Bzimogeni bzinthu bzimwebzi

Ndokoni pa mbuto ya misolo ya nkhani

Nkhani Yakupfunza 25

Mbathembani Yahova Mukakhala na Thupo

Mbathembani Yahova Mukakhala na Thupo

‘Ndine . . . wakusunama kwene-kwene.’—1 SAMUWERI 1:15.

NYIMBO 30 Baba Wangu, Mulungu Wangu na Xamwali Wangu

BZOMWE TIN’PFUNZA *

1. Thangwe ranyi tin’funika kumbabvera cenjezo la Jezu?

PAKULEWA bza nsiku zakumalizira, Jezu adati: ‘Samalani kuti mitima yanu ireke kulemedwa . . . na thupo la pa moyo.’ (Luka 21:34) Ifepano tin’funika kumbabvera cenjezoli. Thangwe ranyi? Thangwe timbagumanambo na mabvuto mabodzi-bodzi na yomwe wanthu wense ambagumana nayo.

2. Kodi ni mabvuto yaponi yomwe abale wathu ambagumana nayo?

2 Nthawe zinango, ifepano tingagumane na mabvuto mazinji pa nthawe ibodzi-bodzi. Mbatiwoneni bziratizo bzakutewerabzi. Cakuyamba n’ca m’bale John * omwe ambaduwala matenda yakutepesa bziwalo. Iye adasunama kwene-kwene pomwe mkazace adamuthawa pambuyo pa magole 19 ali pabodzi. Ndipo na kupita kwa nthawe, wana wace awiri wacikazi adadzasiya kutumikira Yahova. Ciratizo cinango n’ca Bob na Linda, banja lomwe lidagumana na mabvuto yakusiyana na ya m’bale John. Bob na Linda, wense awiri adaluza mabasa yomwe akhaphata, ndipo pakuti akhalibe kobiri zakulipirira nyumba yomwe akhakhala, iwo adacosedwa m’nyumbamo. Kuthumizira pa mabvuto yamweya, Linda adauzidwa na dotolo kuti akhana matenda ya mtima yomwe yangadamupha, ndipo akhana pomwe matenda manango yomwe yakhacitisa kuti thupi lace litazire kumbabzikhotcerera lokha.

3. Kodi cinembo ca Wafiripo 4:6, 7 cimbatsimikizira ciyani?

3 Tina citsimikizo cense cakuti Yahova, omwe ni Mulengi wathu na Baba walufoyi, ambabvesesa momwe ifepano timbabvera tikakhala na thupo. Ndipo iye ambafuna kutithandiza kulimbana na mabvuto yomwe timbagumana nayo. (Werengani Wafiripo 4:6, 7. *) M’Bibliya muna bziratizo bzizinji bza atumiki wa Mulungu omwe adapirira mabvuto yomwe akhagumana nayo. Iro limbafotokozambo momwe Yahova adawathandizira kulimbana na mabvutoyo. Mbatiwoneni bziratizo bzinango.

ELIYA—‘AKHALI MUNTHU NINGA IFEPANO’

4. Kodi Eliya adagumana na mabvuto yaponi, ndipo Yahova adamuthandiza tani?

4 Eliya adatumikira Yahova mu nthawe yakunesa, ndipo adagumana na mabvuto ya dzawoneni. Akabe, ni mambo omwe akhatonga Jirayeri pa nthaweyo , ndipo iye akhali wakusaya kukhulupirika kwa Yahova. Iye adalowola Jezabeli omwe akhali mkazi wakuipa mtima, ndipo akhanamata Baala. Awiriwo adacitisa kuti wanthu wense m’dzikomo ambanamate Baala, ndipo adaphambo apolofeta azinji wa Yahova. Tsono Eliya adakwanisa kuthawa. Ndipo thangwe ra kuthemba Yahova, Eliya adapulumuka pa njala yomwe idacitika pa nthaweyo. (1 Wamambo 17:2-4, 14- 16) Kuthumizira bzimwebzi, Eliya adathembambo Yahova pomwe adalimbana na apolofeta pabodzi na atumiki wa Baala. Iye adalimbisa Ajirayeri kuti akhale ku mbali ya Yahova. (1 Wamambo 18:21-24, 36-38) Pa nthawe yakunesayi, Eliya adakhala na umboni bwakukwanira bwakuti Yahova akhamuthandiza kulimbana na mabvuto yomwe akhagumana nayo.

Yahova adatumiza anjo wace kuti akathandize Eliya kukhala pomwe na mphanvu (Onani ndime 5-6) *

5-6. Mwa kubverana na 1 Wamambo 19:1-4, kodi Eliya akhabzibva tani, ndipo Yahova adalatiza tani kuti akhamufuna?

5 Werengani 1 Wamambo 19:1-4. * Eliya adacita mantha kwene-kwene pomwe adadziwa kuti mkazi wa mambo omwe akhali Jezabeli wakonza ciwembo cakuti amuphe. Tenepo iye adathawira ku dera linango lomwe likhacemeredwa Beriseba. Ndipo pomwe adafika kumweko Eliya adataya mtima mpaka adawona kuti kufa kuli bwino. Thangwe ranyi iye adakumbuka tenepoyo? Thangwe akhali munthu wakuperewera ‘ninga ifepano.’ (Tiyago 5:17) Na bzomwe bzikhamucitikirabzo, Eliya akhawona kuti nyongo yomwe akhacita yakulimbisa kunamata kwacadidi ikhalibe na phindulo. Ndipo akhawona kuti mu Jirayeri mukhalibe ne m’bodzi kupambula iye omwe akhafuna kupitiriza kunamata Yahova. (1 Wamambo 18:3, 4, 13; 19:10, 14) Napo bzikhali tenepo, Yahova adabvesesa momwe iye akhabvera. Ndipo bzomwe mpolofeta wakukhulupirikayu adacita bzingatidabwise.

6 Yahova alibe kutsimula Eliya pakumufotokozera momwe iye akhabvera mu mtima mwace thangwe ra mabvuto yaceyo. M’mbuto mwace, Yahovayo adamuthandiza kukhala pomwe na mphanvu. (1 Wamambo 19:5-7) Ndipo mwakudeka mtima, Yahova adathandiza Eliya kucinja makumbukidwe yace mwa kumuwonesa mphanvu zace zakudabwisa. Patsogolo pace, Yahova adamuuza kuti akhadasala Ajirayeri wakukwana 7.000 omwe akhadalamba kunamata Baala. (1 Wamambo 19:11-18) Yahova adacita bzensenebzi kuti awonese Eliyayo kuti akhamufuna kwene-kwene.

MOMWE YAHOVA ANGATITHANDIZIRE

7. Thangwe ranyi timbatsangalazidwa na momwe Yahova adathandizira Eliya?

7 Kodi imwepo munkugumana na bvuto lomwe linkukucitisani thupo kwene-kwene? Mpsakutsangalaza kudziwa kuti Yahova adabvesesa momwe Eliya akhabvera! Bzimwebzi bzimbatitsimikizira kuti iye ambabvesesambo momwe ifepano timbabvera tikagumana na mabvuto. Yahova ambadziwa bzomwe tingakwanise kucita na bzomwe tingakwanise lini, ndipo ambadziwambo bzomwe timbakumbuka na momwe timbabvera. (Psalymo 103:14; 139:3, 4) Tenepo, tikambathemba Yahova ninga momwe Eliya adacitira, iye an’dzatithandiza kulimbana na mabvuto yomwe yambaticitisa thupo.—Psalymo 55:22.

8. Kodi Yahova an’dzakuthandizani tani kulimbana na thupo lanu?

8 Thupo lingakucitiseni kuwona kuti bvuto lanu lin’dzamala lini, ndipo bzimwebzi bzingakutayiseni mtima. Bzimwebzi bzikakucitikirani, mbakumbukirani kuti Yahova an’dzakuthandizani kulimbana na thupo lanu. Kodi iye an’dzakuthandizeni tani? Iye akufuna kuti mumbapembe kwa iye, mucimuuza mabvuto yanu na momwe munkubvera mu mtima mwanu. (Psalymo 5:3; 1 Pedru 5:7) Tenepo, mbapembani kwa Yahova mukambagumana na mabvuto. Iye an’dzalewalewa lini namwe ninga momwe adacitira na Eliya, koma an’dzalewalewa namwe mwakuphatisa basa Fala lace, Bibliya pabodzi na gulu lace. Nkhani zomwe mumbawerenga m’Bibliya zingakutsangalazeni na kukupasani cidikhiro. Kuthumizira bzimwebzi, abale na mpfumakazi zanu za m’gwere zingakulimbisenimbo.—Waroma 15:4; Wahebereu 10:24, 25.

9. Kodi xamwali wa pa mtima angatithandize tani?

9 Yahova adauza Eliya kuti apase Elizeu mabasa manango yomwe iye akhacita. Mwa kucita bzimwebzi, Yahova adapasa Eliya xamwali wabwino omwe angadamuthandiza pa nthawe yomwe Eliyayo angadafunikira kutsangalazidwa. Mwa njira ibodzi-bodziyi, tikambauza xamwali wathu wa pa mtima momwe tinkubvera mu mtima mwathu, iye an’dzatithandiza kulimbana na makumbukidwe yomwe yambaticitisa thupo. (2 Wamambo 2:2; Mimwani 17:17) Tsono penu munkuwona kuti palibe munthu omwe mungamuuze bza mu mtima mwanu, pembani kwa Yahova kuti akuthandizeni kugumana Mkristau wakukhwima mwauzimu omwe angakulimbiseni.

10. Thangwe ranyi timbalimbisidwa na bzomwe bzidacitikira Eliya, ndipo cinembo ca Zaiya 40:28, 29 cingatithandize tani?

10 Yahova adathandiza Eliya kulimbana na thupo lace, acitumikira mwakukhulupirika kwa magole mazinji. Bzomwe bzidacitikira Eliya bzimbatilimbisa kwene-kwene. Nthawe zinango tingakhale na thupo lomwe lingadzonge thanzi na makumbukidwe yathu. Tsono tikathemba Yahova, iye an’dzatipasa mphanvu zomwe tinkufunikira kuti tipitirize kumbamutumikira.—Werengani Zaiya 40:28, 29. *

ANA, DAVIDE NA ‘AZAFE’ ADATHEMBA YAHOVA

11-13. Fotokozani momwe thupo lidatokonyera atumiki atatu wa Mulungu mu nthawe zakale.

11 Bibliya limbalewa bza atumiki wakale wa Yahova omwe adagumana na mabvuto yomwe yakhawacitisa thupo kwene-kwene. Mwa ciratizo, Ana akhafunikira kulimbana na manyazi yomwe akhanayo thangwe ra kusaya kubereka na kusekedwa komwe akhacitiridwa na mkhaziba wace. (1 Samuweri 1:2, 6) Tenepo thupo la Ana lidamusunamisa kwene-kwene mpaka akhandokhalira kulira, ndipo akhadya lini.—1 Samuweri 1:7, 10.

12 Nthawe zinango, Mambo Davide adagumanambo na mabvuto yomwe yakhamucitisa thupo. Davide adacita thupo kwene-kwene thangwe ra pikado zizinji zomwe akhadacita. (Psalymo 40:12) Mwana wace wa pa mtima Abisalomu adamupandukira, ndipo patsogolo pace adamutewera m’mbuyo kuti amuphe. (2 Samuweri 15:13, 14; 18:33) Ndipo m’bodzi mwa axamwali wace wa ponda-ndipondembo adamuphindukira. (2 Samuweri 16:23–17:2; Psalymo 55:12-14) Tsono tikambawerenga makapitulo ya m’bukhu la Psalymo yomwe yadanembedwa na Davideyo, timbawona kuti napo akhadasunama, iye alibe kutaya mtima ne kusiya kukhulupira Yahova.—Psalymo 38:5-10; 94:17-19.

Kodi n’ciyani comwe cidathandiza munembi wa bukhu la Psalymo kutumikira pomwe Yahova mwakukondwa? (Onani ndime 13-15) *

13 Na kupita kwa nthawe, munembi munango wa bukhu la Psalymo adayamba kucitira njiru wanthu omwe akhana makhalidwe yakuipa. Pinango iye akhali wa mbadwo ya Mlevi Azafe ndipo adatumikira pa nyumba ya Mulungu. Tenepo, iye adasunama kwene-kwene mpaka adaluza cikondweso cace. Ndipo adayamba kuwona kuti kutumikira Mulungu kukhali kwakusaya phindu.—Psalymo 73:2-5, 7, 12-14, 16, 17, 21.

14-15. Kodi tinkupfunza ciyani na bziratizo bzitatu bza m’Bibliya pa nkhani ya kuthemba thandizo la Yahova?

14 Atumiki atatu wa Yahova omwe afotokozedwawa akhathemba thandizo la Yahova. Iwo akhacita bzimwebzi mwa kumbapemba kwa Yahova, acimbamuuza thupo lawo. M’mipembomo iwo akhamuuza mathangwe yomwe yakhawacitisa thupo. Ndipo alibe kuleka kumbayenda ku m’mbuto yakunamatira Yahova.—1 Samuweri 1:9, 10; Psalymo 55:22; 73:17; 122:1.

15 Yahova adabvera nsisi wense atatu, ndipo adawapasa thandizo lomwe akhafunikira. Ana adakhala na mtendere wa mu mtima. (1 Samuweri 1:18) Davide adanemba kuti: ‘Nyakulungama ambagumana na matsoka mazinji, koma Yahova ambamupulumusa pa matsoka yenseneyo.’ (Psalymo 34:19) Ndipo munembi wa Psalymo ule adabzibva kuti Yahova akhadaphata ‘boko [lace] lamadidi,’ acimutsogolera na malango ya lufoyi. Iye adaimba kuti: ‘Kwa ine kufendera kwa Mulungu n’cinthu cabwino. Yahova Mbuya Mkululetu ndiye pakuthawira pangu.’ (Psalymo 73:23, 24, 28) Kodi tinkupfunza ciyani na bziratizobzi? Tinkupfunza kuti nthawe zinango ifepano tin’dzalemedwa na mabvuto yomwe yan’dzaticitisa thupo kwene-kwene. Tsono tin’dzayakunda tikambakumbukira momwe Yahova adathandizira winango, tikambapemba kwa iye, na kumubvera.—Psalymo 143:1, 4-8.

PITIRIZANI KUMBATHEMBA YAHOVA KUTI AKUTHANDIZENI KULIMBANA NA THUPO LANU

Pakuyamba, mpfumakazi inango ikhatalikirana na anzace, tsono bzinthu bzidacinja pomwe idayamba kutanganidwa mwa kuthandiza winango omwe akhagumana na mabvuto (Onani ndime 16-17)

16-17. (a) Thangwe ranyi tin’funika lini kutalikirana na Yahova ne atumiki wace? (b) Kodi tingabwezerese tani mphanvu zathu?

16 Bziratizo bza atumiki atatu wa Mulunguwa bzinkutipfunzisa cinthu cakufunika cakuti: Tin’funika lini kutalikirana na Yahova ne atumiki wace. (Mimwani 18:1) Ciratizo pa nkhaniyi ni Nancy, omwe adakhala na thupo kwene-kwene pomwe mwamuna wace adamuthawa, iye adati: “Nsiku zizinji ndikhafuna lini kuwona ne kulewalewa na wanthu. Tsono pomwe ndikhatalikirana nawo, ndikhakhaliratu wakusunama kwene-kwense.” Tsono bzinthu bzidacinja pomwe Nancy adawona kuti bzikhali bwino kutanganidwa mwa kuthandiza wanthu winango omwe akhagumana na mabvuto. Iye adati: “Ndidawona kuti pomwe ndikhatetekera na kuthandiza winango pomwe akhandifotokozera mabvuto yawo, inepano ndikhawabvera nsisi kwene-kwene, kuposa inepano.”

17 Mitsonkhano ya gwere imbatithandiza kubwezeresa mphanvu. Tenepo tikakhala pa mitsonkhanoyo, timbapasa Yahova mipata yakulatiza kuti iye ni ‘mthandizi na nyakutitsangalaza’ wathu. (Psalymo 86:17) Ndipo ku mitsonkhanoko ifepano timbalimbisidwa na mzimu wakucena wa Mulungu, Fala lace pabodzi na atumiki wace. Mitsonkhano imbatipasa mipata yakuti timbalimbisane ‘m’cikhulupiro.’ (Waroma 1:11, 12) Mpfumakazi inango yakucemeredwa Sofia idati: “Yahova pabodzi na abale wathu ambandithandiza kupirira. Ndipopa mitsonkhano ya gwere njakufunika kwene-kwene pa moyo wangu. Ndipo ndidazindikira kuti ndikakhala mu utumiki bwakumunda na pa mitsonkhano, ndimbagumana mphanvu zomwe zimbandithandiza kulimbana na thupo pabodzi na msunamo.”

18. Kodi n’ciyani comwe Yahova ambacita kuti amalise thupo lathu?

18 Tikakhala wakusunama tin’funika kukumbukira kuti Yahova alibe kupicira kudzandomalisa thupo lathu kutsogoloku kokha, napo nsiku zino, iye ngwakukonzeka kutithandiza kulimbana na thupolo. Iye ambatipasa ‘mphanvu’ kuti tikwanise kukunda msunamo na thupo.—Wafiripo 2:13.

19. Kodi cinembo ca Waroma 8:37-39 cinkutipicira ciyani?

19 Werengani Waroma 8:37-39. * Mpostolo Paulo ankutitsimikizira kuti palibe cinthu ciri-cense comwe cingatilekanise pa lufoyi la Mulungu. Tsono tingathandize tani abale na mpfumakazi zathu zomwe zinkulimbana na thupo? Mu nkhani yakutewera tin’dzawona momwe tingatewezerere Yahova mwa kumbabvera nsisi na kuthandiza abale na mpfumakazi zathu zikagumana na mabvuto.

NYIMBO 44 Mpembo wa Munthu Wakutsautsika

^ ndi. 5 Kusunama ayai kukhala na thupo kwa nthawe itali kungadzonge thanzi pabodzi na makumbukidwe yathu. Kodi Yahova angatithandize tani? Mu nkhani ino, tiniwona momwe Yahova adathandizira Eliya kulimbana na thupo lace. Ndipo tiniwonambo bziratizo bzinango bza m’Bibliya bzomwe bzingatithandize kuwona bzomwe tingacite kuti Yahova atithandize tikakhala na thupo.

^ ndi. 2 Madzina ya wanthu wakufotokozedwa mu nkhani ino yacinjidwa.

^ ndi. 3 Wafiripo 4:6 Lekani kumbacita thupo na cinthu ciri-cense, koma pa ciri-cense na mpembo na kudandaulira pabodzi na kutenda, bzakukumbira bzanu bzidziwike kuna Mulungu; 7 ndipo mtendere wa Mulungu, omwe umbaposa makumbukidwe yense un’dzakoya mitima yanu pabodzi na luso lanu lakukumbuka mwa Kristu Jezu.

^ ndi. 5 1 Wamambo 19:1 Tsono Akabe adauza Jezabeli bzense bzomwe Eliya akhadacita na momwe iye akhadaphera apolofeta na mphanga. 2 Thangwe ra bzimwebzo, Jezabeli adatumiza mtumi kwa Eliya, aciti: “Mirungu indirange kuposa pamwepo, ndikasaya kukucita ninga momwe wacitira m’bodzi na m’bodzi wa apolofeta wale, mangwana pa nthawe ino yakumacibese!” 3 Ndipo Eliya adabva mantha. Tenepo, iye adamuka, aciyamba kuthawa, kuti apulumuse moyo wace, ndipo adafika ku Beriseba, wa ku Juda. Kumweko adakamusiya mtumiki wace ule. 4 Ndipo iye adayenda ku dambo mwa kufamba nsiku ibodzi, ndipo pakumalizira adafika, acikhala pa tsinde la muti m’bodzi. Ndipo iye adayamba kukumbira kuti afe, acimbati: “Basi! Tsapano Yahova, cosani moyo wangu, thangwe ndin’posa lini abereki wangu.”

^ ndi. 10 Zaiya 40:28 Kodi ulibe kudziwa, ayai ulibe kubva? Yahova, Mulengi wa malire ya dziko la pansi ni Mulungu mpaka kale-kale. Iye ambaneta lini ne kuthetha. Palibe omwe angabubvesese udziwi bwace. 29 Iye ambapasa mphanvu munthu wakuneta ndipo ambapereka mphanvu zizinji kwa omwe atepa.

^ ndi. 19 Waroma 8:37 Koma mwakusiyana ifepano tinkukunda bzinthu bzensebzi, mwa kuthandizidwa na ule omwe adatifuna. 38 Pakuti ndinkutsimikiza kuti ne infa, ne moyo, ne wanjo, ne maboma, ne bzinthu bzomwe bziripo, ne bzinthu bzomwe bzinkubwera, ne mphanvu, 39 ne msinkhu, ne kuzika, ne cakulengedwa ciri-cense cin’dzakwanisa kutilekanisa na lufoyi la Mulungu lomwe liri mwa Kristu Jezu, Mbuya wathu.

^ ndi. 57 BZOMWE BZINKUCITIKA PA CITHUNZI-THUNZI: Anjo wa Yahova ankulamusa Eliya mwa lufoyi, acimupasa cakudya na madzi.

^ ndi. 59 BZOMWE BZINKUCITIKA PA CITHUNZI-THUNZI: Munembi wa bukhu la Psalymo, omwe ni mbadwo wa Azafe ankuimba nyimbo, ndipo ankunemba nyimbo pabodzi na Alevi anzace.