Bzimogeni bzinthu bzimwebzi

Ndokoni pa mbuto ya misolo ya nkhani

NKHANI YAKUPFUNZA 24

Yahova Ambalekerera na Mtima Wentse

Yahova Ambalekerera na Mtima Wentse

“Imwe Yahova, ndimwe wabwino ndipo ndimwe wakukonzeka kulekerera; mudadzala na lufoyi lacadidi kuna wentsene omwe akukucemerani.” — SALIMO 86:5.

NYIMBO 42 Mpembo Wangu kwa Yahova

BZOMWE TIN’PFUNZA *

1. Kodi bzomwe Mambo Salomau adanemba pa Mpalizi 7:20 bzikutipfunzisa ciyani?

 MAMBO Salomau adanemba kuti: “Palibe munthu wakulungama pa dziko la pantsi omwe nthawe zentse ambacita bzabwino bzokha-bzokha acisaya kuphonya.” (Mpalizi 7:20) Mafala yamweya ngacadidi! Tentsenefe timbaphonya. (1 Juwau 1:8) Ndipopa timbafunika kulekereredwa na Mulungu pabodzi na anzathu.

2. Kodi mumbabva tani xamwali wanu wapamtima akakulekererani?

2 Pinango-pentse imwepo mukukumbukira pomwe mudaphonyera xamwali wanu wapamtima. Imwepo mukhafuna kuti mukhale naye pomwe pa uxamwali, ndipopa mudamukumbira kuti akulekerereni. Kodi mudabva tani pomwe xamwali wanuyo adakulekererani? Imwepo mudapepukidwa ndipo mudakomedwa kwene-kwene. Ndibzo lini?

3. Kodi mu nkhani ino tin’tawira mibvunzo iponi?

3 Ifepano tikufuna kuti Yahova akhale xamwali wathu wapamtima. Tsono, pakuti ndife wakuperewera, nthawe zinango tingalewe ayai kucita bzinthu bzomwe iye angakomedwe lini nabzo. Bzimwebzi bzikacitika, thangwe ranyi tin’funika kukhulupira kuti Yahova ngwakukonzeka kutilekerera? Kodi pana kusiyana kuponi pakati pa kulekerera komwe Yahova ambaticitira na kulekerera komwe ifepano timbacitira anzathu? Ndipo, ni wanthu aponi omwe Yahova ambawalekerera?

YAHOVA NGWAKUKONZEKA KULEKERERA

4. Thangwe ranyi tin’funika kukhulupira kuti Yahova ngwakukonzeka kulekerera?

4 Bibliya limbatiuza kuti Yahova ngwakukonzeka kutilekerera. Pomwe Yahova adawonekera kwa Mozeji pa Phiri la Sinai, mwakuphatisa basa anjo, iye adalewa kuti: “Yahova, Yahova, Mulungu wantsisi ndipo ambafulumiza lini kukalipa; iye ngwakudzala na lufoyi lacadidi pabodzi na cadidi, ambalatiza lufoyi lacadidi kwa mibadwo bzulu-na-bzulu, acilekerera bzakuphonya na pikado.” (Kufuluka 34:6, 7) Yahova ni Mulungu wabwino na wakudeka mtima omwe nthawe zentse ngwakukonzeka kulekerera munthu omwe wacita pikado akakungula na mtima wentse.  —  Nehemiya 9:17; Salimo 86:15.

Yahova ambadziwa bzentse bzomwe bzidaticitikira pa moyo wathu (Onani ndime 5)

5. Kodi n’ciyani comwe Yahova ambacitira wanthu thangwe ra kuwadziwa bwino? (Salimo 103:13, 14)

5 Yahova ambatidziwa bwino-bwino thangwe ndiye omwe adatilenga. Mpsabwino kudziwa kuti Yahova ambadziwa bwino-bwino momwe munthu ali-wentse pa dziko la pantsi pano adakonzedwera. (Salimo 139:15-17) Ndipopa iye ambakwanisa kuwona bzentse bzomwe timbaphonya thangwe ra pikado yomwe tidatambira kucokera kwa abereki wathu. Iye ambadziwa bzomwe bzidacitika pa moyo wathu ndipo ambadziwambo kuti bzimwebzi bzidacinja tani unthu bwathu. Kodi kudziwa bzimwebzi kumbacitisa kuti Yahova aticitire ciyani? Bzimwebzi bzimbamucitisa kuti ambatibvere ntsisi tikamuphonyera.  —  Salimo 78:39; werengani Salimo 103:13, 14.

6. Kodi Yahova adalatiza tani kuti ambafunisisa kutilekerera?

6 Yahova adalatiza kuti ambafunisisa kutilekerera. Iye ambadziwa kuti bzomwe Adamu adacita, bzidacitisa kuti tentsenefe tikhale na pikado ndipo timbafe. (Aroma 5:12) Palibe bzomwe ifepano tingadacita kuti tibzipulumuse tekha na kupulumusambo anzathu ku mabvuto yamweya. (Salimo 49:7-9) Tsono, Mulungu wathu walufoyi adatilatiza ntsisi mwa kunyang’ana njira kuti atipulumuse. Kodi n’ciyani comwe iye adacita? Pa Juwau 3:16 pambalewa kuti Yahova adatuma Mwana wace wakubadwa-yekha kuti adzatifere. (Mateu 20:28; Aroma 5:19) Jezu adabonera acifa kuti apulumuse munthu ali-wentse omwe animukhulupira. (Ahebereu 2:9) Yahova adawawidwa kwene-kwene pomwe adawona Mwana wace akubonera acifa infa yakupasa manyazi! Ndipopa tikutsimikizira kuti iye ambafuna kutilekerera thangwe bzingadakhala kuti ambafuna lini, angadalekerera lini kuti Mwanace afe.

7. Kodi ni nkhani ziponi za m’Bibliya zomwe zimbafotokoza bza wanthu omwe Yahova adawalekerera na mtima wentse?

7 M’Bibliya muna nkhani zizinji za wanthu omwe Yahova adawalekerera. (Aefezo 4:32) Kodi ni wanthu aponi omwe imwepo mukuwakumbukirambo? Pinango mwakumbukira Mambo Manase. Mambo umweyu akhali wakuipa kwene-kwene ndipo adacita bzinthu bzizinji bzakuipa. Iye adanamata mirungu yakunama ndipo akhauza wanthu kuti acitembo bzibodzi-bodzibzi. Iye adapha wana wace aciwapereka ntsembe kwa mirungu yakunama. Ndipo adacita pomwe bzinthu bzinango bzizinji kuposa bzimwebzi. Iye adaikha cifanikiso ca mulungu wakunama mu templo yakucena ya Yahova. Pakulewa bza iye, Bibliya limbati: “Iye adacita bzinthu bzakuipa bzizinji kwene-kwene bzomwe Yahova adanyantsidwa nabzo.” (2 Nkhani 33:2-7) Tsono pomwe Manase adakungula na mtima wentse, Yahova adamulekerera. Ndipo mpaka Yahovayo adamuikha pomwe kukhala mambo. (2 Nkhani 33:12, 13) Pinango mwakumbukira pomwe bza Mambo Davide. Iye adacita pikado zikulu kwene-kwene; adacita upombo na mkazi wa mwenekaciro, ndipo kuti abise bzimwebzi, adapheseratu bayaceyo. Pomwe Davide adakungula na mtima wentse acizindikira kuphonya kwaceko, Yahova adamulekererambo. (2 Samuweri 12:9, 10, 13, 14) Nkhani zimwezi zikutithandiza kubvesesa kuti Yahova ngwakukonzeka kutilekerera. Tsono kulekerera kwa Yahova kudasiyana na kulekerera komwe wanthu ambacita. Kodi kudasiyana tani? Mu ndime zikubwerazi tiniwona bzimwebzi.

KULEKERERA KWA YAHOVA KUDASIYANA NA KWA WANTHU

8. Kodi n’ciyani comwe Yahova ambakwanisa kucita pakukhala Muyeruzi wabwino mu cilengedwe centse?

8 Yahova ni “Muyeruzi wa dziko lentse la pantsi.” (Ciyambo 18:25) Muyeruzi wabwino ngule omwe ambadziwa na kubvesesa malamulo yentse. Yahova ni Muyeruzi umweyu thangwe ambadziwa malamulo yentse ndipo ndiye omwe adatipasa malamuloyo. (Zaiya 33:22) Palibe munthu omwe angapose Yahova pa nkhani ya kudziwa cabwino na cakuipa. Kodi n’ciyani cinango comwe muyeruzi wabwino an’funika kucita? Pomwe iye akanati kutonga nkhani, cakuyamba an’funika kubvesesa bwino nkhani yomwe an’funa kutongayo. Yahova ndiye yekha omwe ambadziwa bwino nkhani iri-yentse pomwe akanati kuitonga, ndipopa ndiye yekha omwe an’themera kutonga nkhani.

9. Kodi n’ciyani comwe Yahova ambakumbukira akafuna kuwona penu angalekerere munthu ayai ne?

9 Tawona kuti Yahova adasiyana na ayeruzi omwe ni wanthu thangwe ambadziwa bzentse bza nkhani yomwe an’funa kuitonga. (Ciyambo 18:20, 21; Salimo 90:8) Iye ambatonga lini mwakubverana na bzomwe wanthu awona ayai kubva. Iye ambabvesesa bwino bzomwe munthu acita, bzomwe bzamucitisa kuti acite cinthuco, komwe adakulira na momwe bzinthu bziriri komwe ambakhala. Ndipo Yahova ambadziwambo bzomwe bziri mu mtima mwa munthu. Iye ambadziwa penu munthuyo acita pikadoyo utowa ayai ne. Palibe cinthu comwe cingabisike kwa Yahova. (Ahebereu 4:13) Ndipopa Yahova akawona kuti bziri bwino kulekerera munthu, bzin’funa kulewa kuti iye wabvesesa nkhaniyo ndipo akuwona kuti munthuyo an’themeradi kulekereredwa.

Yahova ni Mulungu wakulungama na wakusaya tsankhulo. Ndipo palibe munthu omwe angamupase bobobo (Onani ndime 10)

10. Thangwe ranyi tingalewe kuti katongedwe ka Yahova nthawe zentse n’kakulungama? (Bzakutonga 32:4)

10 Katongedwe ka Yahova nthawe zentse n’kakulungama. Iye alibe tsankhulo, ndipo ambacita lini kuwona nkhope kuti alekerere munthu. Iye ambalekerera lini munthu thangwe rakuti adadala, ngwakubvekera ayai thangwe rakuti ambadziwa bzinthu kwene-kwene. (1 Samuweri 16:7; Tiyago 2:1-4) Palibe munthu omwe angapase Yahova bobobo ayai kumungingimiza kuti atonge munthu mwakusiyana na momwe iye akhafuna kutongera. (2 Nkhani 19:7) Iye ambatonga lini munthu thangwe rakuti wakalipa na bzomwe munthuyo acita. (Kufuluka 34:7) Yahova ambabvesesa bzinthu ndipo ambakwanisa kudziwa bzomwe bziri mu mtima mwa munthu, ndipopa ngwakuthemera kutonga wanthu kuposa muyeruzi ali-wentse.  —  Werengani Bzakutonga 32:4.

11. Kodi kulekerera komwe Yahova ambacita kumbasiyana tani na kwa wanthu?

11 Anembi wa Bzinembo bza Cihebereu adazindikira kuti kulekerera kwa Yahova n’kwakusiyana na kwa wanthu. Ndipopa pomwe iwo akhanemba Bibliya, adaphatisa basa fala la Cihebereu lakulatiza kusiyana kumweku. Bukhu linango lidalewa kuti “falalo lidandophatisidwa basa pakufotokoza kulekerera komwe Mulungu ambakucita kuna wanthu. Fala limweri limbaphatisidwa lini basa pakufotokoza kulekerera komwe wanthu ambacitirana okha-okha.” Yahova ndiye yekha omwe ambakwanisa kulekerera munthu omwe wacita pikado akakungula na mtima wentse. Kodi n’ciyani cimbacitika Yahova akatilekerera?

12-13. (a) Kodi munthu ambabva tani akalekereredwa na Yahova? (b) Kodi n’ciyani comwe Yahova ambacita akalekerera munthu?

12 Ifepano tikacita pikado, Yahova angatilekerere. Ndipo tikabvuma kuti Yahova watilekerera, timbapepukidwa ndipo timbatsangalazidwa mu mtima wathu. Ifepano timbabzibva tenepo tikakhala kuti talekereredwa na “Yahova.” (Mabasa 3:19) Yahova akatilekerera, ambaticitisa kuti tikhale pomwe pa uxamwali na iye ndipo timbakhala ninga kuti tikhalibe na kuphonyako.

13 Yahova akatilekerera, iye an’dzatimanga lini pomwe mulandu ayai kutilanga thangwe ra pikado zomwe tacita. (Zaiya 43:25; Jeremiya 31:34) Iye akatilekerera bzimbakhala ninga kuti wataya pikado zathu kutali “ninga [momwe] kumabvadzuwa kuliri kutali na kumadokero.” * (Salimo 103:12) Tikakumbukira kutilekerera komwe Yahova ambacita, ifepano timbatenda kwene-kwene. (Salimo 130:4) Tsono, kodi mbani omwe angalekereredwe na Yahova?

MBANI OMWE ANGALEKEREREDWE NA YAHOVA?

14. Kodi n’ciyani comwe cimbacitisa Yahova kulekerera ayai kusaya kulekerera munthu?

14 Ifepano tawona kuti Yahova ambalekerera munthu sikuti thangwe rakuti pikado yaceyo njing’ono ayai njikulu. Ndipo tawonambo kuti Yahova ni Mulengi wathu, Nyakutipasa malamulo na Muyeruzi wathu, ndipo bzimwebzi ndibzo bzimbamucitisa kuti awone penu angalekerere munthu omwe wacita pikado ayai ne. Tsono n’ciyani comwe Yahova ambawona kuti afune kulekerera munthu omwe wacita pikado?

15. Kodi n’cinthu ciponi comwe Yahova ambakumbukira akafuna kuwona penu angalekerere munthu? (Luka 12:47, 48)

15 Cinthu cibodzi comwe Yahova ambakumbukira kuti awone penu angalekerere ayai ne munthu omwe wacita pikado, ndico kuwona penu munthuyo akudziwa kuti bzomwe wacitabzo mpsakuphonyeka. Jezu adabvekesa nfundo imweyi pa Luka 12:47, 48. (Werengani.) Munthu omwe ambacita kukonzekera kuti acite bzinthu bzomwe iye akudziwa kuti Mulungu ambaletsa, ambakhala akucita pikado ikulu kwene-kwene. Munthu umweyu ali pa ngozi thangwe angalekereredwe lini na Yahova. (Marko 3:29; Juwau 9:41) Tsono nthawe zinango ifepano tingacite bzinthu bzakuphonyeka bzomwe tiribe kukonzekera, koma ticidziwa kuti bzomwe tacitabzo mpsakuphonyeka. Penu n’tenepo, kodi tingadikhirire kulekereredwa? Inde! Thangwe ranyi tikulewa tenepo? Bwerani tiwone cinthu cinango comwe Yahova ambacikumbukira kuti awone penu angalekerere munthu.

Ifepano tikakungula na mtima wentse, tingakhulupire kuti Yahova an’dzatilekerera (Onani ndime 16-17)

16. Kodi kukungula kumbathandauza ciyani, ndipo thangwe ranyi n’kwakufunika kuti tilekereredwe na Yahova?

16 Cinthu cinango comwe Yahova ambakumbukira ndico kuwona penu munthu omwe wacita pikadoyo wakunguladi na mtima wentse. Kodi kukungula kumbathandauza ciyani? Kukungula kumbathandauza “kucinja nzeru na makhalidwe yathu.” Munthu omwe wakungula ambakhumbula na kusunama thangwe ra bzinthu bzakuipa bzomwe wacita. Ndipo bzimbamuwawambo akakumbukira kuti watazira kucita bzinthu bzabwino. Iye ambandosunama lini thangwe ra bzinthu bzakuipa bzomwe wacita, koma ambasunamambo akakumbukira bzinthu bzomwe bzamucitisa kufika pakucita pikado. Talewa kuti Mambo Manase na Davide adacita pikado zikulu kwene-kwene; tsono Yahova adawalekerera thangwe rakuti iwo adakungula na mtima wawo wentse. (1 Wamambo 14:8) Bzimwebzi bzikutipfunzisa kuti Yahova ngwakukonzeka kutilekerera. Koma iye angacite bzimwebzi akawona kuti takunguladi na mtima wathu wentse. Tsono kundokhumbula thangwe ra bzomwe tacita kulibe kukwana kuti Yahova atilekerere. Pana cinthu cinango comwe tin’funika kucita. * Kodi cinthu cimweco n’ciponi?

17. Kodi kucinja kumbathandauza ciyani, ndipo thangwe ranyi n’kwakufunika kuti titcenkhe pikado zomwe tidacita m’mbuyo? (Zaiya 55:7)

17 Kucinja ni cinthu cinango cakufunika kwene-kwene comwe Yahova ambakumbukira. Kodi kucinja kumbathandauza ciyani? Kucinja kumbathandauza ‘kuzungunuka’ ayai kubwerera. Kuti munthu alatize kuti wacinja, iye an’funika kusiya makhalidwe yace yakuipa aciyamba kufamba mu njira ya Yahova. (Werengani Zaiya 55:7.) Munthuyo an’funika kucinja nzeru zace kuti ayambe kutsogoleredwa na nzeru za Yahova. (Aroma 12:2; Aefezo 4:23) Iye an’funika kucita ciri-centse kuti asiye moyo wace wakale-kale, bzicito cace na makumbukidwe yace. (Akolose 3:7-10) Tsono kuti Yahova atilekerere, pana cinthu cinango cakufunika kwene-kwene comwe tin’funika kucita. Kodi cinthuco n’ciponi? Ndico kukhulupira ntsembe ya cakulombolera ya Kristu. Yahova ambaphatisa basa ntsembeyi kuti atilekerere akawona kuti tikucita nyongo kuti ticinje makhalidwe yathu na moyo wathu.—  1 Juwau 1:7.

KHULUPIRANI KUTI YAHOVA AMBALEKERERA

18. Kodi tapfunza ciyani pa nkhani ya kulekerera kwa Yahova?

18 Bwerani tibwerezere nfundo zikulu-zikulu zomwe tapfunza mu nkhani yathuyi. Mu nkhaniyi tapfunza kuti Yahova ni munthu omwe ambadziwa kulekerera m’cilengedwe centse. Thangwe ranyi tikulewa bzimwebzi? Cakuyamba, iye ngwakukonzeka kulekerera. Caciwiri, iye ambatidziwa bwino-bwino. Iye ambadziwa momwe moyo wathu uliri, ndipopa ndiye yekha omwe ambakwanisa kudziwa penu takunguladi na mtima wentse ayai ne. Ndipo cacitatu, Yahova akatilekerera, iye ambapfudza pikado zathu mwakuti bzimbakhala ninga kuti tikhalibe na kundophonyako. Bzimwebzi bzimbaticitisa kubva bwino mu mtima mwathu ndipo bzimbaticitisambo kukhala pomwe pa uxamwali na iye.

19. Thangwe ranyi tingakhale wakukondwa napo kuti ndife wakuperewera ndipo tingapitirize kuphonya?

19 Tsono ifepano tin’dzapitiriza kucita pikado, thangwe ndife wakuperewera. Bzimwebzi bzikacitika, comwe cingatithandize ndico kukumbukira mafala yomwe yali mu bukhu la Estudo Perspicaz das Escrituras, Volume 1, tsamba 210, yomwe yambati: “Yahova ngwantsisi ndipo ambadziwa kuti atumiki wace mbakuperewera, iwo an’funika lini kumbakhala adasunama thangwe ra bzomwe ambaphonya, bzomwe bzimbacitika thangwe ra kuperewera kwawo. (Salimo 103:8-14; 130:3) Iwo akacita nyongo yakucita bzinthu bzabwino, angakhale wakukondwa. (Afilipi 4:4-6; 1 Juwau 3:19-22).” Mafala yamweya ngakulimbikisa kwene-kwene!

20. Kodi n’ciyani comwe tin’dzapfunza mu nkhani ikubwerayi?

20 Ifepano timbatenda kwene-kwene Yahova thangwe rakuti ngwakukonzeka kulekerera pikado zathu tikakungula na mtima wentse. Tsono, tingamutewezerembo tani Yahovayo? Ndipo, kodi kulekerera komwe ifepano timbacita kuna anzathu n’kwakundendemerana tani na kwa Yahova? Tsono nthawe zinango kumbasiyana tani? Thangwe ranyi kubvesesa bzimwebzi n’kwakufunika kwene-kwene? Nkhani ikubwerayi in’dzatawira mibvunzo imweyi.

NYIMBO 45 Bzakukumbuka bza Mtima Wangu

^ Bibliya limbatitsimikizira kuti Yahova ngwakukonzeka kulekerera munthu omwe acita pikado akakungula na mtima wentse. Tsono, nthawe zinango tingakumbuke kuti bzingakwanisike lini kuti Yahova atilekerere. Mu nkhani ino, tin’pfunza kuti thangwe ranyi tingatsimikize na mtima wentse kuti Yahova ngwakukonzeka kutilekerera tikakungula na mtima wentse pikado zomwe tacita.

^ KAFOTOKOZEDWE KA MAFALA YANANGO: “Kukungula” ni kucinja nzeru zathu pabodzi na kukhumbula thangwe ra bzinthu bzakuipa bzomwe tacita ayai thangwe rakuti tatazira kucita bzinthu bzabwino. Munthu omwe akungula na mtima wentse ambacinja makhalidwe yace.