Bzimogeni bzinthu bzimwebzi

Ndokoni pa mbuto ya misolo ya nkhani

N’thangwe Ranyi Kubzicepswa n’Kwakufunika kwa Akristau?

N’thangwe Ranyi Kubzicepswa n’Kwakufunika kwa Akristau?

‘Nzeru zimbakhala na wanthu wakubzicepswa.’—MIMWANI 11:2.

NYIMBO: 38, 69

1, 2. N’thangwe ranyi Mulungu alibe kufuna kuti Sauli apitirize kukhala mambo? (Onani cithunzi-thunzi pa tsamba lino.)

SAULI akhali munthu wakubzicepswa pomwe adasankhulidwa na Yahova kuti akhale mambo. (1 Samuweri 9:1, 2, 21; 10:20-24) Tsono pomwe adakhala mambo, iye adayamba kubzikuza. Pa nthawe inango Afilisteu adabwera kudzamenyana na Ajirayeri. Mpolofeta Samuweri akhadauza kale Sauli kuti iye angadabwera kudzapereka nsembe kwa Yahova. Koma pomwe Samuweri akhanati kufika, Ajirayeri adakhala na mantha ndipo azinji wa iwo adathawa Sauli. Sauli adatazira kupirira ndipo m’mbuto mwa kudikhirira Samuweri, iye adapereka yekha nsembeyo. Sauli akhalibe udindo bwakucita bzimwebzi ndipo Yahova alibe kudekedwa.—1 Samuweri 13:5-9.

2 Pomwe Samuweri adafika, adatsimula Sauli thangwe ra kuphonyera Yahova. Tsono Sauli alibe kuwona kuti bzomwe akhadacitabzo bzikhali bzakuphonyeka. Iye adabzikhululukira acipasa mulandu winango na kuphonya kwaceko. (1 Samuweri 13:10-14) Kuyambira nthawe imweyi Sauli adacita bzinthu bzinango mwa kubzikuza. Tenepo Yahova alibe kufuna kuti Sauli apitirize kukhala mambo. (1 Samuweri 15:22, 23) Pakuyamba Sauli akhali munthu wabwino tsono pakumalizira adadzakhala wakuipa.—1 Samuweri 31:1-6.

3. (a) Kodi wanthu azinji ambawona tani kubzicepswa? (b) Kodi tin’cezerana mibvunzo iponi?

3 Wanthu azinji nsiku zino ambawona ninga kuti angakwanise lini kukhala wakubzicepswa ndipo pa nthawe ibodzi-bodziyo acikhala na moyo wabwino. Iwo ambabzithusa na cakulinga cakuti ambawoneke ninga wanthu wabwino kuposa winango. Mwa ciratizo, munthu winango wakudziwika omwe adadzakhala wa ndale adalewa kuti: “Ndiribe basa na kubzicepswa ndipo ndin’dikhira kuti ndin’dzakhala tenepayu mpaka kale-kale.” Napo wanthu ambawona tenepayu, n’thangwe ranyi mpsakufunika kuti Akristau ambakhale wakubzicepswa? Kodi kubzicepswa kumbathandauza ciyani ndipo kumbathandauza lini ciyani? Nkhani ino in’tawira mibvunzo imweyi. Mu msolo unkutewerayu, tin’dzawona momwe tingapitirizire kukhala wakubzicepswa napo pomwe kucita bzimwebzi kungakhale kwakunesa.

N’THANGWE RANYI KUBZICEPSWA N’KWAKUFUNIKA?

4. Kodi kucita bzinthu mwakubzikuza n’ciyani?

4 Bibliya limbalatiza kuti kubzikuza n’kwakusiyana na kubzicepswa. (Werengani Mimwani 11:2.) Davide adadandaulira Yahova kuti: ‘Ndithandizeni mtumiki wanune kuti ndileke kucita bzinthu mwakubzikuza.’ (Psalymo 19:13) Kodi kucita bzinthu mwakubzikuza kumbathandauza ciyani? Kumbathandauza kucita bzinthu bzomwe ni udindo lini bwathu, pinango thangwe rakuti ndife lini wakupirira ayai wakubzikuza. Tensenefe nthawe zinango tingacite cinthu cinango mwakubzikuza thangwe ndife wakuperewera. Ninga momwe tawonera na ciratizo ca Mambo Sauli, Yahova an’dzakondwa lini nafe penu kubzikuzako kunkukhala cizolowezi cathu. Pa Psalymo 119:21 pambalewa kuti Yahova ‘ambatsimula wakubzikuza.’ N’thangwe ranyi iye ambacita bzimwebzi?

Tikakhala wakubzicepswa timbalatiza kuti timba lemekeza Yahova

5. N’thangwe ranyi kucita bzinthu mwakubzikuza ni kuphonya?

5 Cakuyamba pa bzense, tikambacita bzinthu mwakubzikuza, timbalatiza kuti tinkulemekeza lini Yahova, Mulungu omwe ni Mtongi wathu. Caciwiri, tikacita bzinthu bzomwe ni udindo lini bwathu, tin’dzabverana lini na anzathu. (Mimwani 13:10) Ndipo cacitatu, wanthu akazindikira kuti tacita bzinthu mwa kubzikuza, tingacite manyazi kwene-kwene. (Luka 14:8, 9) Bzensenebzi bzinkulatiza kuti Yahova ambafuna kuti tikhale wakubzicepswa.

KODI KUBZICEPSWA N’CIYANI?

6, 7. Kodi munthu wakubzicepswa tingamuzindikire tani?

6 Kodi munthu wakubzicepswa tingamuzindikire tani? Mkristau wakubzicepswa ambabzikuza lini ndipo ambabziwona lini kuti ngwakufunika kuposa winango. (Wafiripo 2:3) Kawiri-kawiri munthu wakubzicepswa, ambazindikira malire yace. Iye ambazindikirambo bzomwe angakwanise lini kucita ndipo ambabvuma bzakuphonya bzace. Iye ngwakukonzeka kubva nzeru za winango na kuziphatisa basa. Munthu wakubzicepswa ambakondwesa kwene-kwene Yahova.

7 Bibliya limbalatiza kuti munthu wakubzicepswa ambadziwa kuti pana bzinthu bzomwe angakwanise lini kucita ayai bzomwe ni udindo lini bwace kubzicita. Bzimwebzi bzimbamucitisa kuti ambalemekeze winango na kucita nawo bzinthu mwa kudeka mtima.

8. Kuti tipitirize kukhala wakubzicepswa, kodi tin’funika kutcenkha makumbukidwe yaponi?

8 Tsono tingayambe kukumbuka mwakubzikuza mwakusaya kuzindikira. Kodi bzimwebzi bzingacitike tani? Tingayambe kubziwona ninga wakufunika kwene-kwene kuposa winango thangwe ra udindo bomwe tinabo ayai bomwe wacibale wathu ayai mwanzathu anabo m’gwere. (Waroma 12:16) Ayai tingayambe kuikha makumbukidwe yathu yense pakufuna kuti mawonekedwe yathu yakhale yabwino kwene-kwene kuposa winango. (1 Timotio 2:9, 10) Tingayambe kulewa bzomwe winango ambakwanisa ayai bzomwe ambakwanisa lini kucita.—1 Wakolinto 4:6.

9. N’thangwe ranyi wanthu winango ambakhala wakubzikuza? Fotokozani ciratizo.

9 Tikambalekerera bzikhumbo bzathu bzakuipa, tingayambe kubzikuza. Azinji ambayamba kubzikuza thangwe ra kufuna kubvekera, kukhala na njiru ayai kusaya kusamalira ukali bwawo. Bzimwebzi bzidacitika kale na wanthu winango wakulewedwa m’Bibliya, ninga Abisalomu, Uziya na Nabukadinazori. Yahova adawauza iwo kuti akhafunika kukhala wakubzicepswa.—2 Samuweri 15:1-6; 18:9-17; 2 Nkhani 26:16-21; Danyeri 5:18-21.

10. N’thangwe ranyi tin’funika lini kumbayeruza bzicito bza winango? Fotokozani ciratizo ca m’Bibliya.

10 Yalipo mathangwe manango yomwe yangacitise kuti wanthu nthawe zinango aleke kukhala wakubzicepswa. Kumbukirani ciratizo ca Abimeleki na Pedru. (Ciyambo 20:2-7; Mateu 26:31-35) Kodi wanthu amwewa adabzikuza? Kodi tingalewe kuti iwo akhanati abvesesa nkhani yenseneyo ayai iwo adathamanga na kukumbuka? Pakuti tingakwanise lini kuwona bza mumtima, tin’funika lini kuyeruza wanthu pa bzicito bzawo.—Werengani Tiyago 4:12.

MBALI YANU MU GULU LA MULUNGU

11. N’ciyani comwe tin’funika kudziwa?

11 Munthu wakubzicepswa ambazindikira malire pa mbali yomwe anayo mu gulu la Mulungu. Yahova ni Mulungu wakulinganizika. Munthu ali-wense mu gwere ambapasidwa udindo na Yahova. Tensenefe ndife wakufunika. Yahova adapasa ali-wense wa ife mphaso zakusiyana-siyana, nzeru na luso, ndipo iye ambafuna kuti timbabzisankhulire tekha momwe tingaziphatisire basa. Penu ndife wakubzicepswa, tin’dzaphatisa basa mphaso zathu mwakubverana na momwe Yahova an’funira. (Waroma 12:4-8) Timbadziwa kuti mphaso zathu zin’funika kumbalemekeza Yahova na kuziphatisa basa pa kumbathandiza winango.—Werengani 1 Pedru 4:10.

Kodi tingapfunze ciyani na ciratizo ca Jezu tikatambira udindo bwatsapano? (Onani ndime 12-14)

12, 13. Kodi tin’funika kukumbukira ciyani bzinthu bzikacinja pa moyo wathu pomwe tinkutumikira Yahova?

12 Bzomwe timbacita pa kutumikira Yahova bzingacinje na kupita kwa nthawe. Ninga ciratizo, kumbukirani momwe bzinthu bzikhacinjira pa moyo wa Jezu. Pakuyamba, iye akhali yekha na Baba wace. (Mimwani 8:22) Patsogolo pace, iye adathandiza Yahova pakulenga wanjo, bzinthu bza kudzulu, bza pa dziko pabodzi na wanthu. (Wakoloso 1:16) Patapita nthawe, iye adatumizidwa pa dziko la pansi. Adabadwa ninga tcece ndipo adakula. (Wafiripo 2:7) Pambuyo pa infa yace, Jezu adabwerera pomwe kudzulu, ndipo mu 1914 iye adakhala Mambo mu Umambo bwa Mulungu. (Wahebereu 2:9) Kutsogoloku, Jezu akadzamala kutonga ninga Mambo kwa magole culu cibodzi, an’dzabwezera Umambobo kwa Yahova kuti ‘Mulungu akhale bzinthu bzense kwa wensene.’—1 Wakolinto 15:28.

13 Ifepanombo na kupita kwa nthawe, bzinthu bzingacinje pa moyo wathu. Nthawe zinango, udindo bwathu bungacinje thangwe ra bzakusankhula bzathu. Mwa ciratizo, pinango tikhali lini pa banja koma na nthawe tidasankhula kukhala pa banja. Ayai tingakhale na wana. Na kupita kwa nthawe, tingasankhule kucinja bzinango kuti tikwanise kutumikira Yahova mu utumiki bwa nthawe zense. Nthawe zinango udindo bwathu bungacinje thangwe ra bzakucitika pa moyo wathu. Wanthu winango angacite bzinthu bzizinji koma winango angacite bzing’ono-ng’ono. Tsono penu ndife mwana ayai mkulu, wathanzi ayai ne, Yahova ambadziwa bzomwe ali-wense wa ife tingakwanise kucita pa kumutumikira. Iye ambafuna kuti ticite bzomwe tingakwanise. Ndipo iye ambakomedwa na cabwino ciri-cense comwe timbamucitira.—Wahebereu 6:10.

14. Kodi khalidwe la kubzicepswa limbatithandiza tani kuti timbakhale wakukondwa na mbali yomwe tidapasidwa?

14 Jezu akhakondwa na udindo buli-bwense bomwe Yahova akhamupasa, ifepano tingakondwembo na udindo bwathu. (Mimwani 8:30, 31) Munthu wakubzicepswa ambakondwa na mbali iri-yense ayai udindo buli-bwense bomwe anabo mu gwere. Ndipo ambandokhalira lini kunyang’anisa bzomwe wanthu winango ankucita mu gwere. M’mbuto mwace iye ambakondwa na mbali yomwe anayo mu gulu la Mulungu. Iye ambawona mbali yomwe anayo kuti njakucokera kwa Yahova. Munthu wakubzicepswa ambalemekezambo winango ndipo ambafuna kuwathandiza. Iye ambadziwa kuti Yahova adawapasambo udindo.—Waroma 12:10.

MOMWE TIN’FUNIKA KUWONERA KUBZICEPSWA

15. Kodi tinkupfunza ciyani na ciratizo ca Gidiyoni?

15 Gidiyoni ni ciratizo cabwino pa nkhani ya kubzicepswa. Pomwe Yahova adamuuza kuti akapulumuse Ajirayeri kuna Amidiyani, Gidiyoni adati: ‘Dzinza langu ndakusaya kufunika pa dzinza lense la Manase ndipo ine ndine wakusaya phindu m’nyumba ya baba wangu.’ (Wayeruzi 6:15) Koma Gidiyoni adakhulupira Yahova ndipo adabvuma udindobo. Patsogolo pace Gidiyoni adafuna kubvesesa bzomwe Yahova akhafuna kuti iye acite ndipo adapemba kukumbira kuti amutsogolere. (Wayeruzi 6:36-40) Gidiyoni akhali mwamuna wamphanvu na wakukhwimika ndipo iye akhacita bzinthu mwanzeru na mwatceru. (Wayeruzi 6:11, 27) Na kupita kwa nthawe, wanthu akhafuna kuti iye akhale mtongi wawo, koma Gidiyoni adalamba. Ndipo pomwe iye adacita bzomwe Yahova adamuuza, iye adabwerera kumui.—Wayeruzi 8:22, 23, 29.

16, 17. Kodi munthu wakubzicepswa angakumbukire ciyani pa nkhani ya kukula mwauzimu?

16 Munthu akatambira udindo bwatsapano ayai akafuna kucita bzizinji mu gwere, bzingathandauze lini kuti iye ngwakubzikuza. Bibliya limbalewa kuti bzimbakhala bwino kwene-kwene penu mtumiki wa Yahova angafune kucita bzizinji kuti atumikire abale wace ayai kuyenda patsogolo mwauzimu. (1 Timotio 4:13-15) Kodi kukula mwauzimu, kumbafuna kukhala na udindo bwatsapano? Ne. Tensenefe tingakuze makhalidwe yathu yauzimu na maluso yomwe Yahova ambatipasa, kuti tikwanise kumutumikira bwino na kuthandiza winango.

17 Munthu wakubzicepswa ambayamba kukumbukira bzomwe bzimbafunika akanati kubvuma udindo buli-bwense. Iye ambaikha nkhaniyo mu mpembo ndipo ambakumbukira mwakusamala bzomwe angakwanise kucita. Pinango angabzibvunze kuti: ‘Kodi ndin’khala na nthawe na mphanvu kuti ndicite bzinthu bzinango bzakufunika? Penu ne, kodi ndingasiyire winango mabasa manango yomwe ndinkucita tsapano?’ Pambuyo pa kukumbukira bzimwebzi, munthu wakubzicepswa angazindikire kuti an’kwanisa lini kusamalira udindo bwatsapanobo. Penu ndife wakubzicepswa, tingalambe.

18. (a) Kodi munthu wakubzicepswa ambacita ciyani akapasidwa udindo bwatsapano? (b) Kodi cinembo ca Waroma 12:3 cingatithandize tani kuti tikhale wakubzicepswa?

18 Yahova ambafuna kuti ‘timbafambe mwakubzicepswa’ na iye. (Mikeya 6:8) Tikapasidwa udindo bwatsapano, bwerani timbalinge citsogozo cace ndipo timbamukumbire kuti atithandize ninga momwe adacitira Gidiyoni. Tin’funika kukumbukira bwino bzomwe Yahova ambatiuza mwakuphatisa basa Bibliya pabodzi na gulu lace. Bwerani timbakumbukire kuti bzense bzomwe timbacita mu gulu lace, bzimbakwanisika lini thangwe ra luso lomwe tinalo, koma bzimbakwanisika thangwe rakuti Yahova ngwakubzicepswa ndipo ambafunisisa kutithandiza. (Psalymo 18:35) Munthu wakubzicepswa an’funika lini ‘kumbabzikumbukira yekha mwakunyanya.’—Werengani Waroma 12:3.

19. N’thangwe ranyi tin’funika kukhala wakubzicepswa?

19 Munthu wakubzicepswa, ambadziwa kuti ni Yahova yekha omwe ambathemera kutumbizidwa thangwe iye ni Mulengi Mkulu wa bzinthu bzense. (Cibvumbulutso 4:11) Penu ndife wakubzicepswa, tin’dzakondwa na mbali iri-yense yomwe tingacite mu gulu la Yahova. Tin’dzalemekeza makumbukidwe ya abale na mpfumakazi zathu bzomwe bzin’dzacitisa kuti tikhale wakuphatana. Munthu wakubzicepswa ambakumbuka mwakusamala anati kucita cinthu ciri-cense, ndipo bzimwebzi bzimbamucitisa kuti aleke kuphonyesa bzinthu bzikulu-bzikulu. Yahova ambafuna kwene-kwene wanthu wakubzicepswa. Pa mathangwe yamweya, kubzicepswa nkwakufunika kwene-kwene pakati pa wanthu wa Mulungu. Mu msolo unkutewerayu, tin’dzawona momwe tingapitirizire kukhala wakubzicepswa napo pomwe kucita bzimwebzi kungakhale kwakunesa.