Nkhani Yakupfunza 33
Nkhani Yakulamusidwa Kwa Anyakufa Imbalatiza Lufoyi, Nzeru na Kupirira Kwa Mulungu
‘Kun’dzakhala kumuka kwa anyakufa.’—MABASA 24:15.
NYIMBO 151 Iye An’dzawacemera
BZOMWE TIN’PFUNZA *
1. Thangwe ranyi Yahova adakonza bzinthu?
PAKUYAMBA Yahova akhali yekha-yekha. Tsono iye akhali lini wakupsoma, thangwe ambakwanisa kubzitsangalaza yekha. Napo bziri tenepo, Yahova adafuna kuti awoneke wanthu kuti akondwe na moyo. Ndipo thangwe ra lufoyi, iye adayamba kukonza bzinthu.—Psalymo 36:9; 1 Juwau 4:19.
2. Kodi Jezu na wanjo adabzibva tani na bzomwe Yahova adalenga?
2 Pakuyamba, Yahova adalenga mwana wace Jezu kuti ambaphate naye basa. Ndipo mwa Jezuyo ‘bzinthu bzinango bzentse bzidalengedwa’, kuphatanidzambo wanjo. (Wakoloso 1:16) Ndipo Jezu adakomedwa kwene-kwene na mwayi omwe adakhala nawo wakuphata basa pabodzi na Baba wace. (Mimwani 8:30) Ndipo wanjo akhanayombo mathangwe yakubveka yakukhalira wakukondwa. Iwo adakhala na mwayi wakuwona Yahova na Jezu pomwe akhalenga kudzulu na dziko la pantsi. Kodi wanjowo adatokonyedwa tani na bzimwebzo? Iwo ‘adayamba kuwombera m’manja’ pomwe dziko likhakonzedwa, ndipo iwo akhapitiriza kucita bzimwebzi Yahova akamaliza kulenga cinthu ciri-centse. Bzikuwoneka kuti wanjo adakomedwa kwene-kwene pomwe Yahova adadzamaliza na kulenga munthu pa dziko la pantsi. (Djobi 38:7; Mimwani 8:31) Cakulengedwa ciri-centse cidalatiza lufoyi na nzeru za Yahova.—Psalymo 104:24; Waroma 1:20.
3. Mwakubverana na 1 Wakolinto 15:21, 22 kodi ntsembe ya Jezu imbakwanisa kucita ciyani?
3 Yahova akhafuna kuti wanthu akhale na moyo wakusaya kumala mu dziko labwino lomwe iye adalenga. Adamu na Eva adalamba kubvera baba wawo wa lufoyi, ndipo thangwe ra bzimwebzo pikado na infa bzidafikira wanthu wentse. (Waroma 5:12) Tsono n’ciyani comwe Yahova adacita? Pa nthawe ibodzi-bodziyo, iye adalewa bzomwe angadacita kuti apulumuse wanthu. (Ciyambo 3:15) Iye adalewa kuti an’dzapereka mwana wace Jezu ninga ntsembe yakulombolera nayo wanthu, ndipo wana wentse wa Adamu na Eva angadadzatsudzulidwa ku pikado na infa. Munthu ali-wentse angadakhala na ufulu bwakusankhula kutumikira Yahova, acitambira moyo wakusaya kumala.—Juwau 3:16; Waroma 6:23; werengani 1 Wakolinto 15:21, 22. *
4. Kodi mu nkhani ino tin’cezerana mibvunzo iponi?
4 Nkhani yakulewa bza kumuka kwa anyakufa imbanyosa mibvunzo yakusiyana-siyana. Mwa ciratizo, kodi anyakufa an’dzalamusidwa tani? Kodi tin’dzakwanisa kuwazindikira adzinza na axamwali wathu akadzalamusidwa? Kodi n’ciyani cin’dzatikondwesa na kulamusidwa kwa anyakufa? Kodi cidikhiro ca kumuka kwa anyakufa cimbatipfunzisa ciyani bza lufoyi, nzeru na kupirira kwa Yahova? Mu nkhani ino tin’cezerana mibvunzo imweyi.
KODI ANYAKUFA AN’DZAMUSIDWA TANI?
5. Thangwe ranyi tingalewe kuti anyakufa an’dzalamusidwa mu njira yakulinganizika?
5 Mu dziko lipsa, Yahova an’dzaphatisa basa mwana wace Jezu kuti adzalamuse wanthu azinji omwe adafa. Tsono tingalewe kuti iwo an’dzalamusidwa lini wentse kabodzi-na-kabodzi. Thangwe ranyi? Thangwe wanthu akadzawanda mwakamfulumize pa dziko la pantsi, bzingadzanese kuti bzinthu bzifambe bwino. Timbadziwa kuti Yahova ambacita lini bzinthu mwa bvanganya-bvanganya. Iye ambadziwa kuti bzinthu bzimbafunikira kucitika mwakulinganizika bwino, kuti bzifambe mwa mtendere. (1 Wakolinto 14:33) Pomwe Yahova akhaphata basa na Jezu pa kulenga kudzulu na dziko la pantsi, iye adalatiza nzeru na kupirira mwa kuyamba kukonza dzikoli pang’ono-pang’ono pomwe akhanati kulenga wanthu. Ndipo Jezu an’dzatewezera Pai wace akadzaphata basa na wanthu omwe an’dzapulumuka pa nkhondo ya Armagedo. Iwo an’dzakonzekera dziko kuti adzatambire wale omwe an’dzamusidwa kwa anyakufa.
Wanthu omwe an’dzapulumuka pa nkhondo ya Armagedo an’dzapfunzisa bza Umambo bwa Mulungu na malamulo ya Yahova kwa wale omwe an’dzalamusidwa (Onani ndime 6) *
6. Mwakubverana na Mabasa 24:15, kodi mbani an’dzakhala ali pakati pa anyakufa omwe an’dzalamusidwa?
6 Omwe an’dzapulumuka pa Armagedo an’dzakhala na bzizinji bzakucita: Iwo an’dzapfunzisa omwe an’dzalamusidwawo kuti adziwe bza Umambo bwa Mulungu na kufuna kwace. Thangwe ranyi bzimwebzi bzin’dzakhala bzakufunika? Thangwe azinji omwe an’dzalamusidwa ni wanthu ‘wakusaya kulungama.’ (Werengani Mabasa 24:15. *) Wanthu ‘wakusaya kulungamawo’ an’dzafunikira kucinja moyo wawo kuti adzakwanise kugumana phindu na ntsembe ya Kristu. Wanthu omwe ambadziwa lini Yahova an’dzafunikira kupfunzisidwa cadidi cakulewa bza iye. Kodi wanthu omwe an’dzapfunzisidwawo, ali-wentse an’dzakhala na mpfunzisi wace-wace, ninga momwe bzimbacitikira ntsiku zino? Kodi wanthu omwe an’dzalamusidwawo an’dzapasidwa gwere kuti ambatsonkhane, ndipo kodi an’dzauzidwa kuti adzapfunzisembo wale omwe an’dzalamusidwa patsogolo pawo? Tikudikhirira kudzacita kuwona bzimwebzi. Tsono comwe ifepano tikudziwa n’cakuti, kuphampha kwa utongi bwa Jezu ‘dziko la pantsi lin’dzadzala na wanthu wakudziwa Yahova.’ (Zaiya 11:9) Ifepano tin’dzakhala na bzizinji bzakucita mkati mwa magole 1.000, ndipo bzin’dzakhala bzakudekeza!
7. Thangwe ranyi atumiki wa Yahova an’dzafunikira kupirira pakupfunzisa wale omwe an’dzalamusidwa?
7 Mkati mwa utongi bwa Kristu bwa magole 1.000, atumiki wentse wa Yahova wa pa dziko lentse la pantsi an’dzafunikira kucinja bzinthu bzinango kuti Yahova akomedwe. Tenepo, iwo an’dzafunika kupirira pakupfunzisa wale omwe an’dzalamusidwa, thangwe iwo ambadziwa kale kuti pambafunikira nyongo kuti munthu akunde makhalidwe yakuphonyeka, acilatiza makhalidwe yomwe Yahova ambakomedwa nayo. (1 Pedru 3:8) Mwakusaya kupenukira, wale omwe an’dzalamusidwa an’dzafuna kucita mbali ya atumiki wakubzicepesa wa Yahova, ndipo akadzacita bzimwebzo an’dzakhala ‘akukonza cipulumuso’ cawo.—Wafiripo 2:12.
KODI TIN’DZAKWANISA KUWAZINDIKIRA WANTHU OMWE AN’DZALAMUSIDWA?
8. Thangwe ranyi tingalewe kuti tin’dzakwanisa kuwazindikira adzinza na axamwali wathu omwe an’dzalamusidwa?
8 Pana mathangwe yakubveka yakulewa kuti tin’dzakwanisa kuwazindikira adzinza na axamwali wathu omwe an’dzalamusidwa. Tikakumbukira bza wanthu omwe adamusidwa kwa anyakufa m’mbuyomu, tingadziwe kuti Yahova an’dzalamusa munthu ndendende ninga momwe iye akhaliri pomwe akhanati kufa. Iye an’dzamuka na makhalidwe yomwe iye akhanayo, ninga momwe iye akhalewa-lewera, na momwe iye akhakumbukira. Kumbukirani kuti Jezu adandendemezera kufa na tulo, ndipo kulamusidwa na kulamuka ku tulo. (Mateu 9:18, 24; Juwau 11:11-13) Munthu omwe akhagona akamuka, iye ambakhala ndendende ninga momwe akhaliri kale pomwe akhanati kugona. Iye ambakhala na mawonekedwe pabodzi na makumbukidwe mabodzi-bodzi. Kumbukirani bza Lazaro. Iye akhadafa kwa ntsiku zinai, ndipo thupi lace likhadayamba kale kubvunda. Tsono pomwe Jezu adamulamusa, mpfumakazi zace zidakwanisa kumuzindikira, ndipo iye adakwanisambo kuzindikira mpfumakazi zacezo.—Juwau 11:38-44; 12:1, 2.
9. Thangwe ranyi wanthu akadzalamusidwa an’dzakhala lini letu na nzeru pabodzi na thupi lakulungamiratu?
9 Yahova akutiuza kuti m’dziko lipsa palibe omwe an’dzalewa kuti: ‘Ndikuduwala’. (Zaiya 33:24; Waroma 6:7) Tenepo, wale omwe an’dzalamusidwa an’dzakhala na thanzi labwino. Tsono iwo an’dzakhala akanati kukhala wakulungamiratu. Thangwe iwo acilamusidwa wakulungamiratu ifepano tingakwanise kuwazindikira. Bzikuwoneka kuti mkati mwa utongi bwa Kristu bwa magole 1.000, wanthuwo an’dzakhala wakulungamiratu mwa pang’ono na pang’ono. Ndipo kuphampha kwa magole 1.000, Jezu an’dzabwezera Umambobo kwa Baba wace. Pa nthawe imweyo, Umambobo bun’dzakhala bwakwanirisa kale cakulinga cace, comwe ni kucitisa wanthu wentse kukhala wakulungamiratu.—1 Wakolinto 15:24-28; Cibvumbulutso 20:1-3.
KODI N’CIYANI CIN’DZATIKONDWESA NA KULAMUSIDWA KWA ANYAKUFA?
10. Kodi mun’dzacita ciyani anyakufa akadzalamusidwa?
10 Kodi mun’dzacita ciyani mukadzawona kuti adzinza wanu ayai axamwali wanu alamusidwa? Kodi mun’dzalira ayai mun’dzasekerera? Kodi mun’dzaimba nyimbo yakutenda Yahova? Comwe ifepano tikudziwa n’cakuti kumuka kwa anyakufa kun’dzathimizira lufoyi lomwe munalo kale kwa Yahova na Jezu. Bzingadakhala kuti Yahova alibe lufoyi na ntsisi, iwo angadatipasa lini mphaso imweyi!
11. Mwakubverana na mafala ya Jezu ya pa Juwau 5:28, 29, kodi n’ciyani cin’dzacitikira wale omwe an’dzateweza malamulo ya Mulungu?
11 Imwepo mun’dzakomedwa kuwona kuti wale omwe an’dzalamusidwa akusiya unthu bwawo bwakale, aciyamba kuteweza malamulo ya Mulungu! Wale omwe an’dzabvuma kucinja an’dzakhala na moyo wakusaya kumala. Tsono wale omwe an’dzalamba kucinja, an’dzabvumizidwa lini kudzonga mtendere na nkhomeko wa mu dziko lipsalo.—Zaiya 65:20; werengani Juwau 5:28, 29. *
12. Kodi Mulungu an’dzasimba tani wale omwe an’dzakhala pa dziko la pantsi?
12 Umambo bukadzayamba kutonga dziko lentse la pantsi, atumiki wentse wa Mulungu an’dzatawiriza mafala ya pa Mimwani 10:22 yomwe yambati: ‘Bzisimbo bza Yahova ndibzo bzimbadaza, ndipo Iye ambathumizira lini kuwawa.’ Mwakuthandizidwa na mzimu wakucena, atumiki wa Mulungu an’dzadala mwauzimu, ayai kuti, an’dzakhala wakundendemera na Kristu, ndipo an’dzakhala wakulungamiratu. (Juwau 13:15-17; Wayefezo 4:23, 24) Ntsiku iri-yentse mathupi yawo yan’dzakhala ya thanzi, ndipo iwo an’dzawoneka bwino kwene-kwene. Moyo un’dzakhala wakudekeza! (Djobi 33:25) Kodi kukumbukira bza cidikhiro ca kumuka kwa anyakufa kungatithandize ntsiku zino?
KODI TIKUPFUNZA CIYANI NA LUFOYI LA YAHOVA?
13. Mwakubverana na Psalymo 139:1-4, kodi cidikhiro ca kumuka kwa anyakufa cimbalatiza tani kuti Yahova ambadziwa bwino ali-wentse wa ifepano?
13 Ninga momwe bzalewedwa kale, Yahova akadzalamusa munthu, iye an’dzabwezeresa makumbukidwe na makhalidwe ya munthuyo, ndipo iye an’dzakhala ninga momwe akhaliri kale pomwe akhanati kufa. Thangwe ranyi Yahova an’dzacita bzimwebzi? Thangwe ambatifuna kwene-kwene, ndipo iye ambacita thupo pa bzentse bzomwe timbakumbuka, bzomwe timbabva, bzomwe timbalewa, na bzomwe timbacita. Ndipo iye ambakwanisa kukumbukira bzentsenebzi. Ndipo Yahova acifuna kukumusani kwa anyakufa, mwakusaya kupenukira iye angakwanise kukumbukira nzeru zanu, bzicito bzanu, na mawonekedwe yanu. Mambo Davide akhadziwa kuti Yahova ambacita thupo kwene-kwene na ali-wentse wa ifepano. (Werengani Psalymo 139:1-4. *) Tawona kuti Yahova ambatidziwa bwino, tsono bzimwebzi bzikutipfunzisa ciyani?
14. Thangwe ranyi mpsabwino kukumbukira kuti Yahova ambatidziwa bwino?
14 Kukumbukira kuti Yahova ambatidziwa bwino, kumbatithandiza kuleka kukhala na thupo kwene-kwene. Lekani kuyebwa kuti Yahova ambakufunani kwene-kwene. Iye ambakomedwa na makhalidwe yanu yomwe yambakusiyanisani na winango. Iye ambawona mwa tceru bzomwe bzimbakucitikirani pa moyo wanu, na bzomwe bzimbakucitisani kukhala ninga momwe mulirimo. Mpsabwino kudziwa bzimwebzi, ndibzo lini? Tenepo, lekani kubzibva kuti muli mwekha. Yahova nthawe zentse ali namwe, ndipo ambacita ciri-centse kuti akuthandizeni.—2 Nkhani 16:9.
KODI TIKUPFUNZA CIYANI NA NZERU ZA YAHOVA?
15. Kodi cidikhiro cakulewa bza kumuka kwa anyakufa cimbalatiza tani nzeru za Yahova?
15 Kugopa infa kungatibweresere mabvuto. Wanthu omwe ambaphatisidwa basa na Sathani, ambaphatisa basa infa kuti agopswe wanthu winango kuti asiye bzomwe ambakhulupira. Tsono ifepano timbagopa lini cinthu thangwe timbadziwa kuti napo anyamadulanthaka wathu atiphe, Yahova an’dzatimusa kwa anyakufa. (Cibvumbulutso 2:10) Tina citsimikizo centse cakuti anyamadulanthakawo an’dzatifundusa lini kwa Yahova. (Waroma 8:35-39) Mpsabwino kwene-kwene kuti Yahova adatipasa cidikhiro ca kulewa bza kumuka kwa anyakufa! Thangwe ra cidikhiro cimweci, Yahova acosa cinthu comwe Sathani ambatigopswa naco, yomwe ni mantha yakugopa kufa, ndipo pa nthawe ibodzi-bodziyo iye atipasa cinthu kuti citikhotcerere comwe ni: kukhwimika.
Kodi bzomwe timbacita bzimbalatiza kuti timbakhulupira kuti Yahova an’dzatipasa bzomwe tikufuna pa moyo wathu? (Onani ndime 16) *
16. Kodi imwepo mun’funika kubzibvunza mibvunzo iponi? Kodi mitawiro ya mibvunzoyi ingakuthandizeni tani kudziwa penu mumbakhulupira Yahova?
16 Kodi anyamadulanthaka wa Yahova akakugopswani kuti ankuphani, imwepo mun’dzacita ciyani? Kodi mun’dzakhulupira piciro la Yahova lakuti an’dzakumusani kwa anyakufa? Njira ibodzi yomwe ingakudziwiseni kuti mumbakhulupira Mulungu, ndiyo kubzibvunza kuti: ‘Kodi nimbalatiza kuti nimbakhulupira Yahova napo pa kucita bzakusankhula bzing’ono-bzing’ono?’ (Luka 16:10) Mbvunzo unango nguyu: ‘Kodi bzomwe nimbacita pa moyo wangu bzimbalatiza kuti nimbakhulupira kuti ningaikha Umambo patsogolo, Yahova an’dzandipasa bzinthu bzentse bzomwe ningafunikire?’ (Mateu 6:31-33) Penu mwatawira kuti ‘inde’ pa mibvunzo imweyi, bzimwebzi bzikulatiza kuti imwepo mumbakhulupira Yahova, nakuti mudakonzeka pa mayezo yentse yomwe yabwere kutsogoloku.—Mimwani 3:5, 6.
KODI TIKUPFUNZA CIYANI NA KUPIRIRA KWA YAHOVA?
17. (a) Kodi cidikhiro ca kumuka kwa anyakufa cimbalatiza tani kupirira kwa Yahova? (b) Kodi tingalatize tani kutenda kupirira komwe Yahova akucita?
17 Yahova adaikha kale ntsiku na nthawe kuti adzamalise dziko la kuipali. (Mateu 24:36) Iye an’pfudza lini dzikoli pomwe nthawe ikanati kukwana. Iye akupirira napo kuti akufunisisa kudzalamusa anyakufa. (Djobi 14:14, 15) Iye akudikhira nthawe yomwe adaitala kale kuti adzalamuse anyakufawo. (Juwau 5:28) Timbapenukira lini kuti kupirira kwa Yahova kumbatipfunzisa bzinthu bzizinji. Onani kuti thangwe ra kupirira kwa Yahova, wanthu azinji akhala na mwayi wakucinja makhalidwe yawo yakuipa, kuphatanidzambo ifepano. (2 Pedru 3:9) Yahova akufuna kuti wanthu azinji adzatambire moyo wakusaya kumala. Ndipopa, tin’funika kulatiza kuti timbatenda kwene-kwene Yahova thangwe ra kupirira kwace. Kodi tingalatize tani kutendako? Mwa kucita nyongo yakunyang’ana ‘wentse omwe [ana] makumbukidwe yabwino yomwe [yangawathandize] kukagumana moyo wakusaya kumala,’ ticiwathandizambo kufuna Yahova na kumutumikira. (Mabasa 13:48) Mwa njira imweyi iwo an’dzasimbidwa thangwe ra kupirira kwa Yahova, ninga ifepano.
18. Thangwe ranyi tin’funika kumbapirira na anzathu?
18 Yahova akudziwa kuti tin’dzakhala wanthu wakulungamiratu kuphampha kwa magole 1.000. Tenepo, pomwe ikanati kufika nthawe imweyo, iye an’pitiriza kumbalekerera bzakuphonya bzathu. Ndipo ifepano tin’funika kutewezera Yahova mwa kumbawona bzabwino kwa abale wathu, ticimbapirira nawombo. Bvani bzomwe bzidacitika na mpfumakazi inango. Bayace adayamba kukhala na thupo lakuti bwerani mudzawone, ndipo adasiya kumbagumanika pa mitsonkhano. Tenepo mpfumakaziyo idati: “Bzimwebzo bzidandisunamisa kwene-kwene. Bzomwe tikhafuna kucita ninga banja bziribe kukwanisika.” Napo bzikhali tenepoyo, mpfumakaziyi idalatiza lufoyi, ndipo idapirira naye bayaceyo. Iyo idakhulupira Yahova ndipo iribe kubwerera m’mbuyo. Ninga Yahova, mpfumakaziyi iribe kunyang’ana mabvuto ya bayaceyo, koma idanyang’ana bzinthu bzabwino bzomwe bayaceyo adacita. Iyo idati: Bayangu ana makhalidwe yabwino tsapano, ndipo akucita nyongo kuti akhaliretu bwino, ndipo pang’ono na pang’ono iye an’kwanisa. Ciratizo ca mpfumakaziyi cikutithandiza kuwona kufunika kwa kupirira na adzinza wathu na abale m’gwere omwe akugumana na mabvuto pa moyo wawo.
19. Kodi tin’funika kutsimikiza kucita ciyani??
19 Jezu na wanjo adakomedwa kwene-kwene pomwe dziko la pantsi lidalengedwa. Iwo an’dzakomedweratu kwene-kwene akadzawona kuti dziko ladzala na wanthu wakulungamiratu omwe ambatumikira Yahova. Ndipo anyakudzozedwa omwe an’dzatonga na Jezu ku dzulu, an’dzakomedwa kwene-kwene akadzawona momwe basa lawo likuthandizira wanthu pa dziko la pantsi pano. (Cibvumbulutso 4:4, 9-11; 5:9, 10) Ndipo kumbukiranimbo kukhala mu dziko lomwe misozi yomwe imbacoka thangwe ra kuwawidwa in’dzasanduka misozi ya cikondweso, ndipo matenda na kusunama kun’dzakhala kulibe pomwe. (Cibvumbulutso 21:4) Pomwe mukudikhirira kuti ntsikuyo ifike, tsimikizani kulatiza lufoyi, nzeru na kupirira mwa kutewezera Yahova. Tikacita bzimwebzi, tin’dzapitiriza kukhala wakukondwa, bziribe basa mabvuto yomwe tigumane nayo. (Tiyago 1:2-4) Tenepo tin’funika kutenda Yahova thangwe ra kutipasa cidikhiro cakuti ‘kun’dzakhala kumuka kwa anyakufa!’—Mabasa 24:15.
NYIMBO 141 Moyo ni Cinthu Cakudabwisa
^ ndi. 5 Yahova ni Baba wa lufoyi, wanzeru, ndipo ambapirira. Timbakwanisa kuwona makhalidwe yamweya kucokera pa bzinthu bzomwe iye adalenga, na pa bzomwe iye adalewa kuti an’dzacitira wanthu omwe adafa. Nkhani ino in’tithandiza kudziwa bzomwe bzin’dzacitika pa kulamusidwa kwa anyakufa. Ndipo tiniwonambo bzomwe tingapfunze na lufoyi, nzeru na kupirira kwa Yahova.
^ ndi. 3 1 Wakolinto 15:21 Pakuti infa idabwera thangwe ra munthu m’bodzi, tenepo kulamusidwa kwa anyakufa kun’citikambo thangwe ra munthu m’bodzi. 22 Pakuti ninga mwa Adamu wentse ambafa, tenepombo mwa Kristu wentse an’dzapasidwa moyo.
^ ndi. 6 Mabasa 24:15 Ndipo ine ndina cidikhiro mwa Mulungu, cidikhiro comwe wanthuwa anacombo, cakuti kun’dzakhala kumuka kwa anyakufa wakulungama na wakusaya kulungama.
^ ndi. 11 Juwau 5:28 Lekani kudabwa nabzo bzimwebzi, thangwe in’dzafika nthawe yomwe wentse omwe ali m’thenje lacikumbuso an’dzabva fala lace 29 acidzabula. Omwe akhacita bzabwino an’dzamuka kuti atambire moyo. Omwe akhacita bzakuipa an’dzamuka kuti ayeruzidwe.
^ ndi. 13 Psalymo 139:1 Imwe Yahova, mwandifufudza ndipo mukundidziwa. 2 Imwepo mumbadziwa ndikakhala pantsi ayai ndikaima. Na kutali mumbadziwa bzakukumbuka bzangu. 3 Mumbandiwona ndikakhala ndikufamba napo pa kugona; njira zangu zentse mumbazidziwa bwino. 4 Ndikanati kulewa cinthu, imwepo Yahova mumbakhala mwadziwa kale bzentse.
^ ndi. 63 BZOMWE BZIKUCITIKA PA CITHUNZI-THUNZI: Munthu m’bodzi wa ku América omwe adafa kale-kale alamusidwa mkati mwa magole 1.000 ya utongi bwa Kristu. M’bale omwe adapulumuka pa nkhondo ya Armagedo akukomedwa na kupfunzisa munthu omwe alamusidwa kwa anyakufa bzomwe an’funika kucita kuti atambire bzisimbo bza cakulombolera ca Kristu.
^ ndi. 65 BZOMWE BZIKUCITIKA PA CITHUNZI-THUNZI: M’bale winango akuuza patrau wace kuti an’phata lini basa nthawe yakuthimizirika mkati mwa mdzinga. Iye akumufotokozera kuti ana bzinthu bzinango bzakucita bzakubverana na kunamata kwace Yahova. Koma m’baleyo akubzipereka kuphata basa na nthawe zakuthimizirika bzikafunikira.
