzipfunziso bzakunama. (Mateu 5:31-37; 15:1-11) Tenepo, wanthu omwe akhalewa kuti akhathandiza winango kutumikira Mulungu, akhali ninga azimola thangwe iwombo akhatumikira lini Mulungu caiyeyo. Pakuti iwo adalamba Mesiya na cadidi comwe iye akhapfunzisa, alibe kufika pa kudziwa Mulungu, ndipo alibembo kulekereredwa pikado zawo. (Juwau 9:1, 14-16, 35-41) Ndipo pakuti Jezu adapfunzisa cadidi na kupereka ciratizo cabwino, iye adathandiza wanthuwo momwe angadatsudzukira ku bzipfunziso bzakunama.—Marko 1:22; 2:23–3:5.
11. Fotokozani kutsudzulidwa kwaciwiri komwe kudakwanisika thangwe ra Jezu.
11 Caciwiri, Jezu adacitisa wanthu kutsudzulidwa ku ukapolo bwa pikado. Thangwe ra ntsembe ya Jezu, Mulungu angalekerere pikado za wale omwe ambakhulupira cakulombolera, ndipo ambalatiza cikhulupiroco na bzomwe iwo ambacita. (Wahebereu 10:12-18) Jezu adalewa kuti: ‘Mwanayo akakutsudzulani, imwepo mun’dzakhaladi wakutsudzuka.’ (Juwau 8:36) Kulewa mwakusaya kupenukira, kutsudzulidwa kumweku, n’kwakusiyana kwene-kwene na kutsudzulidwa komwe kukhacitika mu nthawe ya Ajirayeri pa Gole la ufulu! Thangwe ranyi tikulewa tenepoyo? Thangwe ndakuti Mjirayeri omwe akhatsudzulidwa pa gole limweri, nakupita kwa nthawe iye angadakhala pomwe kapolo, ndipo ntsiku inango angadadzafa. Koma kutsudzulidwa komwe Jezu adacitisa kuti kukwanirisidwe, kun’dzamala lini.
12. Kodi ni mbani omwe adayamba kugumana phindu na kutsudzula komwe Jezu adalewa?
12 Pa ntsiku ya Pentekosite wa mu gole la 33, Yahova adadzoza na mzimu wakucena apostolo pabodzi na amuna na akazi winango wakukhulupirika. Iye adawacitisa kukhala wana wace kuti kutsogolo adzawalamuse kuti adzatonge pabodzi na Jezu kudzulu. (Waroma 8:2, 15-17) Amwewa ni wanthu wakuyamba omwe adagumana phindu na kutsudzulidwa komwe Jezu adakulewa mu sinagoga wa ku Nazaleti. Pomwe bzimwebzi bzidacitika, amuna na akazi wale, akhali lini pomwe pa ukapolo bwa bzipfunziso bzakunama bzomwe bzikhapfunzisidwa na atsogoleri wa cipembedzo, ne miyambo yomwe imbapitana na Bibliya. Kwa Mulungu, iwo akhadatsudzulidwa ku bzakutewera bza pikado bzomwe bzimbabweresa infa. Kutsudzulidwa komwe kudayamba na omwe adadzozedwa mu gole la 33, kun’dzamala kuphampha kwa magole 1.000 ya Utongi bwa Jezu. Kodi ni bzinthu bzabwino bziponi bzomwe bzin’citika kuyambira ntsiku zino mpaka kuphampha kwa utongibu?
KUTSUDZULIDWA KWA WANTHU BZULU NA BZULU
13-14. Kupambula Akristau wakudzozedwa, kodi ni mbani winango omwe an’dzatambira ufulu thangwe ra ntsembe ya Jezu?
13 Ntsiku zino, wanthu bzulu na bzulu wakucokera mitundu yakusiyana-siyana, akuphatana na ‘mabira yanango.’ (Juwau 10:16) Wanthu amwewa, Mulungu akuwasankhula lini kuti akatonge pabodzi na Jezu. Koma iwo ana cidikhiro cakufotokozedwa m’Bibliya comwe n’cakudzakhala na moyo wakusaya kumala pano pa dziko la pantsi. Kodi imwepombo cidikhiro canu n’cimweci?
14 Imwepo mungagumanembo phindu na bzinthu bzabwino bzomwe Akristau wakudzozedwa anabzo. Kodi mungacite tani bzimwebzo? Mwa kukhulupira ntsembe ya Jezu, imwepo mungapembe kwa Yahova kuti akulekerereni pikado zanu. Mukacita bzimwebzi, mun’dzabvumidwa na Yahova ndipo mun’dzakhala na cikumbu-mtima cakucena. (Wayefezo 1:7; Cibvumbulutso 7:14, 15) Kumbukiranimbo bzisimbo bzomwe mungakhale nabzo thangwe ra kutsudzuka ku bzipfunziso bzakunama. Jezu adalewa kuti: ‘Mun’dzacidziwa cadidi, ndipo cadidico cin’dzakutsudzulani.’ (Juwau 8:32) Mpsabwino kwene-kwene kukhala na ufulu bumwebu, ndibzo lini?
15. Kodi tikudikhirira kutsudzulidwa kuponi, ndipo ni bzisimbo bziponi bzomwe tin’dzatambira?
15 ikutsimikiza na mtima wentse kuti wanthu azinji an’dzatsudzulidwa. Ndipo tsapanopapa, Jezu an’pfudza cipembedzo cakunama pabodzi na maboma yakusaya cirungamo yomwe yalipoya. Pa nthawe imweyi, Mulungu an’dzakhotcerera ‘thimu likulu la wanthu’ lomwe likumutumikira, ndipo an’dzalisimba na moyo wabwino pano pa dziko la pantsi. (Cibvumbulutso 7:9, 14) Wanthu bzulu na bzulu an’dzumusidwa, ndipo an’dzakhala na mwayi wakutsudzulidwa ku bzinthu bzentse bzakuipa bzomwe bzimbacitika thangwe ra pikado ya Adamu.—Mabasa 24:15.
16. Kodi ni kutsudzulidwa kuponi komwe wanthu an’dzakhala nako mu Utongi bwa Jezu?
16 Mkati mwa Utongi bwa Jezu bwa magole 1.000, iye pabodzi na wentse omwe an’dzatonga naye pabodzi, an’dzathandiza wanthu kukhala na thanzi labwino na uxamwali bwakulimba na Mulungu. Pa nthawe yakubwezeresa na yakutsudzulidwayi, in’dzakhala ninga Gole la ufulu yomwe ikhacitika mu nthawe ya Ajirayeri. Bzimwebzi bzikuthandauza kuti wanthu wentse omwe akutumikira Yahova mwakukhulupirika, an’dzakhala wakulungamiratu ndipo an’dzatsudzulidwa ku pikado.
M’dziko lipsa, tin’dzakhala wakukondwa pa
nthawe yakuphata basa na yakupuma (Onani ndime 17)
17. Mwakubverana na bukhu la Zaiya 65:21-23, kodi n’ciyani comwe cin’dzacitikira wanthu wa Mulungu? (Onani cithunzi-thunzi pa tsamba lakuyamba.)
17 Bukhu la Zaiya 65:21-23, limbafotokoza momwe moyo un’dzakhalira pano pa dziko la pantsi kutsogoloku. (Werengani. *) Wanthu winango ambakumbuka kuti m’paraizo palibe munthu an’dzaphata basa, koma an’dzandokhala basi. Tsono makumbukidwe yamweya njacadidi lini, thangwe Bibliya limbalewa kuti wanthu wa Mulungu ‘an’dzapfatsa na mabasa yakuphatidwa na manja yawo.’ Tenepo, tina citsimikizo centse cakuti, kuphampha kwa Utongi bwa Kristu bwa magole 1.000, ‘cirengedwe cin’dzatsudzulidwa ku ukapolo bwa kubvunda, cicidzakhala na ufulu bwa mbiri ya wana wa Mulungu.’—Waroma 8:21.
18. Thangwe ranyi tina citsimikizo centse cakuti kutsogoloku tin’dzakhala wakukondwa?
18 Mu nthawe ya Ajirayeri, Yahova adapereka lamulo lakuti wanthu wace ambakoye Ntsiku ya Malinkhuma, kuti ambapume pa mabasa yawo ya ntsiku na ntsiku, aciphatisa basa nthawe ya malinkhumayo kuti anamate Yahovayo. Tsono iye an’funa kuti wanthu wace adzacite bzibodzi-bodzibzi mu Utongi bwa Jezu bwa magole 1.000. Bzimwebzi bzikulatiza kuti pan’dzakhala na nthawe yakunamata Mulungu. Ndipo kunamata Mulungu n’kwakufunika kwene-kwene kuti tikhale wakukondwa, ndipo m’dziko lipsa tin’dzakhala na nthawe yakucita bzimwebzo. Kulewa mwakusaya kupenukira, ifepano tin’dzakhala wakukondwa kwene-kwene thangwe tin’dzaphata basa lakutsangalaza na kutumikira Mulungu mkati mwa Utongi bwa Kristu bwa magole 1.000.
NYIMBO 142 Tiphatisise Cidikhiro Cathu
^ ndi. 5 Yahova adacita makonzedwe yakuti Ajirayeri ambatsudzulidwe akakhala pa ukapolo. Ndipo iye akhawatsudzula mwakuphatisa basa Gole la Ufulu. Tsono Akristaufe timbangingimizidwa lini kubvera Cakutonga comwe Yahova akhadapasa Ajirayeri mwakuphatisa basa Mozeji. Koma mpsakufunika kwene-kwene kwa ifepano kudziwa bzomwe bzikhacitika pa Gole la Ufulu. Nkhani ino, in’tithandiza kuwona kubverana komwe kulipo pakati pa bzomwe bzikhacitika pa Gole la Ufulu na makonzedwe yomwe Yahova akuticitira, na phindu lomwe tin’ligumana thangwe ra makonzedweyo.
^ ndi. 2 Luka 4:16 Patsogolo pace iye adayenda ku Nazaleti komwe adaleredwa, ndipo ninga cizolowezi cace, pa ntsiku ya malinkhuma adapita mu sinagoga ndipo adaima kuti awerenge. 17 Pamwepo adamupasa mpukutu wa mpolofeta Zaiya, ndipo iye adafungula mpukutuyo pomwe pakhadanembedwa mafala yakuti: 18 “Mzimu wa Yahova uli pa ine, thangwe iye wandidzodza kuti ndipalizire bzipsa bzabwino kwa wanthu wakusauka. Wandituma kuti ndikadziwise bza kutsudzulidwa kwa wanthu omwe ali pa ukapolo nakuti ndikafungule maso azimola, kuti ndipulumuse wanthu wakuponderezedwa.
^ ndi. 3 Mwambo 25:8 Imwepo mun’dzawerenga magole manomwe yamalinkhuma, nthawe zinomwe magole manomwe, ndipo ntsiku za magole manomwe zin’dzakwana magole 49. 9 Tenepo, pa mwezi wacinomwe, pa ntsiku yacikhumi ya mweziyo, mumbalize cimbututu mwamphanvu kwene-kwene. Ndipo pa ntsiku yakumpsinkha pikado, imwepo mun’funika kucitisa kuti kukuwa kwa cimbututuco kubvekere dziko lanu lentse. 10 Gole la 50 limbakhale lakupambulika ndipo mumbalengeze ufulu kwa wanthu wentse wakukhala m’dzikomo. Limbakhale Gole la Ufulu kwa imwepo, ndipo ali-wentse ambabwerere ku mbuto yace na ku banja lace. 11 Gole la 50 ndiro lin’dzakhala Gole la Ufulu kwa imwepo. Mun’dzafunika lini kubzala, ne kubvuna bzomwe bzamera bzokha, ayai kucosa mphesa m’mipesa yakusaya kutunthulidwa. 12 Pakuti limwero ni Gole la Ufulu. Likhale lakupambulika kwa imwepo. Mudzadye bzomwe bzamera bzokha m’minda yanu.
^ ndi. 17 Zaiya 65:21 Ndipo an’dzamanga nyumba, acikhala m’mwemo; an’dzalima minda ya mipesa, acidzadya bzisapo bzace. 22 An’dzamanga lini kuti winango akhale; ne kubzala kuti winango adye. Thangwe ntsiku za wanthu wangu, zin’dzakhala ninga ntsiku za muti; ndipo omwe ndawasankhulawo, an’dzapfatsa na mabasa yakuphatidwa na manja yawo. 23 Si an’dzaphatira basa pa pezi, ne kuberekera tsoka; thangwe iwo pabodzi na wana wawo, mbakusimbidwa na Yahova.
^ ndi. 64 BZOMWE BZINKUCITIKA PA CITHUNZI-THUNZI Tsamba: Pa Gole la ufulu, amuna omwe akhadagulisidwa ninga akapolo akutsudzulidwa ndipo akubwerera kuna mabanja yawo na mbuto zawo.
