Bzimogeni bzinthu bzimwebzi

Ndokoni pa mbuto ya misolo ya nkhani

Nkhani Yakupfunza 1

‘Leka Kukhala na Thupo, Thangwe ine Ndine Mulungu Wako’

‘Leka Kukhala na Thupo, Thangwe ine Ndine Mulungu Wako’

‘Leka kugopa, pakuti ndinawe. Leka kukhala na thupo, thangwe ine ndine Mulungu wako. Ndin’dzakulimbisa.Cadidi, ndin’dzakuthandiza.ZAIYA 41:10.

NYIMBO 7 Yahova ni Mphanvu Yathu

BZOMWE TIN’PFUNZA *

1-2. (a) Kodi mafala yakugumanika pa Zaiya 41:10 yadatokonya tani mpfumakazi Yoshiko? (b) Kodi mbani omwe angagumane phindu na mafala ya pa Zaiya 41:10?

MPFUMAKAZI inango yakucemeredwa Yoshiko idauzidwa na dotolo wace kuti yandosala na minyezi ming’ono-ng’ono kuti ikhale na moyo. Kodi mpfumakaziyi idabzibva tani na mafalaya? Mwa kusaya kucedwa idawerenga vesi ya m’Bibliya yomwe akhaifuna kwene-kwene, Zaiya 41:10. (Werengani. *) Patsogolo pace, mpfumakaziyi idauza dotolo waceyo kuti akhalibe thupo na bzimwebzo, thangwe akhathemba Yahova. * Tenepo, mafala ya mtsangalazo yomwe yambagumanika mu vesiri yadathandiza mpfumakazi yathuyi kukhulupira Yahova na mtima wense. Ndipo vesi limweri lingatithandizembo kupitiriza kugwa nfuwa tikagumana na mayezo yakusiyana-siyana pa moyo wathu. Tsono kuti tibvesese momwe tingacitire bzimwebzi, cakuyamba bwerani tiwone thangwe lomwe lidacitisa Mulungu kuuza Zaiya kuti anembe mafalaya.

2 Yahova adauza Zaiya kuti anembe mafalaya na cakulinga cakuti atsangalaze Ajuda omwe angadadzatengedwa kuti ayende ku ukapolo bwa ku Babulo. Tsono Yahova adacitisa kuti mafalaya yatsangalaze sikuti kokha Ajuda omwe akhali pa ukapolo, koma yatsangalaze atumiki wace wense napo wa nsiku zino. (Zaiya 40:8; Waroma 15:4) Nsiku zino, tinkukhala mu nthawe ‘zakunesa,’ ndipopa tin’funikira cilimbiso comwe cimbagumanika m’bukhu la Zaiya.—2 Timotio 3:1.

3. (a) Kodi ni mapiciro yaponi yomwe timbayagumana pa Zaiya 41:10, yomwe ni vesi la gole la 2019? (b) N’thangwe ranyi ifepano tin’funikira cilimbiso cimweci?

3 Mu nkhani ino, tin’pfunza mapiciro matatu ya Yahova yomwe yambagumanika pa Zaiya 41:10, ndipo njakulimbisa cikhulupiro cathu. Mapiciroyo ni aya: (1) Yahova an’dzakhala nafe, (2) iye ni Mulungu wathu, ndipo (3) iye an’dzatithandiza. Ifepano tin’funikira cilimbiso cimweci thangwe tinkulimbana na mayezo yakusiyana-siyana pa moyo wathu, ninga mpfumakazi Yoshiko. Timbagumanambo na mabvuto thangwe ra bzinthu bzakuipa bzomwe bzinkucitika m’dzikoli. Ndipo winango wa ifepano tinkulimbana na mazunzo yakucokera kwa akulu-akulu wa boma. Tsapano bwerani tiwone bzinthu bzitatu cibodzi na cibodzi.

‘NDINAWE’

4. (a) Kodi n’ciponi cinthu cakuyamba comwe Yahova ambatitsangalaza naco? (Onani mafala ya m’nyansi.) (b) Kodi Yahova ambalatiza tani kuti ali nafe pabodzi? (c) Kodi mafalaya ya Yahova ya pa Zaiya 43:4 yambakutokonyani tani?

4 Cinthu cakuyamba comwe Yahova ambaphatisa basa kuti atitsangalaze ni fala lace. Iye adati: ‘Leka kugopa, pakuti ndinawe.’ * Yahova ambalatiza kuti ali nafe pabodzi mwa kutisamalira mwa lufoyi. Onani momwe iye ambafotokozera kudeka mtima kwace na lufoyi lomwe analo kwa ifepano. ‘Iwepo ndiwe wakufunika pa maso pangu, iwepo walemekezedwa, ndipo inepano ndimbakufuna.’ (Zaiya 43:4) Mu cirengedwe mulibe cinthu ciri-cense camphanvu comwe cingacitise Yahova kuleka kufuna atumiki wace, pakuti kukhulupirika kwace kulibe malire. (Zaiya 54:10) Lufoyi lace pabodzi na uxamwali bomwe tinabo na iye bzimbatilimbisa kwene-kwene. Ndipo nsiku zino, iye an’tikhotcerera ninga momwe adakhotcerera xamwali wace Abalaamu. Yahova adamuuza kuti: ‘Abalaamu, Leka kucita mantha. Inepano ndine mkhotco wako.’—Ciyambo 15:1.

Na thandizo la Yahova, tingakwanise kulimbana na mayezo yense yomwe yali ninga nyanza na moto (Onani ndime 5-6) *

5-6. (a) Kodi timbadziwa tani kuti Yahova ambafunisisa kutithandiza kulimbana na mayezo yomwe timbagumana nayo? (b) Kodi tikupfunza ciyani na ciratizo ca Yoshiko?

5 Ifepano timbadziwa kuti Yahova ambafunisisa kutithandiza kulimbana na mayezo yomwe timbagumana nayo pa moyo wathu, thangwe iye adapicira wanthu wace kuti: ‘Ukadzapita na m’madzi, ine ndin’dzakhala nawe, ndipo ukadzayambuka mikulo, iyo in’dzakumiza lini. Ukadzafamba pamoto un’dzapsa lini, ne kubvulidwa.’ (Zaiya 43:2) Kodi mafalaya yakuthandauza ciyani?

6 Yahova akupicira lini kucosa mabvuto yomwe yambatiboneresa, koma iye an’dzabvuma lini kuti ‘mikulo’ yomwe ni mabvuto ayai ‘kubvula’ komwe ni mayezo yakusiyana-siyana kutitazise kumutumikira. Iye ankutitsimikizira kuti an’dzakhala nafe, an’dzatithandiza kupirira mabvutoyo. Kodi Yahova an’dzacita tani bzimwebzi? Iye an’dzatithandiza kugwesa nfuwa tikagumana na bzinthu bzakugopswa kuti tipitirize kumukhulupira, napo tikauzidwa kuti tin’phedwa. (Zaiya 41:13) Yoshiko, omwe wafotokozedwa pa kuyamba ule, adawona kuti bzimwebzi mpsacadidi. Mwana wace wacikazi adalewa kuti: “Ifepano tikhadabwa kwene-kwene na kugwa nfuwa komwe mai akhanako. Tidawona kuti Yahova akhadawapasa mtendere wa mu mtima. Ndipo iwo akhauza alapi na atenda anzawo bza Yahova pabodzi na mapiciro yace, mpaka nsiku yomwe adafa.” Kodi tikupfunza ciyani na ciratizo ca Yoshiko? Tikupfunza kuti tikakhulupira piciro la Mulungu lakuti ‘ine ndin’dzakhala nawe,’ tin’dzakhala wakukhwimika na wakukonzeka kupirira mayezo yomwe tingagumane nayo pa moyo wathu.

‘INE NDINE MULUNGU WAKO’

7-8. (a) Kodi n’ciponi cinthu caciwiri comwe Yahova ambaphatisa basa kuti atitsangalaze? (b) Thangwe ranyi Yahova adauza Ajuda omwe akhali pa ukapolo kuti aleke kukhala na thupo? (c) Kodi mafala ya pa Zaiya 46:3, 4, yadadjedjeresa tani mitima ya Ajuda omwe akhali pa ukapolo?

7 Cinthu caciwiri cakutitsangalaza comwe Zaiya adanemba n’cakuti: ‘Leka kukhala na thupo, thangwe ine ndine Mulungu wako.’ Kodi thupo n’ciyani? Mwakubverana na vesiri, fala lakuti ‘thupo’ limbabwera “thangwe ra kugopa cinthu cinango” ayai “munthu akakhala pa ngozi.”

8 Thangwe ranyi Yahova adauza Ajuda omwe angadakakhala ku ukapolo bwa ku Babulo kuti aleke ‘kukhala na thupo’? Thangwe ndakuti iye akhadziwa kuti wanthu omwe akhakhala m’dzikolo angadacita mantha. Kodi n’ciyani comwe cingadawacitisa kukhala na mantha? Kuphampha kwa magole 70 ya ukapolo bwa Ajuda, Babulo angadadzamenyedwa na anyankhondo wamphanvu wa Mediya na Perisi. Yahova angadaphatisa basa acikunda amwewa kuti atsudzule wanthu wace ku ukapolo bwa ku Babulo. (Zaiya 41:2-4) Tsono pomwe Ababulo pabodzi na wanthu wa mitundu inango omwe akhali mu nthawe imweyire adadziwa kuti anyamadulanthaka wawo akhafendera, iwo adayamba kulimbisana mwa kumbauzana kuti: ‘Khwimika.’ Iwo adakonzambo bzifanikiso bzizinji bza mirungu, ndipo akhadikhira kuti mirunguyo ingadawakhotcerera. (Zaiya 41:5-7) Koma Yahova adadjedjeresa mitima ya Ajuda omwe akhali pa ukapolo mwa kuwauza kuti: ‘Iwe Jirayeri, ndiwe mtumiki wangu . . . Leka kukhala na thupo, thangwe ine ndine Mulungu wako.’ (Zaiya 41:8-10) Onani kuti Yahova adalewa kuti: ‘Ine ndine Mulungu wako.’ Na mafalaya, Yahova akhathandiza anamati wace wakukhulupirika kuti aleke kucita thupo thangwe iye akhalibe kuwayebwa ayai kuti iye akhali Mulungu wawo, ndipo iwo akhali wanthu wace. Ndipopa iye adawauza kuti: ‘Ine ndin’dzakusamalirani . . . na kukupulumusani.’ Mwakusaya kupenukira, Ajuda omwe akhali pa ukapolo adatsangalazidwa ndipo adalimbisidwa kwene-kwene na mafalaya.—Werengani Zaiya 46:3, 4. *

9-10. Fotokozani ciratizo cakuwonesa kuti tin’funika lini kukhala na thupo.

9 Kuzungulira dziko lense la pansi, wanthu azinji nsiku zino ana thupo kwene-kwene kuposa kale-kale, thangwe ra bzinthu bzakuipa bzomwe bzinkucitika m’dzikoli. Tenepo, ifepano timbatokonyedwambo na bzinthu bzimwebzo. Koma napo bziri tenepo, tin’funika lini kucita mantha. Yahova akutiuza kuti: ‘Ine ndine Mulungu wako.’ Mafalaya njamphanvu kwene-kwene ndipo njakuderekhesa mtima.

10 Kumbukirani ciratizoci: Wanthu awiri, Jim na Ben ali mu ndeke, tsono ndekeyo inkuneseka kufamba thangwe ra cimphepo camphanvu. Tenepo, ndekeyo inkufuna kugwa thangwe ra cimphepoco, tsono mtekenyi wa ndekeyo ankuuza wense omwe ali m’mwemo kuti: “Thimbisani mabande yanu, thangwe mu kanthawe kakucepa ifepano tin’famba mwakubonerera.” Na mafalaya Jim ankucita thupo kwene-kwene. Tsono mtekenyiyo ankulewa pomwe kuti: “Lekani kukhala na thupo. Ine ninga mtekenyi wanu ndikudziwa bzomwe ndinicita.” Jim pakubva mafalaya, ankukwetedza msolo ndipo ankulewa kuti, “Mafalaya yakundikhwimisa lini m’bondo ne na pang’onopo.” Tsono Ben akulatiza kuti alibe na thupolo. Tenepo, Jim pakuwona bzimwebzi, akumubvunza kuti: “Thangwe ranyi iwepo unkucita lini thupo?” Ben ankumutawira acimbaseka kuti: “Inepano ndimbamudziwa bwino kwene-kwene mtekenyiyu. Iye ni baba wangu!” Ben akulewa pomwe kuti: “Leka ndikuuze bza baba wanguwa. Ndikutsimikiza kuti ukadziwa momwe iwo ambatekenyera bwino ndeke, thupo lako lin’maliratu.”

11. Kodi tikupfunza ciyani na ciratizo ca Ben?

11 Kodi tikupfunza ciyani na ciratizoci? Tikupfunza kuti ninga Ben, ifepano timbacita lini thupo thangwe timbamudziwa bwino Baba wanthu wakudzulu, Yahova. Ndipo timbadziwa kuti mu nthawe zakumalizira zino, iye an’dzatithandiza kupirira napo mabvuto makulu- makulu. (Zaiya 35:4) Tikambakhulupira Yahova, tin’dzakhala lini na thupo napo kuti wanthu winango wa m’dzikoli ankucita mantha thangwe ra bzinthu bzomwe bzinkucitika. (Zaiya 30:15) Ndipo ninga Ben, timbapalizirambo bzipsa bwabwino wanthu omwe tidafendererana nawo nyumba kuti ambakhulupire Mulungu. Kucita bzimwebzi kun’dzawathandiza kuti ambakhulupire Yahova akagumana na mabvuto pa moyo wawo.

‘NDIN’DZAKULIMBISA [NDIPO] NDIN’DZAKUTHANDIZA’

12. (a) Kodi n’ciponi cinthu cacitatu comwe cimbatitsangalaza? (b) Kodi fala lakuti ‘boko’ limbathandauza ciyani?

12 Cinthu cacitatu cakutitsangalaza comwe Zaiya adanemba n’cakuti: ‘Ndin’dzakulimbisa, ndin’dzakuthandiza.’ Zaiya akhadaleweratu momwe Yahova angadalimbisira wanthu wace, iye adati: ‘Yahova Mbuya Mkululetu an’dzabwera na mphanvu ndipo iye an’dzatonga na boko lace.’ (Zaiya 40:10) Kawiri- kawiri Bibliya likambalewa bza ‘boko’ limbakhala linkuthandauza mphanvu. Tenepo mafala yakuti Yahova ‘an’dzatonga na boko lace’ yambatikumbusa kuti Yahovayo ni Mtongi wa mphanvu kwene-kwene. Iye adaphatisa basa mphanvu zacezo kuti athandize na kukhotcerera atumiki wace mbuyomu, ndipo nsiku zino iye ambalimbisa na kukhotcererambo wale omwe ambamukhulupira.—Bzakutonga 1:30, 31; Zaiya 43:10.

Palibe cifuzo comwe cin’dzakwanisa kulimbana na boko lamphanvu la Yahova (Onani ndime 12-16) *

13. (a) Kodi ni nthawe iponi yomwe Yahova ambakwanirisa piciro lace lakuti an’dzatilimbisa? (b) Kodi n’ciyani comwe iye ambatitsimikizira?

13 Tikambazunzidwa na anyamadulanthaka wathu, Yahova ambakwanirisa piciro lace lakuti: ‘Ndin’dzakulimbisa.’ Mwa ciratizo, m’madziko manango nsiku zino, anyamadulanthaka wathu ambaletsa basa lathu lakupalizira ayai ambafuna lini gulu lathu na pang’onopo. Napo bziri tenepo, tin’funika lini kumbacita thupo na bzimwebzi. Pakuti Yahova ankutitsimikizira kutipasa mphanvu na cilimbiso. Iye akutipicira kuti: ‘Cifuzo ciri-cense comwe cidakonzedwa kuti cikudzonge, cin’dzakunda lini.’ (Zaiya 54:17) Mafalaya yambatikumbusa bzinthu bzitatu bzakufunika.

14. Thangwe ranyi tin’funika lini kumbadabwa tikambazunzidwa na anyamadulanthaka wa Mulungu?

14 Cakuyamba, ifepano timbawengedwa thangwe ndife ateweri wa Kristu. (Mateu 10:22) Jezu adaleweratu kuti anyakupfunza wace angadadzazunzidwa kwene- kwene mu nsiku zakumalizira. (Mateu 24:9; Juwau 15:20) Caciwiri, polofesiya ya Zaiya ikuticenjeza kuti anyamadulanthaka wathu an’dzacita bzinthu bzizinji sikuti kundotiwenga; iwo an’dzaphatisa basa bzifuzo bzakusiyana-siyana kuti alimbane nafe. Bzifuzobzo bzimbaphatanidza mapumpso, magunkha na cizunzo. (Mateu 5:11) Yahova an’dzaletsa lini anyamadulanthaka wathuwo kuleka kuphatisa basa bzifuzobzi kuti alimbane nafe. (Wayefezo 6:12; Cibvumbulutso 12:17) Koma tin’funika lini kucita mantha na bzimwebzi. Thangwe ranyi?

15-16. (a) Kodi n’ciponi cinthu cacitatu comwe tin’funika kumbacikumbukira, ndipo cinembo ca Zaiya 25:4, 5 cimbathandizira tani nfundo imweyi? (b) Kodi cinembo ca Zaiya 41:11, 12 cimbalewa ciyani bza wale omwe ambatsutsana na atumiki wa Yahova?

15 Cinthu cacitatu comwe tin’funika kumbacikumbukira ni bzomwe Yahova adalewa, palibe ‘cifuzo’ comwe cin’dzaphatisidwa basa kuti cilimbane nafe ‘cin’dzakunda.’ Ninga momwe parede imbatikhotcererera ku cimphepo camphanvu, Yahova ambatikhotcererambo kuna ‘wanthu waciwembo’ omwe ambalimbana nafe. (Werengani Zaiya 25:4, 5. *) Ndipopa anyamadulanthaka wathu an’dzakwanisa lini kutikunda.—Zaiya 65:17.

16 Yahova ambatilimbisa kuti timbamukhulupire mwa kufotokoza bzomwe bzin’dzacitikira wale omwe ‘ankucita [nafe] ukali.’ (Werengani Zaiya 41:11, 12. *) Tenepo, napo penu tinkulimbana na anyamadulanthaka, koma nfundo njakuti: Anyamadulanthaka wense wa atumiki wa Mulungu, ‘an’dzapfudzidwa ndipo an’dzawoneka lini pomwe.’

KODI TINGAKULISE TANI CIKHULUPIRO CATHU KWA YAHOVA?

Tingakulise cikhulupiro cathu kwa Yahova mwa kuwerenga Bibliya nsiku zense (Onani ndime 17-18) *

17-18. (a) Kodi kuwerenga Bibliya nsiku zense kungakulise tani cikhulupiro cathu kwa Yahova? Fotokozani ciratizo. (b) Kodi kukumbukira vesi la gole la 2019 kungatithandize tani?

17 Tingakulise cikhulupiro cathu kwa Yahova mwa kucita nyongo yakumudziwa bwino. Ndipo njira ibodzi yomwe ingatithandize kumudziwa bwino Mulungu, ni kuwerenga Bibliya nsiku zense na kukumbukira bzomwe timbawerengabzo. M’Bibliya muna nkhani zakulatiza momwe Yahova adakhotcererera atumiki wace m’mbuyomu. Nkhanizo zimbatithandiza kuwona kuti napo nsiku zino iye an’tisamalirambo.

18 Kumbukirani bza mafala yabwino yomwe Zaiya adaphatisa basa kuti afotokoze momwe Yahova ambatikhotcererera. Iye adalewa kuti Yahova ali ninga m’busa ndipo atumiki wace ali ninga wana wa mabira. Zaiya adalewa bza Yahova kuti: ‘Na boko lace iye an’dzatsonkhanisa wana wa mabira, ndipo an’dzanyamulira mabirayo pa cifuwa.’ (Zaiya 40:11) Tikambathandizidwa na mphanvu za Yahova, ifepano timbakhala wakukhotcerereka na wakugwa nfuwa. Tenepo, kuti tipitirize kugwa nfuwa tikagumana na mabvuto, kapolo wakukhulupirika na wanzeru wasankhula cinembo ca Zaiya 41:10 kuti likhale vesi la gole la 2019, lomwe limbati: ‘Leka kukhala na thupo, thangwe ine ndine Mulungu wako.’ Ndipopa mbakumbukirani mafala yakutsangalazaya. Iyo yan’dzakulimbisani mukadzagumana na mabvuto kutsogolo.

NYIMBO 38 Yahova An’dzakulimbisa

^ ndi. 5 Vesi la gole la 2019 lomwe lasankhulidwa, linkufotokoza mathangwe matatu yomwe yangatithandize kugwa nfuwa tikagumana na mabvuto pa moyo wathu. Ndipo mu nkhani ino tiniwona momwe mathangweyo yangatithandizire tikakhala na thupo na kukhulupira Yahova na mtima wense. Tenepo, mbakumbukirani vesi la goleli. Ndipo likoyeni mu msolo. Kucita bzimwebzi kun’dzakuthandizani kutsogolo mukadzagumana na mabvuto.

^ ndi. 1 Zaiya 41:10 Leka kugopa, pakuti ndinawe. Leka kukhala na thupo, thangwe ine ndine Mulungu wako. Ndin’dzakulimbisa. Cadidi, ndin’dzakuthandiza. Ndin’dzakuphatisisa na boko langu lamadidi la cirungamo.

^ ndi. 1 Onani Nsanza ya Mulindiri, Julho 2016, tsamba 18.

^ ndi. 4 MAFALA YA M’NYANSI: Mafala yakuti ‘Leka kugopa’ yadafotokozedwa katatu kense pa Zaiya 41:10, 13 na 14. Ndipo mavesi mabodzi-bodziya kawiri-kawiri yambafotokoza fala lakuti ‘Ine’ (kuthandauza Yahova). Thangwe ranyi Yahova adafulizira Zaiya kuti aphatise basa kawiri-kawiri fala lakuti ‘Ine’? Thangwe ra kufuna kulatiza kuti ifepano tingamalise mantha yathu kokha tikambakhulupira Yahova.

^ ndi. 8 Zaiya 46:3 Nditetekereni imwe wa m’nyumba ya Djakobi na mwensemwe omwe mwasala m’nyumba ya Jirayeri, imwe omwe ndakhala ndikukusamalirani kuyambira pomwe mudabadwa na omwe ndimbakunyamulani kucokera m’mimba. 4 Ine ndin’dzacinja lini napo mucikalamba; ine ndin’dzakusamalirani mpaka nsisi lanu litacoka invi. Ninga momwe ndimbacitira kale, inepano ndin’dzakunyamulani, ndin’dzakusamalirani na kukupulumusani.

^ ndi. 15 Zaiya 25:4 Pakuti imwepo mwakhala mbuto yakuthawira munthu wakunyozeka, mbuto yakukhotcerereka kwa munthu wakusauka m’mabvuto yace, mbuto yakuthawira nvula yamphanvu na mthunzi wakuwosera dzuwa. Thangwe rakuti wanthu waciwembo ankulimbana na anzawo ninga nvula yamphanvu yakugwesa parede, 5 ninga kutentha m’dziko lakusaya madzi, imwepo mumbacepesa baludya la alendo. Ninga kupepa kwa dzuwa thangwe ra mthunzi wa mtambo, tenepo nyimbo ya wanthu wa ciwembo imbaletsedwa.

^ ndi. 16 Zaiya 41:11 Onani! Wense omwe ankucita nawe ukali an’dzacita manyazi, acinyala. Wale omwe ankulimbana nawe an’dzapfudzidwa ndipo an’dzawoneka lini pomwe. 12 Un’dzanyang’ana omwe ankulimbana nawewa, koma un’dzawagumana lini; wanthu omwe ankumenya nawe nkhondowa an’dzakhala ninga cinthu comwe pakhalibe, ninga bzinthu bzomwe palibe.

^ ndi. 55 BZOMWE BZINKUCITIKA PA CITHUNZI-THUNZI: Banja linkulimbana na mayezo ku basa, bvuto la thanzi lawo, mu utumiki bwakumunda na ku xikola.

^ ndi. 57 BZOMWE BZINKUCITIKA PA CITHUNZI-THUNZI: Abale agumanidwa na wa mphanvu za umangi m’nyumba inango ya m’bale akucita mitsonkhano, tsono abalewa ankucita lini mantha na bzimwebzo.

^ ndi. 59 BZOMWE BZINKUCITIKA PA CITHUNZI-THUNZI: Banja linkucita Kunamata Ninga Banja komwe kumbawathandiza kupirira akagumana na mabvuto pa moyo wawo.