Nkhani Yakupfunza 6
Yahova, ni Baba Wathu, Ndipo Ambatifuna Kwene-kwene
‘Tenepo, mbapembani tenepa: “Baba wathu.”’—MATEU 6:9.
NYIMBO 135 Mwa Lufoyi, Yahova Ankukumbira kuti: ‘Mwanangu, Khala Wanzeru’
BZOMWE TIN’PFUNZA *
1. Kodi n’ciyani comwe munthu akhafunika kucita kuti alewelewe na Mambo wa ku Perisi?
YEZEZERANI kuti mukukhala mu nthawe ya utongi bwa Perisi m’magole ya mbuyomu. Ndipo muna nkhani yakuti muceze na Mambo. Tenepo mukucita ulendo bwa kuyenda ku mzinda wa Susani komwe kumbakhala Mamboyo. Tsono pomwe mwafika, mukanati kulewalewa na Mambo, cakuyamba mun’funika kubvumizidwa, thangwe mukasaya kucita bzimwebzi, mungaphedwe!—Estere 4:11.
2. Kodi Yahova ambafuna kuti timbalewelewe naye tani?
2 Tikutenda kwene-kwene Yahova thangwe ali lini ninga Mambo wa ku Perisi! Yahova ngwamphanvu zentse ndipo ngwapadzulu kwene-kwene kuposa mtongi ali-wentse, koma napo bziri tenepo, iye ambabvuma kuti timbalewelewe naye pa nthawe iri-yentse. Ndipo iye ambafuna kuti timbacite bzimwebzi mwakutsudzuka. Mwa ciratizo, napo kuti Yahova ana madzina ya ulemu, ninga Mulengi, Wamphanvu-zentse na Mbuya Mkululetu, iye ambafuna kuti timbamucemere ‘Baba.’ (Mateu 6:9) Bzimwebzi bzikuthandauza kuti Yahova ambafuna lini kuti timbamuwone ninga kuti ali patali na ifepano, koma timbamuwone ninga Baba omwe tinaye pafupi. Mpsakudekeza lini kudziwa bzimwebzi?
3. Thangwe ranyi tin’funika kumbacemera Yahova kuti ‘Baba,’ ndipo mu nkhani ino tiniwona ciyani?
3 Mpsakufunika kuti timbacemere Yahova kuti ‘Baba,’ thangwe ndiye omwe adatipasa moyo. (Psalymo 36:9) Pakuti Yahova ni Baba wathu, ifepano tin’funika kumbamubvera. Ndipo tikambacita bzomwe Yahova ambatikumbira kuti ticite, iye an’dzatipasa bzisimbo bzizinji. (Wahebereu 12:9) Cibodzi mwa bzisimbobzo ni moyo wakusaya kumala, bziribe basa kuti tin’dzakhala nawo kudzulu ayai pa dziko la pantsi. Napo ntsiku zino, tikambabvera Mulungu tin’gumana bzisimbo. Mu nkhani ino, tiniwona momwe Yahova ambacitira bzinthu ninga Baba wa lufoyi, na mathangwe yomwe yangaticitise kukhulupira kuti iye an’dzatisiya lini ne na pang’onopo. Koma cakuyamba, mbatiwoneni bzomwe bzimbalatiza kuti Baba wathu wakudzulu ambatifuna ndipo an’funa kutithandiza.
YAHOVA NI BABA OMWE AMBATIFUNA KWENE-KWENE
Yahova an’funa kutifenderera, ninga momwe baba wa lufoyi ambafenderera wana wace (Onani ndime 4)
4. Thangwe ranyi wanthu winango bzimbawanesa kuwona Mulungu ninga Baba wawo?
4 Kodi imwepo bzimbakunesani kuwona Mulungu ninga Baba wanu? Wanthu winango ambakumbuka kuti Yahova ngwapadzulu kwene-kwene ndipo ifepano tikabzindendemezera na iye, ndife lini na cinthuco. Ndipopa iwo ambakumbuka kuti mpsakunesa kukhulupira kuti Mulungu Wamphanvu-zentse ambacita thupo na munthu ali-wentse payekha. Tsono Baba wathu wa lufoyi ambafuna lini kuti timbakumbuke tenepo. Iye adatipasa moyo ndipo ambafuna kuti tikhale axamwali wace. Mpostolo Paulo adabvekesa nfundo imweyi kwa wanthu wa ku Atena omwe akhamubvesera pomwe akhalewa bza Yahova. Iye adati: ‘[Mulungu] ali lini kutali na m’bodzi na m’bodzi wa ifepano.’ (Mabasa 17:24-29) Tenepo, Yahova an’funa kuti ali-wentse wa ifepano ambalewelewe naye ninga momwe mwana ambatsudzukira akambalewalewa na baba wace wa lufoyi.
5. Kodi tikupfunza ciyani na bzomwe bzidacitika na mpfumakazi inango?
5 Wanthu winango bzimbawanesa kuwona Yahova ninga Baba wawo, thangwe rakuti abereki wawo adawalatiza lufoyi pang’ono ayai ne na pang’onopo. Onani bzomwe mpfumakazi inango idalewa, iyo idati: “Pai wangu akhandizunza kwene-kwene. Ndipo pomwe ndidayamba kupfunza Bibliya, bzikhandinesa kwene-kwene kubzibva kukhala pafupi na Baba wakudzulu. Koma pomwe ndidadziwa Yahova, bzinthu bzentse bzidacinja.” Kodi bzimwebzi bzidakucitikiranimbo kale? Penu munti inde, tsimikizani kuti mungawone Yahova ninga Baba wabwino kuposa wentse.
6. Mwakubverana na Mateu 11:27, kodi Yahova ambatithandiza tani kuti timbamuwone ninga Baba wa lufoyi?
6 Njira ibodzi yakulatiza kuti Yahova ambafuna kuti timbamuwone ninga Baba wa lufoyi, ni kubvuma kuti bzomwe Jezu adalewa na kucita bzinembedwe m’Bibliya. (Werengani Mateu 11:27. *) Jezu adatewezera ndendende makhalidwe ya Baba wace, ndipopa iye adalewa kuti: ‘Ule omwe aniwona ine ambakhala akuwonambo Baba.’ (Juwau 14:9) Kawiri-kawiri Jezu akhalewa momwe Yahova ambacitira bzinthu ninga Baba. Ndipo m’bukhu la Mateu, Marko, Luka na Juwau, Jezu pakulewa bza Yahova adaphatisa basa fala lakuti ‘Baba’ kwa maulendo yakukwana 165. Thangwe ranyi Jezu adalewa kwene-kwene bza Yahova? Thangwe libodzi likhali lakufuna kuthandiza wanthu kuti atsimikizire kuti Yahova ni Baba wa lufoyi.—Juwau 17:25, 26.
7. Kodi tikupfunza ciyani na momwe Yahova akhacitira bzinthu na Mwana wace?
7 Tingapfunze bzizinji bza Yahova mwa kuwona momwe akhacitira bzinthu na Mwana wace, Jezu. Yahova nthawe zentse akhabva na kutawira mipembo ya Jezu. (Juwau 11:41, 42) Pa mabvuto yentse yomwe Jezu akhagumana nayo, iye akhabzibva kuti akhafuniwa ndipo akhathandiziwa na Baba wace.—Luka 22:42, 43.
8. Kodi Yahova adathandiza tani Jezu?
8 Jezu akhadziwa kuti Yahova akhali mwenekaciro wa moyo wace ndipo akhathemba iye kuti apitirize kukhala na moyo. Ndipopa Jezuyo adalewa kuti: ‘Inepano ndina moyo thangwe ra Babayo.’ (Juwau 6:57) Jezu akhakhulupira na mtima wentse Yahova ndipo Yahovayo akhamupasa bzentse bzomwe iye akhafunikira kuti akhale na moyo. Kuthimizira bzimwebzi, Yahova adathandiza Jezu kuti apitirize kukhala wakukhulupirika.—Mateu 4:4.
9. Kodi Yahova adalatiza tani kuti akhali Baba wa lufoyi kuna Jezu?
9 Ninga Baba wa lufoyi, Yahova adacitisa Mwana wace kudziwa kuti akhamuthandiza. (Mateu 26:53; Juwau 8:16) Napo kuti Yahova alibe kukhotcerera Jezu ku mabvuto yentse yomwe akhagumana nayo, koma adamuthandiza kuyapirira. Jezu akhadziwa kuti mabvuto yomwe akhagumana nayo, yakhali ya ka nthawe kakucepa. (Wahebereu 12:2) Yahova adalatiza kuti akhafuna kwene-kwene Jezu mwa kumutetekera, kumusamalira, kumupfunzisa na kumuthandiza. (Juwau 5:20; 8:28) Tsapano mbatiwoneni momwe Baba wathu wa kudzulu ambatisamalirira mu njira ibodzi-bodziyi.
KODI BABA WATHU WA LUFOYI AMBALATIZA TANI KUTI AMBATISAMALIRA?
Baba wa lufoyi (1) ambatetekera, (2) ambasamalira, (3) ambapfunzisa, ndipo (4) ambakhotcerera wana wace. Tenepo, Baba wathu wakudzulu ambatisamalirambo mu njira zibodzi-bodzizi (Onani ndime 10-15) *
10. Mwakubverana na Psalymo 66:19, 20, kodi Yahova ambalatiza tani kuti ambatifuna?
10 Yahova ambatetekera mipembo yathu. (Werengani Psalymo 66:19, 20. *) Yahova ambatiyikhira lini malire ya mipembo yathu, koma ambatiuza kuti timbapembe momwe tingafuniremo. (1 Watesalonika 5:17) Ndipo tingapembe kwa Baba wathu mwaulemu pa nthawe iri-yentse, bziribe basa kuti tiri mbuto iponi. Iye ambakhala lini wakutanganidwa mwakuti angatazire kutetekera mipembo yathu. Tikazindikira kuti Yahova ambatetekera mipembo yathu, lufoyi lathu kwa iye lin’dzathimizirika. Munembi winango wa bukhu la Psalymo adalewa kuti: ‘Inepano nimbamufuna Yahova, thangwe iye ambabva fala langu.’—Psalymo 116:1.
11. Kodi Yahova ambatawira tani mipembo yathu?
11 Baba wathu ambandotetekera lini mipembo yathu, koma ambaitawirambo. Mpostolo Juwau adalewa kuti: ‘Ciri-centse comwe timukumbireco mwakubverana na kufuna kwace, iye ambatibva.’ (1 Juwau 5:14, 15) Koma ni nthawe lini zentse zomwe Yahova ambatawira mipembo yathu ninga momwe tikufunira. Iye ambadziwa bzomwe mpsabwino kuna ifepano, ndipo nthawe zinango angatitawire lini ndipo angafune kuti tidikhirire pang’ono.—2 Wakolinto 12:7-9.
12-13. Kodi Yahova ambalatiza tani kuti ambatisamalira?
12 Yahova ambatisamalira. Iye ambacita bzomwe ambafuna kuti azipai wentse ambacite. (1 Timotio 5:8) Mwa ciratizo, pai ambacita ciri-centse kuti asamalire wana wace mwakuwapasa bzomwe ambafunikira kuti akhale na moyo. Mpsibodzi-bodzimbo na Yahova, iye ambafuna lini kuti ifepano timbakhale na thupo thangwe ra kusaya cakudya, bzakubvala na mbuto yakukhala. (Mateu 6:32, 33; 7:11) Pakuti iye ni Baba wa lufoyi, Yahova ambatitsimikizira kuti an’dzaticitira bzentse bzomwe timbafunikira.
13 Kuthimizira bzimwebzi, Yahova ambatipasa bzomwe timbafunikira kuti tikhale pa uxamwali bwabwino na iye. Mwakuphatisa basa Bibliya, iye ambatiuza kuti iye ni mbani, bzomwe akufuna kudzacitira cirengedwe centse, thangwe lomwe iye adatilengera na bzomwe bzin’dzacitika kutsogolo. Iye adatithandiza mwakuphatisa basa abereki wathu ayai atumiki wace winango kuti apfunzise bza iye. Ndipo tikupitiriza kutambira thandizolo na kudeka mtima kwace kucokera kwa akulu wa gwere wa lufoyi pabodzi na abale na mpfumakazi zinango zakusiyana-siyana. Kuthimizira bzimwebzi, Yahova ambatipfunzisa mwakuphatisa basa mitsonkhano ya gwere, komwe timbakapfunza bzizinji pakulewa bza iye. Zimwezi ni njira zinango za momwe Yahova ambalatizira kuti ambatifuna ninga Baba.—Psalymo 32:8.
14. Thangwe ranyi Yahova ambatipfunzisa, ndipo ambatipfunzisa tani?
14 Yahova ambatipfunzisa. Ifepano ndife lini wakulungamiratu ninga Jezu. Ndipopa bzikafunikira, Baba wathu wa lufoyi, ambatilanga kuti atipfunzise. Bibliya limbatikumbusa kuti: ‘Yahova ambalanga wale omwe iye ambawafuna.’ (Wahebereu 12:6, 7) Yahova ambatilanga mwakuphatisa basa njira zakusiyana-siyana. Mwa ciratizo, iye angatilange mwakuphatisa basa bzomwe timbawerenga m’Bibliya na bzomwe timbabva pa mitsonkhano. Ndipo nthawe zinango, thandizo lomwe tingafunikire lingacokere kwa akulu wa gwere. Bziribe basa momwe Yahova ambatilangira, koma iye ambacita bzimwebzo thangwe ambatifuna.—Jeremiya 30:11.
15. Kodi Yahova ambatithandiza tani?
15 Yahova ambatithandiza tikagumana na mayezo. Baba wathu wakudzulu ambatipasa mphanvu kuti tikwanise kupirira mayezo yomwe timbagumana nayo, ninga momwe pai wa lufoyi ambathandizira mwana wace akayezedwa. Iye ambatipasa mzimu wace wakucena kuti utikhotcerere ku cinthu ciri-centse comwe cingadzonge uxamwali bwathu na iye. (Luka 11:13) Ndipo Yahova ambatithandiza tikakhala na thupo. Mwa ciratizo, iye ambatipasa cidikhiro cabwino pakulewa bza kutsogolo. Ndipo cidikhiroco cimbatithandiza kupirira mayezo. Dziwani ibzi: Bziribe basa bzinthu bzakuipa bzomwe tikugumana nabzo, Yahova an’dzamalisa mabvuto yentse yomwe yambatiboneresa. Tenepo, mayezo yomwe timbagumana nayo ntsiku zino, nja kanthawe kakucepa, koma bzisimbo bza Yahova bzin’dzakhala mpaka kale-kale.—2 Wakolinto 4:16-18.
BABA WATHU AN’DZATISIYA LINI NA PANG’ONOPO
16. Kodi n’ciyani comwe cidacitika pomwe Adamu alibe kubvera Baba wace wakudzulu?
16 Umboni bwakulatiza kuti Yahova ambatifuna ni momwe iye adacitira bzinthu na Adamu pomwe adamuphonyera. Pomwe Adamu alibe kubvera Baba wace wakudzulu, iye pabodzi na wana wace omwe angadadzabadwa kutsogolo adaluza mwayi wakukhala m’banja lakukondwa la Yahova. (Waroma 5:12; 7:14) Koma Yahova adacita ciri-centse kuti athandize wana omwe angadadzabadwawo.
17. Kodi n’ciyani comwe Yahova adacita pomwe Adamu adamuphonyera?
17 Yahova adalanga Adamu, koma alibe kubvuma kuti wana omwe angadadzabadwa adzakhale alibe cidikhiro. Mwa kusaya kucedwa iye adalewa kuti wanthu wakubvera angadadzacita mbali ya banja lace. (Ciyambo 3:15; Waroma 8:20, 21) Kuti bzimwebzi bzikwanisike, Yahova adatumiza Jezu omwe ni Mwana wace wakufunidwa, kuti adzatifere. Tenepo, na ntsembe ya Jezu, Yahova adalatiza kuti ambatifuna kwene-kwene.—Juwau 3:16.
Tikamusiya Yahova, ticikungula, tingakhale na citsimikizo centse cakuti Baba wathu wa lufoyi, ngwakukonzeka kutitambira na manja mawiri (Onani ndime 18)
18. Thangwe ranyi tingakhale na citsimikizo centse cakuti Yahova ambatifuna ninga wana wace, napo tikamusiya?
18 Napo kuti ndife wakuperewera, Yahova ambafunisisa kuti tikhale m’banja lace, ndipo iye ambaneta lini kutithandiza. N’cadidi kuti nthawe zinango ifepano tingamuphonyere ayai kumusiya, koma iye an’dzatisiya lini na pang’onopo. Pakufuna kufotokoza momwe Yahova ambafunira wana wace, Jezu adalewa bza there la mwana wakutaika. (Luka 15:11-32) Baba wakufotokozedwa mu therelo alibe kutaya cidikhiro cakuti mwana wace angadabwerera. Pomwe mwanayo adabwerera kumui, pai wacewo adamutambira na manja mawiri. Mpsibodzi-bodzimbo na ifepano, tikamusiya Yahova, ticikungula, tingakhale na citsimikizo centse cakuti Baba wathu wa lufoyi, ngwakukonzeka kutitambira na manja mawiri tikabwerera kwa iye.
19. Kodi Yahova an’dzakonza tani bzinthu bzomwe Adamu adadzonga?
19 Baba wathu an’dzakonza bzinthu bzentse bzomwe Adamu adadzonga. Pomwe Adamu adapanduka, Yahova adasankhula wanthu wa mitundu yakusiyana-siyana wakukwana 144.000, kuti adzatumikire kudzulu ninga wamambo na antsembe pabodzi na Mwana wace. M’dziko lipsa, Jezu pabodzi na wa 144.000, an’dzathandiza wanthu wakubvera kuti akhale wakulungamiratu. Ndipo wanthuwo akadzapulumuka pa mayezo yakumalizira, Yahova an’dzawapasa moyo wakusaya kumala. Bzimwebzi bzikadzacitika, Baba wathu an’dzakomedwa kwene-kwene akadzawona kuti dziko la pantsi ladzala na wana wace wakulungamiratu. Kulewa mwakusaya kupenukira, imweyi in’dzakhala nthawe yakudekeza kwene-kwene!
20. Kodi Yahova ambalatiza tani kuti ambatifuna kwene-kwene, ndipo nkhani yakutewera in’dzafotokoza ciyani?
20 Yahova ambalatiza kuti ambatifuna kwene-kwene. Iye ni Baba wabwino. Ambatetekera mipembo yathu, ambatisamalira mwakuthupi ndipo ambatithandiza kuti tikhale naye pa uxamwali bwakulimba. Iye ambatipfunzisa na kutithandiza. Ndipo kutsogolo iye an’dzatisimba mwakutipasa bzinthu bzizinji. Tenepo, mpsakukondwesa kwene-kwene kudziwa kuti Baba wathu wa lufoyi, Yahova, ambatifuna na kutisamalira! Pakuti ndife wana wace, tin’funikambo kumulatiza lufoyi lomwe iye analo kuna ifepano. Kodi tingacite tani bzimwebzi? Nkhani yakutewera in’dzafotokoza momwe tingacitire.
NYIMBO 108 Lufoyi la Mulungu Ndakukhulupirika
^ ndi. 5 Kawiri-kawiri, ifepano timbawona kuti Yahova ni Mulengi ndipo ni Mtongi wa nthawe Zentse. Koma tina mathangwe yanango yomwe yambaticitisa kumuwona ninga Baba omwe ambatifuna. Kodi ni mathangwe yaponi? Nkhani ino in’tithandiza kuwona mathangweyo. Ndipo tiniwonambo thangwe lomwe lin’titsimikizira kuti Yahova an’dzatisiya lini ne na pang’onopo.
^ ndi. 6 Mateu 11:27 Bzentse ndidapasidwa na Baba wangu. Ndipo palibe munthu omwe animudziwa Mwana bwino-bwino, koma Baba yekha; ndipo palibembo omwe animudziwa Baba bwino-bwino, koma Mwana yekha, na ule omwe Mwanayo an’funa kumuzimbulira.
^ ndi. 10 Psalymo 66:19 Tsono Mulungu wabvadi, watetekera mwatceru mpembo wangu. 20 Atumbizidwe Mulungu, omwe alibe kunyoza mpembo wangu ne kusiya kundilatiza lufoyi lace lakukhulupirika.
^ ndi. 61 BZOMWE BZIKUCITIKA PA CITHUNZI-THUNZI: Cinthunzi-thunzi ciri-centse cikulatiza pai na mwana wace wacimuna ayai wacikazi: pai akutetekera mwatceru bzomwe mwanace wacimuna akumuuza, pai akusamalira mwana wace wacikazi mwa kumupasa cakudya, pai akupfunzisa mwana wace wacimuna basa la pa mui ndipo pai winango akutsangalaza mwana wace wacimuna. Cithunzi-thunzi ca boko la Yahova lomwe likuwonekera pa bzithunzi-thunzi bzinaibzi cikutikumbusa momwe Yahovayo ambatisamalirira.
