Bzimogeni bzinthu bzimwebzi

Ndokoni pa mbuto ya misolo ya nkhani

Nkhani Yakupfunza 38

Citani Bzinthu Mwanzeru Pomwe Muli pa Mtendere

Citani Bzinthu Mwanzeru Pomwe Muli pa Mtendere

‘Dzikolo likhali pa mtendere ndipo palibe omwe adamenya naye nkhondo m’magole yentsene yale, pakuti Yahova adamupasa mpumulo.’—2 NKHANI 14:6.

NYIMBO 60 Omwe An’funa Moyo

BZOMWE TIN’PFUNZA *

1. Kodi ni nthawe iponi yomwe ingakhale yakunesa kutumikira Yahova?

KODI ni nthawe iponi yomwe ingakhale yakunesa kutumikira Yahova? Kodi ingakhale nthawe yomwe mukugumana na mabvuto mazinji, ayai pomwe mukugumana lini na mabvuto mazinji? Tikakhala tikugumana na mabvuto bzimbatinesa lini kukhulupira Yahova. Tsono n’ciyani comwe timbacita tikakhala tiri pa mtendere? Kodi nthawe zinango timbayebwa kuti kutumikira Mulungu ni cinthu cakufunika? Yahova adacenjeza Ajirayeri kuti bzimwebzi bzingadacitika.—Bzakutonga 6:10-12.

Mambo Aza adacita nyongo yakupfudza bzifanikiso bzomwe bzikhabverana na kunamata kwakunama (Onani ndime 2) *

2. Kodi tikupfunza ciyani na ciratizo ca mambo Aza?

2 Mambo Aza ni ciratizo cabwino ca munthu omwe adacita bzinthu mwanzeru na kukhulupira Yahova na mtima wentse. Iye adatumikira Yahova sikuti pa nthawe ya mabvuto yokha, koma na pa nthawe ya mtendere. Pa moyo wace wentse, ‘Aza adatumikira Yahova na mtima wentse.’ (1 Wamambo 15:14) Iye adacita bzimwebzi, mwakumalisa kunamata kwakunama mu Djuda. Ndipo Bibliya limbalewa kuti iye ‘adapfudza maguwa ya ntsembe ya mirungu yakunama na mbuto zakupambulika, adagwesa mbiru zakupambulika ndipo adagwesambo mitanda yakupambulika.’ (2 Nkhani 14:3, 5) Mpaka iye adacosa yavu wace Maaka omwe akhali pa mpando ninga mambo mkazi mu umambo bwace. Thangwe ranyi? Thangwe rakuti yavu wacewo akhalimbikisa wanthu kuti ambanamate bzifanikiso.—1 Wamambo 15:11-13.

3. Kodi tin’cezerana ciyani mu nkhani ino?

3 Aza adacita bzinthu bzizinji sikuti kundopfudza bzifanikiso bzokha. Iye adalimbikisa kunamata kwa cadidi, ndipo adathandiza Adjuda kubwerera pomwe kwa Yahova. Yahova adasimba Aza na Adjuda mwakuwapasa mtendere. * Kwa magole yakukwana 10 yomwe Aza akhatonga ninga mambo, ‘dzikolo likhali pa mtendere.’ (2 Nkhani 14:1, 4, 6) Mu nkhani ino tin’pfunza momwe Aza adaphatisira basa bwino nthawe yace pomwe akhali pa mtendere. Ndipo patsogolo pace, tiniwona ciratizo ca Akristau wakuyambirira, omwe ninga Aza adaphatisa bwino basa nthawe yawo pomwe akhali pa mtendere. Pakumalizira, tin’dzatawira mbvunzo wakuti: Penu mumbakhala mu dziko lomwe boma limbabvumiza Mboni za Yahova kunamata mwakutsudzuka, kodi mungaphatise tani bwino basa nthawe ya mtendere imweyi?

KODI AZA ADAPHATISA TANI BASA NTHAWE YA MTENDERE?

4. Mwakubverana na 2 Nkhani 14:2, 6, 7, kodi Aza adaphatisa tani bwino basa nthawe ya mtendere?

4 Werengani 2 Nkhani 14:2, 6, 7. * Aza adauza wanthu kuti ni Yahova omwe ‘[adawapasa] mpumulo pakati pa anyamadulanthaka [wawo].’ Aza alibe kukumbuka kuti nthawe yomwe akhali pa mtendere ire ikhali yakuti andokhalembo tenepo. M’mbuto mwace, iye adayamba kumanga mizinda, malitsito, ntsanza, na misuwo. Iye adauza Adjuda kuti: ‘dziko liri m’manja mwathu.’ Kodi Aza akhafuna kulewanyi na mafalaya? Iye akhafuna kulewa kuti wanthuwo angadakwanisa kufamba-famba, na kucita ciri-centse comwe akhafuna thangwe mu dzikomo mukhalibe anyamadulanthaka wawo. Iye adalimbikisa wanthuwo kuti aphatise basa bwino mwayi omwe akhanawo, wakukhala pa mtendere.

5. Thangwe ranyi Aza adakonzekeresa acikunda wace?

5 Aza adaphatisa pomwe basa nthawe yomwe akhali pa mtendere kuti akonzekerese acikunda wace. (2 Nkhani 14:8) Kodi bzimwebzi bzikufuna kulewa kuti iye alibe kuthemba Yahova? Ne. M’mbuto mwace, adadziwa kuti iye ninga mambo, bukhali udindo bwace kukonzekeresa wanthu ku mabvuto yomwe yangadadzabwera kutsogolo. Aza akhadziwa kuti napo kuti iwo akhali pa mtendere, koma mtendereyo ukhali wakusaya kukhalisa.

KODI AKRISTAU WAKUYAMBIRIRA ADAPHATISA TANI BASA NTHAWE YA MTENDERE?

6. Kodi Akristau wakuyambirira adacita ciyani pa nthawe ya mtendere?

6 Napo kuti Akristau wakuyambirira akhazunzidwa kawiri-kawiri, iwo adakhala pa nthawe ya mtendere. Kodi iwo adacita ciyani pa nthawe imweyi? Amuna na akazi wakukhulupirikawa adapalizira bzipsa bzabwino mwakusaya kulekeza. Cinembo ca mabasa cimbalewa kuti iwo ‘[akhafamba] mwa kugopa Yahova.’ Iwo adapitiriza kupalizira bzipsa bzabwino, ndipo ninga bzakutewera bzace, ‘akhathimizirika.’ Yahova adasimba nyongo yomwe iwo adalatiza mwakupalizira pa nthawe ya mtendere.—Mabasa 9:26-31

7-8. Kodi n’ciyani comwe Paulo na anzace adacita pomwe iwo akhana mpata? Fotokozani.

7 Akristau wakuyambirira adalokotera mpata uli-wentse kuti apalizire bzipsa bzabwino. Pomwe mpostolo Paulo adazindikira kuti akhafunika kupalizira wanthu azinji mu mzinda wa Efezo, iye adakhala m’mwemo ndipo adayamba kuwapalizira.—1 Wakolinto 16:8, 9.

8 Paulo pabodzi na Akristau winango angadapalizirambo wanthu azinji mu gole la 49, pa nthawe yomwe apostolo na akulu wa gwere mu Jeruzalemu adawona bzakucita pa nkhani ya mgwatidwe. (Mabasa 15:23-29) Pomwe Paulo na anzace adamala kudziwisa gwere bza cakusankhula comwe cidacitidwa pa nkhani ya mgwatidwe, wentsene adapalizira na nyongo ‘bzipsa bzabwino bza mafala ya Yahova.’ (Mabasa 15:30-35) Kodi n’ciyani cidadzacitika patsogolo pace? Bibliya limbalewa kuti ‘magwere yakhambalimbisidwa m’cikhulupiro, ndipo mulewengo wace ukhambathimizirika ntsiku na ntsiku.’—Mabasa 16:4, 5.

PHATISANI BASA NTHAWE YA MTENDERE

9. Kodi n’ciyani comwe cikucitika m’madziko mazinji ntsiku zino, ndipo ifepano tingabzibvunze mbvunzo uponi?

9 Ntsiku zino ifepano tikupalizira m’madziko mazinji mwakusaya kuphingizidwa. Kodi imwepo mumbakhala mu dziko libodzi mwa madziko yomwe yambaletsa lini basa lathu lakupalizira? Penu munti inde, bzibvunzeni kuti: ‘Kodi ndikuphatisa basa ufulu bwangu?’ Ntsiku zakumalizirazi, n’zakupambulika kuna atumiki wa Yahova thangwe iwo adatanganidwa na basa likulu kwene-kwene, lomwe ni basa lakupalizira na la lakupfunzisa wanthu, ndipo iwo akucita basalo pa dziko lentse la pantsi. (Marko 13:10) Pana bzinthu bzizinji bzomwe ifepano tingacite pa basa limweri.

Abale winango akukomedwa na bzisimbo bzomwe abzigumana mu utumiki bwakumunda mu dziko linango, ayai thangwe ra kupalizira wale omwe ambalewalewa cirewedwe cinango (Onani ndime 10-12) *

10. Kodi 2 Timotio 4:2 akutilimbikisa kucita ciyani?

10 Kodi imwepo mungagumane tani phindu na nthawe ya mtendere? (Werengani 2 Timotio 4:2. *) Kodi bzingakhale lini bwino kupenda momwe bzinthu bziriri pa moyo wanu kuti mubziwone, ayai muwone m’bodzi wacibale wanu kuti mucinje mucithimizira utumiki bwanu, ninga kuyamba kucita upaiyiniya? Ino ni nthawe lini yakubzigwezekera bzinthu bzakuthupi, thangwe bzin’dzaphata lini basa pa nthawe ya citsautso cikulu.—Mimwani 11:4; Mateu 6:31-33; 1 Juwau 2:15-17.

11. Kodi n’ciyani comwe apalizi winango ambacita kuti akwanise kupaliza wanthu azinji bzipsa bzabwino?

11 Apalizi azinji ambapfunza cirewedwe cipsa kuti akwanise kupalizira na kupfunzisa wanthu bza Yahova. Gulu la Mulungu limbawapasa bzinthu bzomwe bzimbawathandiza kupalizira mu bzirewedwe bzakusiyana-siyana. Mwa ciratizo mu 2010, mabukhu yathu yakhagumanika mu bzirewedwe pafupi-fupi 500. Koma ntsiku zino mbogo imweyi yakwira mpaka kupitirira bzirewedwe 1.000!

12. Kodi n’ciyani comwe wanthu ambacita akabva mafala ya Mulungu m’cirewedwe cawo? Fotokozani ciratizo.

12 Kodi n’ciyani comwe wanthu ambacita akabva mafala ya Mulungu m’cirewedwe cawo? Onani bzomwe bzidacitika na mpfumakazi yomwe idagumana phindu na mtsonkhano omwe udacitikira ku Memphis, Tennessee, Estados Unidos. Mtsonkhanoyu udacitidwa mu cirewedwe ca Kinyarwanda comwe cimbaledwa ku Ruanda, Congo (Quinxasa), na ku Uganda. Pambuyo pa mtsonkhanoyo mpfumakaziyo idati: “Kukhali kuyamba kubva mitsonkhano ikufotokozedwa mu cirewedwe cangu cakubadwa naco kuyambira pomwe ndidayenda kukakhala ku Estados Unidos pomwe ndikhana magole 17 yakubadwa.” Kulewa mwakusaya kupenukira, mpfumakaziyo idatokonyedwa kwene-kwene pomwe idabva mitsonkhano ikufotokozedwa m’cirewedwe cace. Penu mpsakukwanisika pa moyo wanu, kodi mungapfunze cirewedwe cinango kuti muthandize wanthu wa m’gawo lanu? Bzimwebzi mpsabwino kwene-kwene thangwe m’gawo la gwere lanu muna wanthu winango omwe ambakhala wakutsudzuka kulewalewa cirewedwe cawo cakubadwa naco. Mukacita bzimwebzi mun’dzakhala wakukondwa kwene-kwene.

13. Kodi abale wathu wa ku Rússia adaphatisa tani basa nthawe ya mtendere?

13 Ni abale lini wentse omwe ana ufulu bwa kupalizira mwakutsudzuka. M’madziko yanango abale wathu ambapalizira lini mwakutsudzuka thangwe maboma ya madzikoyo yambaletsa basa lathu lakupalizira. Mwa ciratizo, onani bzomwe bzidacitika na abale wathu ku Rússia. Pambuyo pakuzunzidwa kwa magole mazinji, boma lidawapasa ufulu bwakunamata mu Março, 1991. Pa nthawe imweyo ku Rússia kukhana apalizi wa Umambo wakukwana 16.000. Pomwe padapita magole 20, mbogo imweyi idathimizirika icipitirira apalizi 160.000! Kulewa cadidi, abale wathu adacita bzinthu mwanzeru pomwe iwo akhana mpata wakupalizira mwakutsudzuka. Tsono nthawe ya mtendere yomwe iwo adakhala nayo iribe kukhalisa. Napo kuti bzinthu bzidacinja pa moyo wawo, iwo alibe kusiya kukhala wa nyongo pakutumikira Yahova. Ndipo iwo akupitiriza kucita ciri-centse kuti atumikire Yahova.

NTHAWE YA MTENDERE IN’DZAKHALISA LINI

Pomwe Mambo Aza adamala kupemba, Yahova adathandiza Adjuda kukunda anyamadulanthaka wawo (Onani ndime 14-15)

14-15. Kodi Yahova adalatiza tani kuti ngwamphanvu pomwe adathandiza Aza?

14 Magole yomwe Aza adakhala pa mtendere yadadzamala. Thimu la acikunda wakupitirira midyau ibodzi lidabwera kucokera ku Etiyopia. Mtsogoleri wawo Zera akhakhulupira kuti iye pabodzi na acikunda wace angadakunda Djuda. Tsono Mambo Aza akhakhulupira lini kuwanda kwa acikunda wace, koma akhakhulupira Yahova. Aza adapemphera kuti: ‘Tithandizeni Yahova, Mulungu wathu, pakuti ifepano timbakhulupira imwepo, ndipo tabwera m’dzina lanu kuti tidzamenyane na thimuli.’—2 Nkhani 14:11.

15 Mtsogoleri wa acikunda wa ku Etiyopia akhana acikunda azinji kuposa acikunda wa Aza. Napo bzikhali tenepo, Azayo akhadziwa kuti Yahova ngwamphanvu ndipo angathandize wanthu wace. Tenepo, Yahova adathandizadi wanthu wacewo, ndipo acikunda wa ku Etiyopia adakundidwa.—2 Nkhani 14:8-13.

16. Kodi ifepano tikudziwa tani kuti nthawe ya mtendere in’dzamala?

16 Napo kuti ifepano tikudziwa lini bwino-bwino bzomwe bzin’dzacitikira ali-wentse wa ifepano kutsogolo, koma tikudziwa kuti mtendere wa atumiki wa Yahova un’dzakhalisa lini. Pa nkhani imweyi Jezu akhadalewa kale kuti mu ntsiku zakumalizira, anyakupfunza wace ‘[an’dzawengedwa]’ na ‘mitundu yentse.’ (Mateu 24:9) Ndipo mpostolo Paulo adalewambo kuti: ‘Wentse omwe afune kukhala na moyo wakubzipereka kwa Mulungu mwakubverana na Kristu Jezu, an’dzazunzidwambo.’ (2 Timotio 3:12) Sathani ana ‘ukali bukulu,’ ndipo ifepano tingakhale tikubzinamiza tikakumbuka kuti tingatcenkhe ukali bwacebo.—Cibvumbulutso 12:12.

17. Kodi kutsogoloku cikhulupiro cathu cin’dzayezedwa tani?

17 Mwakusaya kucedwa tentsene tin’dzagumana na bzinthu bzomwe bzin’dzayeza cikhulupiro cathu. Kutsogoloku kukubwera ‘citsautso cikulu comwe cikanati kucitika kale kucokera pakuyamba kwa dziko mpaka pano.’ (Mateu 24:21) Pa nthawe imweyo wanthu wa m’banja mwathu angadzatizonde, ndipo pinango basa lathu lakupalizira lingadzamale. (Mateu 10:35, 36) Ninga Aza, kodi tin’dzakukhulupira kuti Yahova an’tithandiza na kutikhotcerera?

18. Mwakubverana na Wahebereu 10:38, 39, kodi n’ciyani cin’dzatithandiza kukonzekera nthawe yakumala kwa mtendere?

18 Ntsiku zino Yahova ambatikonzekeresa kuti cikhulupiro cathu cikhale cakulimba. Iye akuphatisa basa ‘kapolo wakukhulupirika na wanzeru’ kuti ambatipase ‘cakudya pa nthawe yakuthemera’ comwe cimbatithandiza kupitiriza kukhala na cikhulupiro cakulimba. (Mateu 24:45) Tsono ifepano tin’funika kucitambo mbali yathu kuti tikhale na cikhulupiro cakulimba kwa Yahova.—Werengani Wahebereu 10:38, 39. *

19-20. Mwakubverana na 1 Nkhani 28:9, kodi ni mibvunzo iponi yomwe tin’funika kubzibvunza, ndipo thangwe ranyi?

19 Ninga Mambo Aza, ifepano tin’funika ‘kumunyang’ana Yahova.’ (2 Nkhani 14:4; 15:1, 2) Timbayamba kunyang’ana Yahova pomwe timbapfunza bza iye ticibatizidwa. Ndipo timbacita ciri-centse comwe tingakwanise kuti lufoyi lathu kwa iye likhale lakulimba. Kuti tiwone bzomwe ifepano tikucita pa nkhani imweyi, tingabzibvunze kuti: ‘Kodi inepano nimbagumanika pa mitsonkhano ya gwere nthawe zentse?’ Pa mitsonkhano ifepano timbagumana mphanvu kuti tipitirize kutumikira Yahova, ndipo abale na mpfumakazi zathu ambatilimbikisambo. (Mateu 11:28) Ndipo tin’funika kubzibvunza pomwe kuti: ‘Kodi inepano nimbapfunza Bibliya ntsiku zentse?’ Penu mumbakhala na banja lanu, kodi mumbacita kunamata ninga banja pa mdzinga uli-wentse? Ayai penu mumbakhala mwekha, kodi mumbapambula nthawe kuti mupfunze ninga kuti muna banja? Ndipo mumbacitambo nyongo yakupalizira na kupfunzisa winango?

20 Thangwe ranyi tin’funika kubzibvunza mibvunzoyi? Bibliya limbatiuza kuti Yahova ambafufudza makumbukidwe yathu na bzomwe bziri mu mtima mwathu, tenepo ifepano tin’funika kumbacitambo bzibodzi-bodzibzi. (Werengani 1 Nkhani 28:9. *) Ifepano tikawona kuti tin’funika kucinja bzakulinga bzathu, bzicito, ayai makumbukidwe yathu, tin’funika kukumbira Yahova kuti atithandize kucinjako. Tsapano ni nthawe yakuti tikonzekere mayezo yomwe yakubwera kutsogoloku. Tenepo, lekani kubvuma kuti cinthu ciri-centse cikutaziseni kuphatisa basa mwanzeru nthawe ya mtendere!

NYIMBO 62 Nyimbo Yatsapano

^ ndi. 5 Kodi imwepo mumbakhala mu dziko lomwe mukunamata Yahova mwakutsudzuka? Penu munti inde, kodi mukuphatisa tani basa nthawe imweyi? Nkhaniyi in’kuthandizani kuwona momwe mungatewezere Aza, mambo wa Juda, na Akristau wa m’magole yakuyambirira. Iwo adacita bzinthu mwanzeru pa nthawe yomwe akhali pa mtendere.

^ ndi. 3 KAFOTOKOZEDWE KA MAFALA YANANGO: Fala lakuti mtendere limbandothandauza lini kusayika kwa nkhondo. Fala la cihebereu limbathandauzambo kukhala na moyo wabwino, wakukhotcerereka, na thanzi labwino.

^ ndi. 4 2 Nkhani 14:2 Aza adacita bzinthu bzabwino pamaso pa Yahova Mulungu wace. 6 Tenepo adamanga mizinda yomwe ikhana malitsito yakulimba mu dziko la Djuda, thangwe dzikolo likhali pa mtendere ndipo palibe omwe adamenya naye nkhondo m’magole yentsene yale, pakuti Yahova adamupasa mpumulo. 7 Iye adauza Adjuda kuti: “Bwerani timange mizinda ndipo m’mphepete mwace timangembo malitsito na ntsanza, tiikhe misuwo na mipiringidzo. Pakuti dziko liri m’manja mwathu, thangwe tathemba Yahova, Mulungu wathu. Tamunyang’ana ndipo iye atipasa mpumulo pakati pa anyamadulanthaka wathu.” Tenepo, bzinthu bzidawafambira bwino pa basa lawolo.

^ ndi. 10 2 Timotio 4:2 Palizira fala, tanganidwa na bzimwebzi mwakamfulumize, pa nthawe yabwino na pa nthawe yakunesa; tsimula, tsutsa, dandaulira, ndipo cita bzimwebzi mwakupirira pabodzi na luso lakupfunzisa.

^ ndi. 18 Wahebereu 10:38 “Koma munthu wangu wakulungama an’dzakhala na moyo thangwe ra cikhulupiro cace,” ndipo “akabwerera m’mbuyo, ndin’dzakomedwa lini naye.” 39 Ifepano ndife lini mtundu wa wanthu omwe ambabwerera m’mbuyo kuti akapfudzidwe, koma ndife mtundu wa wanthu wakukhala na cikhulupiro cakusunga moyo.

^ ndi. 20 1 Nkhani 28:9 Tsono iwe Salomau mwanangu, dziwa Mulungu wa baba wako ndipo umutumikire na mtima wentsene, na moyo wakukondwa; thangwe Yahova ambafufudza mitima yentse ndipo ambadziwa momwe makumbukidwe ya munthu yaliri na bzakufuna bzace bzentse. Ukamulinga, iye an’dzabzicitisa kuti umugumane, tsono ukamusiya, an’dzakulamba nthawe zentse.

^ ndi. 61 BZOMWE BZIKUCITIKA PA CITHUNZI-THUNZI: Mambo Aza akucosa yavu wace pa mpando wa mambo mkazi thangwe akhalimbikisa kunamata kwakunama. Ndipo anyakuthandizira wa Aza akutewezera ciratizo ca Azayo ndipo akupfudza bzifanikiso.

^ ndi. 63 BZOMWE BZIKUCITIKA PA CITHUNZI-THUNZI: Banja linango likucinja bzinthu pa moyo wawo kuti likatumikire komwe kukufunikira apalizi azinji.