Bzimogeni bzinthu bzimwebzi

Ndokoni pa mbuto ya misolo ya nkhani

NKHANI YAKUPFUNZA 13

Phatisani Basa Cirengedwe Kuti Mupfunzise Wana Wanu bza Yahova

Phatisani Basa Cirengedwe Kuti Mupfunzise Wana Wanu bza Yahova

Mbani adalenga bzinthubzi? — ZAIYA 40:26.

NYIMBO 11 Cirengedwe Cimbatumbiza Mulungu

BZOMWE TIN’PFUNZA a

1. Kodi abereki ambafuna kuti wana wawo acite ciyani?

 ABEREKI, ifepano tikudziwa kuti imwepo mumbafuna kuthandiza wana wanu kumudziwa Yahova na kumufuna. Tsono pakuti Mulungu ambawoneka lini, kodi imwepo mungathandize tani wana wanu kuti amuwone ninga Munthu caiye na kukhalambo xamwali wace? — Tiyago 4:8.

2. Kodi abereki angapfunzise tani wana wawo makhalidwe ya Yahova?

2 Cinthu cakufunika comwe cingathandize wana kukhala axamwali wa Yahova ndico kupfunza nawo Bibliya. (2 Timotio 3:14-17) Tsono Bibliyalo limbalatiza kuti pana cinthu cinango comwe wana an’funika kucita kuti amudziwe Yahova. M’bukhu la Mimwani muna mbali ibodzi yomwe imbalatiza pai omwe akukumbusa mwana wace kuti akwanise kuwona makhalidwe yomwe Yahova anayo yomwe yambawonekera mu cirengedwe. (Mimwani 3:19-21) Mu nkhani ino, tiniwona momwe abereki angaphatisire basa cirengedwe kuti athandize wana wawo kupfunza makhalidwe ya Yahova.

PHATISANI BASA CIRENGEDWE KUTI MUPFUNZISE WANA WANU

3. N’ciyani comwe abereki an’funika kucita kuti athandize wana wawo?

3 Bibliya limbalewa kuti ‘makhalidwe ya Mulungu yakusaya kuwoneka yambawonekera kucokera pa bzinthu bzomwe iye adalenga.’ (Aroma 1:20) Abereki, pinango imwepo mumbakomedwa kwene-kwene mukayenda kukazunga na wana wanu. Phatisani basa nthawe imweyi kuti muthandize wana wanuwo kudziwa kuti ‘bzinthu bzomwe Yahova adalenga’ bzimbalatiza kuti iye ana makhalidwe yabwino. Bwerani tiwone bzomwe abereki angapfunze na bzomwe Jezu adacita pomwe akhapfunzisa wanthu.

4. Kodi Jezu adaphatisa tani basa cirengedwe kuti apfunzise anyakupfunza wace? (Luka 12:24, 27-30)

4 Onani momwe Jezu adaphatisira basa cirengedwe pa kupfunzisa. Pa nthawe inango, iye adauza anyakupfunza wace kuti akumbukire bza akhungubwe na maluwa. (Werengani Luka 12:24, 27-30.) Jezu angadafuna angadasankhula kufotokoza bza bzirombo ayai miti, tsono iye adawona kuti bzikhali bwino kufotokoza bza mbalame na maluwa thangwe anyakupfunza wacewo akhabziwona bzinthu bzimwebzi pa nthawe imweyire. Anyakupfunzawo akhakwanisa kuwona akhungubwe akumbuluka na maluwa. Ndokumbukirani kuti mukumuwona Jezu akulata bzinthu bzimwebzi pomwe akhapfunzisa wanthuwo. Pomwe iye adamala kucita bzimwebzi, n’ciyani comwe adacita? Iye adapfunzisa anyakupfunza wace cinthu cakufunika kwene-kwene cakuti Baba wawo wakudzulu ngwabwino ndipo ngwakupasa. Yahova an’dzadyesa na kubvazika atumiki wace wakukhulupirika ninga momwe ambacitira na akhungubwe na maluwa.

5. Kodi ni bzinthu bziponi bza m’cirengedwe bzomwe abereki angabziphatise basa pa kupfunzisa wana wawo bza Yahova?

5 Abereki, mbatewezerani Jezu pomwe mukupfunzisa wana wanu. Pinango imwepo mungauze mwana wanu cinthu cibodzi comwe mumbakomedwa naco comwe Yahova adalenga, ninga bzirombo ayai miti. Pomwe mukucita bzimwebzi, nthawe zentse mbafotokozerani mwana wanuyo kuti bzinthu bzimwebzi bzimbakupfunzisani ciyani pakulewa bza Yahova. Mukamala mungabvunzembo mwana wanuyo kuti akuuzeni cirombo ayai muti omwe iye ambakomedwa naye. Mukafotokoza cinthu comwe cimbamudekera mwana wanuyo, iye an’dzakutetekerani mwatceru.

6. Kodi tikupfunza ciyani na bzomwe mai wace wa Christopher akhacita?

6 Kodi abereki an’funika kuyamba afufudza bzirombo ayai miti yomwe angaphatise basa pa kupfunzisa wana wawo pakulewa bza Yahova? Ne ndibzo lini. Jezu alibe kufotokoza bzinthu bzizinji bza momwe akhungubwe ambagumanira cakudya ayai bza momwe maluwa yambakulira. N’cadidi kuti nthawe zinango wana wanu angafune kudziwa bzizinji pakulewa bza cirengedwe, tsono nthawe zinango kundofotokoza bzinthu bzing’ono-ng’ono ayai mbvunzo mpsakukwanira kuti muthandize mwana wanu kubvesesa bzomwe mukumupfunzisa. Onani bzomwe m’bale munango wakucemeredwa Christopher ambakumbukira pomwe akhali mwana. Iye adati: “Mai wathu akhandolewa mafala yakucepa basi kuti atipfunzise bza cirengedwe. Nthawe zinango tikakhala pafupi na phiri, iwo akhandolewa kuti: ‘Onani kukula na kudeka kwa phiriri! Yahova ngwakudabwisa nandi?’ Ayai nthawe zinango tikakhala pafupi na nyanza, iwo akhandolewa kuti: ‘Onani mabimbiya! Kodi yakulatiza lini kuti Mulungu ana mphanvu?’” Christopher adalewa kuti: “Mafala yakucepaya yakhatipfunzisa bzinthu bzizinji kwene-kwene.”

7. Kodi mungapfunzise tani wana wanu kudziwa bzomwe cirengedwe cikuwapfunzisa bza Yahova?

7 Pomwe wana wanu akukula, imwepo mungawapfunzise kuti ambakwanise kuzindikira okha makhalidwe yabwino yomwe Yahova anayo akambawona cirengedwe. Mungalewe cinthu cibodzi comwe Yahova adalenga ndipo mukamala mungabvunze wana wanuwo kuti: “Kodi bzimwebzi bzikukupfunzisani ciyani pakulewa bza Yahova?” Imwepo mungadabwe mukabva bzomwe wana wanuwo akukumbuka. — Mateu 21:16.

KODI NI PA NTHAWE IPONI POMWE MUNGAPHATISE BASA CIRENGEDWE KUTI MUPFUNZISE WANA WANU?

8. Kodi abereki mu nthawe ya Ajirayeri akhana mwayi uponi pomwe akhacita ulendo “mu mseu”?

8 Abereki mu nthawe ya Ajirayeri akhauzidwa kuti ambapfunzise wana wawo mafala ya Yahova pomwe akufamba “mu mseu.” (Bzakutonga 11:19) Pa nthawe imweyo mu Jirayeri mukhana miseu mizinji. Ndipo m’mphepete mwa miseuyo wanthu akhakwanisa kuwona bzirombo, mbalame na maluwa. Pomwe Ajirayeriwo akhacita ulendo m’miseu imweyi, abereki akhakhala na mwayi wakupfunzisa wana wawo bzinthu bzomwe Yahova adalenga. Mpsibodzi-bodzimbo na abereki ntsiku zino. Imwepo muna mwayi wa kuphatisambo basa cirengedwe pa kupfunzisa wana wanu. Onani momwe abereki winango ambacitira bzimwebzi.

9. Kodi tingapfunze ciyani na bzomwe Punitha na Katya adalewa?

9 Mai winango wakucemeredwa Punitha, omwe ambakhala mu mzinda ukulu ku Índia, adalewa kuti: “Tikayenda kukawona famidya zathu zomwe zimbakhala m’midzi ya kunja, ifepano tikhaphatisa basa mpata uli-wentse omwe tikhakhala nawo kuti tithandize wana wathu kudziwa makhalidwe yabwino yomwe Yahova anayo. Nimbawona kuti wana wangu ambabvesesa bwino nkhani ya cirengedwe ndikakhala ndayenda nawo kumweko kusiyana na akhakhala ali muno mu mzinda.” Abereki, wana wanu an’dzayebwa lini mukayenda nawo kukazunga ku mbuto yabwino. Mpfumakazi Katya, yomwe imbakhala ku Moldova, idalewa kuti: “Inepano ndikadakumbukira bzinthu bzomwe ndidawona pomwe ndidayenda kukazunga na abereki wangu. Nimbatenda kwene-kwene abereki wanguwo thangwe adandipfunzisa kucokera ndiri mwana kumbawona bzinthu bzomwe Yahova adalenga.”

Napo mu mzinda, imwepo mungaphatise basa bzinthu bzomwe Yahova adalenga kuti mupfunzise wana wanu (Onani ndime 10)

10. Kodi abereki angacite ciyani penu an’kwanisa lini kucita ulendo kuti ayende ku midzi ya kunja? (Onani kwadru yakuti “ Bzomwe Bzingathandize Abereki.”)

10 Kodi mungacite ciyani penu mun’kwanisa lini kuyenda ku midzi ya kunja? Amol, omwe ambakhala ku India, adalewa kuti: “Komwe nimbakhala kuno, abereki ambaphata basa nthawe ikulu kwene-kwene ndipo kucita ulendo bwa kuyenda ku midzi ya kunja kungadzonge kobiri zizinji kwene-kwene. Tsono, ifepano tingawone bzomwe Yahova adalenga ticiceza na wana wathu bza makhalidwe ya Yahova tikayenda m’thengo ayai tikakwira pa mtsodzi ya nyumba.” Ndipo mukakhala tceru, napo pa mui panu caipo mungakwanise kuwona bzinthu bzomwe Yahova adalenga ndipo mungawalatize wana wanu bzinthu bzimwebzo. (Salimo 104:24) Imwepo mungawone mbalame, tulombo, miti na bzinthu bzinango. Karina, omwe ambakhala ku Alemanha, adalewa kuti: “Mai wangu ambafuna kwene-kwene mafolori, ndipopa pomwe inepano ndikhali mwana iwo akhambandilatiza mafolori tikakhala tikuzunga.” Abereki, imwepo mungaphatisembo basa mavidiyo na mabukhu mazinji yakulewa bza cirengedwe yomwe gulu lathu limbakonza kuti mupfunzise wana wanu. Bziribe basa komwe mumbakhala, imwepo mungakwanise kuthandiza wana wanu kuwona bzinthu bzomwe Mulungu adalenga. Tsapano, bwerani tiwone makhalidwe ya Yahova yomwe imwepo mungapfunzise wana wanu.

‘MAKHALIDWE YAKUSAYA KUWONEKA YA YAHOVA YAKUWONEKERA’

11. Kodi abereki angathandize tani wana wawo kudziwa kuti Yahova ana lufoyi?

11 Kuti muthandize wana wanu kudziwa kuti Yahova ana lufoyi, mbawalatizani momwe bzirombo bzimbasamalirira wana wawo. (Mateu 23:37) Mungawalatizembo bzinthu bzinango bza m’cirengedwe bzomwe timbakomedwa nabzo. Karina, omwe tamufotokoza ule, adalewa kuti: “Mai wangu akhambandiuza kuti ndiime kuti ndikwanise kuwona momwe mafolori yakhaliri yakudeka na momwe yakhalatizira kuti Yahova ana lufoyi. Mpaka pano ndikadapitiriza kuwona mafolori ndipo nimbakwanisambo kuwona kuti mafolori yadasiyana-siyana. Bzimwebzi bzimbalatiza kuti Mulungu ana lufoyi.”

Imwepo mungafotokoze momwe thupi lathu lidakonzedwera mwakudabwisa kuti mupfunzise wana wanu nzeru za Mulungu (Onani ndime 12)

12. Kodi abereki angathandize tani wana wawo kudziwa kuti Mulungu ana nzeru? (Salimo 139:14) (Onani cithunzi-thunzi.)

12 Thandizani wana wanu kuwona kuti Yahova ngwanzeru. Yahova ngwanzeru kwene-kwene kuposa wanthufe. (Aroma 11:33) Imwepo mungawakumbuse nzeru za Mulungu mwa kuwafotokozera kuti madzi yambasanduka mitambo ndipo mitamboyo imbakhala m’dzaulumu icimbafambafamba. (Djobi 38:36, 37) Imwepo mungawafotokozerembo momwe thupi la munthu lidakonzedwera mwakudabwisa. (Werengani Salimo 139:14.) Onani momwe m’bale munango wakucemeredwa Vladimir adacitira bzimwebzi. Iye adati: “Ntsiku ibodzi mwana wathu wa magole 5 adagwa na njinga yace ndipo adabzipswukula. Pomwe padapita ntsiku zing’ono-ng’ono, cirondaco cidapola. Inepano na mkazangu tidamuuza kuti Yahova adakonza thupi la munthu kuti limbabzipoze lokha. Ndipo tidamuuzambo kuti bzinthu bzomwe wanthu ambakonza bzimbakwanisa lini kucita bzimwebzi. Tidamuuza kuti karo ikacita asidente iyo imbabzikonza lini yokha. Bzimwebzi bzidathandiza mwana wathuyo kubvesesa kuti Yahova ana nzeru.”

13. Kodi abereki angathandize tani wana wawo kudziwa kuti Mulungu ngwamphanvu? (Zaiya 40:26)

13 Yahova akutikumbira kuti tidjigamise maso yathu kudzulu kuti tiwone mphanvu yomwe iye anayo kucokera pa bzinthu bzomwe adalenga. (Werengani Zaiya 40:26.) Imwepo mungauze wana wanu kuti anyang’anise kudzulu ndipo alewe bzomwe akuwona. Mpfumakazi inango ya ku Taiwan yakucemeredwa Tingting, imbakumbukira bzomwe mai wace adacita pomwe iye akhali mwana. Mpfumakaziyo idati: “Ifepano tikhakhala mu mzinda, tsono ntsiku ibodzi mai wangu adanditenga acindiyendesa ku mbuto inango komwe kukhalibe maluju ndipo kumweko ndidakwanisa kuwona kudzulu bwino-bwino. Pa nthawe imweyo inepano ndikhacita thupo kwene-kwene kuti ningadakwanisa lini kupitiriza kukhala wakukhulupirika kwa Yahova thangwe anzangu wa ku xikola akhandipumpsa kuti ndileke kubvera Yahova. Mai wangu akhandiuza kuti ndikumbukire bza mphanvu yomwe Yahova adaphatisa basa kuti akonze nyenyezi zentse ndipo adandikumbusambo kuti Yahova angaphatisembo basa mphanvu zacezo kuti andithandize pa mayezo yomwe ndikhagumana nayo. Kuwona cirengedwe ntsiku imweyire kudandicitisa kufuna kumudziwa bwino Yahova ndipo ndidafunisisa kumutumikira na mtima wangu wentse.”

14. Kodi abereki angaphatise tani basa cirengedwe kuti athandize wana wawo kuwona kuti Yahova ni Mulungu wakukondwa?

14 Bzinthu bzomwe Yahova adalenga bzimbalatiza kuti iye ni Mulungu wakukondwa ndipo ambafuna kuti wanthufe tikhalembo wakukondwa. Masiyentista mazinji yadawona kuti bzirombo bzizinji, kuphatanidzambo mbalame na ntsomba, bzimbasenzeka. (Djobi 40:20) Kodi mudawona kale wana wanu akuseka pomwe akhawona cirombo cikusenzeka? Pinango iwo adaseka pomwe adawona tuwana twa mphaka tukusenzeka bza kumenyana. Mukadzawona pomwe wana wanu akuseka thangwe ra kuwona bzirombo bzikusenzeka, imwepo mungadzaphatise basa mpata umweyo kuti muwakumbuse kuti timbatumikira Mulungu wakukondwa. — 1 Timotio 1:11.

MBAKHALANI NA NTHAWE YA KUWONA CIRENGEDWE PABOBZI NA BANJA LANU

Wana wanu angakhale wakutsudzuka kukufotokozerani bzomwe akukumbuka mukakhala mukuwona nawo bzinthu bza m’cirengedwe (Onani ndime 15)

15. Kodi n’ciyani cingathandize abereki kudziwa bzomwe wana wawo akukumbuka? (Mimwani 20:5) (Onani cithunzi-thunzi.)

15 Nthawe zinango, abereki ambawona kuti mpsakunesa kucitisa wana wawo kuti awafotokozere mabvuto yomwe iwo akugumana nayo. Penu ndibzo bzomwe bzikukucitikirani, imwepo mun’funika kucita ciri-centse kuti mucitise wana wanu kukhala wakutsudzuka kukufotokozerani bzomwe akukumbuka. (Werengani Mimwani 20:5.) Abereki winango ambawona kuti mpsakupusa kucita bzimwebzi akakhala akuwona cirengedwe pabodzi na wana wawo. Thangwe ranyi? Thangwe libodzi ndakuti pa nthawe imweyo iwo ambakhala alibe cinthu cakuwaviringidza. Pai munango wa ku Taiwan wakucemeredwa Masahiko adalewa pomwe thangwe linango. Iye adati: “Tikakhala tikuzunga na wana wathu m’mapiri ayai m’mphepete mwa madzi, iwo ambakhala wakutsudzuka. Pa nthawe imweyi timbawona kuti bzimbakhala bzakupusa kwa ifepano kudziwa bzomwe iwo akukumbuka.” Katya, omwe wafotokozedwa kale ule, adalewa kuti: “Ndikakotoka ku xikola mai wangu akhayenda nande ku mbuto yakudeka. Kumweko inepano ndikhakhala wakutsudzuka kuwafotokozera bzomwe bzandicitikira ku xikola na bzomwe bzikhandicitisa thupo.”

16. Kodi abereki angaphatise tani basa cirengedwe ca Yahova kuti akondwe pabodzi na banja lawo?

16 Banja likambakhala na nthawe ya kuwona cirengedwe ca Yahova pabodzi, iwo ambakhala wakutsudzuka ndipo ambakhala wakubverana. Bzimwebzi bzimbacitisa kuti iwo afunane kwene-kwene. Bibliya limbalewa kuti pana “nthawe yakuseka” na “nthawe yakubzina.” (Mpalizi 3:1, 4) Yahova adakonza mbuto zakudeka pa dziko la pantsi ndipo ifepano tingaphatise basa mbuto zimwezi kuti ticite bzinthu bzomwe timbafuna. Mabanja mazinji yambafuna kuyenda pabodzi kukawona mbuto yomwe ina bzirombo, kukwira mapiri ayai kuyenda pabodzi ku gombe. Wana winango ambakomedwa kwene-kwene kuthamanga-thamanga, kusenzeka, kuwona bzirombo, kutcula mu mkulo ayai mu thawale lomwe lina madzi. Kulewa cadidi, pana bzinthu bzizinji bzomwe Yahova adalenga bzomwe bzimbaticitisa kuti tikhale wakukondwa!

17. Thangwe ranyi abereki an’funika kuthandiza wana wawo kuti ambakomedwe na cirengedwe ca Mulungu?

17 Mu dziko lipsa abereki pabodzi na wana wawo an’dzakondwa na cirengedwe ca Yahova kuposa momwe akukondwera ntsiku zino. Tin’dzagopa lini pomwe bzirombo ndipo ibzo bzin’dzatigopambo lini pomwe. (Zaiya 11:6-9) Ifepano tin’dzakondwa na bzinthu bzomwe Yahova adalenga mpaka muyaya. (Salimo 22:26) Tsono abereki, lekani kudikhirira nthawe imweyo kuti muyambe kupfunzisa wana wanu kuti ambakomedwe na cirengedwe. Imwepo mukaphatisa basa cirengedwe kuti mupfunzise wana wanu bza Yahova, iwo an’dzalewambo mafala ninga yomwe Mambo Davide adalewa, yakuti: “Imwe Yahova, palibe mabasa yomwe yangandendemerane na yanu.” — Salimo 86:8.

NYIMBO 134 Wana ni Mphaso Yakucokera kwa Mulungu

a Abale na mpfumakazi zizinji ambakomedwa kwene-kwene akambakumbukira nthawe yomwe akhambawona bzinthu bzomwe Yahova adalenga pabodzi na abereki wawo. Iwo ambawona kuti abereki wawowo adaphatisa basa nthawe imweyo kuti awapfunzise makhalidwe yabwino yomwe Yahova anayo. Penu imwepo muna wana, kodi mungaphatise tani basa cirengedwe kuti muwapfunzise makhalidwe ya Mulungu? Nkhani ino in’tawira mbvunzo umweyu.