Nkhani Yakupfunza 45
Kodi Mungathandize Tani Wanthu Winango Kuti Ambabvere Malamulo ya Kristu?
‘Ndokoni mukapfunzise wanthu . . . , na kuwapfunzisa kubvera bzinthu bzentse bzomwe ndidakuuzani.’—MATEU 28:19, 20.
NYIMBO 89 Bvera Kuti Usimbidwe
BZOMWE TIN’PFUNZA *
1. Mwakubverana na Mateu 28:18-20, kodi ni lamulo liponi lomwe Jezu adapereka kuna anyakupfunza wace?
PAMBUYO pa kulamusidwa kwa anyakufa, Jezu adawonekera kwa anyakupfunza wace pomwe iwo akhadatsonkhana ku Galileya. Iye akhafuna kuwauza cinthu cakufunika kwene-kwene. Kodi cikhali cinthu ciponi? Ni mafala yace yomwe yali pa Mateu 28:18-20.—Werengani. *
2. Kodi mu nkhani ino tin’cezerana mibvunzo iponi?
2 Lamulo la Jezu lomwe ndakupfunzisa wanthu likuphatambo basa ntsiku zino kwa atumiki wa Mulungu. Tenepo, mbaticezeraneni mibvunzo mitatu yomwe ikulatiza udindo bomwe Jezu adatipasa. Mbvunzo wakuyamba, kuthimizira pa kupfunza Fala la Mulungu na wanthu omwe akhala tsapanopa anyakupfunza, kodi n’ciyani comwe tin’funika kucita? Waciwiri, kodi apalizi wentse m’gwere angathandize tani anyakupfunza wa Bibliya kuti ayende patsogolo? Wacitatu, kodi tingathandize tani abale na mpfumakazi omwe adasiya kupalizira kuti ayambe pomwe kupalizira na kupfunzisa wanthu?
APFUNZISENI KUBVERA BZOMWE KRISTU ADALEWA
3. Kodi lamulo la Jezuli limbaphatanidza malango yaponi?
3 Malamulo ya Jezu ngakusaya kunesa kubvesesa. Tin’funika kupfunzisa wanthu bzomwe iye adalewa. Koma tin’funika lini kuyebwa cinthu cakufunika kwene-kwene. Jezu alibe kulewa kuti: ‘Apfunziseni bzinthu bzentse bzomwe ndidakuuzani.’ M’mbuto mwace iye adalewa kuti: ‘Apfunziseni kubvera bzinthu bzentse bzomwe ndidakuuzani.’ Kuti abvere lamulo la Jezu, tin’funika kupfunzisa anyakupfunza wathu wa Bibliyawo bzomwe angacite na momwe angacitire bzinthubzo. (Mabasa 8:31) Thangwe ranyi tin’funika kucita bzimwebzi?
4. Kodi kubvera lamulo kumbathandauza ciyani? Fotokozani.
4 Kodi tingathandize tani munthu kuti ‘abvere’ lamulo la Jezu? Ciratizo cakuteweraci cin’tithandiza kubvesesa momwe tingacitire bzimwebzi. Mwa ciratizo, kodi munthu omwe akupfunzisa mwanzace kufambisa karo, kodi angamuthandize tani kuti ambabvere malamulo ya pa mseu? Cakuyamba, mpfunzisiyo an’funika kumuuza malamuloyo. Napo bziri tenepo, kuti amupfunzise kubvera malamuloyo iye an’funika pomwe kucita cinthu cinango. Iye an’funika kufamba na nyakupfunza waceyo acimupasa malango pomwe ali kufambisa kuti akwanise kuwona momwe angaphatisire basa bzomwe akupfunzabzo. Kodi tingapfunze ciyani na ciratizoci?
5. (a) Mwakubverana na Juwau 14:15 na 1 Juwau 2:3 kodi tin’funika kupfunzisa anyakupfunza wathu wa Bibliya kuti acite ciyani? (b) Fotokozani momwe tingathandizire anyakupfunza wathu.
5 Pomwe tikupfunza Bibliya na wanthu winango timbawapfunzisa bzomwe Mulungu akufuna kuti ticite. Koma tin’funika kucita bzinthu bzizinji. Tin’funika kupfunzisa anyakupfunza wathu wa Bibliya kuti aphatise basa pa moyo wawo bzentse bzomwe ali kupfunza. (Werengani Juwau 14:15; * 1 Juwau 2:3. *) Mwa ciratizo, tin’funika kuthandiza anyakupfunza wathu wa Bibliya kuti awone momwe angaphatisire basa Cadidi comwe akupfunza m’Bibliya ku xikola, ku basa, na pomwe akucita masenzeka. Tingawauzembo bzomwe bzidacitika pa moyo wathu na momwe Bibliya lidatithandizira pa mabvuto ayai momwe lidatithandizira kucita bzakusankhula bzabwino. Tikakhala kuti tiri pabodzi na anyakupfunza wathu tingapemphere kwa Yahova ticimukumbira mzimu wakucena kuti uthandize anyakupfunza wathuwo.—Juwau 16:13.
6. Kodi kupfunzisa wanthu winango kuti ambabvere malamulo ya Jezu kumbaphatanidza ciyani?
6 Kodi kupfunzisa wanthu winango kuti ambabvere malamulo ya Jezu kumbaphatanidza ciyani? Tin’funika kuthandiza anyakupfunza wathu wa Bibliya kuti akulisembo cikhumbo cawo cakufuna kupfunzisambo winango. Anyakupfunza winango ambabva mantha na kupalizira. Tenepo, tin’funika kumbapirira nawo pomwe tikuwathandiza kubvesesa cadidi ca m’Bibliya comwe cingawathandize kukhala na cikhulupiro cakulimba. Tikacita bzimwebzi, iwo an’dzatokonyedwa mu mtima mwawo acifunisisa kupalizira. Kodi tingathandize tani anyakupfunza wathu kuti akhale na cikhumbo cakupalizira bzipsa bzabwino?
7. Kodi tingathandize tani nyakupfunza wathu wa Bibliya kukulisa cikhumbo cace cakufuna kupalizira?
7 Tingabvunze anyakupfunza wathu wa Bibliya mibvunzo ninga iyi: “Kodi moyo wanu wacinja tani thangwe ra kuphatisa basa bzomwe Bibliya limbapfunzisa? Kodi imwepo mukuwona kuti pana wanthu winango omwe akufuna kubva mafalaya? Kodi mungawathandize tani?” (Mimwani 3:27; Mateu 9:37, 38) Mulatizeni nyakupfunza wanu tumatsamba tomwe tumbacita mbali ya bzinthu bzomwe timbapfunzisira, ndipo muuzeni kuti asankhule kabodzi komwe iye akukumbuka kuti abale wace, axamwali wace, ayai omwe ambaphata naye basa angafune kuwerenga. * Ndipo mupaseni tumatsamba tuzinji. Muthandizeni nyakupfunza wanuyo kuwona momwe angagawirire wanthuwo mu njira yabwino. Pambuyo pakuti nyakupfunza wathu athemera kukhala mpalizi wakusaya kubatizidwa, tin’funika kumuthandiza kuwona momwe angapalizirire.—Mpalizi 4:9, 10; Luka 6:40.
KODI GWERE LINGATHANDIZE TANI ANYAKUPFUNZA WA BIBLIYA KUYENDA PATSOGOLO?
8. Thangwe ranyi mpsakufunika kuti anyakupfunza wathu akulise lufoyi lomwe analo kuna Mulungu na kuna wanthu winango? (Onani kwadru yakuti “Kodi Tingathandize Tani Anyakupfunza Wathu Kuti Akulise Lufoyi Lawo Kuna Mulungu.”)
8 Lekani kuyebwa kuti Jezu adatiuza kuti tikapfunzise wanthu winango kuti abvere ‘bzinthu bzentse’ bzomwe iye adalewa. Bzinthubzo bzimbaphatanidza malamulo mawiri, kufuna Mulungu na kufuna munthu mwanzathu. Bzimwebzi bzimbabverana na basa lakupalizira na kupfunzisa wanthu. (Mateu 22:37-39) Kodi kubveranako n’kuponi? Cakulinga cathu cikulu comwe cimbaticitisa kuphata basa la kupalizira ni lufoyi lomwe tinalo na Mulungu wathu pabodzi na wanthu. Mpsakubveka kuti kuna anyakupfunza winango wa Bibliya, basa lakupalizira lingawacitise kukhala na mantha na wanthu. Tenepo ifepano tin’funika kuwatsimikizira kuti na thandizo la Yahova, iwo pang’ono na pang’ono an’dzacita lini pomwe mantha na wanthu. (Psalymo 18:1-3; Mimwani 29:25) Kwadru yomwe iri mu nkhani ino, ikufotokoza bzomwe tingacite kuti tithandize nyakupfunza wanthu wa Bibliya kuti ambafune kwene-kwene Mulungu. Kodi gwere lingathandize tani wanthu omwe akhala tsapanopa apalizi, kuti ayende patsogolo mwauzimu mwakuwalatiza lufoyi?
9. Kodi ni njira ziponi zomwe zingathandize munthu omwe akupfunza kuti akhale xaferi?
9 Kumbukirani pomwe bza munthu omwe ali kupfunza kufambisa karo ule. Tindendemezere kuti akufambisa ndipo ali pabodzi na mpfunzisi wace. Kodi iye angapfunze tani njira zinango? Mwa kutetekera mpfunzisi waceyo na kuwonambo bzomwe axaferi winango ali kucita mu mseumo. Mwa ciratizo, akakhala kuti ali pa mfolo, mpfunzisiyo angalatize nyakupfunza waceyo xaferi winango omwe mwakudeka mtima akubvuma kuti anzace apite kutsogolo kwace. Ayai mpfunzisiyo angamulatize xaferi winango omwe athimisa maluju ya karo yace kuti anzace akwanise kuwona. Ndipo angalimbikise nyakupfunzayo kuti ambacitembo bzibodzi-bodzi. Bziratizobzi bzingamupfunzise nyakupfunzayo bzinthu bzomwe an’funika kucita pomwe akufambisa karo.
10. Kodi n’ciyani comwe cin’dzathandiza nyakupfunza wa Bibliya kuyenda patsogolo mwauzimu?
10 Mpsibodzi-bodzimbo, nyakupfunza wa Bibliya omwe ayamba kufamba pa mseu wakuyenda ku moyo ambapfunza sikuti na mpfunzisi wace yekha, koma na bziratizo bza atumikimbo winango wa Yahova. Napo bziri tenepo, kodi anyakupfunza wa Bibliya angayende tani patsogolo mwauzimu? Angayende patsogolo mwa kumbafika pa mitsonkhano yathu yacikristau. Thangwe ranyi? Nyakupfunzayo akambafika pa mitsonkhano an’dzapfunza bzizinji, an’dzakulisa cikhulupiro cace, ndipo mitsonkhanoyo in’dzamuthandiza kukulisa lufoyi lace kuna Mulungu. (Mabasa 15:30-32) Ndipo pa mitsonkhanopo mpfunzisi wace angamudziwikise kuna abale na mpfumakazi omwe akupirirambo mabvuto yakundendemerana na yomwe iwo akugumana nayo. Nyakupfunza akafika pa mitsonkhano an’dzawona bziratizo bzabwino bza abale na mpfumakazi omwe ambalatiza lufoyi m’gwere. Mbatiwoneni bziratizo bzinango.
11. Kodi ni bziratizo bziponi bzomwe nyakupfunza wa Bibliya wawona m’gwere, ndipo n’ciyani comwe iye wapfunza?
11 Kumbukirani nyakupfunza wa Bibliya mkazi omwe ni m’bereki ali kuwona mpfumakazi yacikristau yomwe iri pa mkhalidwe ubodzi-bodzi na wace. Nyakupfunzayo akutokonyedwa mtima wace pomwe ali kuwona nyongo yomwe mpfumakaziyo ikucita ya kuyenda ku Nyumba ya Umambo pabodzi na mwana wace. Ndipo nyakupfunza wa Bibliya omwe akuyeza kusiya kufumali adziwana na mpalizi omwe akhana bvuto libodzi-bodziro koma adasiya kufumaliko. Mpaliziyo afotokozera nyakupfunzayo bzomwe bzidamucitisa kukulisa lufoyi lace na Yahova acibvera mitemo yace. (2 Wakolinto 7:1; Wafiripo 4:13) Pambuyo pa nyakupfunzayo kubva nkhani ya mpaliziyo iye akubzibva wakukhotcerereka pomwe mpaliziyo akumuuza kuti “Iwepo un’kwanisambo.” Ndipo tswaka linango lomwe ni nyakupfunza wa Bibliya ali kuwona mpfumakazi yomwe ni tswaka iri kukondwa pa moyo wace ninga Mboni ya Yahova. Tenepo, bzomwe nyakupfunza wa Bibliya wawona kucokera pa mpfumakazi tswaka ire bzingamucitise kufuna kupfunza bzizinji.
12. Thangwe ranyi tikulewa kuti munthu ali-wentse m’gwere angacite ciri-centse kuti athandize nyakupfunza wa Bibliya?
12 Pomwe anyakupfunza wa Bibliya ali kuwona bziratizo bzabwino bza apalizi wakukhulupirika, iwo ambapfunza na bziratizo bzawo bzomwe bzimbathandauza kubvera mitemo ya Kristu, kufuna Mulungu pabodzi na wanthu winango. (Juwau 13:35; 1 Timotio 4:12) Tenepo ninga momwe tawonera pakuyamba pale, nyakupfunza wa Bibliya angapfunze bziratizo bzabwino kucokera kwa mpalizi omwe adagumanambo na bzineso ningati bzace. Tenepo nyakupfunzayo ambapfunza kuti mpsakukwanisika kucinja acikhala mteweri wa Kristu. (Bzakutonga 30:11) Munthu ali-wentse wa m’gwere angathandizire mu njira iri-yentse kuti nyakupfunza wa Bibliya akule mwauzimu. (Mateu 5:16) Kodi ni nyongo iponi yomwe imwepo mumbalatiza pakufuna kulimbikisa nyakupfunza wa Bibliya omwe ambafika pa mitsonkhano?
THANDIZANI OMWE ADASIYA KUPALIZIRA KUTI AYAMBE POMWE KUPALIZIRA
13-14. Kodi Jezu adacita ciyani pomwe anyakupfunza wace akhadasunama?
13 Ifepano tikufuna kuthandiza abale na mpfumakazi zathu omwe adasiya kupalizira kuti ayambe pomwe kupalizira na kupfunzisa wanthu. Bzomwe Jezu adacita pa kusamalira atumiki wace pomwe akhali wakusunama, bzimbatipfunzisa bzomwe ifepano tin’funikira kucita ntsiku zino.
14 Kuphampha kwa utumiki bwa Jezu pa dziko la pantsi, anyakupfunza wace ‘wentse adamuthawa acimusiya yekha.’ (Marko 14:50; Juwau 16:32) Kodi n’ciyani comwe Jezu adacita pomwe apostolo wace akhadasunama? Pomwe adandolamusidwa, Jezu adauza anyakupfunza wace kuti: ‘Lekani kucita mantha, ndokoni mukauze abale wangu kuti ndalamusidwa.’ (Mateu 28:10a) Jezu alibe kusiya anyakupfunza wace, napo kuti iwo adamuthawa. Ndipo iye akhambawacemera kuti ‘abale wangu.’ Ninga Yahova, Jezu akhali wakudeka mtima na wakulekerera.—2 Wamambo 13:23.
15. Kodi timbabzibva tani na wale omwe adasiya kupalizira?
15 Mpsibodzi-bodzimbo, ifepano timbacita thupo kwene-kwene na wale omwe adasiya kupalizira. Iwo ni abale na mpfumakazi zathu, ndipo timbawafuna kwene-kwene. Tenepo timbakumbukira basa lomwe adaliphata mwa nyongo, winango pinango adaphata basalo kwa magole mazinji kwene-kwene m’mbuyomu. (Wahebereu 6:10) Kulewa cadidi timbawasuwa kwene-kwene. (Luka 15:4-7) Mwakutewezera Jezu, kodi tingalatize tani thupo na abale wathuwo?
16. Kodi tingathandize tani abale na mpfumakazi omwe adjedjera mwauzimu?
16 Acemereni kuti abwere ku mitsonkhano. Njira ibodzi yomwe Jezu akhalimbikisira anyakupfunza wace pomwe akhali wakusunama ikhali yakuwacemerera ku mtsonkhano. (Mateu 28:10b; 1 Wakolinto 15:6) Mpsibodzi-bodzimbo ntsiku zino, ifepano tingalimbikise omwe adadjedjera mwauzimu mwa kumbawacemera kuti ambafikembo pa mitsonkhano, penu iwo akanati kuyamba kufika pa mitsonkhanopo. Kuti iwo abvume mcemo wathu, tin’funika kumbawacemera mwakubwereza-bwereza. Jezu akhapenukira lini kuti anyakupfunza wace angabvume mcemo wace.—Ndendemezerani na Mateu 28:16 na Luka 15:6.
17. Kodi tingacite ciyani penu munthu omwe akhadadjedjera mwauzimu ayamba kugumanika pa mitsonkhano yathu?
17 Mbawatambirani na manja mawiri. Jezu adacitisa anyakupfunza wace kubzibva kuti atambiridwa pomwe iwo adagumana naye. Jezuyo ni omwe adayenda kukagumana nawo. (Mateu 28:18) Kodi n’ciyani comwe tin’dzacita tikawona wale omwe adjedjera abwera pa Nyumba yathu ya Umambo? Ifepano ndife omwe tin’funika kuyamba kuwauza kuti takutambirani na manja mawiri. Pakuyamba, pinango tingakhale na thupo thangwe ra kusaya kudziwa bzomwe tingalewe. M’mbuto mwa kuwacitisa manyazi, ifepano tingandolewe kuti: “Takomedwa kwene-kwene kukuwonani kuti mwafika.”
18. Kodi tingalimbikise tani apalizi omwe adadjedjera?
18 Alimbikiseni. Anyakupfunza wa Jezu pinango-pentse akhana mantha yakupalizira pa dziko lentse lapantsi. Tsono, Jezu adalimbikisa anyakupfunza wacewo mwakuwauza kuti: ‘Ndiri pabodzi na imwe ntsiku zentse.’ (Mateu 28:20) Kodi mafalaya yadathandiza anyakupfunzawo? Inde. Pambuyo pa bzimwebzi, anyakupfunzawo adatanganidwa na ‘kupfunzisa na kupalizira bzipsa bzabwino.’ (Mabasa 5:42) Mpsibodzi-bodzi na omwe adadjedjera mwauzimu, iwo ambafunika kulimbikisidwambo. Pinango iwo ana mantha yakuti aniyamba tani kupalizira pomwe. Tingawalimbikise mwakuwauza kuti an’dzapalizira lini okha. Tenepo, akakhala adakonzeka, ifepano tingayende kukapalizira nawo pabodzi. Tikupenukira lini kuti iwo an’dzatenda tikawathandiza kuti ayambe kupalizira pomwe bzipsa bzabwino. Tenepo tikambalatiza wale omwe adjedjera mwauzimu kuti timbawakumbukira ninga abale na mpfumakazi, iwo an’dzakhala pomwe wakulimba ndipo bzimwebzi bzin’dzacitisa kuti gwere lentse likhale lakukondwa.
IFEPANO TIN’FUNA KUMALIZA BASA LOMWE JEZU ADATIPASA
19. Kodi cikhumbo cathu n’ciponi, ndipo thangwe ranyi?
19 Mpaka lini ifepano tin’pitiriza kupalizira na kupfunzisa wanthu? Mpaka kuphampha kwa dziko lakuipali. (Mateu 28:20) Kodi ifepano tin’kwanisa kupalizira na kupfunzisa wanthu mpaka nthawe imweyo? Inde, ndife wakukonzeka kucita bzimwebzo. Ifepano timbakomedwa thangwe ra kuphatisa basa nthawe yathu, mphanvu zathu, na kobiri zathu kuti tigumane wale ‘omwe ana makumbukidwe yabwino yomwe yangawathandize kukagumana moyo wakusaya kumala.’ (Mabasa 13:48) Tikambacita bzimwebzi, timbakhala tikutewezera ciratizo ca Jezu. Iye adalewa kuti ‘Cakudya cangu ni kucita kufuna kwa ule omwe adandituma na kumaliza basa lace.’ (Juwau 4:34; 17:4) Cimweci ndico cikhumbo cathu. Tikufuna kumaliza basa lomwe Jezuyo adatipasa. (Juwau 20:21) Ndipo tikufunambo kuti wanthu winango kuphatanidza wale omwe adadjedjera mwauzimu apitirize kucita nafe basali mwakupirira.—Mateu 24:13.
20. Mwakubverana na Wafiripo 4:13, thangwe ranyi tingakwanise kumaliza basa lomwe Jezu adatipasa?
20 Bziribe kupusa kucita bzomwe Jezu adatiuza kuti ticite. Koma napo bziri tenepo, tikucita lini tekha basali, thangwe Jezu adalewa kuti angadadzakhala nafe pabodzi pa basali. Tikakhala tikupfunzisa wanthu, timbakhala ‘anyabasa anzace wa Mulungu mwakubverana na Kristu.’ (1 Wakolinto 3:9; 2 Wakolinto 2:17) Tenepo ifepano tingamalize kucita basali. Kuna ifepano ni mwayi ukulu kwene-kwene kucita basali na kuthandizambo winango kuti acitembo bzibodzi-bodzi!—Werengani Wafiripo 4:13. *
NYIMBO 79 Apfunziseni Kuti Akhale Wakulimba
^ ndi. 5 Jezu adauza ateweri wace kuti akapfunzise wanthu na kuwathandiza kubvera bzinthu bzentse bzomwe iye adawauza. Nkhani ino in’tithandiza kuwona kuti tingateweze tani bzomwe Jezu adalewa.
^ ndi. 1 Mateu 28:18 Jezu adawafenderera aciwauza kuti: “Ndidapasidwa utongi bwentse, kudzulu na pa dziko la pantsi. 19 Tenepo, ndokoni mukapfunzise wanthu wa mitundu yentse, muciwabatiza m’dzina la Baba, na la Mwana, na la mzimu wakucena, 20 na kuwapfunzisa kubvera bzinthu bzentse bzomwe ndidakuuzani. Ndipo dziwani kuti ine ndiri pabodzi na imwe ntsiku zentse mpaka kuphampha kwa mkonzedwe uno wa bzinthu wa nthawe ino.”
^ ndi. 5 Juwau 14:15 Penu imwepo mumbandifuna, mun’dzateweza malamulo yangu.
^ ndi. 5 1 Juwau 2:3 Mwa njira imweyi tingalewe kuti timbamudziwa tikapitiriza kubvera malamulo yace.
^ ndi. 7 Nyakupfunza omwe akulewedwa mu nkhani ino angakhale mwamuna ayai mkazi.
^ ndi. 20 Wafiripo 4:13 M’bzinthu bzentse, nimbagumana mphanvu kucokera kwa ule omwe ambandipasa mphanvu.
^ ndi. 71 BZOMWE BZIKUCITIKA PA CINTHUNZI-NTHUNZI: Mpfumakazi ikucitisa pfunziro la Bibliya ndipo ikufotokozera nyakupfunza waceyo njira zomwe an’funika kuziphatisa basa kuti akulise lufoyi lace kuna Mulungu. Patsogolo pace nyakupfunzayo akuphatisa basa njira zitatu zomwe afotokozeredwa na mpfunzisi wace.
