Bzimogeni bzinthu bzimwebzi

Ndokoni pa mbuto ya misolo ya nkhani

‘Lekani Kuyebwa Kudekera Mtima Alendo’

‘Lekani Kuyebwa Kudekera Mtima Alendo’

Lekani kuyebwa kutambira (ayai kudekera mtima) alendo.’—WAHEBEREU 13:2.

NYIMBO: 124, 79

1, 2. (a) Kodi ni mabvuto yaponi yomwe wanthu wakucokera ku madziko ya kunja ambagumana nayo nsiku zino? (Onani cithunzi-thunzi pa tsamba lino.) (b) Kodi Bibliya limbatikumbusa ciyani ndipo ni mibvunzo iponi yomwe tin’cezerana?

KUPITIRIRA magole 30 m’mbuyomu, Osei, omwe akhanati kukhala Mboni ya Yahova, adacoka ku Gana aciyenda kukakhala ku Europa. [1] (Onani mafala yakuthumizira.) Iye adati: “Mwakusaya kucedwa ndidazindikira kuti wanthu azinji akhalibe nane basa. Nyengo ikhali yakusiyana kwene-kwene na ya kwathu. Nditafika pa thambwe la ndeke, ndidayamba kubva mphepo kwene-kwene yomwe ndikhanati ndabva kale pa moyo wangu ndipo ndidayamba kulira.” Pakuti bzikhali bzakunesa kuna Osei kupfunza cirewedwe, bzimwebzi bzidacitisa kuti papitirire gole kuti iye agumane basa labwino. Pakuti akhakhala kutali na kumui, iye akhana cisuwo na abale wace.

2 Mungadakhala ndimwe Osei, kodi mungadafuna kuti wanthu akucitireni ciyani pa Nyumba ya Umambo? Bzinkuwonekeratu kuti mungadakomedwa kwene-kwene kutambiridwa na manja mawiri pa Nyumba ya Umambo na wanthu omwe ana lufoyi mwakusaya kukumbukira bza dziko ayai mtundu wanu. Kulewa cadidi, Bibliya limbauza akristau wacadidi kuti an’funika lini ‘kuyebwa kutambira alendo.’ (Wahebereu 13:2) Tenepo bwerani ticezerane mibvunzo yakutewerayi: Kodi Yahova ambawona tani wanthu wakucokera ku dziko linango? Kodi tin’funika kucinja katambiridwe kathu ka alendo? Ndipo tingathandize tani munthu wa dziko linango omwe wabwera m’gwere mwathu kuti abzibve kuti watambiridwa?

MOMWE YAHOVA AMBAWONERA ALENDO

3, 4. Mwakubverana na Kufuluka 23:9, kodi Mulungu akhafuna kuti Ajirayeri ambasamalire tani alendo ndipo n’thangwe ranyi?

3 Pomwe Yahova adacosa wanthu wace ku ukapolo wa ku Edjipito, iye adawapasa malamulo ya momwe angadalatizira kudeka mtima kuna alendo omwe akhali lini Ajirayeri. (Kufuluka 12:38, 49; 22:21) Pakuti moyo ngwakunesa kwa wanthu wakucokera ku dziko linango, Yahova mwa lufoyi ambawasamalira. Mwa ciratizo, iwo angadaphalasa bzinthu bzomwe anyakubvuna adabzisiya.—Mwambo 19:9, 10.

4 M’mbuto mwa kundowuza Ajirayeri kuti ambalemekeze alendo, Yahova akhafuna kuti iwo ambakumbukire momwe alendo ambabvera. (Werengani Kufuluka 23:9.) Napo Ajirayeri pomwe akhanati kuyenda ku ukapolo ku Edjipito, Aedjipitowo akhawafuna lini thangwe iwo akhali wakusiyana. (Ciyambo 43:32; 46:34; Kufuluka 1:11-14) Pomwe Ajirayeri akhali alendo, moyo wawo ukhali wakunesa. Ndipopa Yahova akhafuna kuti iwo ambakumbukire bzimwebzi acimbadekera mtima alendo omwe akhakhala nawo.—Mwambo 19:33, 34.

Yahova ambadekera mtima alendo

5. N’ciyani cin’dzatithandiza kuti tidekere mtima alendo ninga momwe Yahova ambacitira?

5 Yahova alibe kucinja. Tenepo alendo akabwera ku gwere lathu, tin’funika lini kuyebwa kuti Yahova ambapitiriza kudekera mtima wanthu amwewa. (Bzakutonga 10:17-19; Malakiya 3:5, 6) Bwerani timbakumbukire mabvuto yomwe alendo angagumane nayo. Mwa ciratizo, iwo angabvesese lini cirewedwe cipsa ndipo angacitiridwe bzinthu mwakusaya cilungamo. Bwerani ticite nyongo yakuwathandiza na kuwacitira bzinthu mwa kudeka mtima.—1 Pedru 3:8.

KODI TIN’FUNIKA KUCINJA MOMWE TIMBAWONERA ALENDO?

6, 7. Kodi n’ciyani cinkulatiza kuti akristau wakuyambirira wacijuda adaleka khalidwe la tsankhulo?

6 Akristau wakuyambirira adaleka khalidwe la tsankhulo lomwe likhalipo pakati pa Wajuda. Pa Pentekosite m’gole la 33, akristau Wacijuda omwe akhakhala mu Jeruzalemu, akhatambira alendo ndipo akhalatiza lufoyi kuna wanthu wakucokera ku madziko yakusiyana-siyana. (Mabasa 2:5, 44-47) Bzimwebzi bzidalatiza kuti akristau Wacijudawo adabvesesa thandauzo la ‘kutambira alendo’ ayai kudekera mtima.

7 Koma pa nthawe imweyi, padacitika cinthu cinango. Ajuda wakulewalewa cigirego adandandaula kuti amansiwa wawo akhacitiridwa lini bzinthu mwacilungamo. (Mabasa 6:1) Kuti amalise bvutoli, apostolo adasankhula amuna anomwe kuti ayende kukatsimikizira kuti munthu ali-wense acitiridwe bzinthu mwacilungamo. Apostolo adasankhula amuna omwe akhana madzina yacigirego, pinango kuti akazi wa mansiwawo akatsangalazidwe.—Mabasa 6:2-6.

8, 9. (a) Kodi ni mibvunzo iponi yomwe ingatithandize kubzipenda kuti tiwone penu tina tsankhulo? (b) Kodi tin’funika kumalisa ciyani? (1 Pedru 1:22)

8 Napo tizindikire khalidwe la tsankhulo ayai ne, tensenefe timbatokonyedwa kwene-kwene na mtundu wathu. (Waroma 12:2) Tingabvembo kuna omwe tidafendererana nawo mui, anzathu wakubasa ayai wa kuxikola ankulewa bzinthu bzakuipa bza wanthu wa cikhalidwe cinango, dzinza ayai mtundu wakusiyana na wathu. Kodi timbatokonyedwa tani na nzeru zakuipa ninga zimwezi? Ayai kodi timbabva tani munthu akanyoza dziko lathu ayai cikhalidwe cathu?

9 Pa nthawe zinango, mpostolo Pedru adacitira tsankhulo wanthu omwe akhali lini Ajuda. Koma pang’ono na pang’ono iye adacinja makumbukidwe yakuipaya. (Mabasa 10:28, 34, 35; Wagalata 2:11-14) N’bzibodzi-bodzimbo, tikawona kuti tinalo khalidwe la tsankhulo ayai la kutumbiza mtundu wathu, tin’funika kucita nyongo kuti timalisiretu khalidwero. (Werengani 1 Pedru 1:22.) Kodi n’ciyani comwe cingatithandize kucita bzimwebzi? Kumbukirani kuti tensenefe ndife wakuperewera, bziribe basa bza dziko lomwe tacokera ndipo tensene tin’funika kupulumusidwa. (Waroma 3:9, 10, 21-24) Tiribe thangwe lakubzibva kukhala wakufunika kuposa winango! (1 Wakolinto 4:7) Tin’funika kubzibva ninga momwe mpostolo Paulo adabvera. Iye adauza akristau anzace kuti iwo akhali ‘lini pomwe alendo’ koma akhali ‘wanthu wa m’banja la Mulungu.’ (Wayefezo 2:19) Kuti tibvale unthu bwatsapano, tensenefe tin’funika kucita nyongo kuti timalise khalidwe liri-lense lomwe nda tsankhulo.—Wakoloso 3:10, 11.

LATIZANI KUDEKA MTIMA KUNA ALENDO

10, 11. Kodi Bowazi adatewezera tani momwe Yahova ambawonera alendo?

10 Mwamuna wakukhulupirika Bowazi adatewezera momwe Yahova ambawonera alendo. Mu njira iponi? Pomwe Bowazi adayenda kukazondera munda wace pa nthawe ya kubvuna, iye adawona Rute, mkazi wacilendo wakucokera ku dziko la Moabe. Ruteyo akhaphata basa la kuphalasa na nyongo. Mwakubverana na Cakutonga ca Mozeji, Rute akhana ufulu bwa kuphalasa. Koma pomwe Bowazi adabva kuti Rute adakumbira kuti akaphalase m’munda mwace, iye adadabwisika ndipo adamubvumiza kuti akaphalase napo pakati pa misumbu ya tirigu.—Werengani Rute 2:5-7, 15, 16.

11 Bzomwe bzidacitika patsogolo pace bzidalatiziratu kuti Bowazi akhana thupo na Rute. Iye akhadziwa kuti kukhala m’lendo m’dziko linango n’kwakunesa. Bowazi adamuuza kuti akhale pabodzi na atsikana wace kuti aleke kuboneresedwa na amuna omwe akhaphata basa m’mundamo. Ndipo iye adawonesesa kuti Rute apasidwe cakudya na madzi yakukwanira, ninga momwe akhacitira na anyabasa wace. Bowazi adalatiza ulemu kuna mkazi wakusauka wakucokera ku dziko linangoyu ndipo adamulimbisa.—Rute 2:8-10, 13, 14.

12. Kodi n’ciyani comwe cingacitike tikambadekera mtima alendo?

12 Bowazi adadekera mtima Rute thangwe ra lufoyi lomwe akhanalo kuna mibzala wace, Naomi. Ndipo thangwe linango ndakuti Rute akhadayamba kutumikira Yahova. Pomwe Bowazi akhadekera mtima Rute, iye akhatewezera lufoyi lacadidi la Yahova. (Rute 2:12, 20; Mimwani 19:17) N’bzibodzi-bodzimbo nsiku zino, tikakhala wakudeka mtima, tingakwanise kuthandiza ‘wanthu wa mtundu uli-wense’ kuti apfunze cadidi aciwona kuti Yahova ambawafuna kwene-kwene.—1 Timotio 2:3, 4.

Kodi timbatambira alendo na manja mawiri akabwera pa Nyumba ya Umambo? (Onani ndime 13, 14)

13, 14. (a) N’thangwe ranyi tin’funika kumusana na alendo pa Nyumba ya Umambo? (b) Kodi n’ciyani comwe mungacite kuti mukhale wakutsudzuka pakulewalewa na munthu wa cikhalidwe cinango?

13 Tingalatize kudeka mtima kuna alendo mwa kuwatambira na manja mawiri pa Nyumba ya Umambo. Wanthu omwe adafika tsapanopa m’dziko lacilendo nthawe zinango angabzibve ninga kuti ali-wokha. Thangwe ra cikhalidwe cawo, iwo angabziwone kukhala ninga wakunyozeka pakundendemezera na wanthu wa dzinza ayai dziko linango. Tenepo tin’funika kuyamba ndife kuwamusa na kulatiza kudeka mtima pabodzi na thupo mwakucokera pansi pa mtima. Penu mu mtcini wanu wanzeru ayai mtedwe wanu wa m’manja munkugumanika JW Language m’cirewedwe canu, mungapfunze momwe mungayambisire maceza m’cirewedwe cawo.—Werengani Wafiripo 2:3, 4.

14 Pinango mungakhale lini wakutsudzuka kulewalewa na munthu omwe ngwacikhalidwe cinango. Kuti mumalise bvuto limweri, mungamufotokozere cinthu cinango comwe cidakucitikirani. Mun’dzawona kuti muna bzinthu bzizinji bzakundendemerana kuposa ninga momwe mukhakumbukirira. Lekani kuyebwa kuti cikhalidwe ciri-cense cina bzinthu bzabwino na bzakuipa bzace.

THANDIZANI WENSE KUTI AKHALE WAKUTSUDZUKA

15. Kodi n’ciyani comwe cin’dzatithandiza kuti tibvesese wale omwe ankucinja cikhalidwe cawo kuti cibverane na dziko lomwe ankukhalalo?

15 Kuti tithandize winango kukhala wakutsudzuka m’gwere, bzibvunzeni kuti ‘Ndingadakhala kuti ndiri ku dziko lacilendo, kodi ndingadafuna kuti wanthu andicitire ciyani?’ (Mateu 7:12) Pirirani na wale omwe ankucinja cikhalidwe cawo kuti cibverane na cikhalidwe ca dziko lomwe ankukhalalo. Pa kuyamba, bzingakhale bzakunesa kubvesesa kakumbukidwe na kacitidwe kawo ka bzinthu. Koma m’mbuto mwa kudikhira kuti ambacite bzinthu ninga wanthu wa cikhalidwe cathu, ndobvumani momwe iwo aliri.—Werengani Waroma 15:7.

Pirirani na alendo omwe akucita nyongo kuti azolowerane na cikhalidwe ca dziko lomwe ankukhalalo

16, 17. (a) Kodi tingacite ciyani kuti tizolowerane na wanthu wa cikhalidwe cinango? (b) Kodi ni njira ziponi zakuthandiza zomwe tingalatize kuna alendo omwe abwera m’gwere lathu?

16 Tikambakhala na nthawe ya kupfunza bza dziko na cikhalidwe ca alendo, bzingatithandize kuti tiwadziwe bwino. Pa kunamata kwathu ninga banja, tingafufudze bza cikhalidwe ca alendo omwe abwera m’gwere ayai m’dera lathu. Njira inango ndiyo kuwacemera kuti tidzadye nawo ku mui kwathu. Yahova ‘adafungula kwa mitundu ya wanthu msuwo wa cikhulupiro,’ tenepo tingamutewezere mwa kutambira alendo omwe ni ‘abale wathu wa m’cikhulupiro.’—Mabasa 14:27; Wagalata 6:10; Djobi 31:32.

Kodi timbadekera mtima wanthu wakucokera m’madziko manango mwa kuwacemera kuti abwere kumui kwathu? (Onani ndime 16, 17)

17 Tikambakhala na nthawe ya kuceza na alendo omwe abwera m’dziko lathu, bzin’dzatithandiza kuti tiwadziwe bwino na kulemekeza nyongo yomwe ankucita kuti azolowerane na cikhalidwe cathu. Tingawone kuti iwo an’funa thandizo kuti apfunze cirewedwe cathu. Tingawatsogolere kuna mabungwe yomwe yangawathandize kugumana nyumba yabwino ayai basa. Kucita bzinthu ninga bzimwebzi kungakhale kwakuthandiza kwene-kwene pa moyo wawo.—Mimwani 3:27.

18. Kodi n’ciratizo ciponi comwe alendo angacitewezere nsiku zino?

18 Mwakusaya kupenukira, wanthu omwe acokera ku dziko linango ambacita nyongo kuti azolowerane na cikhalidwe ca dziko lomwe ali. Rute adakhala ciratizo cabwino pa nkhaniyi. Cakuyamba, adalatiza ulemu pa cikhalidwe ca dziko lacilendolo mwa kucita kukumbira kuti aphalase. (Rute 2:7) Iye alibe kuphatisa basa mwayi umweyu mwakuphonyeka ayai kuwona ninga kuti winango akhana udindo bwakumuthandiza cinthu ciri-cense. Caciwiri, iye akhambatenda pa bzabwino bzense bzomwe wanthu akhamucitira. (Rute 2:13) Alendo akambalatiza khalidwe labwino ninga limweri, bzin’dzapusa kuti abale wawo na mpfumakazi pabodzi na wanthu winango m’deralo awalemekeze.

19. Kodi n’thangwe ranyi tin’funika kutambira na manja mawiri alendo omwe abwera m’dziko lathu?

19 Tinkukondwa kuti Yahova ambalatiza kudeka mtima kukulu ndipo ambafuna kuti wanthu wa m’madziko yense abve bzipsa bzabwino. Wanthu winango angakwanise lini kupfunza Bibliya ayai kuyenda ku mitsonkhano ya Mboni za Yahova m’dziko lawo. Koma tsapano pakuti iwo ana mwayi wa kutsonkhana nafe, tin’funika kuwathandiza kuti aleke kubzibva ninga alendo. Napo kuti tingakhale lini na kobiri zizinji ayai kukwanisa kupereka thandizo lakufunikira, koma tikambadekera mtima alendo, timbakhala tinkulatiza kuti Yahova ambawafuna. Ninga ‘anyakutewezera Mulungu,’ bwerani titambire na manja mawiri alendo omwe abwera m’dziko lathu!—Wayefezo 5:1, 2.

^ [1] (ndime 1) Dzinali lacinjidwa.