Bzimogeni bzinthu bzimwebzi

Ndokoni pa mbuto ya misolo ya nkhani

Nkhani Yakupfunza 42

Yahova Angakucitiseni Kukhala Comwe Iye Akufuna

Yahova Angakucitiseni Kukhala Comwe Iye Akufuna

‘Mulungu ambacita bzinthu bzomwe bzimbakudekerani, acikupasani mphanvu na cikhumbo kuti mucite bzomwe iye akufuna.’—WAFIRIPO 2:13.

NYIMBO 104 Mzimu Wakucena ni Mphaso ya Mulungu

BZOMWE TIN’PFUNZA *

1. Kodi n’ciyani comwe Yahova angacite kuti akwanirise cakulinga cace?

YAHOVA angakhale ciri-cense comwe akufuna kuti akwanirise cakulinga cace. Mwa ciratizo, Yahova adakhala kale Mpfunzisi, Nyakutsangalaza na Mpalizi. Bzimwebzi ni bzinthu bzakucepa pa bzomwe Yahova adakhala kale. (Zaiya 48:17; 2 Wakolinto 7:6; Wagalata 3:8) Koma iye ambaphatisambo basa wanthu kuti akwanirise cakulinga cace. (Mateu 24:14; 28:19, 20; 2 Wakolinto 1:3, 4) Ndipo Yahova angapase mtumiki wace ali-wense nzeru na mphanvu zomwe angafunikire kuti acite kufuna kwace. Ninga momwe adziwi winango ambafotokozera, bzense bzomwe Yahova ambacita, bzimbabverana na thandauzo la dzina lace.

2. (a) Thangwe ranyi winango angapenukire kuti mbakufunika kwa Yahova? (b) Kodi mu nkhani ino tin’cezerana ciyani?

2 Tensenefe timbafuna kuti Yahova atiphatise basa pakukwanirisa kufuna kwace, koma winango angapenukire kuti mbakufunika kwa iye. Thangwe ranyi? Thangwe ra kukalamba, kusaya luso ayai kutazira kucita bzinthu bzinango pa moyo wawo. Winango angawone kuti bzomwe akucita mpsakukwanira, ndipo an’funika lini kuthumizira pomwe bzakucita. Mu nkhani ino, tiniwona momwe Yahova angathandizire ali-wense wa ifepano kuti acite bzomwe iye an’funa. Tiniwonambo bziratizo bza m’Bibliya bzakulatiza momwe Yahova adapasira cikhumbo na mphanvu, amuna na akazi omwe akhali atumiki wace kuti akwanirise cakulinga cace. Pakumalizira, tiniwona bzomwe ifepano tingacite kuti Yahova atiphatisembo basa.

MOMWE YAHOVA AMBATITHANDIZIRA PA BZAKUSAYA BZATHU

3. Mwakubverana na bukhu la Wafiripo 2:13, kodi Yahova angatipase tani cikhumbo cakufuna kucita bzinthu?

3 Werengani Wafiripo 2:13. * Yahova angatipase cikhumbo cakucita bzinthu. Kodi iye angacite tani bzimwebzo? Mwa ciratizo, pinango tingadziwe kuti m’gwere mwathu muna m’bale ayai mpfumakazi yomwe ikufuna thandizo ayai pana cinthu comwe cikufuna kukonzedwa. Ayai tingabve mkulu wa gwere akupereka cidziwiso cakucokera ku mthambi cakutiuza kuti pakufunika thandizo ku dera lomwe ndathu lini. Pinango mungabzibvunze kuti: ‘Kodi n’ciyani comwe ningacite kuti ndithandize?’ Ayai pinango tingapasidwe basa lakunesa ndipo tikudziwa lini momwe tingalicitire. Ayai pinango pambuyo pa kuwerenga vesi linango la m’Bibliya, tingabzibvunze kuti: ‘Kodi ningaphatise tani basa vesiri kuti ndithandize winango?’ Tsono Yahova angatingingimize lini kucita bzimwebzi. Koma akawona kuti ifepano tikufuna kuthandiza, iye angatipase cikhumbo kuti tikwanise kucita bzimwebzo.

4. Kodi Yahova angatipase tani mphanvu kuti tikwanise kucita bzinthu?

4 Yahova angatipasembo mphanvu yakucita bzinthu. (Zaiya 40:29) Kodi iye angacite tani bzimwebzo? Iye angaphatise basa mzimu wakucena kuti tithumizire luso lomwe tinalo kale. (Kufuluka 35:30-35) Ndipo Yahova angatipfunzise momwe tingacitire mabasa manango, mwakuphatisa basa gulu lace. Penu imwepo mukukwanisa lini kucita basa lomwe mwapasidwa, kumbirani thandizo. Kuthumizira bzimwebzi, khalani wakutsudzuka kukumbira Yahova kuti akupaseni ‘mphanvu yakuposa yacibadwa.’ (2 Wakolinto 4:7; Luka 11:13) M’Bibliya muna bziratizo bza amuna na akazi omwe Yahova adawaphatisa basa kuti akwanise kucita bzinthu bzomwe an’funa. Pomwe tin’cezerana bziratizo bzawobzo, kumbukirani momwe Yahova angakuphatisireni basa kuti mucitembo bzomwe atumiki wakukhulupirikawo adacita.

MOMWE YAHOVA ADATHANDIZIRA AMUNA WINANGO KUKHALA BZOMWE IYE AN’FUNA

5. Kodi tikupfunza ciyani na momwe Yahova adaphatisira basa Mozeji?

5 Yahova adacitisa Mozeji kukhala mpulumusi kwa Ajirayeri. Kodi ni nthawe iponi yomwe Yahova adaphatisa basa Mozeji? Kodi ni nthawe yomwe Mozeji akhabzibva kukhala wakuthemera pambuyo pa kupfunzisidwa ‘nzeru zense za Aedjipito’? (Mabasa 7:22-25) Ne, Yahova adaphatisa basa Mozeji kokha pambuyo pa kumupfunzisa kukhala munthu wakubzicepswa na wakupfatsa. (Mabasa 7:30, 34-36) Yahova adathandiza Mozeji kukhala wakukhwimika kuti akakwanise kulewalewa na mtongi wamphanvu wa Edjipito. (Kufuluka 9:13-19) Kodi tikupfunza ciyani na momwe Yahova adaphatisira basa Mozeji? Tikupfunza kuti Yahova ambaphatisa basa wale omwe ambatewezera makhalidwe yace na kuthemba mphanvu zace.—Wafiripo 4:13.

6. Kodi tikupfunza ciyani na momwe Yahova adaphatisira basa Barzilai kuti athandize Mambo Davide?

6 Na kupita kwa nthawe, Yahova adaphatisa basa Barzilai kuti athandize Mambo Davide. Pa nthaweyo, Davide akhathawa mwana wace Abisalomu omwe akhafuna kumupha, ndipo Davideyo pabodzi na wanthu omwe akhamuperekeza akhana ‘njala, nyota ndipo akhadaneta.’ Tsono Barzilai omwe akhadakalamba, pabodzi na amuna winango adaikha moyo wawo pa ngozi kuti agumane bzakusaya bza Davide na bza wanthu omwe akhamuperekezawo. Napo Barzilai akhadakalamba, iye alibe kukumbuka kuti Yahova angadamuphatisa lini pomwe basa. Koma thangwe ra kudeka mtima, iye adaphatisa basa bzomwe akhanabzo kuti athandize atumiki wa Mulungu omwe akhafunikira thandizo. (2 Samuweri 17:27-29) Kodi tikupfunza ciyani? Tikupfunza kuti bziribe basa kuti tina magole mangasi, Yahova angatiphatise basa kuti tithandize abale omwe akufunikira thandizo m’dziko lomwe timbakhala ayai m’madziko manango. (Mimwani 3:27, 28; 19:17) Napo tingakwanise lini kuyenda tekha kukathandizira abalewo, tingacite cakupereka cathu pa bzakupereka bza pa dziko lense, ndipo tikacita bzimwebzo, gulu lathu lin’dzakhala na kobiri zakuthandizira abale wa pa dziko lense omwe akufunikira thandizo.—2 Wakolinto 8:14, 15; 9:11.

7. Kodi Yahova adaphatisa tani basa Simiyoni, ndipo kudziwa bzimwebzi kumbatilimbisa tani?

7 Simiyoni, mwamuna omwe akhali wakukalamba na wakukhulupirika mu Jeruzalemu, adauzidwa na Yahova kuti angadafa lini akanati kuwona Mesiya. Bzikuwoneka kuti Simiyoni adalimbisidwa kwene-kwene na piciro lomwe akhalidikhira kwa magole mazinji. Tenepo, Yahova adasimba kwene-kwene kukhulupirika na kupirira kwa mwamunayu. Nsiku inango, mwakuthandizidwa na mphanvu ya ‘mzimu,’ Simiyoni adayenda ku templo. Kumweko iye adawona tcece Jezu, ndipo Yahova adaphatisa basa Simiyoni kuti alewe bza tcecero kuti lingadadzakhala Kristu. (Luka 2:25-35) Napo Simiyoni adafa Jezu akanati kuyamba utumiki bwace, iye adatenda kwene-kwene thangwe rakuti Yahova adamuphatisa basa mu njira imweyi. Ndipo kutsogoloku an’dzatambira bzisimbo bzizinji! M’dziko lipsa, mwamuna wakukhulupirikayu an’dzawona momwe utongi bwa Jezu bun’dzabweresera bzisimbo kuna wanthu wense pa dziko la pansi. (Ciyambo 22:18) Ifepano tin’funikambo kumbatenda mwayi uli-wense omwe Yahova ambatipasa mwakutiphatisa basa m’gulu lace.

8. Kodi Yahova angatiphatise tani basa ninga momwe adacitira na Barnaba?

8 M’magole dzana yakutoma, mwamuna munango wakucemeredwa Zuze, adakhala wakukonzeka kuphatisidwa basa na Yahova. (Mabasa 4:36, 37) Bzikuwoneka kuti Zuze akhadziwa kutsangalaza winango, ndipopa apostolo adamupasa dzina lakuti Barnaba, lomwe limbathandauza “Mwana wa Mtsangalazo.” Mwa ciratizo, pomwe Saulo adakhala m’Kristau, abale azinji akhagopa kumufenderera thangwe iye akhazunza omwe akhakhulupira Kristu. Koma Barnaba adamutsangalaza ndipo adamuthandiza mwalufoyi ndipo mwakusaya kupenukira Sauloyo adatenda kwene-kwene thandizolo. (Mabasa 9:21, 26-28) Pa nthawe inango, abale omwe akhakhala kutali na mzinda wa Antiyokiya wa ku Siriya, akhafunikira mtsangalazo. Tenepo, akulu wa ku Jeruzalemu adatumiza munthu kuti akawazungire. Kodi mun’dziwa kuti adatumiza yani? Barnaba! Iwo adasankhula bwino. Thangwe ranyi tikulewa tenepo? Thangwe ndakuti Bibliya limbalewa kuti Barnaba ‘adayamba kulimbisa wanthu wense kuti apitirize kukhala wakukhulupirika kwa Mbuya na mtima wawo wense.’ (Mabasa 11:22-24) Nsiku zino, Yahova angatithandizembo kuti titsangalaze abale pabodzi na mpfumakazi zathu. Mwa ciratizo, iye angatiphatise basa kuti titsangalaze omwe afedwa, nyakusunama ayai nyakuduwala mwa kumuzungira ayai kumupfuwira mtedwe. Kodi imwepo mungabvume kuti Yahova akuphatiseni basa ninga momwe adacitira na Barnaba?—1 Watesalonika 5:14.

9. Kodi tikupfunza ciyani na momwe Yahova adathandizira Vasily kuti akhale m’busa wabwino?

9 Yahova adathandiza m’bale wakucemeredwa Vasily kuti akhale m’busa wabwino. Vasily adakhala mkulu wa gwere pomwe akhana magole 26 yakubadwa, tsono iye akhacita mantha thangwe ra kubziwona kuti angadakwanisa lini kuthandiza abale na mpfumakazi mwauzimu, maka-maka omwe angadagumana na mabvuto. Koma iye adathandizidwa mwa kupfunzisidwa na akulu anzace omwe akhana magole mazinji pa udindobo, na kuyenda ku Xikola ya Utumiki bwa Umambo. Vasily adacita nyongo kuti ayende patsogolo. Mwa ciratizo, iye adanemba bzakulinga bzing’ono-bzing’ono bzomwe akhafuna kubzikwanirisa. Ndipo pomwe akhakwanirisa bzakulingabzo, mantha yace yakhamala. Iye adalewa kuti: “Bzomwe bzikhandipasa mantha m’mbuyomu, tsapano bzimbandikodwesa kwene-kwene. Ndipo nimbakomedwambo Yahova akandithandiza kugumana vesi kuti nditsangalazire m’bale ayai mpfumakazi m’gwere.” Abale, mukatewezera Vasily na kubvuma kuti Yahova akuphatiseni basa, Yahovayo an’dzakupasani luso kuti mucite mabasa mazinji m’gwere.

MOMWE YAHOVA ADATHANDIZIRA AKAZI WINANGO KUKHALA BZOMWE IYE AN’FUNA

10. Kodi n’ciyani comwe Abigayeli adacita, ndipo mungapfunze ciyani na ciratizoci?

10 Pa nthawe inango, Davide pabodzi na atumiki wace wakukhulupirika akhafunikira thandizo thangwe akhateweredwa m’mbuyo na Mambo Sauli. Tenepo, atumiki wa Davideyo adayenda kuna Mjirayeri munango wakudala wakucemeredwa Nabali kuti akakumbire cakudya. Iwo adawona kuti bzikhali bzakuthemera kukakumbira cakudya Nabali thangwe pomwe iwo akhali m’dambo adakhotcerera bzifuwo bzace. Koma pakuti Nabali akhali wadyera, alibe kuwapasa na cinthuco. Pomwe Davide adabva bzimwebzo, adakalipa kwene-kwene ndipo adakhumba kupha Nabali pabodzi na wanthu wense wa pa mui pace. (1 Samuweri 25:3-13, 22) Tsono Abigayeli, omwe akhali mkazi wa Nabali adabva bza nkhaniyo. Iye akhadadeka ndipo akhali munthu wakuzindikira. Tenepo, mwakukhwimika, Abigayeli adayenda kukagumana na Davide, ndipo pomwe adagumana naye adagodama acimukumbira kuti aleke kukacita bzomwe akhakhumba kucitira Nabali. Ndipo mwakudeka mtima Abigayeli adauza Davide kuti bzomwe akhafuna kucitabzo bzingadamubweresera mulandu wa mulopa, koma bzikhali bwino kusiya nkhaniyo m’manja mwa Yahova. Tenepo, kubzicepswa na kucita bzinthu mwanzeru komwe Abigayeli adacita kudaderekhesa mtima wa Davide. Ndipo Davideyo adazindikira kuti Abigayeli akhadatumidwa na Yahova. (1 Samuweri 25:23-28, 32-34) Abigayeli akhana makhalidwe yabwino yomwe yadacitisa Yahova kumuphatisa basa. Bzimwebzi bzingacitikembo na mpfumakazi m’gwere, zikakhala zakudeka mtima na zakuzindikira zingaphatisidwe basa na Yahova kuti zilimbise mabanja yawo na gwere.—Mimwani 24:3; Tito 2:3-5.

11. Kodi n’ciyani comwe wana wacikazi wa Salumu adacita, ndipo ni mbani omwe akutewezera ciratizo cawo nsiku zino?

11 Magole dzana yakuyambirira m’mbuyomu, Yahova adaphatisa basa wana wacikazi wa Salumu kuti amange litsito la Jeruzalemu. (Nehemiya 2:20; 3:12) Napo kuti pai wawo akhali nduna, wanawo akhali wakukonzeka kuphata basa lakunesa na lakugopswa. (Nehemiya 4:15-18) Iwo akhalibe kusiyana na amuna wakubvekera wa mu mzinda wa Tekowa, omwe alibe kufuna kuphata basa lakumanga litsitolo. (Nehemiya 3:5) Kumbukirani cikondweso comwe wana wacikazi wa Salumu adakhala naco pomwe litsito lire lidamala kumangidwa kokha mu nsiku 52! (Nehemiya 6:15) Nsiku zino, mpfumakazi zizinji zimbalatizambo nyongo imweyi. Izo zimbakomedwa kuthandizira mabasa yakusiyana-siyana, ninga, kuphata basa la kumanga-manga na kukonza-konza mbuto zakudzongeka pa nyumba zakunamatira. Tenepo, luso, kubzipereka na kukhulupirika kwa mpfumakazizi kumbathandizira kwene-kwene kuti basa lathu lifambe bwino.

12. Kodi Yahova angatiphatise tani basa ninga momwe adacitira na Tabita?

12 Mkazi munango omwe adaphatisidwa basa na Yahova ni Tabita. Bibliya limbalewa kuti ‘iye akhacita mabasa yabwino ndipo akhathandiza wanthu azinji omwe akhali wakusauka.’ (Mabasa 9:36) Pakuti akhali wakupasa na wakudeka mtima, wanthu azinji, maka-maka mansiwa, adadandaula kwene-kwene pomwe iye adafa. Koma pomwe mpostolo Pedru adamulamusa, iwo adakomedwa kwene-kwene. (Mabasa 9:39-41) Kodi tikupfunza ciyani na ciratizo ca Tabita? Tikupfunza kuti tensenefe, maswaka na mkhalamba, amuna na akazi, tin’funika kuphatisa basa bzinthu bzomwe tinabzo kuti tithandize abale na mpfumakazi zathu.—Wahebereu 13:16.

13. Kodi Yahova adaphatisa tani basa Ruth napo akhana manyazi, ndipo n’ciyani comwe iye adazindikira?

13 Mpfumakazi inango yakucemeredwa Ruth ikhana manyazi kwene-kwene, koma ikhafuna kutumikira ninga misiyonaria. Pomwe iye akhali mwana akhapalizira nyumba na nyumba ndipo akhakomedwa kugawira wanthu tumatsamba. Iye adati: “Ndikhakomedwa kwene-kwene na basa lire.” Koma bzikhamunesa kulewalewa na wanthu bza Umambo bwa Mulungu mu utumiki bwa kumunda. Napo akhana manyazi, Ruth adakhala mpainiya wakukhazikika na magole 18 yakubadwa. Mu 1946, mpfumakaziyi idayenda ku xikola ya Gileyade ndipo pomwe idamaliza xikolayi, idakatumikira ku dziko la Havaí na Japão. Mwakudabwisa, Yahova adaphatisa basa mpfumakaziyi kuti ipalizire bzipsa bzabwino ku madzikoya. Pomwe padapita magole pafupi-fupi 80 akutumikira, Ruth adalewa kuti: “Yahova ambandipasa mphanvu ndipo akundithandiza kumalisa manyazi. Ndipo ndazindikira kuti Yahova angaphatise basa munthu ali-wense omwe ambamukhulupira.”

BZIPEREKENI KUTI YAHOVA AKUPHATISENI BASA

14. Mwakubverana na bukhu la Wakoloso 1:29, kodi n’ciyani comwe tin’funika kucita penu tin’funa kuti Yahova atiphatise basa?

14 Kuyambira kale-kale, Yahova akhala akuphatisa basa atumiki wace mu njira zakusiyana-siyana. Apa tani imwepo? Kodi n’ciyani comwe Yahova angakucitiseni kukhala? Bzikuthemba nyongo yomwe imwepo mukucita. (Werengani Wakoloso 1:29. *) Mukakhala wakubzipereka, Yahova an’dzakucitisani kukhala mpalizi wa nyongo, mpfunzisi wabwino, wakudziwa kutsangalaza winango, nyabasa wa luso, xamwali wakuthandiza, ayai kukhala cinthu ciri-cense comwe iye an’funa kuti akwanirise cakulinga cace.

15. Mwakubverana na bukhu la 1 Timotio 4:12, 15, kodi maswaka yan’funika kukumbira ciyani Yahova?

15 Kodi tani pakulewa bza imwepo maswaka, omwe mukufika pa ucikulire? Gulu likufuna amuna wamphanvu kuti atumikire ninga atumiki wakuthandiza kuti asamalire maudindo yakusiyana-siyana. Magwere mazinji yana akulu wa gwere azinji kuposa atumiki wakuthandiza. Penu imwepo ndimwe tswaka, kodi bzingakhale lini bwino kukulisa luso lanu kuti mucite bzizinji m’gwere? Nthawe zinango, abale winango ambalewa kuti: “Kwa ine kundokhala mpalizi mpsakukwanira.” Penu imwepo mumbakumbukambo tenepo, kumbirani Yahova kuti akuthandizeni kukhala na cikhumbo ca kukhala mtumiki wakuthandiza ndipo akupaseni mphanvu kuti mukwanise kucita basa liri-lense pomwe mukumutumikira. (Mpalizi 12:1) Ifepano tikufuna thandizo lanu!—Werengani 1 Timotio 4:12, 15. *

16. Kodi tingakumbire ciyani Yahova, ndipo thangwe ranyi?

16 Yahova angakucitiseni kukhala comwe iye akufuna kuti akwanirise cakulinga cace. Tenepo, mukumbireni kuti akupaseni cikhumbo cakufuna kucita basa lace, ndipo patsogolo pace mukumbirenimbo kuti akupaseni mphanvu zomwe mukufunikira. Bziribe basa kuti muna magole mangasi, phatisani basa nthawe, mphanvu, luso na bzinthu bzomwe munabzo kuti mutumbize Yahova nsiku zino. (Mpalizi 9:10) Lekani kubvuma kuti mantha ayai makumbukidwe yakubziwona kukhala mtazi yakutaziseni kucita bzizinji pakutumikira Yahova. Mwakusaya kupenukira, ni mwayi ukulu kwene-kwene kucita bzense bzomwe tingakwanise kuti titumbizise Baba wathu wa lufoyi wakudzulu!

NYIMBO 127 Mtundu wa Munthu Omwe Ndin’funika Kukhala

Kodi imwepo mumbafuna kucita bzizinji pa kutumikira Yahova? Kodi mumbapenukira kuti mukali wakufunika kwa iye? Ayai mumbawona kuti mungakwanise lini kucitira bzizinji Yahova? Nkhani ino in’fotokoza njira zakusiyana-siyana za momwe Yahova angakupasireni cikhumbo na mphanvu kuti mukwanise kucita cakulinga cace.

^ ndi. 5 Napo mpostolo Paulo adanembera tsambali Akristau wa magole dzana yakutoma, nfundo zace zikuphatambo basa kwa atumiki wense wa Yahova.

^ ndi. 3 1 Wafiripo 2:13 Pakuti Mulungu ambacita bzinthu mu njira yomwe imbakudekerani, acikupasani mphanvu na cikhumbo kutimucite bzomwe iye akufuna.

^ ndi. 14 Wakoloso 1:29 Na thangwe limweri, inepano ndikuphata basa na nyongo mwakubverana na mphanvu yace yomwe ndinayo.

^ ndi. 15 1 Timotio 4:12 Leka kubvuma kuti ali-wense akunyoze pakuwona kuti ndiwe mng’ono, koma ukhale ciratizo cabwino kwa anyakukhulupirika m’kalewedwe, m’makhalidwe, m’lufoyi, m’cikhulupiro na m’makhalidwe yakucena 15 Mbabzikumbukira bzinthu bzimwebzi; ucibzipereka pa bzimwebzi kuti kuyenda kwako patsogolo kuwonekere kwa wense.