Bzimogeni bzinthu bzimwebzi

Ndokoni pa mbuto ya misolo ya nkhani

Lemekezani Mphaso Yanu ya Ufulu bwa Kusankhula

Lemekezani Mphaso Yanu ya Ufulu bwa Kusankhula

‘Komwe kuna mzimu wa Yahova, kumweko kuna ufulu.’ —2 WAKOLINTO 3:17.

NYIMBO: 62, 65

1, 2. (a) Kodi wanthu ambakhala na makumbukidwe yakusiyana-siyana yaponi pakulewa bza ufulu bwa kusankhula? (b) Kodi Bibliya limbapfunzisa ciyani bza ufulu bwa kusankhula ndipo ni mibvunzo iponi yomwe tin’cezerana?

POMWE mkazi winango akhacita cakusankhula, adauza xamwali wace kuti: “Ndin’funa lini kuneseka na kukumbuka; kuti bzipuse, ndondiuza bzomwe ndicite.” Mkaziyu akhafuna kucita kuuzidwa bzomwe acite m’mbuto mwa kuphatisa basa ufulu bwace bwa kusankhula, bomwe ni mphaso ya Mulengi. Tani pakulewa bza imwepo? Kodi mumbafuna kucita mwekha bzakusankhula ayai mumbafuna kuti winango ambakusankhulireni? Kodi mumbawona tani ufulu bwa kusankhula?

2 Wanthu ana makumbukidwe yakusiyana-siyana pakulewa bza ufulu bwa kusankhula. Winango ambalewa kuti kulibe ufulu bwa kusankhula thangwe Mulungu adasankhula kale bzomwe timbacita. Winango ambalewa kuti tingakhale na ufulu bwa kusankhula pokha-pokha tikambacita ciri-cense comwe tin’funa. Koma Bibliya limbapfunzisa kuti munthu ali-wense adalengedwa na luso pabodzi na ufulu bwakumbacita bzakusankhula. (Werengani Djosuwe 24:15.) Mu Bibliya, timbagumanambo mitawiro ya mibvunzo iyi: Kodi ufulu bwathu bwa kusankhula buna malire? Kodi tin’funika kuphatisa tani basa ufulu bwathu pa kucita bzakusankhula? Kodi bzakusankhula bzathu bzimbalatiza tani kuti timbafuna kwene-kwene Yahova? Kodi tingalatize tani kuti timbalemekeza bzakusankhula bza winango?

KODI TINGAPFUNZE CIYANI KWA YAHOVA NA JEZU?

3. Kodi Yahova ambaphatisa tani basa ufulu bwace bwa kusankhula?

3 Yahova ana ufulu bwense ndipo tingapfunze na momwe iye ambabuphatisira basa. Mwa ciratizo, iye adasankhula dzinza la Jirayeri kuti likhale wanthu wace, ninga ‘cuma cace cakupambulika.’ (Bzakutonga 7:6-8) Iye akhana mathangwe yakucitira bzimwebzi. Yahova adafunisisa kuteweza piciro lomwe adacita kuna xamwali wace Abalahamu. (Ciyambo 22:15-18) Kuthumizira bzimwebzi, Yahova nthawe zense ambaphatisa basa ufulu bwace bwa kusankhula mwa lufoyi na mwa kulungama. Timbawona bzimwebzi na momwe adacitira na dzinza la Jirayeri pomwe lidamuphonyera. Pomwe iwo adazindikira kuphonya kwawo, Yahova adawalatiza lufoyi na nsisi. Iye adati: ‘Ndin’dzamalisa kusaya kukhulupirika kwawo. Ndin’dzawafuna na mtima wangu wense.’ (Ozeya 14:4) Yahova ankutipasa ciratizo cabwino mwa kuphatisa basa ufulu bwace bwa kusankhula kuti athandize winango!

Pomwe Jezu akhanati kubwera pansi pano, iye adasankhula kukhala wakukhulupirika kuna Mulungu ndipo alibe kuphatana na Sathani pakupandukira Mulungu

4, 5. (a) Kodi mbani omwe ngwakuyambirira kupasidwa ufulu bwa kusankhula ndipo kodi iye adabuphatisira tani basa? (b) Kodi ali-wense wa ifepano an’funika kubzibvunza mbvunzo uponi?

4 Yahova adalenga wanjo na wanthu aciwapasa ufulu bwa kusankhula. Jezu ngwakuyamba kulengedwa pa bzinthu bzense. Iye adalengedwa mu cifanikiso ca Mulungu na ufulu bwa kusankhula. (Wakoloso 1:15) Kodi Jezu ambaphatisa tani basa ufulu bwacebu? Pomwe Jezu akhanati kubwera pansi pano, iye adasankhula kukhala wakukhulupirika kuna Mulungu ndipo alibe kuphatana na Sathani pakupandukira Mulungu. Pomwe Jezu akhali pansi pano, iye adalamba kupumpsidwa na Sathani. (Mateu 4:10) Ndipo, usiku bomwe mangwana yace angadafa, Jezu adacita mpembo wakulatiza kuti akhafunisisa kubvera Baba wace. Iye adati: ‘Baba, penu mun’funa, ndicosereni kopoyi. Tsono kufuna kwanu kucitike, sikuti kwangu.’ (Luka 22:42) Kodi bzingakwanisike kuna ife kutewezera Jezu na kuphatisa basa ufulu bwathu bwa kusankhula kuti tilemekeze Yahova na kucita bzomwe iye ambafuna?

5 Ifepano tingatewezere Jezu thangwe tidalengedwambo m’cifanikiso ca Mulungu. (Ciyambo 1:26) Tsono, tiribe ufulu bwakundendemerana na bwa Yahova. Fala la Mulungu limbafotokoza kuti Yahova adaikha malire pa ufulu bwathu bwa kusankhula na kuti iye ambafuna kuti timbacite bzinthu mwakubverana na malireyo. Mwa ciratizo, m’banja, akazi an’funika kumbabvera amuna wawo ndipo wana an’funikambo kumbabvera abereki. (Wayefezo 5:22; 6:1) Kodi kutiikhira malireku kumbatokonya tani momwe timbaphatisira basa ufulu bwathu bwa kusankhula? Mtawiro wa mbvunzoyu ungatithandize kuwona momwe tsogolo lathu lin’dzakhalira.

MOMWE WINANGO ADAPHATISIRA BASA UFULU BWAWO BWA KUSANKHULA

6. Fotokozani ciratizo comwe cinkuwonesa kufunika kwa kukhala na malire pa ufulu bwathu.

6 Pakuti ufulu bwathu buna malire, kodi bzingakwanisike nthawe zense kukhala na ufulu bwacaibo? Inde, bzingakwanisike! N’thangwe ranyi? Thangwe kupasidwa malireko kumbatikhotcerera. Mwa ciratizo, pinango mungafune kufambisa kanderendere ku mzinda munango. Tsono tiyezezere kuti kumweko kulibe malamulo yapamseu ndipo ali-wense angafambe ninga momwe an’funiramo na ku mbali iri-yense ya mseu yomwe iye angafune. Kodi mungafambe mwakutsudzuka mu mseu umweyu? Ne na pang’onopo. Kukhala na malireku n’kwakufunika kuti wense agumane phindu na ufulu bwacaibo. Bwerani ticezerane bziratizo bzinango bza m’Bibliya, bzomwe bzimbawonesa kuti malire yomwe Yahova adatipasayo njaphindu kwa ifepano.

7. (a) Kodi Adamu akhadasiyana tani na bzirombo? (b) Fotokozani momwe Adamu adaphatisira basa bwino ufulu bwace bwa kusankhula.

7 Pomwe Yahova adalenga munthu wakuyamba Adamu, iye adamupasa mphaso yakundendemerana na yomwe adapasa wanjo, mphaso ya ufulu bwa kusankhula. Koma bzirombo bziribe kupasidwa mphaso imweyi. Kodi Adamu adaphatisa tani basa bwino ufulu bwace bwa kusankhula? Adamu adakondwa na mwayi wakupasa bzirombo madzina. Mulungu ‘adayamba kubzibweresa kuna munthuyo kuti apase madzina kwa cibodzi na cibodzi.’ Adamu akhanyang’anisisa cirombo ciri-cense ndipo akhapereka dzina lakubverana na ciromboco. Yahova alibe kucinja dzina ne na libodzi lomwe Adamu akhapereka. ‘Dzina liri-lense lomwe munthuyo akhapereka kwa camoyo ciri-cense, likhakhaladi dzina lace.’—Ciyambo 2:19.

8. Kodi Adamu adaphatisa tani basa mwakuphonyeka ufulu bwace bwa kusankhula ndipo bzakutewera bzace ni bziponi?

8 Yahova adapasa Adamu udindo bwa kucitisa dziko lense kukhala paraizo. Iye adamuuza kuti: ‘Balanani, muwande, mudzaze dziko la pansi, mucirinyang’anira. Munyang’anire nsomba za m’nyanza, na bzakumbuluka bza mu mlenga-lenga, na bzamoyo bzense bzomwe bzimbafamba-famba m’dziko la pansi.’ (Ciyambo 1:28) Koma Adamu adasankhula kudya cisapo ca muti wakuletsedwa ndipo kucita bzimwebzo kukhali kulamba malire yomwe Yahova adawaikhira. Tsono pakuti Adamu adaphatisa basa mwakuphonyeka ufulu bwace bwa kusankhula, wanthu ankubonera kwene-kwene mpaka pano. (Waroma 5:12) Bwerani tikumbukire bza mabvuto yomwe yadabwera thangwe ra cakusankhula ca Adamu. Bzimwebzi bzin’ticitisa kuphatisa basa ufulu bwathu bwa kusankhula mwa njira yabwino na kubvuma malire yomwe Yahova adatipasa.

Ajirayeri adasankhula kukhala wanthu wa Mulungu ndipo adabvuma malire yomwe Mulungu adawaikhira

9. Kodi Yahova adapereka mwayi uponi kuna wanthu wace Ajirayeri, ndipo n’ciyani comwe iwo adapicira kucita?

9 Munthu ali-wense ngwakuperewera ndipo ambafa thangwe ra kuphonya kwa Adamu na Eva. Na tenepo, ifepano tikana mwayi wakuphatisa basa ufulu bwa kusankhula. Tingawone bzimwebzi na momwe Yahova adacitira bzinthu na dzinza la Jirayeri. Yahova adawapasa mwayi wakuti asankhule kukhala cuma cace cakupambulika ayai ne. (Kufuluka 19:3-6) Dzinzalo lidasankhula kukhala wanthu wa Mulungu ndipo lidabvuma malire yomwe Mulungu adawaikhira. Iwo adati: ‘Bzense bzomwe Yahova walewa, tin’dzacita bzimwebzo.’ (Kufuluka 19:8) Mwakupasa nsisi, wanthuwo na kupita kwa nthawe alibe kudzateweza mpanganoyo. Tinkupfunza cinthu cinango pa ciratizo cimweci. Tinkupfunza kuti nthawe zense, tin’funika kulemekeza mwayi wathu wa ufulu bwa kusankhula na kupitiriza kukhala wakubverana na Yahova mwa kumbabvera mitemo yace.—1 Wakolinto 10:11.

10. Kodi ni bziratizo bziponi bza pa Wahebereu kapitulo 11 bzomwe bzimbalatiza kuti wanthu wakusaya kulungama angakwanise kuphatisa basa ufulu bwawo bwa kusankhula kuti alemekeze Mulungu? (Onani cithunzi-thunzi pa tsamba 9)

10 Mu kapitulo 11 ya Wahebereu, timbagumana madzina 16 ya amuna na akazi omwe adasankhula kuteweza malire yomwe Yahova adaikha. Ninga bzakutewera, iwo adakhala na bzisimbo bzizinji ndipo ana cidikhiro cabwino ca kutsogolo. Mwa ciratizo, Nowe akhana cikhulupiro camphanvu ndipo adasankhula kubvera malango yense ya Mulungu ya kamangidwe ka cingalawa cakupulumusira banja lace na mbadwo wa kutsogolo. (Wahebereu 11:7) Abalahamu na Sara mwa kufuna kwawo adabvera Mulungu ndipo adayenda ku dziko lomwe Iye akhadawapicira kuwapasa. Napo kuti iwo akhana ‘mpata wa kubwerera’ ku mzinda wa Uri, iwo adapitiriza kunyang’anisa pa mapiciro ya Mulungu ya kutsogolo. Bibliya limbalewa kuti iwo ‘akhatsungira mbuto yabwino kwene-kwene.’ (Wahebereu 11:8, 13, 15, 16) Mozeji adalamba cuma ca ku Edjipito ndipo ‘adasankhula kuzunzidwa pabodzi na wanthu wa Mulungu, m’mbuto mwakucita bzinthu bzakudekeza bza kanthawe kakucepa bza pikado.’ (Waheberewu 11:24-26) Bwerani timbatewezere cikhulupiro cawo ticimbatenda mphaso yathu ya ufulu bwa kusankhula mwa kucita bzomwe Mulungu ambafuna.

11. (a) Kodi cibodzi mwa bzisimbo bzakufunika kwene-kwene n’ciponi? (b) Kodi n’ciyani cimbakuthandizani kuphatisa basa bwino ufulu bwanu bwa kusankhula?

11 Bzimbawoneka ninga bzakupusa kuti munthu winango atisankhulire, tsono tikacita bzimwebzi, tingaluze cibodzi mwa bzisimbo bzakufunika kwene-kwene ca ufulu bwa kusankhula. Kodi cisimbo cimweco n’ciponi? Bibliya limbafotokoza cinthuco pa Bzakutonga 30:19, 20. (Werengani.) Pa vesi 19, pambalewa kuti Mulungu adapasa Ajirayeri Cakusankhula. Pa vesi 20 timbawona kuti Yahova adawapasa mwayi wa momwe iwo angadalatizira lufoyi lawo kwa iye. Ifembo tingasankhule kunamata Yahova. Ndipo tina mwayi wakuphatisa basa ufulu bwathu bwa kusankhula, kuti tilemekeze Yahova na kulatiza kuti timbamufuna kwene-kwene!

LEKANI KUPHATISA BASA MWAKUPHONYEKA UFULU BWANU BWA KUSANKHULA

12. Kodi n’ciyani comwe tin’funika lini kucita na mphaso yathu ya ufulu bwa kusankhula?

12 Yezezerani kuti mwapasa xamwali wanu mphaso yakufunika kwene-kwene. Kodi mungabve tani mukawona kuti mphaso yanuyo yataidwa pa thukuta ayai mbuto yakutayira bzinthu, ayai pinango yaphatisidwa basa kuti ipweteke munthu winango? Kodi bzingakuwaweni lini? Yahova adatipasa mphaso ya ufulu bwa kusankhula. Tenepo, iye bzimbamuwawambo akawona wanthu ankuphatisa basa kuipa ufulu bwawo na kucita bzakusankhula bzakuipa ayai kucitira bzakuipa winango. Bibliya limbalewa kuti mu ‘nsiku zakumalizira,’ wanthu angadadzakhala ‘wakusaya kutenda.’ (2 Timotio 3:1, 2) Tsono tingalatize tani kuti timbatenda mphaso yathu yakufunika ya Yahovayi? Kodi tingatcenkhe tani kuiphatisa basa mwakuphonyeka?

13. Kodi ni njira ibodzi iponi yomwe ingatithandize kutcenkha kuphatisa basa mwakuphonyeka ufulu bwathu bwacikristau?

13 Tensenefe tina ufulu bwa kusankhula axamwali, bzakubvala na kubzidekesa kwathu ayai bzakutsangalaza. Koma tikasaya kusamala, tingaphatise basa ufulu bwathu ninga thangwe lakucitira bzakusankhula bzomwe bzimbakondwesa lini Mulungu ayai kutewera bzicito bza wanthu mu dzikoli. (Werengani 1 Pedru 2:16.) M’mbuto mwa kuphatisa basa ufulu bwathu ninga mpata wakucitira bzinthu bzakuipa, tin’funika kuuwona ninga mpata wakuti ‘ticite bzinthu bzense kuti tipase mbiri Mulungu.’—1 Wakolinto 10:31; Wagalata 5:13.

14. Kodi n’thangwe ranyi tin’funika kuthemba Yahova pa kuphatisa basa ufulu bwathu bwa kusankhula?

14 Yahova adati: ‘Ine Yahova, ndine Mulungu wako, Omwe ambakupfunzisa kuti ugumane phindu, ule Omwe ambakutsogolera mu njira yomwe un’funika kufamba.’ (Zaiya 48:17) Tin’funika kuthemba Yahova na kubvuma malire yomwe iye adaikha kuti timbacite bzakusankhula bzabwino. Tibvume mwakubzicepswa kuti ‘munthu wa pansi pano alibe mphanvu yakulungamiza njira za moyo wace. Munthu omwe an’famba, alibe mphanvu yakutsogolera nzayo zace.’ (Jeremiya 10:23.) Adamu pabodzi na Ajirayeri wakusaya kukhulupirikawo adasankhula kulamba malire yomwe Yahova adaikha ndipo m’mbuto mwace adabzithemba wokha. Bwerani tipfunze na ciratizo cawo cakuphonyekaco. M’mbuto mwa kubzithemba tekha, bwerani ‘timbakhulupire Yahova na mtima wathu wense.’—Mimwani 3:5.

KULEMEKEZA UFULU BWA KUSANKHULA BWA WINANGO

15. Kodi tingapfunze ciyani na mtemo wa pa Wagalata 6:5?

15 Tin’funikambo kulemekeza ufulu bomwe winango anabo bwakucita bzakusankhula pa moyo wawo. Thangwe ranyi? Pakuti tensenefe tidapasidwa ufulu bwa kusankhula, bzingacitike lini kuti Akristau awiri nthawe zense ambacite bzakusankhula bzakundendemerana. Bzimwebzi bzingaphatanidze bzakusankhula pa nkhani ya khalidwe lathu na kunamata kwathu. Kumbukirani mtemo wa pa Wagalata 6:5. (Werengani.) Tikambakumbukira kuti Mkristau ali-wense ana udindo bwa kucita bzakusankhula bzace, tin’dzalemekeza ufulu bwa kusankhula bomwe winango anabo.

Tin’funika lini kukakamiza winango kuti acite bzakusankhula ninga bzathu (Onani ndime 15)

16, 17. (a) Kodi nkhani ya ufulu bwa kusankhula idafika mpaka paponi ku gwere la ku Kolinto? (b) Kodi Paulo adathandiza tani Akristauwo ndipo bzimwebzi bzinkutipfunzisa ciyani?

16 Mbatikumbukireni ciratizo cibodzi ca m’Bibliya comwe cimbalatiza thangwe lomwe tin’funikira kulemekezera ufulu bwa kusankhula bwa abale wathu. Akristau wa gwere la ku Kolinto, adakhala na makumbukidwe yakusiyana-siyana pa nkhani ya nyama yomwe ikhaperekedwa nsembe ku bzifanikiso, patsogolo pace ikhadzagulisidwa mu msika. Cikumbu-mtima ca abale winango cikhawabvumiza kudya nyamayo thangwe iwo akhawona kuti bzifanikiso ni cinthu lini. Koma winango omwe pakuyamba akhanamata bzifanikisobzo, akhawona kuti kudya nyamayo kungadakhala ninga mbali ibodzi ya kunamata. (1 Wakolinto 8:4, 7) Imweyi idakhala nkhani ikulu mwakuti ingadagawanisa gwere. Kodi Paulo adathandiza tani abalewo kuti amalise bvutolo?

17 Cakuyamba, Paulo adakumbusa wensenewo kuti cakudya cingawathandize lini kulimbisa uxamwali bwawo na Mulungu. (1 Wakolinto 8:8) Patsogolo pace, Paulo adawacenjeza kuti aleke kulekerera kuti ‘ufulu bwawo bwa kusankhula’ budzonge cikumbu-mtima ca wale omwe mbakutepa. (1 Wakolinto 8:9) Ndipo iye adalewambo kuti wale omwe cikumbu-mtima cawo cikhawatsutsa aleke kuyeruza wale omwe angadafuna kudya nyamayo. (1 Wakolinto 10:25, 29, 30) Na tenepo cinthu cakufunika pa nkhaniyo cikhali cakuti Mkristau ali-wense akhafunika kucita cakusankhula cace. Kodi ifepano tin’funikambo lini kulemekeza ufulu bwa kusankhula bwa abale wathu napo pa bzinthu bzing’ono-bzing’ono?—1 Wakolinto 10:32, 33.

18. Kodi mungalatize tani kuti mumbalemekeza mphaso yanu ya ufulu bwa kusankhula?

18 Yahova adatipasa mphaso yabwino kwene-kwene ya ufulu bwa kusankhula ndipo tikaiphatisa bwino basa, timbakhaladi na ufulu bwacadidi. (2 Wakolinto 3:17) Timbalemekeza mphaso imweyi thangwe imbatithandiza kucita bzakusankhula bzomwe bzimbalatiza momwe timbafunira Yahova. Tenepo mbatipitirizeni kucita bzakusankhula bzomwe bzimbalemekezesa Yahova ndipo timbalemekezembo ufulu bwa kusankhula bwa winango.