Kodi Mukhadziwa?
Kodi ni mtundu wanyi wa ngolo yomwe mwamuna wa ku Etiyopiya akhadapakira pomwe Filipi adamufenderera?
FALA lomwe lidasanduliziridwa kuti “ngolo” mu Bibliya Lakusanduliziridwa la Dziko Lipsa lingathandauze ngolo zakusiyana-siyana. (Mabasa 8:28, 29, 38) Tsono, bzikuwoneka kuti ngolo yomwe mwamuna wa ku Etiyopiyayo akhadapakira ikhali ikulu kuposa ngolo ya mcikunda ayai ngolo yomwe ikhaphatisidwa basa pa masenzeka yakuthamanga. Mbatiwoneni mathangwe yomwe yakuticitisa kulewa tenepa.
Mwamuna wa ku Etiyopiyayo akhali nyabasa mkulu ndipo akhadacita ulendo bwa mtantho utali. Iye akhali “nyabasa mkulu wa mu utongi bwa Kandasi, mambo wacikazi wa ku Etiyopiya. Iye akhanyang’anira cuma centse ca mamboyo.” (Mabasa 8:27) Etiyopiya wakale-kale akhaphatanidza dziko lomwe tsapano ni Sudão na ku mabvadzuwa kwa dziko la Edjipito. Napo kuti pinango mwamunayo alibe kuphatisa basa ngolo ibodzi-bodziyo pakucita ulendobo, mwakusaya kupenukira akhadanyamula bzinthu bzizinji bzakufunikira pa ulendo bwacebo. Ngolo zinango zomwe zikhaphatisidwa basa mu nthawe ya Akristau wakuyambirira pakunyamula wanthu zikhali zakufungirira ndipo zikhana maroda manai. Bukhu linango lidalewa kuti: “Ngolo zimwezi zikhana mbuto ikulu kwene-kwene yomwe ingadakwana mapasta na mitolo inango, ndipo bzimwebzi bzikhacitisa kuti wanthu acite ulendo bwa mtantho utali kwene-kwene.”
Mwamuna wa ku Etiyopiya akhawerenga pomwe Filipi adamufenderera. Nkhaniyo imbalatiza kuti “Filipi adathamanga m’mbali mwa ngoloyo ndipo adamubva [mwamuna wa ku Etiyopiyayo] akuwerenga mwakukuwa bukhu la mpolofeta Zaiya.” (Mabasa 8:30) Ngolo za pa nthawe imweyire zikhakonzedwa kuti zileke kumbathamanga kwene-kwene. Kusaya kuthamangako kudacitisa kuti mwamuna wa ku Etiyopiya ule akwanise kuwerenga ndipo kudacitisambo kuti Filipi akwanise kuiphata ngoloyo napo kuti akhacita kufamba na minyendo.
Mwamuna wa ku Etiyopiyayo “adakumbira Filipi kuti apakire m’ngolomo, acikhala naye pabodzi.” (Mabasa 8:31) Munthu omwe akhafambisa ngolo yomwe ikhaphatisidwa basa pa masenzeka akhafunika kucita kuima. Tsono ngolo yomwe ikhakonzedwa kuti imbaphatisidwe basa pakucita ulendo ikhana mbuto yomwe mwamuna wa ku Etiyopiyayo pabodzi na Filipi angadakhala.
Mwakubverana na bukhu la Mabasa kapitulo 8 na umboni bomwe bulipo, mabukhu yathu ntsiku zino yambafotokoza kuti mwamuna wa ku Etiyopiya akhadapakira ngolo ikulu kwene-kwene kuposa ngolo yomwe acikunda akhaiphatisa basa ayai yomwe ikhaphatisidwa basa pakucita masenzeka yakuthamanga.