NKHANI YAKUPFUNZA 41
NYIMBO 13 Kristu ni Ciratizo Cathu
Bzomwe Tingapfunze na Jezu Pomwe Zikhadasala Ntsiku 40 Kuti Abwerere Kudzulu
“Iye adawonekera kwa iwo mu ntsiku zakukwana 40, acimbawauza bza Umambo bwa Mulungu.” — MABASA 1:3.
CAKULINGA CA NKHANIYI
Mu nkhaniyi, tiniwona momwe tingatewezerere bzomwe Jezu adacita pomwe zikhadasala ntsiku 40 kuti abwerere kudzulu.
1-2. Kodi n’ciyani cidacitika pomwe anyakupfunza awiri wa Jezu akhayenda ku Emausi?
IKHALI ntsiku ya 16 Nisani, gole la 33 pomwe Kristu akhadabwera kale. Anyakupfunza wa Jezu akhadasunama kwene-kwene ndipo akhana mantha thangwe ra bzomwe bzikhadacitika. Awiri wa iwo adacoka mu mzinda wa Jeruzalemu ndipo adayenda ku mudzi munango wakucemeredwa Emausi, omwe ukhali pa mtantho wa makilometro 11 kucokera ku Jeruzalemu. Amuna amwewa akhadasunama kwene-kwene thangwe rakuti Jezu omwe iwo akhamutewera, akhadaphedwa. Bzomwe iwo akhadikhirira kuti Jezuyo, omwe akhali Mesiya, angadacita bzikhawoneka ninga kuti bzingadakwanisika lini. Tsono amunawo akhadziwa lini bzomwe bzingadacitika patsogolo pace.
2 Munthu munango omwe iwo akhamudziwa lini adawafenderera aciyamba kufamba nawo pabodzi. Anyakupfunzawo adauza munthuyo kuti akhadasunama kwene-kwene thangwe ra bzomwe bzikhadacitikira Jezu. Munthuyo adayamba kuceza na anyakupfunzawo ndipo macezayo yadacinja moyo wawo. Iye adawafotokozera kuti n’thangwe ranyi Mesiya akhafunika kudzaboneresedwa na kuphedwa “kuyambira bzomwe Mozeji adanemba mpaka bzomwe apolofeta wentse adanemba.” Pomwe adafika ku Emausi, iwo adazindikira kuti munthuyo akhali Jezu omwe Mulungu akhadamulamusa! Ndokumbukirani momwe anyakupfunzawo adakhalira wakukondwa pomwe adadziwa kuti Mesiya akhana moyo! — Luka 24:13-35.
3-4. Kodi cilimbikiso comwe Jezu adapasa anyakupfunza wace cidawathandiza tani, ndipo n’ciyani comwe tin’pfunza mu nkhani ino? (Mabasa 1:3)
3 Jezu adawonekera kwa anyakupfunza wace kazinji-kentse mkati mwa ntsiku 40 zomwe iye adakhala pa dziko la pantsi pano pambuyo pakulamusidwa. (Werengani Mabasa 1:3.) Iye adalimbikisa anyakupfunza wace omwe akhadasunama ndipo akhana mantha. Bzimwebzi bzidacitisa kuti iwo akhale wakukondwa ndipo adakhala wakukhwimika kuti apalizire na kupfunzisa mafala yabwino ya Umambo. a
4 Ifepano tingagumane phindu likulu kwene-kwene tikapfunza bzomwe Jezu adacita mkati mwa ntsiku zimwezi pomwe akhanati kubwerera kudzulu. Mu nkhani ino, tiniwona momwe Jezu adaphatisira basa nthawe yace kuti (1) alimbikise anyakupfunza wace, (2) awathandize kubvesesa Bzinembo na (3) awapfunzise kuti akwanirise maudindo yomwe adawapasa. Pa nfundo iri-yentse yomwe tin’cezerana tiniwona momwe tingatewezerere Jezu.
MBALIMBIKISANI ANZANU
5. Thangwe ranyi anyakupfunza wa Jezu akhafunika kulimbikisidwa?
5 Anyakupfunza wa Jezu akhafunika kulimbikisidwa. Thangwe ranyi? Thangwe winango adasiya nyumba zawo, famidya zawo na malonda yawo kuti atewere Jezu aciphata naye basa nthawe zentse. (Mateu 19:27) Winango akhacitiridwa bzinthu bzakusaya cirungamo thangwe rakuti adasankhula kukhala anyakupfunza wa Jezu. (Juwau 9:22) Anyakupfunza wa Jezuwo adabvuma kucita bzentsenebzi thangwe rakuti akhakhulupira kuti iye ni Mesiya omwe adalewedwa kuti angadabwera pa dziko la pantsi pano. (Mateu 16:16) Tsono pomwe Jezu adaphedwa, iwo adakumbuka kuti bzomwe akhadikhirirabzo bzingadacitika lini.
6. Kodi n’ciyani comwe Jezu adacita pomwe adalamusidwa?
6 Jezu adawona kuti bzikhali bzakubveka kuti anyakupfunza wace akhale wakusunama thangwe ra kufa kwace, ndipo iye akhadziwa kuti kusunamako kukhathandauza lini kuti iwo akhalibe cikhulupiro. Ndipopa pomwe iye adalamusidwa adayambiratu kulimbikisa axamwali wace. Mwa ciratizo, iye adawonekera kwa Mariya Madalena pomwe iye akhalira pa nthutu ya Jezuyo. (Juwau 20:11, 16) Iye adawonekera kwa anyakupfunza awiri omwe afotokozedwa kumayambiriro kwa nkhaniyi ndipo adawonekerambo kwa mpostolo Pedru. (Luka 24:34) Kodi tingapfunze ciyani na ciratizo ca Jezu? Mbatiwoneni bzomwe iye adacita pomwe adawonekera kakuyamba.
7. Mwakubverana na Juwau 20:11-16, kodi Jezu adawona Mariya akucita ciyani ku macibese kwa 16 Nisani, ndipo bzimwebzi bzidamucitisa kuti iye acite ciyani? (Onani cithunzi-thunzi.)
7 Werengani Juwau 20:11-16. Kumacibese-bese kwa ntsiku ya 16 Nisani, akazi winango wakukhulupirika adayenda komwe mtembo wa Jezu ukhadaikhidwa. (Luka 24:1, 10) Bwerani tiwone bzomwe bzidacitikira mkazi m’bodzi wakucemeredwa Mariya Madalena. Pomwe Mariya adafika pa nthutupo adawona kuti pakhalibe cinthu. Iye adathamanga kuyenda kukauza Pedru na Juwau ndipo adawatewera pomwe iwo akhathamanga kuyenda komwe kukhana nthutuko. Pomwe amunawo adatsimikizira kuti nthutuyo ikhalibe cinthu, iwo adabwerera ku mui. Tsono Mariya adasala kumweko akulira. Iye akhadziwa lini kuti Jezu akhamuwona. Jezu adawona misozi ya mkazi wakukhulupirikayu ndipo adamubvera ntsisi. Iye adawonekera kwa Mariya ndipo adacita cinthu kuti amulimbikise. Iye adalewalewa naye ndipo adamupasa basa lakuti akauze abale wace kuti Jezu akhadalamusidwa. — Juwau 20:17, 18.
Tewezerani Jezu mwa kumbakhala tceru kuti muwone omwe adasunama kuti muwathandize (Onani ndime 7)
8. Kodi tingatewezere tani Jezu?
8 Kodi tingatewezere tani Jezu? Ifepano tingalimbikise abale na mpfumakazi zathu kuti apitirize kutumikira Yahova tikambawona mabvuto yomwe akugumana nayo ticilewalewa nawo mwakudeka mtima ninga momwe Jezu adacitira. Onani bzomwe bzidacitikira mpfumakazi yakucemeredwa Jocelyn, yomwe m’bale wace wacikazi adafa na asidente. Iye adati: “Inepano ndidamala minyezi mizinji ndidasunama kwene-kwene.” Tsono m’bale munango na mkazace adacemera mpfumakaziyi kuti iyende ku mui kwawo. Iwo adaitetekera mwakudeka mtima ndipo adaiuza kuti iyo njakufunika kwene-kwene pamaso pa Mulungu. Jocelyn adati: “Inepano ndikhalibe cidikhiro. Ndikhabzibva ninga ndalubzika m’madzi. Tsono Yahova adaphatisa basa m’bale ule na mpfumakazi ire kuti andinule m’madzimo.” Ifepano tingalimbikisembo anzathu tikambawatetekera pomwe iwo akufotokoza bza mu mtima mwawo na kulewalewa nawo mwakudeka mtima na cakulinga cakuti tiwalimbikise kuti apitirize kutumikira Yahova. — Aroma 12:15.
MBATHANDIZANI ANZANU KUBVESESA BZINEMBO
9. Kodi ni bvuto liponi lomwe anyakupfunza wa Jezu akhanalo, ndipo iye adawathandiza tani?
9 Anyakupfunza wa Jezu adabvuma Fala la Mulungu ndipo akhacita nyongo kuti aphatise basa bzomwe akhapfunza pa moyo wawo. (Juwau 17:6) Napo bziri tenepo, iwo alibe kubvesesa thangwe ranyi Jezu adaphedwa ninga kapondo. Jezu adadziwa kuti anyakupfunza wacewo akhana cikhulupiro ndipo akhafuna Yahova, tsono iwo akhabvesesa lini Bzinembo. (Luka 9:44, 45; Juwau 20:9) Tenepo, iye adawathandiza kubvesesa bzomwe akhawerenga m’Bzinembo. Mbatiwoneni momwe iye adacitira bzimwebzi pomwe adawonekera kwa anyakupfunza awiri omwe akhayenda ku Emausi.
10. Kodi Jezu adacita ciyani kuti anyakupfunza wace atsimikizire kuti iye akhalidi Mesiya? (Luka 24:18-27)
10 Werengani Luka 24:18-27. Onani kuti Jezu alibe kuuziratu amunawo kuti iye akhali yani. Thangwe ranyi? Pinango-pentse Jezu akhafuna kuti iwo alewe bzomwe akhakumbuka na bzomwe bzikhali m’mitima mwawo. Iwo adacita bzimwebzi. Iwo adalewa kuti akhadikhirira kuti Jezuyo angadapulumusa Ajirayeri ku utongi bwa Aroma. Pomwe amunawo adamala kufotokoza bwino thupo lomwe akhanalo, Jezu adaphatisa basa Bzinembo kuti awathandize kubvesesa bzomwe bzikhadacitikabzo. b Usiku bwa ntsiku ibodzi-bodzi ire, iye adathandiza pomwe anyakupfunza winango kubvesesa nkhani ibodzi-bodziyi. (Luka 24:33-48) Kodi tikupfunza ciyani na nkhani imweyi?
11-12. (a) Kodi tikupfunza ciyani na momwe Jezu adapfunzisira cadidi ca m’Bibliya? (Onani bzithunzi-thunzi.) (b) Kodi mpfunzisi wa Bibliya wa Nortey adamuthandiza tani?
11 Kodi tingatewezere tani Jezu? Cakuyamba, pomwe mukupfunzisa anyakupfunza wanu, mbacitani mibvunzo mu njira yabwino kuti mukwanise kudziwa bzomwe iwo akukumbuka na bzomwe bziri mu mtima mwawo. (Mimwani 20:5) Mukadziwa bzomwe iwo akukumbuka, alatizeni mavesi ya m’Bibliya yakubverana na bzomwe akukumbukabzo ndipo tcenkhani kuwauza bzomwe an’funikira kucita. Koma athandizeni kubvesesa bzomwe ambawerenga m’Bibliya na kuwona momwe angabziphatisire basa pa moyo wawo. Onani bzomwe bzidacitikira m’bale munango wa ku Gana wakucemeredwa Nortey.
12 Pomwe Nortey akhana magole 16, iye adayamba kupfunza Bibliya. Patsogolo pace, adzinza wace adayamba kumutsutsa. Kodi n’ciyani cidamuthandiza kuti aleke kubwerera m’mbuyo? Mpfunzisi wace wa Bibliya adaphatisa basa Mateu kapitulo 10 kuti amuthandize kubvesesa kuti Akristau wacadidi angadadzazunzidwa. Nortey adati: “Pomwe inepano ndidayamba kuzunzidwa ndidazindikira kuti ndikhadagumana cadidi.” Mpfunzisi waceyo adamuthandizambo kubvesesa cinembo ca Mateu 10:16 kuti akhale wakucenjera nakuti ambafotokoze nfundo zomwe ambakhulupira mwa ulemu. Pomwe adabatizidwa, Nortey akhafuna kukhala mpainiya, tsono pai wace akhafuna kuti ayende ku universidade. Mpfunzisi wace alibe kumuuza bzomwe angadafunika kucita, koma adamucita mibvunzo yomwe idamuthandiza kuwona momwe angaphatisire basa nfundo za m’Bibliya. Kodi n’ciyani cidadzacitika patsogolo pace? Nortey adasankhula kucita utumiki bwa nthawe zentse. Pai wace adamuthotha pa mui. Kodi Nortey ambabva tani na bzimwebzi? Iye adati: “Ndina citsimikizo cakuti ndidasankhula bzinthu mwa nzeru.” Tikambapambula nthawe kuti tithandizembo anzathu kubvesesa Bzinembo, timbawathandiza kuti akhale Akristau wakukhwima mwa uzimu. — Aefezo 3:16-19.
Tewezerani Jezu mwa kumbathandiza winango kuti ambabvesese Bzinembo (Onani ndime 11) e
MBATHANDIZANI ABALE KUTI ATHEMERE KUKHALA NA MAUDINDO
13. Kodi Jezu adacita ciyani kuti basa la Pai wace lipitirize kucitidwa? (Aefezo 4:8)
13 Pomwe Jezu akhali pa dziko la pantsi pano, iye adacita bwino-bwino basa lomwe Pai wace adamupasa. (Juwau 17:4) Tsono iye alibe kukhala na nzeru zakufuna kucita yekha mabasa yentse pinango thangwe ra kukumbuka kuti angadapasa winango basalo lingadafamba lini bwino. Pa utumiki bwace bwa magole matatu na meya, iye adapfunzisa winango kuti acite basalo. Pomwe akhanati kubwerera kudzulu, Jezu adalatiza kuti akhakhulupira anyakupfunza wace mwa kuwapasa basa lakusamalira mabira na kutsogolera basa lakupalizira na kupfunzisa napo kuti winango wa iwo akhana magole 20. (Werengani Aefezo 4:8.) Kodi Jezu adaphatisa tani bwino basa ntsiku 40 zomwe iye adakhala pa dziko la pantsi pano pambuyo pa kulamusidwa kuti athandize amuna wakubziperekawa na wa nyongo kuti athemere kukhala “amuna ninga mphaso”?
14. Kodi Jezu adathandiza tani anyakupfunza wace kuti akule mwa uzimu mu ntsiku 40 pambuyo pa kulamusidwa? (Onani cithunzi-thunzi.)
14 Jezu adauza anyakupfunza wace bzinthu bzomwe akhafunika kucinja, koma adacita bzimwebzo mwakudeka mtima. Mwa ciratizo, iye adazindikira kuti anyakupfunza wace winango akhakhulupira lini kuti iye akhadalamusidwa, ndipopa adawathandiza kubvesesa cadidi mwa kuwapasa malango. (Luka 24:25-27; Juwau 20:27) Iye adawalimbikisambo kuti acite nyongo pa basa lakusamalira mabira ya Yahova sikuti kucita mabasa yawo ya ku thupi. (Juwau 21:15) Iye adawakumbusambo kuti akhafunika lini kucita thupo anzawo akatambira udindo bwakuthumizirika pa basa la Yahova. (Juwau 21:20-22) Ndipo iye adawathandiza kucinja nzeru zakuipa zomwe iwo akhanazo pakulewa bza Umambo, ndipo adawalimbikisa kuti acite basa lakupalizira mafala yabwino ya Umambo. (Mabasa 1:6-8) Kodi akulu angapfunze ciyani na Jezu?
Tewezerani Jezu mwa kumbathandiza abale kuti athemere maudindo (Onani ndime 14)
15-16. (a) Kodi akulu angatewezere tani Jezu? Fotokozani. (b) Kodi Patrick adagumana phindu liponi thangwe ra kupasidwa malango?
15 Kodi akulu angatewezere tani Jezu? Iwo angacite bzimwebzi mwa kupfunzisa abale kuphatanidzambo maswaka kuti athemere kukhala na maudindo mu gulu la Yahova. c Akuluwo ambadikhirira lini kuti wanthu omwe akuwapfunzisawo atewezeretu bwino-bwino bzomwe akuwapfunzisabzo. Iwo an’funika kuwapasa malango mwa lufoyi kuti maswakayo yadziwe bzizinji na kuwonambo kufunika kwa kukhala wakubzicepesa, wakukhulupirika na wakukonzeka kutumikira winango. — 1 Timotio 3:1; 2 Timotio 2:2; 1 Pedru 5:5.
16 Onani momwe m’bale munango wakucemeredwa Patrick adagumanira phindu na malango yomwe adapasidwa. Pomwe iye akhali tswaka akhalewalewa mwakusaya ulemu ndipo akhacita bzinthu mwakusaya kudeka mtima napo kwa mpfumakazi. Mkulu munango wa gwere adawona bvuto lomwe Patrick akhanalo ndipo adamupasa malango mwakusaya kutsembera koma mwakudeka mtima. Patrick adati: “Inepano ndikukomedwa kwene-kwene thangwe ra malango yomwe adandipasaya. Bzikhandiwawa kwene-kwene kuwona anzangu akupasidwa maudindo yomwe inepano ndikhayafuna. Tsono malango yomwe m’baleyu adandipasa yadandithandiza kuwona kufunika kwa kutumikira abale na mpfumakazi mwakubzicepesa m’mbuto mwa kufuna kukhala na udindo m’gwere.” Bzakutewera bzace mpsakuti Patrick adaikhidwa kukhala mkulu pomwe akhana magole 23. — Mimwani 27:9.
17. Kodi Jezu adalatiza tani kuti akhakhulupira anyakupfunza wace?
17 Jezu adapasa anyakupfunza wace basa lakuti apalizire na kupfunzisa wanthu. (Mateu 28:20) Pinango anyakupfunzawo akhawona kuti akhathemera lini kucita basalo. Tsono Jezu akhadziwa kuti iwo angadakwanisa kucita basalo, ndipo iye adawauza bzimwebzi. Pakufuna kulatiza kuti akhawakhulupira, Jezu adawauza kuti: “Ninga momwe Baba adanditumira, inembo ndikukutumani.” — Juwau 20:21.
18. Kodi akulu wa gwere angatewezere tani Jezu?
18 Kodi akulu angatewezere tani Jezu? Akulu ambapfunzisa winango mwa kuwapasa mabasa kuti acite. (Afilipi 2:19-22) Mwa ciratizo, akulu angakumbire maswaka kuti yathandizire kucenesa na kukonza-konza bzinthu bzomwe bzadzongeka pa Nyumba ya Umambo. Akulu angapase abale basa kuti acite ndipo angawapfunzise momwe angacitire basalo na kukhulupira kuti an’licita bwino. Mkulu mupsa wakucemeredwa Mateu adalewa kuti ambatenda kwene-kwene akulu omwe ambamupfunzisa momwe angacitire basa lomwe amupasa ndipo iwo ambakhulupira kuti iye an’licita bwino-bwino basalo. Iye adati: “Inepano ndikaphonya, iwo ambandithandiza kuwona bzomwe ningapfunze na bzomwe ndaphonyabzo nakuti ndidzaleke kuphonya pomwe kutsogolo.” d
19. Kodi tin’funika kukhala wakutsimikiza kucita ciyani?
19 Jezu adaphatisa basa ntsiku 40 zomwe adakhala pa dziko la pantsi pambuyo pa kulamusidwa kuti alimbikise na kupfunzisa wanthu winango. Bwerani tentse tikhale wakutsimikiza kucita ciri-centse kuti titewezere ciratizo cace. (1 Pedru 2:21) Iye an’dzatithandiza kucita bzimwebzi thangwe adatipicira kuti: “Ine nin’dzakhala namwe ntsiku zentse mpaka kuphampha kwa dzikoli.” — Mateu 28:20.
NYIMBO 15 Atumbizidwe Mwana Wakuyamba Kubadwa wa Yahova!
a Mabukhu manai yakulewa bza moyo wa Jezu pabodzi na mabukhu manango ya m’Bibliya yambalatiza kuti Jezu adawonekera kwa anyakupfunza wace kazinji-kentse pambuyo pa kulamusidwa. Iye adawonekera kwa Mariya Madalena (Juwau 20:11-18); kwa akazi winango (Mateu 28:8-10; Luka 24:8-11); kwa anyakupfunza awiri (Luka 24:13-15); kwa Pedru (Luka 24:34); kwa apostolo kupambula Thomasi (Juwau 20:19-24); kwa apostolo kuphatanidzambo Thomasi (Juwau 20:26); kwa anyakupfunza 7 (Juwau 21:1, 2); kwa anyakupfunza wakupitirira 500 (Mateu 28:16; 1 Akolinto 15:6); kwa m’bale wace Tiyago (1 Akolinto 15:7); kwa apostolo wentse (Mabasa 1:4); na kwa apostolo kufupi na ku Betaniya. (Luka 24:50-52) Pinango pana nthawe zinango zomwe iye adawonekera pomwe kwa anyakupfunza wace zomwe Bibliya limbalewa lini. — Juwau 21:25.
b Kuti muwone lista ya mapolofesiya yakulewa bza Mesiya, onani mu jw.org nkhani yakuti “Kodi Maulosi Onena za Mesiya Amatsimikizira Kuti Yesu Analidi Mesiya?”
c Akulu winango omwe akali maswaka angaikhidwe kukhala anyakunyang’anira dera napo penu ana magole kuyambira 25 mpaka 30. Tsono iwo an’funikira kuyamba kupfunza bzizinji pomwe akutumikira ninga akulu wa gwere.
d Kuti mudziwe bzizinji bzomwe mungacite kuti muthandize maswaka kuti yathemere kutambira udindo, werengani Ntsanza ya Mulindiri ya Agosto 2018, matsa. 13-14, ndi. 15-17 na ya 15 Abril, 2015, matsa. 3-13 (Chichewa).
e BZOMWE BZIKUCITIKA PA CITHUNZI-THUNZI: Pambuyo pa kuthandizidwa kubvesesa Bzinembo, nyakupfunza wa Bibliya akutaya bzinthu bzomwe akhabziphatisa basa pa kusekerera ntsiku ya Natale.
