Bzimogeni bzinthu bzimwebzi

Ndokoni pa mbuto ya misolo ya nkhani

‘Bzinthu Bzimwebzi Upfunzise Amuna Wakukhulupirika’

‘Bzinthu Bzimwebzi Upfunzise Amuna Wakukhulupirika’

‘Bzinthu bzimwebzi upfunzise amuna wakukhulupirika, ndipo iwo an’dzakhalambo wakuthemera kupfunzisa anzawo.’—2 TIMOTIO 2:2.

NYIMBO: 123, 53

1, 2. Kodi tin’funika kumbawona tani udindo bomwe tinabo?

WANTHU azinji ambakumbuka kuti basa lomwe munthu ambaphata, ni lomwe limbamucitisa kukhala munthu wakufunika ayai ne. Mwa ciratizo, m’madziko manango akafuna kudziwa munthu, kawiri-kawiri ambamubvunza kuti: “Kodi umbaphata basa lanyi?”

2 Nthawe zinango, Bibliya limbalewa bza wanthu na mabasa yomwe iwo akhacita. Mwa ciratizo, iro limbalewa kuti Mateu akhali ‘nyakukhomesa mtsonkho,’ ‘Simau akhali nyakufukuta makhanda,’ ndipo ‘Luka akhali dotolo wakufunidwa.’ (Mateu 10:3; Mabasa 10:6; Wakoloso 4:14) Ndipo iro limbalewambo bza wanthu omwe akhatumikira Yahova na maudindo yomwe iwo akhanayo. Mwa ciratizo, iro limbalewa bza Mambo Davide, mpolofeta Eliya na mpostolo Paulo. Wanthu amwewa akhalemekeza maudindo yomwe Yahova akhadawapasa. Ninga wanthu amwewa, ifepanombo tin’funika kumbalemekeza udindo buli-bwense bomwe tinabo pa kutumikira Yahova.

3. N’thangwe ranyi akulu an’funika kupfunzisa maswaka? (Onani cithunzi-thunzi pa tsamba 26.)

3 Ifepano timbafuna kutumikira Yahova ndipo timbalemekeza udindo bwathu. Azinji wa ife timbakomedwa kwene-kwene na basa lathu ndipo timbafuna kulicita kwa nthawe itali. Tsono, mpsakupasa nsisi kuti munthu akakalamba, ambakwanisa lini pomwe kucita bzinthu ninga momwe akhacitira pomwe akhali tswaka. (Mpalizi 1:4) Bzimwebzi bzimbabweresa mabvuto makulu kwa atumiki wa Yahova. Nsiku zino, basa lakupalizira linkuthumizirika ndipo gulu la Yahova linkuphatisa basa mitcini ya nzeru kuti wanthu azinji abve bzipsa bzabwino. Koma nthawe zinango bzingakhale bzakunesa kuti acikulire apfunze njira zatsapano zakucitira bzimwebzi. (Luka 5:39) Ninga momwe timbadziwira, munthu akakalamba ambamala mphanvu. (Mimwani 20:29) Ndipopa mpsakufunika ndipo ni lufoyi kuti acikulire ambapfunzise maswaka kuti yakhale na udindo m’gwere.—Werengani Psalymo 71:18.

4. N’thangwe ranyi nthawe zinango mpsakunesa kwene-kwene kupasa winango udindo? (Onani kwadru yakuti “ N’thangwe Ranyi Wanthu Winango Bzimbawanesa Kupasa Udindo Anzawo?”)

4 Pana bzinthu bzizinji bzomwe bzingacitise kuti omwe ana maudindo aleke kupfunzisa maswaka, ninga kugopa kuluza udindo bwawo, ayai kubziwona ninga kuti alibe nthawe yakuwapfunzisa. Ndipo winango angacite thupo kuti akasaya kutsogolera ndiwo, basalo lingafambe lini bwino. Tenepo, nthawe zinango maswaka yan’funika kupirira yakakhala kuti yankupasidwa lini udindo.

5. Kodi ni mibvunzo iponi yomwe tin’cezerana mu msolo uno?

5 Tenepo, n’thangwe ranyi mpsakufunika kwene-kwene kuti akulu ambapfunzise maswaka kukhala na maudindo? Kodi iwo angacite tani bzimwebzi? (2 Timotio 2:2) Ndipo n’thangwe ranyi maswaka yan’funika kukhala yakubzicepswa pomwe yankupfunzisidwa na akulu omwe ankutumikira kale kwa magole mazinji? Cakuyamba, mbatiwoneni momwe Mambo Davide adakonzekeresera mwana wace kuti acite basa lakufunika kwene-kwene.

DAVIDE ADAKONZEKERESA SALOMAU

6. Kodi n’ciyani comwe Mambo Davide akhafuna kucita? Tsono n’ciyani comwe Yahova adamuuza?

6 Davide adazunzidwa kwa magole mazinji ndipo akhathawira ku mbuto zakusiyana-siyana. Pambuyo pakukhala Mambo, iye adadzamanga nyumba yabwino, ndipo adauza mpolofeta Natani kuti: ‘Inepano ndinkukhala m’nyumba yakumangidwa na miti ya mkungudza, tsono thungwa la cipangano la Yahova liri mu tendi.’ Tenepo, Davide adafuna kumangirambo Yahova tempwlo. Natani adati kwa iye: ‘Cita bzense bzomwe mtima wako un’funa kucita, pakuti Mulungu wacadidi ana iwepo.’ Tsono ndibzo lini bzomwe Yahova akhakumbuka. Iye adauza Natani kuti akauze Davide mafala aya: ‘Ndiwepo lini omwe un’dzamanga nyumba yakuti ine ndikhale.’ Yahova adapicira Davide kuti angadakhala naye nthawe zense. Koma Iye adauza Davideyo kuti mwana wace ndiye omwe angadadzamanga tempwlo sikuti iye. Kodi n’ciyani comwe Davide adacita?—1 Nkhani 17:1-4, 8, 11, 12; 29:1.

7. Kodi n’ciyani comwe Davide adacita pomwe adadziwa kuti ndiye lini omwe angadamanga tempwlo ya Yahova?

7 Davide akhafuna kwene-kwene kumanga tempwlo ya Yahova, tenepo, pinango iye adakhumudwa kwene-kwene pomwe adadziwa kuti ndiye lini omwe angadamanga. Tsono napo bzikhali tenepoyo, iye adathandizira kwene-kwene basa lomwe mwana wace angadadzalicita. Davide adamuthandiza kulinganiza na kusankhula wanthu omwe angadadzamanga tempwloyo, kunyang’ana simbi, mkuwa, siriva, oro na matabwa. Tempwloyo idadzadziwika na dzina lakuti tempwlo ya Salomau, tsono Davide alibe kukhala na thupo na bzifmwebzi. M’mbuto mwace, iye adalimbisa Salomau aciti: ‘Tsapano, mwana wangu, Yahova akhale nawe, ndipo bzinthu bzikufambire bwino kuti umange nyumba ya Yahova Mulungu wako, ninga momwe iye adalewera.’—1 Nkhani 22:11, 14-16.

8. N’thangwe ranyi Davide adakumbuka kuti Salomau akhali lini wakuthemera kuti amange tempwlo? Tsono n’ciyani comwe iye adacita?

8 Werengani 1 Nkhani 22:5. Pinango Davide adakumbuka kuti Salomau akhali lini wakukonzeka kuti acite basa lakufunikali, thangwe tempwloyo ikhafunika kukhala ‘ikulu kwene-kwene,’ ndipo nthawe imweyire, Salomau akhali ‘mwana’ na ‘wakusaya kukhwima.’ Tsono Davide akhadziwa kuti Yahova angadathandiza Salomau kuti acite basa lakupambulikali. Tenepo Davide adacita bzense bzomwe angadakwanisa kuti athandize mwanaceyo kukonzekera basa likululi.

KHALANI WAKUKONZEKA KUPFUNZISA WINANGO

Timbakomedwa kwene-kwene tikambawona maswaka yakambakhala na maudindo mazinji m’gwere (Onani ndime 9)

9. Kodi n’thangwe ranyi akulu an’funika kudekedwa pomwe ankupasa winango maudindo? Perekani ciratizo.

9 Akulu an’funika lini kumbasunama pomwe ankupasa maudindo maswaka. Tensenefe, timbadziwa kuti kutumikira Yahova, ndico cinthu cakufunika kwene-kwene nsiku zino. Kupfunzisa maswaka kuti yakhale na maudindo mu gwere, bzin’dzathandiza kuti gulu la Yahova liyende patsogolo. Tiyezezere tenepa: Tilewe kuti mwana ankukula acimbawona babace ankutcobva njinga. Na kupita kwa nthawe, babayo ankumupfunzisa momwe angatcobverembo njingayo, mpaka kufika pakudziwa kutcobva yekha. Napo bziri tenepo, babayo ankupitiriza basi kupasa mwanaceyo malango ya momwe iye angambatcobvere bwino, ndipo nthawe zinango iwo ambacinjana kutcobvako. Atakalamba, mwanayo ni omwe ankutcobva njingayo, m’mbuto mwa babayo. Kodi munkumbuka kuti babayo angakalipe na bzimwebzo? Ne. M’mbuto mwace, iye angadekedwe pakuwona kuti mwanaceyo ankumuthandiza. Mpsibodzi-bodzimbo na akulu m’gwere, iwo ambakomedwa kuwona maswaka yomwe iwo adayapfunzisa yankukwanisa kusamalira udindo bwawo m’gulu la Yahova.

10. Kodi Mozeji adalatiza tani kuti akhakomedwa kuwona winango ankupasidwa maudindo?

10 Tin’funika kusamala kuti tileke kukhala na njiru pa nkhani ya kupasa winango maudindo. Tingapfunze bzizinji pa bzomwe Mozeji adacita na Ajirayeri, pomwe winango mwa iwo adayamba kucita bzinthu ninga apolofeta. (Werengani Mirewengo 11:24-29.) Djosuwe akhafuna kuwaletsa, tsono Mozeji adalewa kuti: ‘Kodi unkucita njiru thangwe ra ine? Ne, leka kucita tenepo. Ndingadafuna kuti wanthu wense wa Yahova akhale apolofeta thangwe rakuti Yahova angadaikha mzimu wace pa iwo!’ Mozeji akhadziwa kuti ni Yahova omwe akhatsogolera basalo. M’mbuto mwakufuna kuti wanthu wense ambalemekeze iye, Mozeji adafuna kuti atumiki wense wa Yahova akhale na maudindo. Tsono tani ifepanombo? Kodi timbakondwa winango akapasidwa maudindo m’gwere?

11. Kodi n’ciyani comwe m’bale Peter adalewa pa nkhani ya kupasa maudindo winango?

11 Pana abale azinji omwe adatumikira Yahova na nyongo kwa magole mazinji, ndipo iwo adapfunzisambo maswaka kuti yakhale na maudindo m’gwere. Mwa ciratizo, mbaticezeraneni bza m’bale munango wakucemeredwa Peter. M’baleyu, ankutumikira Yahova kwa nthawe zense kwa magole 74, ndipo adamala magole 35 ankutumikira pa Beteli ya ku Europa. Iye adakhala wakunyang’anira mu Depatimenti ya Utumiki kwa nthawe itali. Patsogolo pace, udindo bumwebu budaperekedwa kwa Paul, tswaka lomwe lidapfunzisidwa na iye nthawe za m’mbuyo. Kodi Peter adakhumudwa na bzimwebzi? Ne. M’mbuto mwace, iye adati: “Ndimbakondwa kwene-kwene kuti pana abale azinji omwe adapfunzisidwa kuti ambapasidwe maudindo, acimbayasamalira bwino kwene-kwene.”

MBALEMEKEZANI ACIKULIRE

12. Kodi tingapfunze ciyani na bzomwe Robowamu adacita?

12 Pomwe Robowamu mwana wa Salomau adakhala mambo, iye adakumbira malango kuna acikulire ya momwe angadasamalirira udindo bwace bwatsapanobo. Tsono iye adadzalamba malangoyo! M’mbuto mwace adatewera malango ya maswaka yomwe adakula nayo pabodzi, ndipo bzakutewera bzace bzidakhala bzakupasa nsisi. (2 Nkhani 10:6-11, 19) Kodi n’ciyani comwe tingapfunze? N’kwanzeru kumbakumbira malango kwa acikulire, pakuti iwo mbanzeru kuposa ifepano, ndipo adagumana kale na bzinthu bzizinji pa moyo. Acikulire an’funika lini kumbakakamiza maswaka kucita bzinthu ndendende ninga momwe iwo akhacitira kale-kale. Napo bziri tenepo, maswaka yan’funika kumbalemekeza mafala ya acikulire, ndipo yan’funika lini kumbakumbuka kuti mafala yawoyo njakusaya kuthandiza.

13. Kodi maswaka yan’funika kucita ciyani pomwe yankuphata basa pabodzi na acikulire?

13 Nthawe zinango, maswaka yambapasidwa udindo bwakunyang’anira mabasa yakucitidwa na acikulire, omwe ambadziwa bzizinji kuposa iwo. Bzingakhale bwino kupfunza na wanthu amwewa. Pambuyo pakupasidwa udindo bomwe bukhali bwa Peter bwakunyang’anira Depatimenti ya Beteli, Paul omwe walewedwa kale m’ciratizo ca m’mbuyomu, adati: “Ndimbakumbira malango Peter, ndipo ndimbauzambo anzangu kumbacitambo bzibodzi-bodzibzi.”

Paulo akhapambula nthawe yakupfunzisa Timotio, ndipo Timotioyo adapfunza bzizinji kucokera kwa Paulo

14. Kodi mpsiponi bzomwe tingapfunze na momwe mpostolo Paulo akhaphatira basa pabodzi na Timotio?

14 Mpostolo Paulo akhali mkulu kwene-kwene kuposa Timotio, koma napo bzikhali tenepo, iwo adaphata basa pabodzi kwa magole mazinji. (Werengani Wafiripo 2:20-22.) Paulo adauza Akristau wa m’gwere la Kolinto kuti: ‘Ndinkukutumizirani Timotio, pakuti iye ni mwana wangu wakufunidwa ndipo n’gwakukhulupirika mwa Mbuya. Iye an’dzakukumbusani momwe ndimbacitira bzinthu pakutumikira Kristu Jezu, ninga momwe inepano ndimbapfunzisira kuli-kwense mu magwere yense.’ (1 Wakolinto 4:17) Na bzimwebzi tingawone kuti Paulo na Timotio akhaphata basa pabodzi mwakuphatana ndipo akhathandizana. Paulo akhapambula nthawe yakupfunzisa Timotio ‘momwe iye ambacitira bzinthu pakutumikira Kristu,’ ndipo Timotio adapfunza bzizinji kucokera kwa iye. Paulo akhafuna Timotio ndipo akhakhulupira kuti iye angadakwanisa kusamalira abale na mpfumakazi za ku Kolinto. Akulu angatewezerembo mpostolo Paulo mwa kumbapfunzisa winango kukhala na maudindo m’gwere.

TENSENEFE NDIFE WAKUFUNIKA M’GWERE

15. Kodi cinembo ca Waroma 12:3-5, cingatithandize tani kulimbana na kucinja kwa bzinthu?

15 Tinkukhala mu nthawe yakudekeza kwene-kwene. Gulu la Yahova pansi pano, linkukula mu njira zakusiyana-siyana, bzomwe bzinkuthandauza kuti bzinthu bzin’pitiriza kucinja. Kucinja kumweku kungatitokonye ndipo kungakhale kwakunesa kulimbana nako. Bzimwebzi bzikacitika, bzingakhale bwino kukumbukira bzomwe mpostolo Paulo adauza Akristau wa ku Roma, iye adati: ‘Ndinkuuza ali-wense wa imwepo kumweko kuti muleke kumbabzikumbukira kuposa momwe mun’funikira kubzikumbukirira.’ Patsogolo pace iye adalewa kuti ninga momwe bziwalo bzense bza m’thupi bzina basa lace, ni bzibodzi-bodzimbo mu gwere munthu ali-wense ana mbali yace.—Waroma 12:3-5.

Atumiki wense wa Yahova ambafuna kuthandizira Umambo bwace na kucita bzense bzomwe iye ambafuna

16. Kodi n’ciyani comwe Mkristau ali-wense angacite kuti akhazikise mtendere na mbverano m’gulu la Yahova?

16 Ninga atumiki wa Yahova, tensenefe timbafuna kuphatisidwa basa na Yahova, ticipitiriza kucita mbali yathu pakukhazikisa mtendere na kulimbisa mbverano wathu m’gulu lace. Acikulire angapfunzise maswaka kumbasamalira maudindo yawo mwaulemu na mwakuthemera. Ndipo amuna ambatenda kwene-kwene azikazi wawo akawathandiza pa nthawe zomwe bzinthu bzacinja pa moyo. Akazi amwewa ambatewezera ciratizo ca Prisila omwe akhaphata basa mwakukhulupirika pabodzi na mwamuna wace Akila.—Mabasa 18:2.

17. Kodi Jezu adapfunzisa ciyani anyakupfunza wace?

17 Jezu ni ciratizo cabwino pa nkhani ya kupfunzisa winango. Iye akhadziwa kuti winango angadadzapitiriza kucita basalo. Tsono iye akhadziwa kuti anyakupfunza wace akhali wanthu wakuperewera, koma napo bzikhali tenepo, iye adakhala na cidikhiro cense cakuti iwo angadakwanisa kumwaza bzipsa bzabwino pa dziko lense. (Juwau 14:12) Iye adawapfunzisa bwino, ndipo anyakupfunzawo adakhala wakukonzeka kupalizira m’madziko yense yomwe iwo angadakwanisa kufika.—Wakoloso 1:23.

18. Kodi tin’dzacita basa liponi kutsogolo? Ndipo ni basa liponi lomwe tinkucita kale tsapano?

18 Pambuyo pa Jezu kufa, Yahova adamulamusa, acimupasa basa likulu lakuti acite ninga mtongi wa padzulu ‘kuposa umambo bwense, utongi bwense, wanthu wa mphanvu wense na ambuya wense.’ (Wayefezo 1:19-21) Napo ticifa ninga atumiki wakukhulupirika wa Yahova pomwe Armagedo inati kufika, iye an’dzatilamusa kuti tidzakhala pomwe na moyo m’paraizo, ticidzapfatsa na basa labwino. Nsiku zino, tensenefe tinkupfatsa kale na basa lakudekeza kwene-kwene, lomwe ndakupalizira bzipsa bzabwino na kupfunzisa. Tenepo, ali-wense wa ifepano an’funika ‘kucita bzizinji nthawe zense pa basa la Mbuya,’ bziribe basa msinkhu omwe tinawo.—1 Wakolinto 15:58.