Bzimogeni bzinthu bzimwebzi

Ndokoni pa mbuto ya misolo ya nkhani

Cakulinga ca Yahova Cin’dzakwanisika!

Cakulinga ca Yahova Cin’dzakwanisika!

‘Ndalewa, ndipo ndin’dzacita ninga ndaleweramu. Ndakonza bzimwebzi ndipo ndin’dzacita tenepo.’ZAIYA 46:11.

NYIMBO: 147, 149

1, 2. (a) Kodi n’ciyani comwe Yahova adatiuza? (b) Kodi ni piciro liponi lomwe timbaligumana pa Zaiya 46:10, 11 na 55:11?

MAFALA yakuyambirira ya m’Bibliya njakupusa kubvesesa koma yana thandauzo likulu kwene-kwene, iyo yambati: ‘Pakuyamba Mulungu adalenga kudzulu na dziko la pansi.’ (Ciyambo 1:1) Yahova adalenga bzinthu bzizinji kwene-kwene, koma ni bzinthu bzakucepa bzokha bzomwe ifepano timbakwanisa kubziwona. Ndipo timbadziwa bzinthu bzakucepa kwene-kwene ninga mulenga-lenga, bzinthu bzakupereka ceza na mphanvu yakukwewa ya cirengedwe. (Mpalizi 3:11) Koma Yahova adatiuza cakulinga cace ca dziko la pansi na wanthufe. Iye adalenga wanthu mu cifanikiso cace ndipo akhafuna kuti iwo akondwe na moyo pa dziko la pansi. (Ciyambo 1:26) Iwo angadakhala wana wace ndipo iye angadakhalambo Baba wawo.

2 Mu kapitulo yacitatu ya m’bukhu la Ciyambo timbapfunza kuti cakulinga ca Yahova cidatsutsidwa. (Ciyambo 3:1-7) Tsono, palibe bvuto lomwe Yahova angatazire kulimalisa. Ndipo palibe munthu omwe angacitise kuti cakulinga ca Yahova cileke kukwanisika. (Zaiya 46:10, 11; 55:11) Tingatsimikize na mtima wense kuti cakulinga cakuyambirira ca Yahova cin’dzakwanisika pa nthawe yakuthemera!

3. (a) Kodi ni bzipfunziso bziponi bzakuyambirira bzomwe bzimbatithandiza kuti tibvesese mafala ya m’Bibliya? (b) N’thangwe ranyi tsapano mpsakufunika kuti ticezerane bzipfunzisobzi? (c) Kodi tin’cezerana mibvunzo iponi?

3 Mwakusaya kupenukira, timbadziwa cakulinga ca Mulungu ca dziko la pansi na wanthu pabodzi na udindo bwa Jezu pa cakulingaco. Cimweci ni cadidi cakufunika kwene-kwene ca m’Bibliya comwe tidadziwa pomwe tidayamba kupfunza Fala la Mulungu. Tsapano tin’funika kuthandiza winango kuti adziwe cipfunziso cakufunikaci. Tina mwayi wakupambulika kwene-kwene kuti ticite bzimwebzi maka-maka pa nthawe ino yomwe tinkucemera wanthu kuti adzagumanike pa Cikumbuso ca infa ya Kristu ca gole lino. (Luka 22:19, 20) Iwo akadzafika pa msinda wakufunikayu, an’dzapfunza bzizinji bza cakulinga cakudabwisa ca Mulungu. Tsapano ni nthawe yabwino yakukumbukira mibvunzo yomwe tingaiphatise basa kuti tilimbise wanthu kuti adzagumanike. Mu nkhani ino, tin’cezerana mibvunzo mitatu iyi: Kodi cakulinga ca Mulungu ca dziko la pansi na wanthu n’ciponi? Kodi n’ciyani cidaphonyeka? Ndipo n’thangwe ranyi nsembe ya cakulombolera ya Jezu ni njira yomwe inkucitisa kuti cakulinga ca Mulungu cikwanisike?

KODI MULUNGU AKHANA CAKULINGA CIPONI?

4. Kodi cirengedwe ‘cimbalatiza tani umbiri bwa Mulungu’?

4 Yahova ni Mulengi wakudabwisa. Bzinthu bzense bzomwe iye adakonza mpsabwino kwene-kwene. (Ciyambo 1:31; Jeremiya 10:12) Kodi tingapfunze ciyani na kudeka kwa cirengedwe na momwe cimbaphatira basa? Timbapfunza kuti bzinthu bzense bzomwe Yahova adalenga kuyambira tung’ono-tung’ono mpaka bzikulu-bzikulu, bzimbapasa phindu. Kodi mumbabva tani mukambakumbukira bza maselula m’thupi mwa munthu, mukambawona katcece, ayai mukambanyang’anisa kumira kwa dzuwa? Bzinthu bzimwebzi bzimbatidabwisa thangwe Yahova adatilenga na luso la kudziwa bzinthu bzabwino.—Werengani Psalymo 19:1; 104:24.

5. Kodi n’ciyani comwe Yahova adacita kuti cirengedwe cense cimbaphate bwino basa?

5 Yahova adaikha malire pa bzinthu bzense bzomwe adabzilenga. Iye adaikha malamulo ya cirengedwe na malamulo ya cikhalidwe. Iye adaikha malamuloya kuti cinthu ciri-cense ca m’cirengedwe ciphate bwino basa. (Psalymo 19:7-9) Cinthu ciri-cense ca m’cirengedwe cina mbuto yace na basa lace. Mwa ciratizo, mphanvu ya kukwewa ya cirengedwe imbacitisa kuti mphepo ikhale pafupi na dziko la pansi ndipo imbasamalira nyanza na magombe. Pangadasaika mphanvu imweyi, pa dziko la pansi pangadakhala palibe ca moyo ciri-cense. Malire yomwe Yahova adaikha yambacitisa kuti bzinthu bza m’cirengedwe bzikhale bzakulinganizika bwino. Bzimwebzi bzinkulatiza kuti Yahova ana cakulinga na dziko la pansi pabodzi na wanthu. Pomwe tiri mu utumiki, tingathandize wanthu kuti adziwe Mulengi wa bzinthu bzakudabwisa bza m’cirengedwebzi.—Cibvumbulutso 4:11.

6, 7. Kodi ni mphaso zinango ziponi zomwe Yahova adapasa Adamu na Eva?

6 Cakulinga ca Yahova cikhali cakuti wanthu akhale na moyo wakusaya kumala pa dziko la pansi. (Ciyambo 1:28; Psalymo 37:29) Iye adapasa Adamu na Eva mphaso zakusiyana-siyana zakufunika. (Werengani Tiyago 1:17.) Yahova adawapasa ufulu bwa kusankhula, luso la kukumbuka, lufoyi na kukhala na axamwali. Mulengiyo adauza Adamu momwe angacitire bzinthu bzabwino. Adamu adapfunzambo momwe angadacitira kuti abzisamalire yekha, asamalire bzirombo na dziko. (Ciyambo 2:15-17, 19, 20) Yahova adapasa Adamu na Eva luso la kubva, kulawidza, kukhuya, kuwona, na kubva kunutcira bzinthu bzabwino bzomwe iye akhadawakonzera. Mwa njira imweyi, iwo akhapfatsa na moyo m’dziko lakudeka. Adamu na Eva akhana basa lizinji lakuti acite. Ndipo iwo angadapitiriza kupfunza na kuzindikira bzinthu bzipsa kwa muyaya.

7 Kodi n’ciyani cinango comwe cikhacita mbali ya cakulinga ca Mulungu? Yahova adapasa Adamu na Eva mphanvu yakuti akhale na wana wakulungama. Ndipo wanawo angadadzakhalambo na wana wawo, mpaka kudzaza dziko lense la pansi. Yahova ambafuna kuti abereki ambafune wana wawo, ninga momwe iye adafunira wana wace wakulungama wakuyambirira, Adamu na Eva. Iye adapasa banja lakuyamba dziko la pansi na bzinthu bzense bzabwino pa dzikopo. Iro lingadakhala lawo ndipo palibe munthu angadadzawacosa.—Psalymo 115:16.

KODI N’CIYANI COMWE CIDADZAPHONYEKA?

8. N’thangwe ranyi Mulungu adapasa Adamu na Eva lamulo lakugumanika pa Ciyambo 2:16, 17?

8 Bzinthu bziribe kudzakhala ninga momwe Yahova akhafunira. Kodi n’ciyani comwe cidacitika? Yahova adapasa Adamu na Eva lamulo lakusaya kunesa lomwe lingadawathandiza kuzindikira malire ya ufulu bwawo. Iye adati: ‘Miti yense m’mundamu umbadye na mtima wense. Koma, muti wakudziwisa cabwino na cakuipa, bzin’funika lini kuudya, thangwe nsiku yomwe un’dzaudya, cadidi un’dzafa.’ (Ciyambo 2:16, 17) Limweri likhali lini lamulo lakunesa kulibvesesa. Ndipo likhali lini lakunesa kuti iwo aliteweze, thangwe mu zundemo mukhana bzisapo bzizinji bzabwino na bzakukoma.

9, 10. (a) Kodi Sathani adanamizira ciyani Yahova? (b) Kodi n’ciyani comwe Adamu na Eva adasankhula kucita? (Onani cithunzi-thunzi pa tsamba 3.)

9 Sathani adaphatisa basa nyoka kuti apumpswe Eva kuti aleke kubvera Baba wace, Yahova. (Werengani Ciyambo 3:1-5; Cibvumbulutso 12:9) Sathani adalewa kuti kukhali kuphonyeka kuna Mulungu kuletsa Adamu na Eva kudya ‘cisapo ca muti na ubodziyo wa m’zundemo.’ Bzikhakhala ninga akhalewa kuti: ‘Un’funa kulewa kuti imwepo mungakwanise lini kucita bzomwe munkufuna?’ Patsogolo pace, iye adauza Eva kuti: ‘Cipo! Mun’dzafa lini.’ Limweri likhali gunkha. Tenepo, iye adayeza kupumpswa Eva kuti aleke kutetekera Mulungu. Sathani adauza Eva kuti Mulunguyo akhadziwa kuti, nsiku yomwe iwo angadadzadya cisapoco, maso yawo yangadadzafungukiratu. Na mafalaya Sathani akhalewa kuti Yahova akhawaletsa kudya cisapoco thangwe akhadziwa kuti cingadawapasa nzeru zinango zakuthumizirika. Pakumalizira, iye adanama pomwe kuti: ‘Mun’dzakhala ninga Mulungu, mucidziwa bzabwino na bzakuipa.’

10 Adamu na Eva akhafunika kusankhula bzomwe angadacita. Kodi iwo angadabvera mbani, Mulungu ayai nyokayo? Mwa kupasa nsisi, iwo alibe kubvera Mulungu. Iwo adalamba Yahova ninga Baba wawo ndipo adakhala kumbali ya Sathani. Bzimwebzi bzitacitika, iwo adayamba kubziyimira pawokha mwakusaya kukhotcereredwa na Yahova.—Ciyambo 3:6-13.

11. Thangwe ranyi Yahova alibe kulekerera pikado ya Adamu na Eva?

11 Pomwe Adamu na Eva adaswa lamulo la Mulungu, iwo akhali lini pomwe wakulungama. Tenepo, iwo adakhala anyamadulanthaka wa Mulungu thangwe iye ambawenga omwe ambacita bzakuipa, pakuti ‘maso yace njakucena kwene-kwene kuti yawone bzinthu bzakuipa.’ (Habakuki 1:13) Yahova angadasaya kucita cinthu ciri-cense pa nkhani ya pikado ya Adamu na Eva, cirengedwe cense cingadakhala pa ngozi. Bzingadacitisa kuti anjo na wanthu apenukire mafala ya Mulungu. Koma Yahova ngwakukhulupirika pa mitemo yace; nthawe zense ambateweza bzomwe ambalewa. (Psalymo 119:142) Napo Adamu na Eva akhana ufulu bwa kusankhula, iwo angadakwanisa lini kutcenkha mabvuto yomwe yangadabwera thangwe ra kupanduka kwawoko. Pakumalizira iwo adafa ndipo adabwerera ku pfumbi komwe iwo adacokera.—Ciyambo 3:19.

12. Kodi n’ciyani comwe cidacitikira wana wa Adamu?

12 Pomwe Adamu na Eva adadya cisapoco, Yahova alibe kuwabvumiza kuti apitirize kucita mbali ya banja lace. Iye adawathamangisa mu zunde la Edenilo ndipo iwo angadabwerera lini pomwe. (Ciyambo 3:23, 24) Yahova adawalekerera kuti alimbane na bzakutewera bza cakusankhula cawo. (Werengani Bzakutonga 32:4, 5.) Na tenepo iwo akhatazira kutewezera makhalidwe ya Yahova. Adamu adaluza tsogolo labwino ndipo adadzongambo tsogolo la wana wace. Iye adapasira wana wace kusaya kulungama, pikado na infa. (Waroma 5:12) Adamu adaluza mwayi wa kukhala na moyo wakusaya kumala. Adamu na Eva angadakhala lini na wana wakulungama, ndipo wanawo angadakhalambo lini na wana wakulungama. Kuyambira pomwe Sathani adapumpswa Adamu na Eva kuti apandukire Mulungu, iye ankupitiriza kupumpswa wanthu wense kuti acite bzibodzi-bodzi.—Juwau 8:44.

CAKULOMBOLERA CIMBACITISA KUTI TIKHALE PA UXAMWALI NA MULUNGU

13. Kodi Yahova akhafuna ciyani kuna wanthu?

13 Yahova adapitiriza kufuna wanthu. Napo kuti Adamu na Eva akhadamupandukira, iye adapitiriza kufuna kuti wanthu akhale pa m’bverano wabwino na iye. Ndipo iye akhafuna lini kuti ali-wense wa iwo afe. (2 Pedru 3:9) Tenepo, mwakusaya kucedwa Mulungu adacita makonzedwe yakuti wanthu akhale pomwe pa uxamwali na iye. Kodi iye angadacita tani bzimwebzi kuti bzireke kupitana na mitemo yace? Bwerani tiwone.

Pomwe Adamu na Eva adapandukira Mulungu, mwakusaya kucedwa Mulunguyo adacita makonzedwe yakuti wanthu akhale pomwe pa uxamwali na iye

14. (a) Mwakubverana na Juwau 3:16, kodi Mulungu adacita ciyani kuti apulumuse wanthu ku pikado na infa? (b) Kodi ni mbvunzo uponi omwe tingacezerane na wanthu?

14 Werengani Juwau 3:16. Wanthu azinji omwe tin’dzawacemera kuti abwere pa Cikumbuso, ambalidziwa bwino vesi limweri. Koma kodi nsembe ya Jezu imbacitisa tani kuti moyo wakusaya kumala ukwanisike? Tina mwayi wakuthandiza wanthu kuti agumane mtawiro wa mbvunzo umweyu mu njira zitatu izi: Yakuyamba, pomwe tinkuwacemera kuti abwere pa Cikumbuso. Yaciwiri, pomwe tinawo pabodzi pa nthawe ya Cikumbusoco. Yacitatu, pomwe tinkuwacitira ulendo bwakubwereza pambuyo pa cikumbusoco. Iwo akabvesesa bza cakulomboleraco n’pomwe an’dzazindikira kuti Yahova ambafuna kwene-kwene wanthu na kuti ana nzeru. Kodi ni nkhani ziponi za cakulombolera zomwe tingacezerane nawo?

15. Kodi Jezu akhadasiyana tani na Adamu?

15 Yahova adatumiza munthu wakulungama omwe adadzapereka moyo wace ninga cakulombolera. Munthu wakulungamayu akhafunika kukhala wakukhulupirika kuna Yahova. Iye akhafunika kukhala wakukonzeka kupereka moyo wace kuna wanthu. (Waroma 5:17-19) Yahova adatumiza moyo wa Jezu, omwe ni cakulengedwa cace cakuyamba, kucokera kudzulu acibwera pa dziko la pansi. (Juwau 1:14) Tenepo, Jezu pansi pano akhali munthu wakulungama, ninga momwe Adamu akhaliri pakuyamba. Koma mwakusiyana na Adamu, Jezu adateweza mitemo ya Yahova ninga munthu wakulungama. Napo kuti adagumana na mayezo yakuwawa, iye alibe kuswa lamulo liri-lense la Mulungu.

16. N’thangwe ranyi cakulombolera ni mphaso yakufunika kwene-kwene?

16 Mwa kufa ninga munthu wakulungama, Jezu adakwanisa kupulumusa wanthu ku pikado na infa. Iye adacita bzense bzomwe Adamu akhafunika kucita. Jezu akhali munthu wakulungama, wakukhulupirika na wakubvera Mulungu. (1 Timotio 2:6) Iye adatifera, ndipo nsembe yace idapereka mwayi kuna mwamuna ali-wense, mkazi na wana kuti akhale na moyo wakusaya kumala. (Mateu 20:28) Cakulombolera ni njira yomwe inkucitisa kuti cakulinga ca Mulungu cikwanisike.—2 Wakolinto 1:19, 20.

YAHOVA ADAPEREKA NJIRA YAKUTI TIKHALE POMWE PA UXAMWALI NA IYE

17. Kodi ni bzinthu bziponi bzomwe bzin’dzakwanisika thangwe ra cakulombolera?

17 Yahova adapereka cakulombolera cakuumira kwene-kwene. (1 Pedru 1:19) Iye adatifuna kwene-kwene mwakuti adapereka Mwana wace wakufunidwa kuti adzatifere. (1 Juwau 4:9, 10) Tingalewe kuti, Jezu adakhala baba wathu m’mbuto mwa Adamu. (1 Wakolinto 15:45) Jezu adacitisa kuti tikwanise kudzakhala na moyo wakusaya kumala na kuti nsiku inango tidzakhalembo mbali ya banja la Mulungu. Thangwe ra cakulombolera, wanthu an’dzakhala wakulungama ndipo Yahova an’dzawabvumiza kuti akhale mu banja lace mwakusaya kuswa malamulo yace. Ndokumbukirani momwe bzin’dzakhalira bzakudekeza pomwe wanthu wense omwe mbakukhulupirika kuna Yahova an’dzakhala wakulungama! Pakumalizira, wana wakudzulu wa Mulungu na wanthu wa pa dziko la pansi an’dzakhala wakuphatana ninga banja libodzi. Tensenefe tin’dzakhala wana wa Mulungu.—Waroma 8:21.

18. Kodi ni lini pomwe Yahova an’dzakhala ‘bzinthu bzense kwa wensene’?

18 Napo kuti abereki wathu wakuyambirira adalamba Yahova, iye adapitiriza kufuna wanthu ndipo adapereka cakulombolera. Ndipo napo kuti ndife wakuperewera, Sathani angatitazise lini kukhala wakukhulupirika kuna Yahova. Na cakulombolera, Yahova an’dzatithandiza kuti tikhale wakulungamiratu. Ndokumbukirani momwe moyo un’dzakhalira pomwe munthu ali-wense ‘wakuzindikira mwana na kumukhulupira’ an’dzakhala na moyo wakusaya kumala! (Juwau 6:40) Baba wathu wa lufoyi na wa nzeru an’dzakwanisa cakulinga cace na kuthandiza wanthu kuti akhale wakulungama. Yahova an’dzakhala ‘bzinthu bzense kwa wensene.’—1 Wakolinto 15:28.

19. (a) Kodi kutenda cakulombolera kun’funika kuticitisa ciyani? (Onani kwadru yakuti “ Mbatipitirizeni Kufufudza Wanthu Wakuthemera.”) (b) Kodi tin’dzacezerana ciyani mu msolo unkutewerayu?

19 Kutenda kwathu cakulombolera kuticitise kuuza wanthu winango bza mphaso yakufunikayi. Wanthu an’funika kudziwa kuti Yahova mwa lufoyi ankupasa wanthu wa mitundu yense mwayi wa kudzakhala na moyo wakusaya kumala thangwe ra cakulombolera. Koma cakulombolera cimbacita bzinthu bzizinji kuposa bzimwebzi. Ico cin’dzamalisa magunkha yomwe Sathani adayalewa mu zunde la Edeni. Mu msolo unkutewerayu tin’dzacezerana momwe cakulomboleraco cin’dzacitira bzimwebzi.