Bzimogeni bzinthu bzimwebzi

Ndokoni pa mbuto ya misolo ya nkhani

NKHANI YAKUPFUNZA 6

Bzomwe Bibliya Limbapfunzisa Pakulewa bza Mulungu

Bzomwe Bibliya Limbapfunzisa Pakulewa bza Mulungu

“Nemba m’bukhu mafala yentse yomwe nin’kuuza.” — JEREMIYA 30:2.

NYIMBO 96 Bibliya—Cuma Cakucokera kwa Mulungu

BZOMWE TIN’PFUNZA a

1. Thangwe ranyi imwepo mumbatenda Bibliya?

 IFEPANO timbatenda kwene-kwene Yahova Mulungu wathu thangwe ra kutipasa Bibliya! Iye ambaphatisa basa Bibliya kuti atipase malango kuti tikwanise kukhala wakulimba pomwe tikugumana na mabvuto yakusiyana-siyana ntsiku zino. Iye ambaphatisambo basa Bibliya kuti atithandize kudziwa bzinthu bzabwino bzomwe an’funa kudzaticitira kutsogolo na kuzimbula makhalidwe yabwino yomwe anayo. Ifepano tin’komedwa kwene-kwene kupfunza bza makhalidweyo. Kucita bzimwebzi kun’ticitisa kufuna kufendererana na Mulungu wathu na kukhalambo pa uxamwali bwakulimba na iye. — Salimo 25:14.

2. Kodi kale-kale Yahova akhaphatisa basa ciyani kuti auze wanthu bzomwe akhafuna?

2 Yahova ambafuna kuti wanthu amudziwe. Kale-kale, iye adaphatisa basa maloto, masomphenya na anjo kuti auze wanthu bzomwe iye akhafuna. (Mirewengo 12:6; Mabasa 10:3, 4) Tsono bzimwebzi bzingadasaya kunembedwa, bzingadakhala bzakunesa kwa ifepano kubzidziwa. Ndipopa Yahova adauza wanthu kuti ‘abzinembe m’bukhu.’ (Jeremiya 30:2) Pakuti “njira ya Mulungu wathu njakulungama,” ifepano tikutsimikizira kuti bzomwe adacitabzi mpsabwino kwene-kwene ndipo mpsakuthandiza kwa ifepano. — Salimo 18:30.

3. Kodi Yahova adacita ciyani kuti Bibliya lifike mpaka ntsiku zathu zino? (Zaiya 40:8)

3 Werengani Zaiya 40:8. Kuyambira kale-kale, Fala la Mulungu likuthandiza amuna na akazi wakukhulupirika. Pakuti Bibliyalo lidanembedwa kale-kale kwene-kwene, lidanembedwa pa bzinthu bzakusaya kulimba ndipo mabukhu yomwe yadanembedwayo kulibe, kodi bzidakwanisika tani kuti iro lifike mpaka ntsiku zathu zino? Yahova adacitisa kuti wanthu akopiyari Fala lace kuti lipitirize kukhala liripo mpaka ntsiku zathu zino. Napo kuti omwe akhakopiyariwo akhali wanthu wakuperewera, iwo akhacita mphole kwene-kwene pa kukopiyaripo. Mdziwi munango wa nkhani za m’Bibliya, pa kufotokoza bza Bzinembo bza Cihebereu, adalewa kuti: “Palibe bukhu lomwe lidakopiyaridwi bwino kwene-kwene kuposa Bibliya.” Napo kuti Bibliya ndakale-kale kwene-kwene, lidanembedwa pa bzinthu bzakusaya kulimba ndipo omwe adalikopiyari mbanthu wakuperewera, ifepano tingakhulupire na mtima wentse kuti mafala yomwe timbawerenga m’Bibliyamo ndiyo yomwe Mwenekaciro, Yahova, akhafuna kuti yanembedwe.

4. Kodi tin’pfunza ciyani mu nkhani ino?

4 Yahova ndiye omwe ambapereka “mphaso iri-yentse yabwino na yakulungama.” (Tiyago 1:17) Bibliya ni ibodzi mwa mphaso zabwino kwene-kwene zomwe Yahova adatipasa. Munthu akatipasa mphaso timbadziwa kuti munthuyo ambatifuna ndipo akudziwa bzomwe tikufunikira. Mpsibodzi-bodzimbo na munthu omwe adatipasa Bibliya. Ifepano tikambawerenga Bibliya, timbapfunza bzizinji pakulewa bza Yahova. Timbapfunza kuti iye ambadziwa bzomwe ifepano tikufunikira pa moyo wathu. Mu nkhani ino, tin’pfunza momwe Bibliya limbalatizira kuti Yahova ngwanzeru, ngwacirungamo ndipo ngwalufoyi. Cakuyamba, bwerani tiwone kuti Bibliya limbalatiza tani kuti Mulungu ngwanzeru kwene-kwene.

BIBLIYA LIMBALATIZA KUTI YAHOVA NGWANZERU

5. Kodi Bibliya limbalatiza tani kuti Mulungu ngwanzeru?

5 Yahova ambadziwa kuti ifepano timbafunikira malango yace kuti tikhale na moyo wabwino. Ndipo mphaso yomwe iye adatipasa yomwe ni Bibliya idadzala na malangoyo. Malango ya m’Bibliya yakuthandiza wanthu azinji. Bibliya limbacinja moyo wa wanthu. Pomwe mabukhu yakuyambirira ya m’Bibliya yakhanembedwa, Mozeji adauza wanthu wa Mulungu, Ajirayeri, kuti: “Limweri ni fala lini lakusaya cinthu, iro limbathandauza moyo kwa imwepo.” (Bzakutonga 32:47) Wanthu omwe adabvera Fala la Mulungu adakhala na moyo wabwino. (Salimo 1:2, 3) Napo kuti Fala la Mulungu lidanembedwa kale-kale, iro likadapitiriza kuthandiza wanthu ntsiku zino. Mu jw.org muna nkhani zakutewerana zakuti “Bibliya Limbacinja Moyo wa Wanthu.” Mu nkhani zimwezi, imwepo munigumana mbiri ya moyo wa wanthu wakupitirira 50 omwe adakhala na moyo wabwino thangwe ra kubvera malango ya m’Bibliya. — 1 Atesalonika 2:13.

6. Thangwe ranyi palibe bukhu lomwe lingandendemerane na Bibliya?

6 Palibe bukhu lomwe lingandendemerane na Fala la Mulungu. Thangwe ranyi tikulewa bzimwebzi? Thangwe rakuti Mwenekaciro wa Bibliya, Yahova, ngwamphanvu kwene-kwene, ambafa lini ndipo ana nzeru kuposa munthu ali-wentse. Mabukhu mazinji yambapitiriza kuwerengedwa na wanthu napo kuti anekaciro wa mabukhuyo afa. Tsono malango yomwe yali m’mabukhuyo yambadzakhala yakusaya kuthandiza pakapita nthawe. Koma malango yomwe timbagumana m’Bibliya yambatithandiza nthawe zentse; iyo yalatiza kuti yana mphanvu yakuthandiza wanthu napo kuti Bibliyalo ndakale-kale. Tikambawerenga bukhu limweri na kumbakumbukira bzomwe tikuwerenga, Mwenekaciro wa bukhuli ambaphatisa basa mzimu wace wakucena kuti atithandize kuphatisa basa bzomwe tikuwerengabzo pa moyo wathu. (Salimo 119:27; Malakiya 3:16; Ahebereu 4:12) Inde, Mwenekaciro Bibliya, Yahova, akufunisisa kutithandiza. Ndipopa ifepano tin’funika kumbawerenga Bibliya nthawe zentse!

Kodi Bibliya lidathandiza tani wanthu wa Yahova kale-kale ndipo likuthandiza tani atumiki wa Yahova ntsiku zino kukhala wakubverana? (Onani ndime 7-8)

7. Kodi wanthu wa Mulungu kale-kale akhacita ciyani kuti akhale wakubverana?

7 Pana cinthu cinango comwe cimbalatiza kuti m’Bibliya muna nzeru za Mulungu. Cinthuco n’cakuti Bibliya limbacitisa kuti wanthu wa Mulungu akhale wakubverana. Pomwe Ajirayeri adapita mu Dziko Lakupiciridwa, iwo adakakhala ku mbuto zakusiyana-siyana. Ndipo anango adakhala anyakupha ntsomba, anango akhafuwa bzifuwo ndipo anango akhali alimi. Pakuti Ajirayeri akhakhala ku mbuto zakusiyana-siyana, bzimwebzi bzingadacitisa kuti aleke kudziwana. Ndipopa Yahova adakonza makonzedwe yakuti iwo ambagumane acimbabva Fala la Mulungu likuwerengedwa na kufotokozedwa. (Bzakutonga 31:10-13; Nehemiya 8:2, 8, 18) Ajirayeri akayenda ku Jeruzalemu kuti akanamate Yahova, iwo akhakomedwa kwene-kwene kudziwana na anzawo omwe akhacokera ku mphimpha zakusiyana-siyana! Yahova adakonza makonzedwe yamweya kuti athandize wanthu wace kukhala wakubverana. Ndipo gwere la Akristau wakuyambirira likhana wanthu wakucokera m’bzirewedwe bzakusiyana-siyana, mbuto zakusiyana-siyana na bzikhalidwe bzakusiyana-siyana. Tsono pakuti iwo akhafuna kwene-kwene Fala la Mulungu, adakhala wanthu wakubverana thangwe akhambagumana mbuto ibodzi kuti anamate Mulunguyo. Wanthu omwe ambayamba kutumikira Yahova angakwanise kubvesesa Fala la Mulungu akathandizidwa na Akristau anzawo na kuyenda ku mitsonkhano. — Mabasa 2:42; 8:30, 31.

8. Kodi wanthu wa Yahova ambacita ciyani kuti akhale wakubverana ntsiku zino?

8 Mulungu wathu wanzeru akupitiriza kuthandiza wanthu wace kuti akhale wakubverana ntsiku zino mwakuphatisa basa Bibliya. Bibliya limbafotokoza bzinthu bzabwino pakulewa bza Yahova bzomwe bzimbalatiza kuti ifepano tin’funikira kumudziwa bwino. Ifepano timbacita mitsonkhano ya gwere, mitsonkhano ya dera na mitsonkhano ya cigawo kuti tibve Fala la Mulungu likuwerengedwa na kufotokozedwa. Ndipopa Bibliya ni cinthu cakufunika kwene-kwene comwe Yahova ambaciphatisa basa kuti athandize wanthu wace “[kumutumikira] mwakuphatana.” — Sofoniya 3:9.

9. Kuti tikwanise kubvesesa mafala ya m’Bibliya, kodi tin’funika kukhala na khalidwe liponi? (Luka 10:21)

9 Pana cinthu cinango pomwe comwe cimbalatiza kuti Yahova ngwanzeru. Iye adacitisa kuti mbali zizinji za m’Bibliya zinembedwe mu njira yakuti wanthu wakubzicepesa okha ndiwo akwanise kuzibvesesa. (Werengani Luka 10:21.) Napo kuti wanthu azinji ambawerenga Bibliya, onani bzomwe mdziwi munango wa nkhani za m’Bibliya adalewa. Iye adati: “Wanthu azinji ambawerenga Bibliya kuposa mabukhu manango ndipo ambakhala tceru pomwe akuwerenga Bibliyalo. Tsono ni wanthu wakubzicepesa okha omwe ambabvesesa mafala ya m’Bibliya na kuyaphatisa basa.” — 2 Akolinto 3:15, 16.

10. Kodi n’ciyani cinango comwe cimbalatiza kuti Yahova ngwanzeru?

10 Tikakhala tikuwerenga Bibliya timbakwanisa kuwona cinthu cinango comwe cimbalatiza kuti Yahova ngwanzeru kwene-kwene. Yahova ambaphatisa basa Bzinembo kuti atipfunzise sikuti ninga thimu basi, koma kuti apfunzise na kutsangalaza ali-wentse wa ifepano payekha-payekha. Ifepano tikakhala tikuwerenga Fala la Mulungu timbakwanisa kubvesesa kuti Yahova ambafuna munthu ali-wentse payekha-payekha. (Zaiya 30:21) Tikawerenga Bibliya pomwe tikugumana na mabvuto, bzimbakhala ninga kuti mafalayo yadanembedwereratu ifepano. Koma, ifepano timbadziwa kuti Bibliya lidanembedwera wanthu azinji pa dziko lentse lapantsi. Tsono, thangwe ranyi nkhani zace zimbakhala zakuthandiza kuna munthu ali-wentse payekha-payekha? Bzimwebzi bzimbakwanisika thangwe Mwenekaciro wa Bibliya ngwanzeru kwene-kwene. — 2 Timotio 3:16, 17.

BIBLIYA LIMBALATIZA KUTI MULUNGU NGWACIRUNGAMO

11. Kodi Mulungu adalatiza tani kusaya tsankhulo pomwe Bibliya likhanembedwa?

11 Khalidwe linango la Yahova ni cirungamo. (Bzakutonga 32:4) Cirungamo n’cakundendemerana na kusaya tsankhulo, ndipo Yahova alibe tsankhulo. (Mabasa 10:34, 35; Aroma 2:11) Kusaya tsankhulo kwace kudawonekera pa cirewedwe comwe iye adasankhula kuti Bibliya linembedwe. Mabukhu 39 yakuyambirira ya m’Bibliya mazinji yace yadanembedwa mu cirewedwe ca Cihebereu. Cimweci ni cirewedwe comwe wanthu wa Mulungu akhaphatisa basa pa nthawe imweyo. Tsono, m’magole 100 yakuyambirira, Cigerego cadzakhala cirewedwe comwe wanthu azinji akhadzaciphatisa basa, ndipopa mabukhu 27 yakumalizira ya m’Bibliya yadanembedwa mu cirewedwe cimweci. Yahova alibe kundofuna kuti Fala lace likhale mu cirewedwe cibodzi basi. Ntsiku zino wanthu pafupi-fupi 8 bilhões kuzungulira pa dziko lentse lapantsi ambalalewa bzirewedwe bzizinji bzakusiyana-siyana. Kodi bzikukwanisika tani kuti wanthu azinji afike pakudziwa Yahova?

12. Kodi Daniyeli 12:4 akukwanisika tani ntsiku zakumalizira zino?

12 Mwakuphatisa basa mpolofeta Daniyeli, Yahova adalewa kuti mu ntsiku zakumalizira “cidziwiso cacadidi cin’dzawanda.” Wanthu azinji angadadzakhala na cidziwisoci. (Werengani Daniyeli 12:4.) Cinthu cibodzi comwe cacitisa kuti cidziwisoci ciwande ndico kusandulizira, kudinda na kugawira wanthu Mabibliya na mabukhu manango yakufotokoza bza Bibliya. Bibliya ni bukhu lomwe likusanduliziridwa na kugawiridwa kwa wanthu kuposa bukhu liri-lentse pa dziko lentse lapantsi. Mabibliya yomwe yambakonzedwa na wanthu wa malonda nthawe zinango bzimbakhala bzakunesa kuyagula thangwe rakuti yambakhala yadaumira. Tsono wanthu wa Yahova asandulizira Fala la Mulungu, cipande cace ayai lantero, m’bzirewedwe bzakupitirira 240, ndipo yakugawiridwa kwa wanthu fovolo. Bzimwebzi bzikucitisa kuti wanthu wa mitundu yentse abvume “mafala yabwino ya Umambo” pomwe cimaliziro cikanati kufika. (Mateu 24:14) Mulungu wathu wacirungamo akufuna kuti wanthu azinji akhale na mwayi wakudziwa cadidi mwa kuwerenga Fala lace. Bzimwebzi bzikucitika thangwe rakuti iye ambatifuna kwene-kwene.

BIBLIYA LIMBALATIZA KUTI MULUNGU NGWALUFOYI

13. N’ciyani cikulatiza kuti Yahova ngwalufoyi? (Juwau 21:25)

13 Bibliya limbatithandiza kubvesesa kuti khalidwe likulu kwene-kwene la Yahova ni lufoyi. (1 Juwau 4:8) Timbabvesesa bzimwebzi tikawona bzinthu bzomwe Yahova adafuna kuti bzinembedwe m’Bibliya. Yahova alibe kuikha m’Bibliya bzinthu bzomwe tingadakwanisa lini kubzibvesesa. Koma iye adacitisa anembi wa m’Bibliya kuti anembe bzinthu bzomwe tingadakwanisa kubzibvesesa kuti tikhale pa uxamwali na iye, tikhale na moyo wakukondwa tsapano nakuti tidzatambire moyo wakusaya kumala kutsogolo. Ndipo iye alibe kutiuza bzinthu bzizinji bzomwe mpsakusaya kufunikira pakumutumikira. — Werengani Juwau 21:25.

14. N’ciyani cinango comwe cikulatiza kuti Yahova ngwalufoyi?

14 Yahova adalatiza pomwe lufoyi lace kuna ifepano mu njira yomwe adanembera Bibliya. Iye alibe kuikha m’Bibliyamo lista ya bzinthu bzizinji kwene-kwene bzomwe tin’funika kucita ndipo alibe kutipasa malamulo pa cinthu ciri-centse pa moyo wathu. Bzomwe iye adacita mpsakuti adanemba m’Bibliya nkhani za moyo wa wanthu, mapolofesiya yakudekeza na malango yakuthandiza. Iye an’funa kuti tikambawerenga nkhani zimwezi timbaphatise basa nzeru zathu kuti tizindikire bzinthu bzomwe iye akufuna kuti ticite. Bzimwebzi bzimbaticitisa kuti timufune na kumubvera.

Thangwe ranyi tin’funika kumbakumbukira momwe Yahova adacitira bzinthu na atumiki wace wakale? (Onani ndime 15)

15. (a) Kodi Yahova adalatiza tani kuti ambafuna wanthu omwe ambawerenga Fala lace? (b) Kodi pa cithunzi-thunzipa, mbanthu aponi omwe ka mtsikanaka, mulumbwanayu na mpfumakaziyi akuwakumbukira? (Ciyambo 39:1, 10-12; 2 Wamambo 5:1-3; Luka 2:25-38)

15 Bibliya limbalatiza kuti Yahova ambatifuna kwene-kwene. Thangwe ranyi tikulewa tenepoyo? Thangwe m’Bibliya muna nkhani zomwe zidacitikira wanthu kale-kale. Nkhani zawozo zimbatithandiza thangwe rakuti iwo akhali “[wanthumbo] ninga ifepano” ndipo bzomwe bzidawacitikirabzo bzimbaticitikirambo ntsiku zino. (Tiyago 5:17) Ndipo cakudekeza kwene-kwene n’cakuti, tikambawona bzomwe Yahova adacita na wanthu amwewa timbakwanisa kubvesesa kuti iye ni “Mulungu wa ntsisi kwene-kwene.” — Tiyago 5:11.

16. Tikawerenga m’Bibliya bza wanthu omwe adacita pikado, kodi timbapfunza ciyani bza Yahova? (Zaiya 55:7)

16 Bibliya limbatiuza pomwe cinthu cinango comwe Yahova ambacita kuti alatize kuti ambatifuna. Iro limbalewa kuti Mulungu wathu an’dzatisiya lini tikamuphonyera. Ajirayeri akhaphonyera Yahova kazinji-kentse, tsono akakungula na mtima wawo wentse, Yahovayo akhawalekerera. (Werengani Zaiya 55:7.) Akristau wakuyambirira adawonambo kuti Mulungu ngwalufoyi. Mwakucita kutsogoleredwa na mzimu wakucena, mpostolo Paulo adauza Akristau wa ku Kolinto kuti ‘alekerere na kutsangalaza’ munthu omwe akhadacita pikado pomwe adakungula. (2 Akolinto 2:6, 7; 1 Akolinto 5:1-5) Bzimwebzi bzikulatiza kuti Yahova alibe kusiya atumiki wace thangwe rakuti adamuphonyera! Koma, iye adawatsimula ndipo adawathandiza kubwerera pomwe kwa iye. Ndipo iye an’dzacitambo bzibodzi-bodzibzi na munthu ali-wentse omwe an’cita pikado akakungula ntsiku zino. — Tiyago 4:8-10.

MBATENDANI MPHASO YABWINO YOMWE NI FALA LA MULUNGU

17. Thangwe ranyi Bibliya ni bukhu lakufunika kwene-kwene kuposa mabukhu yentse?

17 Yahova adatipasa mphaso yabwino kwene-kwene. Thangwe ranyi Bibliya ni bukhu lakufunika kwene-kwene kuposa mabukhu yentse? Ifepano tapfunza kuti Bibliya ndakufunika kwene-kwene thangwe limbalatiza kuti Yahova ngwanzeru, ngwacirungamo ndipo ngwalufoyi. Bukhu limweri limbalatiza kuti Yahova ambafuna kuti ifepano timudziwe. Iye akufuna kuti ifepano tikhale axamwali wace.

18. Kodi tingalatize tani kuti timbatenda Yahova thangwe ra kutipasa Bibliya?

18 Ifepano tin’funika kumbakumbukira nthawe zentse kuti Bibliya ni “mphaso yabwino” yakucokera kwa Mulungu. (Tiyago 1:17) Tingacite bzimwebzi mwa kumbawerenga na kumbakumbukira bzomwe tikuwerengabzo nthawe zentse. Tikacita bzimwebzi, Mwenekaciro wa Bibliya omwe ni Yahova an’dzatisimba kwene-kwene pomwe tikucita nyongo ‘kuti timudziwe.’ — Mimwani 2:5.

NYIMBO 98 Bibliya ni Mphaso ya Mulungu

a Bibliya limbatithandiza kukhala wakufendererana na Yahova. Kodi tingapfunze ciyani m’bukhu limweri pakulewa bza nzeru, cirungamo na lufoyi la Mulungu? Bzomwe tin’pfunza pa nkhani imweyi bzin’tithandiza kutenda kwene-kwene Fala la Mulungu ndipo bzin’tithandizambo kumbawona Bibliya kuti ni mphaso yakucokera kwa Baba wathu wa kudzulu.