Bzimogeni bzinthu bzimwebzi

Ndokoni pa mbuto ya misolo ya nkhani

NKHANI YAKUPFUNZA 5

‘Mbaphatisani Bwino Basa Nthawe Yanu’

‘Mbaphatisani Bwino Basa Nthawe Yanu’

Khalani tceru kuti muleke kufamba ninga wanthu wakusaya nzeru, koma ninga wanthu wanzeru, mucimbaphatisa bwino basa nthawe yanu.AEFEZO 5:15, 16.

NYIMBO 8 Yahova ni Pakuthawira Pathu

BZOMWE TIN’PFUNZA *

1. Kodi tingamale tani nthawe tikulewalewa na Yahova?

IFEPANO timbafuna kukhala pabodzi na wanthu omwe timbawafuna. Anyakulowolana omwe ana moyo wakupfatsa ambakomedwa kumala nthawe izinji ali pabodzi. Maswaka yambakomedwa kukhala pabodzi na azixamwali wawo wa pa mtima. Ndipo tentsenefe timbakomedwa kukhala pabodzi na abale na mpfumakazi zathu. Ndipo kuposa bzentse, timbakomedwa kumala nthawe tikulewalewa na Mulungu wathu. Timbacita bzimwebzi mwa kumbapemba kwa iye, kuwerenga Fala lace, kumbakumbukira bzomwe akufuna kudzacita kutsogolo na kumbakumbukira bza makhalidwe yace yabwino. Nthawe yomwe timbamala tikulewalewa na Yahova njakufunika kwene-kwene!—Salimo 139:17.

2. Kodi timbagumana na mabvuto yaponi?

2 Napo kuti timbakomedwa kumala nthawe na Yahova, kucita bzimwebzi kulibe kupusa. Timbakhala na bzakucita bzizinji, ndipo bzimwebzi bzingatitazise kukhala na ndondomeko yabwino kuti ticite bzinthu bzauzimu. Basa lathu, banja na bzinthu bzinango bzingatimalire nthawe yathu ndipo bzingaticitise kubzibva kuti tiribe nthawe ya kupemba, kupfunza ayai kukumbukira bzomwe timbapfunza.

3. Kodi n’ciyani cinango comwe cingatimalire nthawe yathu?

3 Pana cinthu cinango pomwe comwe cingatimalire nthawe yathu. Tikasaya kukhala tceru, tingalekerere kuti bzinthu bzinango bzomwe bziribe kuipa bzitimalire nthawe yathu yomwe tingadaiphatisa basa kuti tikhale pa uxamwali bwakulimba na Yahova. Mwa ciratizo, mpsakufunika kukhala na nthawe yakucita masenzeka. Masenzeka yomwe timbacita yangakhale yabwino, koma tikambamala nthawe ikulu tikuyacita, tin’dzakhala tiribe nthawe yakucita bzinthu bzauzimu. Tenepo, tin’funika kumbaikha masenzeka pa mbuto yace.—Mimwani 25:27; 1 Timotio 4:8.

4. Kodi tin’cezerana ciyani mu nkhani ino?

4 Mu nkhani ino, tin’cezerana thangwe ranyi tin’funika kumbakumbukira bzinthu bzomwe tin’funika kubziikha pa mbuto yakuyamba pa moyo wathu. Ndipo tin’cezeranambo momwe tingaphatisire bwino basa nthawe yathu pakucita bzinthu bza Yahova na phindu lomwe tin’dzakhala nalo tikaphatisa bwino basa nthawe yathu.

MBASANKHULANI BZINTHU MWA NZERU NDIPO MBAWONANI BZOMWE MPSAKUFUNIKA

5. Kodi kuwerenga na kukumbukira malango ya pa Aefezo 5:15-17 kungathandize tani tswaka kusankhula bwino bzomwe lin’dzacita pa moyo wace?

5Sankhulani moyo wabwino. Maswaka kawiri-kawiri yambakhala na thupo la momwe yangaphatisire bwino basa moyo wawo. Apfunzisi na adzinza wawo omwe ni Mboni lini za Yahova angawalimbikise kuti acite mapfunziro yapadzulu kuti bzinthu bzidzawafambire bwino kutsogolo. Kucita mapfunziroyo kungawatengere nthawe ikulu kwene-kwene. Mwakusiyana na amwewa, abereki na azixamwali wa m’gwere angalimbikise maswaka kuti yaphatise basa nthawe yawo pa kutumikira Yahova. Kodi n’ciyani cingathandize tswaka lomwe limbafuna Yahova kusankhula bzinthu mwa nzeru? Tswakalo lingagumane phindu likawerenga Aefezo 5:15-17 na kukumbukira bzomwe lawerengabzo. (Werengani.) Pambuyo pa kuwerenga mavesi yamweya, tswaka lingabzibvunze kuti: ‘Kodi “kufuna kwa Yahova” n’ciyani? Kodi ni bzakusankhula bziponi bzomwe iye an’dzakomedwa nadzo? Kodi ni bzakusankhula bziponi bzomwe bzin’dzandicitisa kuphatisa bwino basa nthawe yangu?’ Kumbukirani kuti, “ntsikuzi zaipa,” ndipo dziko lomwe likutongedwa na Sathani lin’mala tsapanopali. Bzin’dzakhala bza nzeru kuphatisa basa nthawe yathu pakucita bzinthu bzomwe Yahova ambakomedwa nabzo.

6. Kodi ni cakusankhula ciponi comwe Mariya adacita, ndipo thangwe ranyi cikhali ca nzeru?

6Onani bzinthu bzakufunika. Nthawe zinango, kuphatisa bwino basa nthawe yathu kumbathandauza kusankhula bzakucita pakati pa bzinthu bziwiri bzomwe mpsakuphonyeka lini. Nkhani yakudziwika bwino yomwe imbatithandiza kubvesesa nfundo imweyi nja Jezu pomwe adayenda kukazunga kumui kwa Mariya na Marta. Marta adakomedwa kwene-kwene kutambira Jezu ninga mulendo wace, ndipopa iye adamuphikira cakudya cabwino. Tsono Mariya adakhala pantsi acimbatetekera bzomwe Jezu akhalewa. Bzomwe Marta adacita bzikhali lini bzakuphonyeka, tsono Jezu adalewa kuti, Mariya “wasankhula cinthu cakufunika.” (Luka 10:38-42) Pa nthawe yakucepa, Mariya pinango adayebwa cakudya comwe adadya, koma bzomwe tingatsimikize mpsakuti iye alibe kuyebwa bzomwe adapfunza na Jezu pa ntsiku imweyo. Ninga Mariya omwe adakomedwa kumala nthawe na Jezu ntsiku imweyire, ifepano tin’funikambo kukomedwa na nthawe yomwe timbamala na Yahova. Kodi tingaphatise tani bwino basa nthawe imweyi?

PHATISANI BWINO BASA NTHAWE YOMWE MUMBAMALA NA YAHOVA

7. Thangwe ranyi mpsakufunika kumbapemba, kumbapfunza na kumbakumbukira bzomwe tapfunza?

7Tin’funika kuzindikira kuti kupemba, kupfunza na kukumbukira bzomwe tapfunza kumbacita mbali ya kunamata kwathu. Tikambapemba timbakhala tikulewalewa na Baba wathu wakudzulu, omwe ambatifuna kwene-kwene. (Salimo 5:7) Tikambapfunza Bibliya, timbakhala tikupfunza “na Mulungu,” omwe Ngwa nzeru kwene-kwene. (Mimwani 2:1-5) Tikambakumbukira bzomwe tapfunza, timbakhala tikukumbukira makhalidwe yace yabwino na bzinthu bzabwino bzomwe an’funa kudzaticitira na kucitira wanthu wentse. Imweyi ndiyo njira yabwino yakuphatisira bwino basa nthawe yathu. Tsono n’ciyani cingatithandize kucita bzimwebzi?

Kodi mungagumane mbuto yakuderekha kuti mucite pfunziro lapamwekha? (Onani ndime 8-9)

8. Kodi tingapfunze ciyani na momwe Jezu adaphatisira bwino basa nthawe pomwe akhali mu dambo?

8Penu mpsakukwanisika, sankhulani mbuto yakuderekha. Kumbukirani ciratizo ca Jezu. Pomwe akhanati kuyamba utumiki bwace bwa pa dziko la pantsi, iye adamala ntsiku 40 ali mu dambo. (Luka 4:1, 2) Pa mbuto yakuderekhayo, Jezu adapemba kwa Yahova na kukumbukira bzomwe Baba wace akhafuna kuti iye acite. Bzimwebzi bzidathandiza Jezu kutsimikizira kuti iye akhali wakukonzeka kugumana na mayezo ya kutsogolo. Kodi ciratizo ca Jezuci cingakuthandizeni tani? Penu m’banja mwanu muna wanthu azinji, bzingakhale bzakunesa kwa imwepo kugumana mbuto yakuderekha pa mui. Penu n’tenepo, bzingakhale bzakufunika kunyang’ana mbutoyo kunja. Bzimwebzi ndibzo bzomwe Julie ambacita akafuna kupemba kwa Yahova. Iye pabodzi na bayace ambakhala mu ka nyumba kang’ono ku França ndipo bzimbakhala bzakumunesa kugumana mbuto ya yekha. Julie adalewa kuti: “Nimbayenda kukazunga ku mbuto inango. Kumweko, nimbakhala ndekha ndipo nimbakhala wakukonzeka kulewalewa na Yahova.”

9. Napo kuti Jezu akhana bzinthu bzizinji bzakucita, kodi iye adalatiza tani kuti akhawona uxamwali bwace na Yahova kuti ni cinthu cakufunika kwene-kwene?

9 Jezu akhacita bzinthu bzizinji kwene-kwene. Pa nthawe yomwe akhacita utumiki bwace pa dziko la pantsi, iye akhateweredwa na wanthu kuli-kwentse komwe akhayenda, ndipo wanthu akhafuna kuti iye awapfunzise. Pa nthawe inango, “wanthu wentse wa mu [mzinda omwe iye akhali] akhadadzala pa msuwo wa [nyumba]” kuti amuwone. Napo bzikhali tenepo, Jezu adanyang’ana nthawe kuti apembe kwa Yahova. Pomwe kukhanati kucena, iye adagumana “mbuto yomwe [ikhalibe] wanthu” ndipo kumweko iye adakhala yekha-yekha acipemba kwa Baba wace.—Marko 1:32-35.

10-11. Mwakubverana na Mateu 26:40, 41, kodi ni malango yaponi yakufunika yomwe Jezu adapereka kwa anyakupfunza wace mu zunde la Getsemani, tsono n’ciyani cidacitika?

10 Kuphampha kwa utumiki bwace, usiku bwakumalizira bwa moyo wace pa dziko la pantsi, Jezu adanyang’ana basi mbuto yakuderekha kuti apembe na kukumbukira. Iye adagumana mbuto imweyo mu zunde la Getsemani. (Mateu 26:36) Pa nthawe imweyo, Jezu adauza anyakupfunza wace cinthu cakufunika kwene-kwene pakulewa bza mpembo.

11 Mbatiwoneni bzomwe bzidacitika. Pomwe iye adafika mu zunde la Getsemani, kukhadadoka kwene-kwene, pinango ikhali kati ya usiku. Jezu adauza anyakupfunza wace kuti: “Pitirizani kukhala mudapenya,” ndipo iye adacoka aciyenda kukapemba. (Mateu 26:37-39) Tsono pomwe iye akhapemba, anyakupfunza wacewo adayamba kugona. Pomwe adadzawagumana akugona, Jezu adawauza pomwe kuti: “Pitirizani kukhala mudapenya ndipo mbapembani nthawe zentse.” (Werengani Mateu 26:40, 41.) Jezu adazindikira kuti anyakupfunzawo akhadasunama ndipo akhadaneta ndipopa mwakudeka mtima, iye adalewa kuti: “Thupi ndakutepa.” Jezu adayenda pomwe kukapemba kawiri, ndipo pomwe akhabwerera akhagumana anyakupfunza wace akugona basi m’mbuto mwakupemba.—Mateu 26:42-45.

Kodi mungambapambule nthawe kuti mupembe pomwe mulibe kuneta? (Onani ndime 12)

12. Kodi n’ciyani comwe tin’funika kucita nthawe zinango tikambabzibva kuti tin’kwanisa lini kupemba thangwe rakuti tidasunama ayai tidaneta?

12Mbanyang’anani nthawe yabwino. Ifepano nthawe zinango tingabzibve kuti tidasunama ayai tidaneta ndipo tin’kwanisa lini kupemba. Penu bzimwebzi bzidakucitikiranimbo kale, dziwani kuti muli lini mwekha. Kodi n’ciyani comwe mungacite? Wanthu winango omwe akhadazolowera kupemba kwa Yahova kuphampha kwa ntsiku, adawona kuti mpsabwino kwene-kwene kumbapambula nthawe pomwe kukanati kudoka kuti ambapembe thangwe ambakhala alibe kuneta. Ndipo winango ambawona kuti kucita kukhala ayai kucita kugodama pa kupemba kumbawathandiza kwene-kwene. Tsono tanimbo imwepo, kodi mumbabzibva kuti mun’kwanisa lini kupemba thangwe rakuti muna thupo ayai mudaneta? Muuzeni Yahova momwe mukubvera. Ndipo tsimikizani kuti Baba wathu wa ntsisi Yahova an’dzakutetekerani.—Salimo 139:4.

Kodi mungambatcenkhe kutawira mensaje ayai kutawira munthu akakuligalirini pa mitsonkhano? (Onani ndime 13-14)

13. Kodi mitcini ya nzeru ingaticeukise tani pomwe tikupemba, tikupfunza ayai pomwe tiri pa mitsonkhano?

13Tcenkhani kuceukisidwa pomwe mukupfunza. Ni mpembo lini okha omwe ungatithandize kupitiriza kukhala pa uxamwali bwakulimba na Yahova. Kupfunza Fala la Mulungu na kugumanika pa mitsonkhano ya gwere kungatithandizembo kukhala pa uxamwali bwakulimba na Mulungu. Kodi pana cinthu cinango comwe mungacite kuti muphatise bwino basa nthawe yanu yakupfunza na nthawe yomwe muli pa mitsonkhano ya gwere? Bzibvunzeni kuti: ‘Kodi n’ciyani comwe cinganditazise kukhala tceru pa mitsonkhano ayai pomwe ndikucita pfunziro la pandekha?’ Kodi kungakhale kupfuwiridwa mtedwe, kutambira mensanje ayai kutambira bzinthu bzinango pa mitcini yathu ya nzeru? Wanthu azinji ntsiku zino anayo mitcini imweyi yomwe njakufunika kwene-kwene. Kafukufuku munango ambalewa kuti bzingakhale bzakunesa kukhala tceru pomwe mtedwe wathu uli pafupi. Mdziwi munango adalewa kuti: “Mukakhala mukucita cinthu mumbakhala lini tceru thangwe rakuti nzeru zanu zimbakhala ziri pa mtedwe.” Pomwe ikanati kuyamba mitsonkhano ya cigawo ayai ya dera timbauzidwa kuti tithimise ayai tinyamalise mitcini yathu kuti ileke kuceukisa winango. Kodi tingacitembo lini bzibodzi-bodzi pomwe tiri tekha kuti mitcini yanthu ya nzeru ileke kuticeukisa pomwe tikucita mpembo, tikupfunza na pomwe tiri pa mitsokhano?

14. Mwakubverana na Afilipi 4:6, 7, kodi Yahova angatithandize tani kukhala tceru?

14Kumbirani Yahova kuti akuthandizeni kukhala tceru. Mukawona kuti nzeru zanu zikufamba-famba pomwe muli pa mitsonkhano ayai pomwe mukupfunza, kumbirani Yahova kuti akuthandizeni kukhala tceru. Bzingakhale bzakunesa kukhala tceru pa bzinthu bzauzimu pomwe tidasunama ayai tina thupo, koma kukhala tceruko n’kwakufunika. Pembani kuti Yahova akupaseni mtendere omwe umbakhotcerera sikuti mtima wanu okha koma na “makumbukidwe yanu.”—Werengani Afilipi 4:6, 7.

TIMBAGUMANA PHINDU TIKAMBAPEMBA, KUPFUNZA NA KUGUMANIKA PA MITSONKHANO

15. Kodi mun’dzagumana phindu liponi mukambamala nthawe izinji mukucita bza Yahova?

15 Imwepo mun’dzagumana phindu likulu kwene-kwene mukambakhala na nthawe ya kulewalewa, kutetekera na kukumbukira bza Yahova. Mwa njira iponi? Yakuyamba, imwepo mun’dzasankhula bzinthu mwa nzeru. Bibliya limbatitsimikizira kuti: “Omwe an’famba na wanthu wanzeru, an’dzakhalambo wanzeru.” (Mimwani 13:20) Tenepo, mukambamala nthawe izinji mukupfunza bza Yahova, omwe ni munthu wanzeru kwene-kwene, imwepo mun’dzakhalambo wanzeru. Imwepo mun’dzadziwa bzomwe mungacite kuti iye akomedwe na bzomwe mungatcenkhe kucita kuti muleke kumukalipisa.

16. Kodi kupfunza bza Yahova kungatithandize tani kukhala mpfunzisi wabwino?

16 Yaciwiri, imwepo mun’dzakhala mpfunzisi wabwino. Pomwe tikupfunza Bibliya na munthu cakulinga cathu cikulu cimbakhala kuthandiza munthuyo kukhala pa uxamwali bwakulimba na Yahova. Ifepano tikambapemba kwene-kwene kwa Yahova lufoyi lathu kwa iye lin’dzathimizirika ndipo tin’dzakhala wakukonzeka kupfunzisa nyakupfunza wathu kuti ambamufunembo. Bzimwebzi ni bzomwe Jezu akhacita. Iye adalatiza kwa anyakupfunza wace kuti Yahova n’gwa lufoyi kwene-kwene, bzomwe bzidacitisambo anyakupfunzawo kufuna Yahova.—Juwau 17:25, 26.

17. Kodi mpembo na pfunziro lapatekha bzingalimbise tani cikhulupiro cathu?

17 Yacitatu, cikhulupiro canu cin’dzalimba. Kumbukirani pa nthawe yomwe mudakumbira Yahova kuti akutsogolereni, akuthandizeni na kukutsangalazani. Nthawe zentse pomwe iye akhatawira mipembo yomwe mukhacita, cikhulupiro canu cikhalimba. (1 Juwau 5:15) N’ciyani cinango comwe cingalimbise cikhulupiro canu? Ni pfunziro lapamwekha, thangwe “munthu ambakhala na cikhulupiro pokha-pokha akabva fala.” (Aroma 10:17) Tenepo, kuti tikhale na cikukhulupiro cakulimba pambafunika bzizinji sikuti kundodziwa bzinthu pakulewa bza Mulungu. Kodi n’ciyani cinango comwe tin’funika kucita?

18. Thangwe ranyi mpsakufunika kumbakumbukira? Fotokozani.

18 Ifepano tin’funika kumbakumbukira bzomwe tikupfunza. Mbatiwoneni bzomwe bzidacitikira nyakunemba Salimo 77. Iye akhadasunama thangwe ra kukumbuka kuti iye na Ajirayeri anzace akhabvumidwa lini na Yahova. Makumbukidwe yamweya yakhamusayisa tulo. (Mavesi 2-8) Kodi iye adacita ciyani? Iye adauza Yahova kuti: “Nin’dzakumbukira pa mabasa yanu yentse ndipo nin’dzakumbukirambo bzicito bzanu.” (Vesi 12) N’cadidi kuti nyakunemba salimoyi akhadziwa bzinthu bzizinji bzomwe Yahova akhadacitira kale wanthu wace m’mbuyomu, tsono thangwe ra thupo, iye adakumbuka kuti: “Kodi Mulungu wayebwa kulatiza kudeka mtima kwace ayai kodi ukali bwace bwamucitisa kuleka kutibvera ntsisi?” (Vesi 9) Nyakunemba salimoyi adakumbukira mabasa ya Yahova, kudeka mtima kwace na ntsisi zomwe iye adalatiza m’mbuyomu kwa wanthu wace. (Vesi 11) N’ciyani cidacitika? Nyakunemba salimoyi adatsimikizira kuti Yahova an’dzasiya lini wanthu wace. (Vesi 15) Mwa njira ibodzi-bodziyi, cikhulupiro canu cin’dzalimba mukambakumbukira momwe Yahova adathandizira wanthu wace na momwe iye adakuthandiziranimbo kale m’mbuyomu.

19. Kodi ni phindu linango liponi lomwe tin’dzagumana tikambakhala na nthawe ya kupemba, kupfunza na kugumanika pa mitsonkhano?

19 Yacinai, yomwe njakufunika kwene, lufoyi lanu kwa Yahova lin’dzathimizirika. Kuposa khalidwe liri lentse, lufoyi lin’dzaticitisa kubvera Yahova, kucita ciri-centse kuti timukondwese na kupirira mabvuto yentse yomwe timbagumana nayo. (Mateu 22:37-39; 1 Akolinto 13:4, 7; 1 Juwau 5:3) Palibe cinthu cakufunika kwene-kwene kuposa kukhala pa uxamwali bwakulimba na Yahova!—Salimo 63:1-8.

20. Kodi mungacite tani kuti mukhale na nthawe ya kupemba, kupfunza na kumbakumbukira?

20 Kumbukirani kuti kupemba, kupfunza na kukumbukira bzimbacita mbali ya kunamata kwathu. Ninga Jezu, mbanyang’anani nthawe na mbuto yakuderekha kuti mumbapembe, kupfunza na kukumbukira. Cosani bzinthu bzomwe bzimbakuceukisani. Mbakumbirani Yahova kuti akuthandizeni kumbakhala tceru pomwe mukucita bzinthu bzauzimu. Imwepo mukaphatisa bwino basa nthawe yanu tsapano lino, Yahova an’dzakusimbani na moyo wakusaya kumala mu dziko lipsa la Mulungu.—Marko 4:24.

NYIMBO 28 Kukhala Xamwali wa Yahova

^ ndi. 5 Yahova ni Xamwali wathu wabwino kwene-kwene. Timbawona kuti uxamwali bomwe tinabo na iye n’bwakufunika ndipo timbafuna kumudziwa bwino. Pambatenga nthawe kuti tidziwe bwino munthu. Mpsibodzi-bodzimbo na ifepano penu tikufuna kupitiriza kukhala pa uxamwali bwakulimba na Yahova. Timbakhala na bzinthu bzizinji bzakucita ntsiku zentse, tsono tingakwanise tani kukhala na nthawe yakuti tikulise uxamwali bwathu na Baba wathu wakudzulu, ndipo tin’dzagumana phindu liponi tikacita bzimwebzi?