1-2. N’ciyani comwe abereki an’funika kucita wana wawo akawabvunza bzinthu bzomwe timbakhulupira?

 AZINJI wa ifepano tingatawirize kuti kupfunzisa wana ni basa likulu kwene-kwene. Penu ndimwe m’bereki ndipo muna wana ang’ono, tikukutendani thangwe ra nyongo yomwe mumbacita yakupfunzisa wana wanu kuti akhale na cikhulupiro cakulimba na kukondwesa Yahova. (Deuteronomiyo 6:6, 7) Pomwe wana wanuwo akukula, iwo angayambe kucita mibvunzo pa bzomwe timbakhulupira na thangwe lomwe limbaticitisa kuti tibvere mitemo ya m’Bibliya.

² Pinango imwepo mungakumbuke kuti mibvunzo yomwe wana wanu ambakucitani ikulatiza kuti cikhulupiro comwe iwo anaco kwa Mulungu na Bibliya cikucepekera. Tsono pomwe wana akukula, iwo ambafunika kucita mibvunzo kuti atsimikizire kuti bzomwe ambakhulupira mpsacadidi. (1 Akolinto 13:11) Ndipopa lekani kucita thupo akakucitani mibvunzo. Iwo akacita mibvunzo, phatisani basa mpata umweyu kuti muwathandize kukhala wakukhwima mwauzimu.

3. Kodi tin’cezerana ciyani mu nkhani ino?

³ Mu nkhani ino, tiniwona momwe abereki angathandizire wana wawo (1) kudziwa bzomwe angacite kuti atsimikizire kuti bzomwe ambakhulupira mpsacadidi, (2) kubvesesa kuti thangwe ranyi kubvera mitemo ya m’Bibliya n’kwabwino na (3) kuti akhale wakukhwimika kuuza anzawo bzomwe ambakhulupira. Pomwe tikucezerana nfundo zimwezi, tin’dzawona kuti thangwe ranyi mpsabwino kuti wana ambacite mibvunzo ndipo tin’dzacezerana bzinthu bzinango bzomwe bzingapase mpata abereki kuti ambaceze na wana wawo bzomwe timbakhulupira.

THANDIZANI WANA WANU KUTI AMBATSIMIKIZIRE KUTI BZOMWE AMBAKHULUPIRA MPSACADIDI

4. Ni mibvunzo iponi yomwe pinango mwana wanu angakhale nayo, ndipo thangwe ranyi kucita mibvunzoyo n’kwakuphonyeka lini?

⁴ Abereki, wana wanu an’dzakhala lini na cikhulupiro thangwe rakuti imwepo munaco. Pakuti pomwe imwepo mudabadwa mukhakhulupira  lini Yahova, wana wanu ambabadwambo alibe cikhulupiro. Ndipopa pinango iwo angayambe kubzibvunza kuti: ‘Kodi ningatsimikizire tani kuti Mulungu alipodi? Kodi nin’funikadi kukhulupira bzomwe Bibliya limbalewa?’ Kucita mibvunzo imweyi n’kwakuphonyeka lini. Thangwe Bibliya limbatiuza kuti tin’funika kuphatisa basa ‘luso lathu lakukumbuka’ na ‘kuwonesesa bzinthu bzentse.’ (Aroma 12:1; 1 Atesalonika 5:21) Tsono kodi imwepo mungathandize tani wana wanu kuti alimbise cikhulupiro cawo?

5. N’ciyani comwe abereki angacite kuti athandize wana wawo kuti ambakhulupire Bibliya? (Aroma 12:2)

⁵ Thandizani wana wanu kuti ambafufudze kuti atsimikizire kuti bzomwe Bibliya limbapfunzisa mpsacadidi. (Werengani Aroma 12:2.) Wana wanu akacita mibvunzo, phatisani basa mpata umweyu kuti muwapfunzise momwe angagumanire mitawiro mwakuphatisa basa Índice das Publicações da Torre de Vigia na Bukhu Lakufufudzira Nkhani la Mboni za Yahova. Mu bukhu lakufufudzira, pa nkhani yakuti “Bibliya,” pa kamsolo kakuti “Lakucokera kwa Mulungu,” iwo agumane nfundo zomwe zikulatiza kuti Bibliya ni bukhu lini labwino lomwe lidandonembedwa na wanthu, koma ni “mafala ya Mulungu.” (1 Atesalonika 2:13) Iwo angafufudzembo m’mabukhu yathu kuti adziwe bzizinji bza mzinda wa Ninive. Kale-kale wanthu wakupfunza kwene-kwene akhalewa kuti bzomwe Bibliya limbalewa pakulewa bza mzinda wa Ninive mpsakunama thangwe iwo akhakumbuka kuti mzindayo kukhalibe. Tsono mu gole la 1850, anyakufufudza adagumana matere ya mzindayo. Bzimwebzi bzikulatiza kuti Bibliya ndacadidi. (Zefaniya 2:13-15) Mwana wanu akafufudza nkhani yakuti “Kodi Mukhadziwa?” yomwe iri mu Ntsanza ya Mulindiri ya Novembro 2021 an’dzawona momwe kupfudzidwa kwa Ninive kudakwanirisira mapolofesiya ya m’Bibliya. Limbikisani wana wanu kuti ambandendemezere bzomwe ambapfunza m’mabukhu yathu na bzomwe mabukhu manango yakuthembeka yambalewa. Bzimwebzi bzin’dzathandiza wana wanuwo kutsimikizira kuti bzomwe Bibliya limbalewa mpsacadidi.

6. Kodi abereki angathandize tani wana wawo kukhulupira kuti bzomwe Bibliya limbalewa mpsacadidi? Fotokozani. (Onani cithunzi-thunzi.)

⁶ Thandizani wana wanu kuti ambakumbuke kuti thangwe ranyi bzomwe Bibliya limbapfunzisa mpsacadidi. Nyang’anani mpata kuti mumbathandize wana wanu kubvesesa kuti n’thangwe ranyi an’funika kukhulupira Bibliya na Mulungu. Mungagumane mpata umweyu mukambakazunga nawo ku mbuto yakukoyera bzinthu bzakusiyana-siyana yakucemeredwa muzeu ayai ku mbuto yakuwonesera bzinthu bzakusiyana-siyana ku mthambi ya Mboni za Yahova. Mukayenda ku muzeu ayai kuwona bzinthu bza mu muzeumo na pa interneti, imwepo mungalatize wana wanuwo bzinthu bzakale-kale ayai umboni bomwe mungagumane kumweko kuti muwathandize kutsimikizira kuti Bibliya ndacadidi. Kodi wana wanu ambadziwa kuti dzina la Mulungu limbagumanika pa mwala wakale-kale kwene-kwene omwe una magole 3000 wakucemeredwa Pedra Moabita (Mwala wa ku Moabe)? Mwala umweyu uli mu muzeu  mu mzinda wa Paris ku França. Mungawonembo cithunzi-thunzi ca mwalayu ku mbuto yakuwonesera bzinthu ku Likulu la pa Dziko Lentse la Mboni za Yahova ku Warwick, Nova Iorque. Mwala umweyu umbafotokozambo kuti Mambo Mesa wa ku Moabe adapandukira Ajirayeri. Bzimwebzi ndibzo bzomwe Bibliya limbalewa. (2 Amambo 3:4, 5) Mwana wanu akawona na maso yace kuti bzentse bzomwe Bibliya limbalewa mpsacadidi na bzakuthembeka, iye an’dzakhala na cikhulupiro cakulimba. — Ndendemezerani na 2 Nkhani 9:6.

7-8. (a) Kodi bzinthu bzomwe timbawona m’cirengedwe bzimbalatiza ciyani? Fotokozani. (Onani bzithunzi-thunzi.) (b) Kodi ni mbvunzo uponi omwe ungathandize wana wanu kutsimikizira kuti kuna Mulengi?

⁷ Thandizani wana wanu kuti ambakumbukire bzinthu bzakudabwisa bza m’cirengedwe. Mukakhala mukufamba na wana wanu ku mbuto inango yakudeka, athandizeni kuwona bzomwe angapfunze na bzinthu bza m’cirengedwe. Thangwe ranyi? Thangwe bzinthu bzimwebzi bzimbalatiza kuti pana munthu omwe adabzilenga. Imwepo mukawona jirasoli, cibade ca nkhono, masamba ya miti minango pabodzi na mawonekedwe ya migwala ya nzou, mun’dzawona kuti bzimwebzi bzina mawonekedwe yakudabwisa kwene-kwene. Masiyentista yakupfunza bzimwebzi kuyambira kale-kale. a

⁸ Ku xikola, wana wanu an’dzapfunza bzinthu bzizinji bzakudabwisa bza m’cirengedwe. Kumbukirani momwe muti udalengedwera. Pomwe muti ukukula, umbakhala na tsinde. Tsindero limbakhala na mithambi, mithambiyo imbakhala na mithambi yacembo ming’ono-ming’ono. Ndipo mithambi ming’onoyo imbakhalambo na mithambimbo ming’ono-ming’ono kuposambo imweyo. Bzimwebzi bzimbacitika mpaka mutiyo kukhala ukulu. Miti mizinji imbacita bzimwebzi. Tsono mbani omwe adakonza mitiyo kuti imbacite bzimwebzi? Wana wanu akambabzicita mbvunzo ningati umweyu, iwo an’dzakhala na cikhulupiro cakulimba cakuti Yahova ndiye omwe adalenga bzinthu bzentse. (Ahebereu 3:4) Na kupita kwa nthawe, imwepo mun’dzafunika kuthandiza wana wanu kubvesesa kufunika kwa kubvera mitemo ya Mulungu. Imwepo mungacite bzimwebzi mwa kuwabvunza kuti: “Pakuti Mulungu ndiye omwe adatilenga, ukuwona kuti iye ngwakuthemera kutiuza bzomwe tin’funika kucita kuti tikhale wakukondwa?” Imwepo mungamulatize kuti bzomwe mukucezeranabzo bziri m’Bibliya.

THANDIZANI WANA WANU KUWONA KUTI KUBVERA MALAMULO YA YAHOVA N’KWABWINO

9. Thangwe ranyi nthawe zinango wana wanu angacite mibvunzo?

⁹ Nthawe zinango, wana wanu angabzibvunze penu mpsakufunikadi kubvera malamulo ya Yahova. Bzimwebzi bzikacitika, yezerani kudziwa thangwe lomwe lawacitisa kucita mbvunzo umweyo. Iwo angacite mbvunzoyo pinango thangwe rakuti akukhulupira lini bzomwe Bibliya limbalewa ayai thangwe rakuti bzimbawanesa kufotokozera anzawo bzomwe iwo ambakhulupira. Bziribe basa thangwe lomwe lingacitise kuti wana wanu acite mbvunzo,  imwepo mungathandize wana wanu kubvesesa kuti kubvera malamulo ya Yahova n’kwabwino mwakuphatisa basa bukhu lakuti Khalani na Moyo Wakukondwa Mpaka Kale-kale! b

10. Kodi mungathandize tani mwana wanu kumbawona Yahova ninga xamwali wace?

¹⁰ Thandizani wana wanu kuti ambawone kuti kukhala pa uxamwali na Yahova n’cinthu cakufunika kwene-kwene. Pomwe mukupfunza Bibliya na mwana wanu, phatisani basa mibvunzo na bziratizo bzomwe bziri mu bukhu lakuti Khalani na Moyo Wakukondwa Mpaka Kale-kale! kuti mudziwe momwe iye ambaziwonera nkhani zinango. (Mimwani 20:5) Pa msolo 8 pambandendemezera Yahova na xamwali wabwino omwe ambatikumbusa bzinthu bzomwe bzingatikhotcerere na kutibweresera phindu. Pambuyo pa kuwerenga 1 Juwau 5:3, imwepo mungamubvunze mwana wanu kuti: “Pakuti Yahova ni xamwali wabwino, n’ciyani comwe tin’funika kucita akatiuza kuti ticite cinthu?” Kucita mbvunzo umweyu kungathandize mwana wanuyo kuwona kuti Yahova adatipasa malamulo thangwe rakuti ambatifuna. — Zaiya 48:17, 18.

11. Kodi mungathandize tani mwana wanu kubvesesa kuti kubvera malamulo ya Yahova n’kwabwino? (Mimwani 2:10, 11)

¹¹ Cezani na wana wanu bza phindu lomwe timbakhala nalo tikambateweza mitemo ya m’Bibliya. Pomwe mukuwerenga Bibliya ayai kucezerana vesi la ntsiku, onani momwe mitemo ya m’Bibliya yathandizira kale banja lanu. Mungaphatise basa mpata umweyo kuti muthandize wana wanu kuwona phindu lomwe timbakhala nalo tikambaphata basa na nyongo na kumbalewa cadidi nthawe zentse. (Ahebereu 13:18) Imwepo mungacezeranembo momwe kuteweza mitemo ya m’Bibliya kumbakuthandizirani kukhala na thanzi labwino na wakukondwa. (Mimwani 14:29, 30) Kucezerana nfundo zimwezi na wana wanu kun’dzawathandiza kuti ambafune kubvera mitemo ya m’Bibliya. — Werengani Mimwani 2:10, 11.

12. Kodi m’bale munango adathandiza tani mwana wace kuwona phindu lomwe timbakhala nalo tikambabvera mitemo ya m’Bibliya?

¹² M’bale munango wa ku França, wakucemeredwa Steve, adafotokoza momwe iye na mkazace adathandizira mwana wawo Ethan, omwe ana magole 16 kuwona momwe malamulo ya Yahova yambalatizira kuti iye ambatifuna. Iye adati: “Ifepano timbamubvunza kuti: ‘Thangwe ranyi Yahova akufuna kuti tibvere lamulo limweri? Kodi bzimwebzi bzikulatiza tani kuti iye ambatifuna? N’ciyani cingacitike iwepo ukasaya kubvera lamulo limweri?’” Kucita bzimwebzi kudathandiza Ethan kuwona kuti Yahova ambatipasa malamulo kuti bzinthu bzitifambire bwino. M’bale Steve adalewambo kuti: “Cakulinga cathu ni kuthandiza Ethan kuwona kuti malamulo ya Yahova njabwino kuposa malamulo ya wanthu thangwe yambatithandiza kuti tikhale na moyo wabwino.”

13. Kodi abereki angathandize tani wana wawo kuti ambaphatise basa mitemo ya m’Bibliya? Fotokozani.

¹³ Pfunzisani wana wanu kuti ambaphatise basa mitemo ya m’Bibliya. Njira ibodzi yomwe mungacitire bzimwebzo ni pomwe mwana wanu wauzidwa na apfunzisi wace kuti akawerenge bukhu linango la ku xikola ku mui. Bukhulo pinango lingakhale likufotokoza bza wanthu omwe ambacita bzinthu bza upombo, bzaciwembo ayai bzinthu bzinango bzomwe Yahova ambakomedwa lini nabzo. Ndipo lingakhale likufotokoza kuti kucita bzimwebzo n’kuphonyeka lini. Imwepo mungathandize mwana wanuyo kukumbukira momwe Yahova ambawonera wanthu omwe ambacita bzimwebzi. (Mimwani 22:24, 25; 1 Akolinto 15:33; Afilipi 4:8) Kucita bzimwebzo kun’dzathandiza mwana wanuyo kuwona kuti kubvera Yahova n’kwabwino. Ndipo pa nthawe yomwe an’dzakhala akucezerana bza bukhulo ku xikola, iye angadzakhale wakukonzeka kufotokoza bzomwe ambakhulupira.

PFUNZISANI WANA WANU KUTI AMBAFOTOKOZE BZOMWE AMBAKHULUPIRA

14. Kodi ni nkhani iponi yomwe ingakhale yakunesa kwa maswaka kuti afotokozere anzawo, ndipo thangwe ranyi?

¹⁴ Nthawe zinango maswaka yacikristau yambacita mantha kufotokoza bzomwe yambakhulupira.  Pinango iwo angakwanise lini kufotokoza kuti thangwe ranyi ambakhulupira lini kuti bzinthu bzidacita kusanduka. Thangwe ranyi? Thangwe rakuti apfunzisi wawo ambapfunzisa kuti bzinthu bzidacita kusanduka. Penu imwepo muna wana, kodi mungawathandize tani wana wanuwo kutsimikizira kuti bzomwe ambakhulupira mpsacadidi?

15. N’ciyani comwe cingathandize tswaka kutsimikizira kuti bzomwe limbakhulupira mpsacadidi?

¹⁵ Thandizani wana wanu kuti ambatsimikizire kuti bzomwe ambakhulupira mpsacadidi. Wana wanu an’funika lini kucita manyazi thangwe ra kukhulupira kuti kuna Mulengi. (2 Timotio 1:8) Thangwe ranyi? Thangwe napo masiyentista mazinji yambakhulupirambo kuti bzinthu bziribe kundobwera bzokha. Masiyentistaya yambakwanisa kuwona umboni bomwe bumbalatiza kuti pana munthu wanzeru omwe adalenga bzinthu bzentse. Bzimwebzi bzimbawacitisa kuti aleke kumbakhulupira bzomwe maxikola yambapfunzisa bzakuti bzinthu bzidacita kusanduka. Cinthu cinango comwe cingathandize wana wanu kutsimikizira kuti bzomwe ambakhulupira mpsacadidi ndico kuwona bzomwe bzidathandiza abale winango kutsimikizira kuti bzinthu bzidacita kulengedwa. c

16. Kodi abereki angathandize tani wana wawo kuti ambafotokozere anzawo thangwe lomwe limbawacitisa kukhulupira kuti kuna Mulengi? (1 Pedru 3:15) (Onani cithunzi-thunzi.)

¹⁶ Thandizani wana wanu kuti ambafotokozere anzawo thangwe lomwe limbawacitisa kukhulupira kuti bzinthu bzidacita kulengedwa. (Werengani 1 Pedru 3:15.) Mungaceze na mwana wanu nkhani zakusiyana-siyana za msolo wakuti “Zimene Achinyamata Amadzifusa — Kodi Zinthu Zinachita Kulengedwa?” mu jw.org. Patsogolo pace, mwana wanuyo angasankhule nfundo zomwe akuwona kuti zingathandize wanthu winango kukhulupira kuti kuna Mulengi. Ndipo imwepo mungakonzekere naye pabodzi momwe angafotokozere nfundo zimwezi. Thandizani mwana wanuyo kufotokoza mu njira yakusaya kunesa na yakubveseseka mwanzace wa ku xikola akafuna kuceza naye bza nkhaniyo. Mwanzaceyo pinango angalewe kuti: “Ine nimbakhulupira bzomwe nimbawona. Ndikanati kumuwona Mulungu, ndipopa ningakhulupire lini kuti iye alipo.” Mwana wanuyo angatawire kuti: “Tiyezezere kuti iwepo ukufamba m’thengo ndipo ukuwona nyumba. Kodi ungakumbuke kuti nyumbayo idabzimanga yokha? Bzikuwonekeratu kuti iwepo ungatawirize kuti nyumbayo idacita kumangidwa na munthu. Penu nyumba idacita kumangidwa na munthu, tsono tanimbo dzikoli? Bzikuwonekeratu kuti iro lidacita kulengedwa!”

17. Kodi abereki angathandize tani wana wawo kuti ambanyang’ane mipata kuti ambauze winango bzomwe ambakhulupira? Fotokozani momwe mwana wawo angathandizire mwanzace wa ku xikola.

¹⁷ Thandizani wana wanu kuti ambagumane mipata  kuti auze anzawo bza m’Bibliya. (Aroma 10:10) Mungandendemezere nyongo yomwe iwo ambacita kuti auze anzawo bzomwe ambakhulupira na bzomwe munthu omwe akupfunza kuimba viyola ambacita. Pakuyamba munthuyo ambayamba kupfunza kuimba nyimbo zakusaya kunesa. Ndipo na kupita kwa nthawe iye ambadzazerewera kuimbako ndipo ambadzayamba kuimba bwino-bwino. Mwakundendemerana na bzimwebzi, tswaka lacikristau lingayambe kuphatisa basa nkhani zakusaya kunesa kuti lifotokozere anzace bzomwe limbakhulupira. Iye angabvunze mwanzace wa ku xikola kuti: “Kodi iwepo ukudziwa kuti bzinthu bzizinji bzomwe masiyentista yambakonza yambatewezera bza m’cilengedwe? Dikhira ndikulatize vidiyo.” Pambuyo pa kumulatiza vidiyo ya mu nkhani zakusiyana-siyana za msolo wakuti Kodi Zinangochitika Zokha?, iye angabvunze kuti: “Penu masiyentista yambalemekezedwa thangwe ra kukonza bzinthu mwakutewezera bzinthu bza m’cilengedwe, tsono mbani omwe an’funika kulemekezedwa kwene-kwene thangwe ra bzinthu bza m’cirengedwebzi?” Kucita mibvunzo ningati imweyi kungacitise kuti mwanzace wa ku xikolayo afune kudziwa bzizinji.

PITIRIZANI KUTHANDIZA WANA WANU KULIMBISA CIKHULUPIRO CAWO

18. Kodi abereki angathandize tani wana wawo kuti apitirize kulimbisa cikhulupiro cawo kwa Yahova?

¹⁸ Tikukhala mu dziko lomwe wanthu azinji ambakhulupira lini Yahova. (2 Pedru 3:3) Abereki, pomwe mukupfunza na wana wanu, alimbikiseni kuti ambapfunze nkhani zomwe zingawathandize kuti ambakhulupire Fala la Mulungu na kuteweza malamulo ya Yahova. Mbacezani nawo bzinthu bzomwe timbawona m’cilengedwe kuti ambabzikumbukire. Athandizeni kubvesesa mapolofesiya ya m’Bibliya yomwe yadakwanisika kale ndipo mbapembani nawo pabodzi na kuwapemphererambo. Mukacita bzimwebzo, Yahova an’dzakusimbani thangwe ra nyongo yomwe mukucita kuti muthandize wana wanu kuti alimbise cikhulupiro cawo. — 2 Nkhani 15:7.