Bzimogeni bzinthu bzimwebzi

Ndokoni pa mbuto ya misolo ya nkhani

NKHANI YAKUPFUNZA 14

‘Mutewere Nzayo Zace na Pafupi Kwene-Kwene’

‘Mutewere Nzayo Zace na Pafupi Kwene-Kwene’

‘Kristu adabonera thangwe ra imwepo, acikusiyirani ciratizo kuti mutewere nzayo zace na pafupi kwene-kwene.’—1 PEDRU 2:21.

NYIMBO 13 Kristu ni Ciratizo Cathu

BZOMWE TIN’PFUNZA *

Jezu adatisiyira nzayo zace kuti tizitewere mwakukhulupirika (Onani ndime 1-2)

1-2. Kodi tingakwanise tani kutewera nzayo za Jezu? Fotokozani ciratizo.

KUMBUKIRANI kuti muli pa thimu la wanthu omwe mukufamba nawo mu njira yakupasa mantha yomwe ina mina, ndipo mtsogoleri wa luso, akukutsogolerani. Pomwe iye akufamba, akusiya nzayo zace mu njiramo. Ndipo na kupita kwa nthawe, mukukwanisa lini kumuwona pomwe mtsogoleriyo! Tsono mukucita lini mantha. Kuthumizira bzimwebzi, imwepo pabodzi na anzanu omwe mukufamba nawowo, mukutewera nzayo za mtsogoleriyo na pafupi kwene-kwene!

2 Lero lino, dziko lakuipa lomwe tikukhalali, liri ninga njira yakupasa mantha yomwe ina mina, ndipo Akristau wacadidi ali ninga thimu lomwe likufamba mu njiramo. Tsono bzakutsangalaza mpsakuti, Yahova adatipasa kale Mtsogoleri wakulungamiratu, omwe ni Mwana wace, Jezu Kristu, kuti titewere nzayo zace na pafupi kwene-kwene. (1 Pedru 2:21) Mwakubverana na Bibliya linango, Pedru, pamwepa adayezezera Jezu na mtsogoleri. Ninga momwe mtsogoleri ambasiyira nzayo zace akakhala akufamba, Jezu adasiyambo nzayo zace kuti tizitewere. Mbaticezeraneni mibvunzo mitatu yakutewerayi: Kodi bzikuthandauza ciyani kutewera nzayo za Jezu? Thangwe ranyi tin’funika kucita bzimwebzi? Kodi tingacite tani bzimwebzi?

KODI BZIKUTHANDAUZA CIYANI KUTEWERA NZAYO ZA JEZU?

3. Kodi bzikuthandauza ciyani kutewera nzayo za munthu?

3 Kodi bzikuthandauza ciyani kutewera nzayo za munthu? M’Bibliya, mafala yakuti ‘kufamba’ na yakuti ‘minyendo,’ nthawe zinango yambathandauza bzinthu bzomwe munthu ambacita pa moyo wace. (Ciyambo 6:9; Mimwani 4:26) Momwe munthu ambakhalira pa moyo wace, bzingandendemezeredwe na nzayo zomwe iye ambasiya akakhala akufamba. Tenepo, kutewera nzayo za munthu kukuthandauza kutewezera ciratizo cace, na kutewezera bzomwe iye ambacita.

4. Kodi kutewera nzayo za Jezu kumbathandauza ciyani?

4 Kodi kutewera nzayo za Jezu kumbathandauza ciyani? Mtawiro wakusaya kunesa ngwakuti, bzimwebzi bzikuthandauza kutewezera ciratizo cace. Mu vesi lakutsogolera nkhani ino, Jezu akufotokozedwa na mpostolo Pedru kuti iye ni ciratizo cabwino, thangwe adapirira mabvuto yomwe akhagumana nayo. Tenepo, pana njira zizinji zomwe tingatewezerere Jezu. (1 Pedru 2:18-25) Kulewa cadidi, moyo wa Jezu, bzentse bzomwe iye adalewa na kucita, ni ciratizo kuna ifepano kuti timutewezere.

5. Kodi n’cadidi kuti wanthu wakuperewerafe tingakwanise kutewezera ciratizo ca Jezu? Fotokozani.

5 Kodi n’cadidi kuti wanthu wakuperewerafe tingakwanise kutewezera ciratizo ca Jezu? Inde, tingakwanise. Kumbukirani kuti Pedru alibe kulewa kuti tin’funika kutewera nzayo za Jezu mwakulungamiratu. M’mbuto mwace, iye adatiuza kuti titewere ‘nzayo za [Jezu] na pafupi kwene-kwene.’ Tikatewera nzayo zace bwino-bwino mwa kucita bzentse bzomwe tingakwanise napo kuti ndife wanthu wakuperewera, tin’dzabvera mafala ya mpostolo Juwau, yakuti: ‘Kufamba ninga momwe [Jezu] adafambira.’—1 Juwau 2:6.

THANGWE RANYI TIN’FUNIKA KUTEWERA NZAYO ZA JEZU?

6-7. Thangwe ranyi tingalewe kuti tikambatewera nzayo za Jezu, tin’dzakhala pa uxamwali bwakulimba na Yahova?

6 Tikatewera nzayo za Jezu, tin’dzakhala pa uxamwali bwakulimba na Yahova. Thangwe ranyi tikulewa tenepo? Cakuyamba, Jezu adatisiyira ciratizo ca momwe tingakhalire na moyo omwe umbatumbiza Mulungu. (Juwau 8:29) Tenepo, mwa kutewezera nzayo za Jezu, ifepano tin’dzatumbiza Yahova. Ndipo tingakhale na citsimikizo centse cakuti Baba wathu wakudzulu, an’dzafenderera wale omwe akufuna kukhala axamwali wace.—Tiyago 4:8.

7 Caciwiri, Jezu adatewezera Baba wace mwakulungamiratu. Ndipo iye adalewa kuti: ‘Ule omwe an’ndiwona ine ambakhala akuwonambo Baba.’ (Juwau 14:9) Tingatewezere makhalidwe ya Jezu na momwe iye akhacitira bzinthu na wanthu winango. Mwa ciratizo, Jezu adadekera mtima nyamapere, adabvera ntsisi mkazi omwe akhaduwala matenda makulu, ndipo iye adabverambo ntsisi wale omwe adafedwa adzinza wawo. Tikambatewezera Jezu, timbakhala tikutewezerambo Yahova. (Marko 1:40, 41; 5:25-34; Juwau 11:33-35) Tenepo, tikambatewezera kwene-kwene makhalidwe ya Yahova, uxamwali bwathu na iye bumbalimba.

8. Fotokozani thangwe ranyi kutewera nzayo za Jezu kun’dzatithandiza ‘kukunda’ dziko.

8 Kutewera nzayo za Jezu kumbatithandiza kuleka kutengeka na dziko lakuipali. Usiku bwakumalizira bwa moyo wa Jezu pa dziko la pantsi, iye adakwanisa kulewa kuti: ‘Ndalikunda dziko.’ (Juwau 16:33) Iye akhathandauza kuti adalamba kutengeka na makumbukidwe, bzakulinga pabodzi na bzicito bza dzikoli. Jezu alibe kuyebwa thangwe lomwe adatumizidwira pa dziko la pantsi, lomwe ni kucenesa dzina la Yahova. Tanimbo pakulewa bza ifepano? M’dziko lino, muna bzinthu bzizinji bzomwe bzingatitazise kutumikira Yahova. Tsono, ninga Jezu, ifepano tikapitiriza kucita bzomwe Yahova ambafuna, tin’dzakundambo dziko.—1 Juwau 5:5.

9. Kodi n’ciyani comwe ifepano tin’funika kucita kuti tipitirize kufamba mu njira yomwe ikuyenda ku moyo wakusaya kumala?

9 Kutewera nzayo za Jezu kun’dzatithandiza kukhala na moyo wakusaya kumala. Pomwe tswaka lakudala lidabvunza bzomwe likhafunika kucita kuti lidzatambire moyo wakusaya kumala, Jezu adalitawira kuti: ‘Ubwere udzakhale mteweri wangu.’ (Mateu 19:16-21) Jezu adauza Adjuda winango omwe akhamukhulupira lini kuti ni Kristu, kuti: ‘Mabira yangu . . . yambanditewera. Inepano ndimbayapasa moyo wakusaya kumala.’ (Juwau 10:24-29) Jezu adauza Nikodemo, muyeruzi wa mu Sinedriyo omwe akhakomedwa na bzomwe Jezuyo akhapfunzisa kuti: ‘Omwe alatize cikhulupiro kwa iye’ an’dzakhala na ‘moyo wakusaya kumala.’ (Juwau 3:16) Ifepano timbalatiza kuti timbakhulupira Jezu mwa kuphatisa basa bzomwe iye adapfunzisa, na kutewezera bzomwe iye adacita. Tikacita bzimwebzi, ifepano tin’dzapitiriza kufamba mu njira yomwe ikuyenda ku moyo wakusaya kumala.—Mateu 7:14.

KODI TINGATEWERE TANI NZAYO ZA JEZU NA PAFUPI KWENE-KWENE?

10. Kodi kudziwa bwino Jezu kumbaphatanidza ciyani? (Juwau 17:3)

10 Tikanati kutewera nzayo za Jezu na pafupi, cakuyamba tin’funika kumudziwa. (Werengani Juwau 17:3. *) Kudziwa Jezu ni cinthu comwe tin’funika kupitiriza kumbacita pa moyo wathu. Tin’funika kupitiriza kupfunza bzinthu bzizinji pakulewa bza iye, bzomwe bzimbaphatanidza kudziwa makhalidwe yace, makumbukidwe yace na momwe akhacitira bzinthu. Bziribe basa kuti tamala nthawe itali tani tikutumikira Yahova, tin’funika kupitiriza kumudziwa bwino Yahova pabodzi na Mwana wace.

11. Kodi timbagumana ciyani m’mabukhu manai yakulewa bza moyo wa Jezu?

11 Kuti atithandize kudziwa bwino Mwana wace, Yahova mwa lufoyi adacitisa kuti m’Bibliya munembedwe mabukhu manai, (Mateu, Marko, Luka na Juwau) yakulewa bza moyo wa Jezu. M’mabukhu yamweya mumbagumanika nkhani zakulewa bza moyo wa Jezu na utumiki bwace. Nkhani zimwezo, zimbatiuza bzomwe Jezu adalewa na bzomwe adacita, ndipo zimbatiuzambo momwe iye akhabvera. Mabukhuya yambatithandiza kukumbukira bwino-bwino bzomwe Jezu adacita. (Wahebereu 12:3) Bzimwebzi bzin’funa kulewa kuti mabukhuya, yana nzayo zomwe Jezu adazisiya m’mbuyo. Tenepo, tikambapfunza mabukhu yamweya, ifepano tin’dzafika pa kumudziwa bwino Jezu. Ndipo tin’dzakwanisa kutewera nzayo zace na pafupi.

12. Kodi n’ciyani comwe tingacite kuti tigumane phindu na mabukhu manai yakulewa bza moyo wa Jezu?

12 Kuti tigumane phindu na mabukhu manai yamweya, tin’funika kucita bzinthu bzizinji sikuti kundoyawerenga basi. Tin’funika kupambula nthawe kuti timbayapfunze mwakuderekha, na kukumbukira bzomwe tapfunzabzo. (Ndendemezerani na Djosuwe 1:8) Bwerani ticezerane nfundo ziwiri zomwe zin’tithandiza kumbakumbukira bzomwe tapfunza m’mabukhu manaiyo, na kuphatisa basa bzomwe tawerengabzo.

13. Kodi mungacitise tani kuti nkhani za m’mabukhu yakulewa bza moyo wa Jezu zikhale na moyo?

13 Cakuyamba, citisani kuti nkhani za m’mabukhuya zikhale na moyo. Phatisani basa makumbukidwe yanu kuti muwone, mutetekere, na kubva bzomwe bzikhacitika. Comwe cingakuthandizeni ndico kufufudza m’mabukhu yomwe gulu la Yahova limbatipasa. Iwoneni nkhani yentseneyo, ndipo onanimbo bzomwe bzacitika m’mbuyo mwace na bzomwe bzikucitika patsogolo pace, pakulewa bza mbali yomwe mukupfunzayo. Nyang’anani nkhani zinango zomwe zikulewa bza wanthu na mbuto zomwe zikufotokozedwa mu nkhaniyo. Ndendemezerani nkhani yomwe mukupfunzayo, na nkhani ibodzi-bodziyo yomwe ikugumanika m’bukhu linango. Nthawe zinango, munembi wa bukhu libodzi, adabvekesa bwino nfundo, pomwe winango adaifotokoza mwa cigwatho.

14-15. Kodi n’ciyani comwe tin’funika kucita kuti tiphatise basa bzomwe timbapfunza pakulewa bza moyo wa Jezu?

14 Caciwiri, phatisani basa nkhani za m’mabukhuya pa moyo wanu. (Juwau 13:17) Mukamala kupfunza mwakuderekha mabukhu yamweya, bzibvunzeni kuti: ‘Kodi nkhani yomwe ndikuwerengayi ina nfundo yomwe ningaphatise basa pa moyo wangu? Kodi ningaphatise tani basa nkhani imweyi kuti ndithandizembo munthu winango?’ Yezerani kukumbukira munthu omwe angagumane phindu na nkhaniyo, ndipo nyang’anani nthawe yabwino kuti mwa lufoyi mumufotokozere bzomwe mwapfunzabzo.

15 Bwerani tiwone ciratizo ca momwe tingaphatisire basa njira ziwiri zomwe tapfunzazi. Bwerani ticezerane nkhani ya mkazi mansiwa wakusauka omwe Jezu adamunyang’anisa mu templo.

MKAZI MANSIWA WAKUSAUKA MU TEMPLO

16. Mwakubverana na Marko 12:41, kodi n’ciyani cikhacitika mu templo?

16 Citisani kuti nkhaniyo ikhale ya moyo. (Werengani Marko 12:41. *) Kumbukirani bzomwe bzidacitika. Ikhali ntsiku ya 11 Nisani mu gole la 33, pomwe zikhadasala ntsiku zing’ono-ng’ono kuti Jezu aphedwe. Iye akhamala nthawe ikulu akupfunzisa mu templo. Akulu-akulu wa bzipembedzo omwe akhamugaza, akhamutazisa kuphata bwino basa lace. Pakhadapita ntsiku zing’ono-ng’ono kucokera pomwe iye adabvunzidwa na akulu wa bzipembedzowo bza ugo bwakucitira basalo. Winango wa iwo akhambamucita mibvunzo yakunesa kuti iye atazire kuyitawira. (Marko 11:27-33; 12:13-34) Jezu adayenda pa mbuto inango mu templomo, ndipo pinango mbutoyo ikhacemeredwa bwalo la akazi. Iye akhakwanisa kuwona thungwa lakucitira bzakupereka lomwe likhali pafupi na parede m’bwalomo. Iye adakhala pantsi aciyamba kunyang’anisa wanthu omwe akhathusa kobiri zawo mu thungwalo. Ndipo Jezu adawonambo wanthu azinji wakudala akupereka kobiri zizinji za ngwinjiri. Pinango iye akhali pafupi kwene-kwene na wanthuwo mwakuti akhakwanisa kubva baludya la kobirizo.

17. Kodi mkazi mansiwa wakusauka omwe akufotokozedwa pa Marko 12:42, adacita ciyani?

17 Werengani Marko 12:42. * Pomwe padapita nthawe pang’ono, Jezu adawona mkazi munango. Iye akhali mkazi ‘mansiwa wakusauka.’ (Luka 21:2) Mkaziyo akhabonera kwene-kwene, ndipo bzikhali bzakunesa kuti iye agumane bzomwe akhafunikira pa moyo wace. Tsono napo kuti bzikhali tenepo, mkaziyo adayenda pa mbuto yakucitira bzakupereka, ndipo mwakusaya kubziwonesera, iye adathusa mu thungwa tukobiri tuwiri twakucepa mphanvu tomwe pinango tulibe kulira pomwe tudagwa mu thungwamo. Jezu adawona bzomwe mkaziyo adathusa. Iye adathusa tukobiri tuwiri twakucemeredwa lepitoni tomwe tukhali tung’ono-tung’ono kwene-kwene, kusiyana na kobiri zinango zomwe zikhaphatisidwa basa pa nthawe imweyire. Tukobirito tukhakwana lini kugulira kambalame kabodzi, komwe kakhali m’gulu la tumbalame twakufewera kwene-kwene tomwe tukhagulisidwa.

18. Mwakubverana na Marko 12:43, 44, kodi Jezu adalewa ciyani pa nkhani ya cakupereka ca mkazi mansiwa?

18 Werengani Marko 12:43, 44. * Jezu adadabwa kwene-kwene na bzomwe mkazi mansiwayo adacita. Tenepo, iye adacemera anyakupfunza aciwalatiza mkaziyo, ndipo adawauza kuti: ‘Mkazi mansiwa wakusaukayu, waikha bzizinji kuposa wentse.’ Ndipo adawafotokozera kuti: ‘Wentsenewa [maka-maka wanthu wakudala] aikha bzomwe atapa pa bzizinji bzomwe anabzo, tsono mkaziyu, mwakusauka kwace, waikha zentse zomwe akhanazo, zentse zomwe zingadamuthandiza pa moyo wace.’ Pomwe mkazi mansiwa akhapereka kobiri zentse zomwe iye akhanazo pa ntsiku imweyire, iye akhakhulupira kuti Yahova animusamalira.—Psalymo 26:3.

Ninga Jezu, limbisani abale omwe akupasa Yahova bzomwe akukwanisa (Onani ndime 19-20) *

19. Kodi ni cinthu ciponi cakufunika comwe tikupfunza na mafala ya Jezu yakulewa bza mkazi mansiwa wakusauka?

19 Phatisani basa nkhaniyi pa moyo wanu. Bzibvunzeni kuti: ‘Kodi ndikupfunza ciyani na mafala ya Jezu yakulewa bza mkazi mansiwa wakusauka?’ Kumbukirani bza mkazi mansiwayo. Mwakusaya kupenukira, mkaziyu akhafuna kupereka bzizinji kwa Yahova. Napo bzikhali tenepo, iye adacita bzomwe adakwanisa kucita. Mkaziyo adapasa Yahova bzomwe akhanabzo. Ndipo Jezu akhadziwa kuti cakupereka ca mkaziyu cikhali cakufunika kwene-kwene kwa Yahova. Pamwepa tikupfunza cinthu cakufunika kwene-kwene. Yahova ambakomedwa tikambamupasa bzomwe tingakwanise, bzomwe ni kumutumikira na moyo wathu wentse na mtima wathu wentse. (Mateu 22:37; Wakoloso 3:23) Ndipo Yahova ambakomedwambo tikambacita bzentse bzomwe timbakwanisa! Bzimwebzi bzimbaphatanidza nthawe na mphanvu zomwe timbaphatisa basa pakupalizira, kuyenda ku mitsonkhano na kucita ciri-centse comwe timbakwanisa pa kumunamata.

20. Kodi mungaphatise tani basa pa moyo wanu nkhani yakulewa bza mkazi mansiwa? Fotokozani.

20 Kodi mungaphatise tani basa pa moyo wanu nkhani yakulewa bza mkazi mansiwa? Kumbukirani abale omwe imwepo mumbawadziwa. Winango wa iwo ambabzibva lini bwino thangwe ra kukumbukira kuti akucita lini bzizinji pa kutumikira Yahova. Mwa ciratizo, kodi imwepo mumbadziwa mpfumakazi yacikulire yomwe iribe thanzi labwino, ayai iribe mphanvu yakucita bzizinji pa basa lakupalizira ninga momwe ikhacitira kale-kale? Pinango mungakumbukire m’bale omwe akuduwala matenda makulu, yakuwawa kwene-kwene ndipo adasunama thangwe rakuti akukwanisa lini kufika pa mitsonkhano yentsene. Kodi imwepo mungawathandize tani? Auzeni ‘mafala yabwino’ yomwe yangawalimbise. (Wayefezo 4:29) Afotokozereni bzomwe tikupfunza na nkhani yabwino ya mkazi mansiwa. Mafala yanu yakulimbisa yan’dzawathandiza kuwona kuti Yahova ambakomedwa tikambamupasa bzomwe tingakwanise, napo bzicikhala bzing’ono-ng’ono. (Mimwani 15:23; 1 Watesalonika 5:11) Imwepo mukambathandiza abale kuti ambapase Yahova bzomwe iwo angakwanise, mumbakhala mukutewera mwakukhulupirika nzayo za Jezu.

21. Kodi imwepo mwatsimikiza kucita ciyani?

21 Timbatenda kwene-kwene thangwe ra kudziwa kuti mabukhu ya Mateu, Marko, Luka na Juwau yambatithandiza kudziwa bza moyo wa Jezu. Mabukhuya yambatithandiza kuti timutewezere, na kutewera nzayo zace mwakukhulupirika. Tenepo, bzingakhale bwino kuna imwepo kuphatisa basa mabukhuya pa pfunziro lanu la pa mwekha ayai pa Kunamata kwanu kwa pa Banja. Lekani kuyebwa kuti, kuti imwepo mugumane phindu na mabukhu manaiya, mun’funika kucitisa nkhani za m’mabukhuya kukhala za moyo na kuziphatisa basa pa moyo wanu. Tin’funika kutewezera bzomwe Jezu adacita, na kumbatetekerambo bzomwe iye adalewa. Mu msolo wakutewera, tin’dzawona bzomwe tingapfunze na mafala yakumalizira yomwe Jezu adalewa pomwe akhanati kufa.

NYIMBO 15 Atumbizidwe Mwana Wakuyamba Kubadwa wa Yahova!

^ ndi. 5 Ninga Akristau wacadidi, ifepano tin’funika ‘[kutewera] nzayo za [Jezu] na pafupi kwene-kwene.’ Kodi ni ‘nzayo’ ziponi zomwe Jezu adatisiyira kuti tizitewere? Nkhani ino in’tawira mbvunzoyi. Ndipo tin’cezeranambo thangwe lomwe tin’funikira kutewera nzayo zace na pafupi kwene-kwene, ndipo tiniwonambo kuti tingacite tani bzimwebzi.

^ ndi. 10 Juwau 17:3 Pakuti moyo wakusaya kumala an’dzaugumana akafika pakukudziwani bwino imwepo Mulungu yekha wacadidi na ule omwe mudamutuma Jezu Kristu.

^ ndi. 16 Marko 12:41 Ndipo Jezu adakhala pantsi, mwakunyang’anizana na thungwa la cuma, ndipo akhawona momwe thimu la wanthu likhaikhira kobiri m’thungwalo. Ndipo anyakudala azinji akhambaikha m’mwemo kobiri zawo zizinji.

^ ndi. 17 Marko 12:42 Tsono adabwera mkazi munango mansiwa wakusauka, ndipo adaikha tukobiri tuwiri twakucepa mphanvu.

^ ndi. 18 Marko 12:43 Tenepo iye adacemera anyakupfunza wace aciwauza kuti: “Ndikukuuzani kuti, mkazi mansiwa wakusaukayu waikha bzizinji kuposa wentse omwe aikha bzakupereka bzawo m’thungwa la cuma. 44 Pakuti wentsenewa aikha bzomwe atapa pa bzizinji bzomwe anabzo, tsono mkaziyu, mwakusauka kwace, waikha zentse zomwe akhanazo, zentse zomwe zingadamuthandiza pa moyo wace.”

^ ndi. 64 BZOMWE BZIKUCITIKA PA CITHUNZI-THUNZI: Pambuyo pakukumbukira bzomwe Jezu adalewa pa nkhani ya mkazi mansiwa wakusauka, mpfumakazi inango ikuthandiza mpfumakazi yacikulire kuti ipase Yahova bzomwe ingakwanise.