Bzimogeni bzinthu bzimwebzi

Ndokoni pa mbuto ya misolo ya nkhani

NKHANI YAKUPFUNZA 48

Pitirizani Kukhala Wakupenya Pomwe Mukuyezedwa

Pitirizani Kukhala Wakupenya Pomwe Mukuyezedwa

“Iwepo udzakhale wakupenya pa bzentse.” — 2 TIMOTIO 4:5, Bibliya ciNyungwe la Wycliffe.

NYIMBO 123 Kubvera Mwakukhulupirika Mitemo ya Gulu la Mulungu

BZOMWE TIN’PFUNZA a

1. Kodi kukhala wakupenya kumbathandauza ciyani? (2 Timotio 4:5)

 TIKAKHALA tikugumana na mabvuto bzingakhale bzakunesa kupitiriza kukhala wakukhulupirika kwa Yahova na gulu lace. Kodi n’ciyani cingatithandize bzimwebzi bzikacitika? Comwe cingatithandize ni kupitiriza kukhala wakupenya na wakulimba m’cikhulupiro. (Werengani 2 Timotio 4:5.) Kuti tikhale wakupenya tin’funika kukhala wakugwa mpfuwa na wakuderekha ndipo tin’funikambo kumbakumbukira kuti Yahova akuiwona tani nkhaniyo. Tikacita tenepoyo, tin’dzacita lini bzinthu mwakusaya kukumbuka bwino.

2. Kodi tin’pfunza ciyani mu nkhani ino?

2 Mu nkhani idapita ire, tidawona mabvuto matatu yomwe tingagumane nayo mu dziko la Sathaniri. Ndipo mu nkhani ino, tiniwonambo mabvuto matatu yomwe tingagumane nayo mu gwere. Mabvuto yamweya yangatitazise kukhala wakukhulupirika. Mabvuto yomwe tiniwonayo ngaya: (1) m’bale ayai mpfumakazi akatiphonyera, (2) tikatambira malango na (3) bzinthu bzikacinja m’gulu la Yahova. Tikamala tiniwona bzomwe tingacite kuti tipitirize kukhala wakukhulupirika kwa Yahova tikagumana na mabvuto yamweya.

M’BALE AYAI MPFUMAKAZI AKATIPHONYERA

3. Kodi tingayambe kukhala na nzeru ziponi Mkristau mwanzathu akatiphonyera?

3 Kodi imwepo mudaphonyeredwa kale na Mkristau mwanzanu, omwe pinango ni mkulu mu gwere? Pinango iye alibe kukuphonyerani utowa. (Aroma 3:23; Tiyago 3:2) Napo bziri tenepo, bzomwe adacitabzo bzidakuwawani basi. Pinango bzingakutaziseni kugona. Ndipo mungambakumbuke kuti: ‘M’bale caiye angacite bzimwebzi? Kodi limweri ni guludi la Yahova?’ Tsono kumbukirani kuti Sathani ambakomedwa mukakhala na nzeru zimwezi. (2 Akolinto 2:11) Nzeru zimwezi zingaticitise kusiya kutumikira Yahova na kubverana na gulu lace. Tsono, n’ciyani cingatithandize kukhala wakupenya m’bale wathu akatiphonyera?

4. Kodi n’ciyani comwe Zuze adacita pomwe adacitiridwa bzinthu bzakuipa, ndipo ifepano tikupfunza ciyani? (Ciyambo 50:19-21)

4 Lekani kukoya cakumtima. Pomwe Zuze akhali mwana, abale wace adamucitira bzinthu bzakuipa. Iwo akhamuwenga ndipo winango akhafuna kumupha. (Ciyambo 37:4, 18-22) Ndipo ntsiku ibodzi iwo adamugulisa acikakhala kapolo. Bzimwebzi bzidacitisa kuti Zuze amale magole 13 akubonera. Pa nthawe imweyi, pinango Zuze angadakumbuka kuti Yahova akumufuna lini pomwe. Ndipo pinango angadakumbukambo kuti Mulungu wamulekerera pa nthawe ya mabvuto. Tsono Zuze alibe kukumbuka tenepoyo ne kukoya cakumtima koma adapitiriza kukhala wakuderekha. Pomwe adakhala na mpata wakucitira abale wace wale bzakuipa, iye alibe kucita tenepoyo. Iye adawalatiza lufoyi na kuwalekerera. (Ciyambo 45:4, 5) Zuze adakwanisa kucita bzimwebzi thangwe iye akhandokhalira lini kukumbukira mabvuto yace, koma akhakumbukira bzomwe Yahova akhafuna kuti iye acite. (Werengani Ciyambo 50:19-21.) Kodi nkhaniyi ikutipfunzisa ciyani? Tikupfunza kuti tikacitiridwa cinthu cakuipa tin’funika lini kumbapasa mulandu Yahova ayai kukumbuka kuti iye atiyebwa. Koma timbakumbukire bzomwe Yahova akucita pakutithandiza kupirira. Ndipo cinango n’cakuti m’bale wathu akatiphonyera tin’funika kupitiriza kumufuna na kumulekerera bzomwe aphonyabzo. — 1 Pedru 4:8.

5. Kodi n’ciyani comwe Miqueas adacita kuti apitirize kukhala wakupenya pomwe adacitiridwa bzinthu bzakuipa?

5 Onani bzomwe bzidacitikira m’bale m’bodzi wa ku América do Sul wakucemeredwa Miqueas, omwe ni mkulu wa gwere. b Pa nthawe ibodzi, iye adacitiridwa bzinthu bzakuipa na akulu winango wa gwere. Iye adati: “Ndikhanati kucitiridwa kale bzinthu bzakuwawa tenepaule. Ndikhana thupo kwene-kwene; ndikhataza kugona ndipo ndikhalira.” Napo bzikhali tenepo, iye adapitiriza kukhala wakupenya ndipo alibe kubvuma kukhala na nzeru zakuipa. Iye akhambapemba kwa Yahova kuti amupase mzimu wakucena na mphanvu kuti apirire. Ndipo iye adafufudzambo m’mabukhu yathu nkhani zomwe zingadamuthandiza. Kodi nkhaniyi ikutipfunzisa ciyani? Tikupfunza kuti m’bale ayai mpfumakazi akaticitira cinthu cakuipa, tin’funika kupitiriza kukhala wakuderekha na kuleka kukhala na nzeru zakuipa. Ifepano tingadziwe lini comwe cacitisa m’bale ayai mpfumakazi kulewa ayai kucita cinthu comwe catiwawaco. Ndipopa tin’funika kupemba kwa Yahova ticimukumbira kuti atithandize kuwona bzinthu ninga momwe iye ambawonera. Tikacita tenepoyo, tin’dzakwanisa kuwona kuti m’bale ayai mpfumakaziyo alibe kutiphonyera utowa ndipo tin’dzakwanisambo kumulekerera. (Mimwani 19:11) Kumbukirani kuti Yahova ambadziwa bzentse ndipo an’dzakupasani mphanvu kuti mupirire. — 2 Nkhani 16:9; Mpalizi 5:8.

TIKATAMBIRA MALANGO

6. Thangwe ranyi tin’funika kumbakumbukira kuti kutsimulidwa kumbalatiza kuti Yahova ambatifuna? (Ahebereu 12:5, 6, 11)

6 Kutsimulidwa kumbawawa. Tsono tikambandokhalira kukumbukira kuwawa komwe tikubva thangwe ra kutsimulidwa, tingayambe kunyozera malango yomwe tapasidwa, kuyawona ninga ngakufunika lini kwa ifepano ayai yalemwa. Ndipo bzimwebzi bzingatitazise kuwona kuti malangoyo yakulatiza kuti Yahova ambatifuna. (Werengani Ahebereu 12:5, 6, 11.) Tikambandokumbukira kuwawa komwe tidabva pomwe tidapasidwa malango, timbakhala tikupasa mpata Sathani kuti atipinge. Iye ambafuna kuti tilambe malango kuti tidzonge uxamwali bwathu na Yahova na kusiya kubverana na gwere. Penu mwatambira malango, n’ciyani comwe mungacite kuti mupitirize kukhala wakupenya?

Pedru adabzicepesa ndipo adabvera malango yomwe adapasidwa. Bzimwebzi bzidacitisa kuti iye aphatisidwe basa na Yahova (Onani ndime 7)

7. (a) Kodi ni basa liponi lomwe Yahova adapasa Pedru pomwe adamutsimula? (Onani cithunzi-thunzi) (b) Kodi imwepo mwapfunza ciyani na bzomwe Pedru adacita?

7 Bvumani malango mucicinja makhalidwe yanu. Nthawe zinango, Jezu adatsimula Pedru patsogolo pa apostolo anzace. (Marko 8:33; Luka 22:31-34) Pinango Pedru akhabva manyazi. Tsono iye adapitiriza kukhala wakukhulupirika kwa Jezu. Iye adabvuma malango yomwe adapasidwa ndipo adapfunza na kuphonya kwace. Ndipopa Yahova adabaira Pedru ndipo adamupasa basa lakufunika kwene-kwene mu gwere. (Juwau 21:15-17; Mabasa 10:24-33; 1 Pedru 1:1) Kodi nkhaniyi ikutipfunzisa ciyani? Tikupfunza kuti bzinthu bzimbatifambira bwino tikabvuma malango ticicinja makhalidwe yathu. Ndipo tin’funikambo lini kumbakumbuka kuti wanthu an’tiwona tani tikatsimulidwa. Tikacita bzimwebzi, tin’dzakhala wanthu wakufunika kwene-kwene kwa Yahova na kwa abale wathu.

8-9. Kodi Bernardo adabva tani pomwe adapasidwa malango, tsono n’ciyani comwe cidamuthandiza kucinja nzeru zace?

8 Onani bzomwe bzidacitikira m’bale wakucemeredwa Bernardo, omwe ambakhala ku Moçambique. Iye akhali mkulu wa gwere koma adadzacosedwa pa udindo bwace. Kodi iye adabva tani? Iye adati: “Ndidabva ciya kwene-kwene ndipo ndiribe kukomedwa na malango yomwe ndidapasidwa.” Iye akhacita thupo kuti abale m’gwere angadamuwona tani. Iye adalewa pomwe kuti: “Ndidamala minyezi kuti ndiyambe kuwona kuti malango yomwe ndidatambira yale yakhacokera kwa Yahova ndiciyamba pomwe kukhulupira Yahova na gulu lace.” Kodi n’ciyani cidathandiza Bernardo kucinja nzeru zace?

9 Bernardo adati: “Pomwe ndikhali mkulu ndikhaphatisa pa cinembo ca Ahebereu 12:7 kuti nimbathandize abale kubvuma malango yakucokera kwa Yahova. Tsono ndidabzibvunza kuti: ‘Kodi mbani omwe an’funika kuphatisa basa vesi limweri?’ Ndidawona kuti ni atumiki wentse wa Yahova na inepano kubodzi.” Bernardo adadzacinja nzeru zace ndipo adayamba pomwe kukhulupira Yahova na gulu lace. Iye adayamba pomwe kucita bzinthu bzauzimu ninga kuwerenga Bibliya na kumbakumbukira bzomwe awerengabzo. N’cadidi kuti akhambabzibvunza kuti abale akhamuwona tani, koma iye adapitiriza kumbayenda nawo mu utumiki na ku mitsonkhano. Pomwe padapita nthawe, Bernardo adadzakhala pomwe mkulu wa gwere. Penu imwepo mudapasidwambo kale malango, bvumani malangoyo na kuyaphatisa basa. Lekani kukumbuka kuti bzimwebzi mpsakupasa manyazi. c (Mimwani 8:33; 22:4) Mukacita tenepo, Yahova an’dzakubairani thangwe ra kupitiriza kukhala wakukhulupirika kwa iye na gulu lace.

BZINTHU BZIKACINJA

10. Kodi n’ciyani comwe cidacinja pa moyo wa Ajirayeri, ndipo kucinjako kudayeza tani kukhulupirika kwawo?

10 Bzingakhale bzakunesa kupitiriza kukhala wakukhulupirika kwa Yahova bzinthu bzikacinja mu gululi. Ndipo tikasaya kuwona bwino tingasiye kutumikira Yahova. Kumbukirani kucinja komwe kudacitika pa moyo wa Ajirayeri. Pomwe Lamulo la Mozeji likhanati kuperekedwa, misolo ya mabanja ndiyo ikhambacita mabasa ya antsembe. Iwo ndiwo akhambakonza maguwa ya ntsembe na kuperekera mabanja yawo ntsembe kwa Yahova. (Ciyambo 8:20, 21; 12:7; 26:25; 35:1, 6, 7; Djobi 1:5) Tsono pomwe Lamulo la Mozeji lidaperekedwa misolo ya mabanja idasiya kucita basa limweri. Yahova adasankhula antsembe wa banja la Aroni kuti ambapereke ntsembe. Kuyambira nthawe imweyi palibe munthu munango omwe akhabvumizidwa kucita basali. Ndipo munthu omwe angadacita bzimwebzi angadaphedwa. d (Mwambo 17:3-6, 8, 9) Kodi bzimwebzi ndibzo bzidacitisa kuti Kora, Datani, Abiramu pabodzi na akulu-akulu wa Jirayeri wakukwana 250 aphindukire Mozeji? (Mirewengo 16:1-3) Tingasaye kudziwa. Tsono comwe tikudziwa n’cakuti Kora na anzace alibe kupitiriza kukhala wakukhulupirika kwa Yahova. Tsono tanimbo imwepo? Kodi mungacite ciyani penu kucinja komwe gululi lacita kukuyeza kukhulupirika kwanu?

Pomwe Akowati adapasidwa basa linango, iwo adabvuma kucita basalo. Winango adakhala aimbi, winango anyakuwonerera pa msuwo ndipo winango akhambanyang’anira nyumba zakukoyera bzinthu (Onani ndime 11)

11. Kodi tikupfunza ciyani na bzomwe bzidacitikira Akowati?

11 Thandizirani kucinja komwe kwacitika mu gulu la Yahova. Pa nthawe yomwe Ajirayeri akhali mu dambo, Akowati akhana basa labwino kwene-kwene. Ajirayeri akafuna kufuluka, Akowati ndiwo akhambanyamula thungwa la mpangano acifamba patsogolo pa wanthu wentse. (Mirewengo 3:29, 31; 10:33; Djoswe 3:2-4) Limweri likhali basa labwino kwene-kwene. Tsono bzinthu bzidacinja pomwe Ajirayeri adapita mu Dziko Lakupiciridwa. Thangwe kumweko thungwa la mpangano likhafunika lini pomwe kumbanyamulidwa. Ndipopa mu nthawe ya Mambo Salomau, Akowati adapasidwa basa linango. Winango adakhala aimbi, winango anyakuwonerera pa msuwo ndipo winango akhambanyang’anira nyumba zakukoyera bzinthu. (1 Nkhani 6:31-33; 26:1, 24) Bibliya limbalewa lini kuti Akowati adadandaula thangwe ra kucinjaku. Kodi nkhaniyi ikutipfunzisa ciyani? Tikupfunza kuti nthawe zentse tin’funika kumbathandizira kucinja komwe kungacitike mu gulu la Yahova, napo penu kucinjako kwacinjambo utumiki bwathu. Mbakomedwani na basa liri-lentse lomwe mwapasidwa. Kumbukirani kuti cinthu cakufunika kwene-kwene kwa Yahova ni basa lini lomwe mukucita, koma ni kubvera kwanu. — 1 Samuweri 15:22.

12. Kodi Zaina adabva tani pomwe adauzidwa kuti acoke pa Beteli?

12 Onani bzomwe bzidacitikira mpfumakazi yakucemeredwa Zaina. Mpfumakaziyi idamala magole 23 ikutumikira pa Beteli ndipo ikhakomedwa na utumikibu. Tsono idauzidwa kuti icoke pa Betelipo kuti ikacite upainiya bwakupambulika. Iyo idati: “Pomwe ndidauzidwa bzimwebzi, ndidawawidwa kwene-kwene. Ndipo ndidawona ninga kuti ndiribe na basalo. Ndipopa ndidabzibvunza kuti: ‘Kodi ndaphonya ciyani?’” Ndipo abale winango m’gwere akhamuuza kuti: “Bzingadakhala kuti iwepo ukhaphata bwino basa pa Beteli, iwo angadakucosa lini.” Mpfumakaziyi ikhawawidwa na bzimwebzi ndipo usiku ikhambalira. Tsono iyo idati: “Ndidapitiriza kukhulupira gulu la Yahova na kukhulupirambo kuti iye ambandifuna.” Kodi Zaina adakwanisa tani kucita bzimwebzi?

13. Kodi Zaina adacita ciyani kuti amalise nzeru zakuipa?

13 Zaina adakwanisa kucinja nzeru zace. Kodi n’ciyani comwe cidamuthandiza? Iye adawerenga nkhani ya mu Ntsanza ya Mulindiri ya 1 Fevereiro, 2001. Nkhaniyi ina msolo wakuti: “Imwepo Mungapitirize Kutumikira Yahova Napo Mukagoboka m’Mabondo.” Nkhaniyi idamuthandiza kwene-kwene. Iyo imbafotokoza bza Marko omwe akhali munembi wa Bibliya. Iye adagumanambo na mabvuto ninga yomwe mpfumakaziyi idagumana nayo. Zaina adalewa kuti: “Nkhani ya Marko idakhala mankhwala kwa inepano.” Ndipo cinthu cinango comwe cidathandiza Zaina n’cakuti iye adapitiriza kukhala na axamwali m’gulu la Yahova. Iye alibe kubzipambula ne kubziwona kuti akhalibe na basalo. Iye adazindikira kuti mzimu wa Yahova ndiwo umbatsogolera gululi ndipo abale omwe akhatsogolera pa nthaweyo akhaikumbukira mpfumakaziyi. Mpfumakaziyi idakumbukirambo kuti gulu la Yahova limbacinja bzinthu kuti basa la Yahova liyende patsogolo.

14. Kodi ni kucinja kuponi komwe Vlado adaneseka kukubvuma, ndipo n’ciyani cidamuthandiza?

14 Mkulu wa gwere munango wa ku Eslovênia, omwe ana magole 73, wakucemeredwa Vlado, alibe kukomedwa pomwe gwere lace lidasanganizidwa na gwere linango ndipo Nyumba yawo ya Umambo idafungidwa. Iye adati: “Ndiribe kubvesesa kuti thangwe ranyi Nyumba yathu ya Umambo idafungidwa. Bzikhandiwawa kwene-kwene thangwe rakuti ifepano tikhadaikonza papsa nyumbayo. Pakuti ndine kalipintero, ndikhadakonzambo bzinthu bzinovu bza m’nyumbayo. Cinango n’cakuti kusanganizidwa kwa magwere kudacinjambo bzinthu bzinango ndipo bzidakhala bzakunesa kuna apalizi wacikulirefe kuteweza kucinjako.” Kodi n’ciyani cidathandiza Vlado? Iye adati: “Kubvuma kucinja komwe kwacitika mu gulu la Yahova kumbacitisa kuti iye atibaire. Ndipo kuteweza kucinjako, kumbakhala kukutikonzekeresa kuti tidzakwanise kuzolowera kucinja kukulu kutsogolo.” Kodi imwepo bzimbakunesanimbo kubvuma kucinja komwe kumbacitika m’gwere ayai mukatambira utumiki bupsa? Dziwani kuti Yahova ambadziwa kuti mumbabva tani. Imwepo mukathandizira na mtima wentse kucinja komwe kukucitika, mun’dzakwanisa kupitiriza kukhala wakukhulupirika kwa Yahova na gulu lace ndipo mun’dzabairidwa. — Salimo 18:25.

PITIRIZANI KUKHALA MUDAPENYA PA BZINTHU BZENTSE

15. Kodi tingacite ciyani kuti tipitirize kukhala tidapenya pomwe tikugumana na mabvuto m’gwere?

15 Pomwe tikufika kuphampha kwa dzikoli, tingagumane na mabvuto m’gwere. Mabvuto yamweya yangayeze kukhulupirika kwathu kwa Yahova. Ndipopa tin’funika kukhala tidapenya nthawe zentse. M’bale wanu akakuphonyerani, lekani kumukoyera cakumtima. Mukatambira malango, onani phindu la malangoyo sikuti manyazi yomwe mun’khala nayo. Bvumani malango mucicinja makhalidwe yanu. Ndipo gulu la Yahova likacinja bzinthu, imwepo bvumani kucinjako na kuteweza malango.

16. Kodi tingacite ciyani kuti tipitirize kukhala wakukhulupirika kwa Yahova na gulu lace?

16 Imwepo mungakwanise kupitiriza kukhala wakukhulupirika kwa Yahova na gulu lace mukakhala mukuyezedwa. Kuti mukwanise kucita bzimwebzi, mun’funika kukhala mudapenya, bzomwe bzin’funa kulewa kuti mun’funika kukhala wakuderekha, wakukumbuka bwino na kuwona bzinthu ninga momwe Yahova ambawonera. Pitirizani kupfunza na nkhani za wanthu omwe ambafotokozedwa m’Bibliya, omwe adagumanambo na mabvuto ninga yanu ndipo onani bzomwe adacita kuti ayakunde. Mbapembani kwa Yahova kuti akuthandizeni ndipo pitirizani kubverana na gwere. Mukacita bzimwebzi, Sathani an’dzakwanisa lini kukulekanisani na Yahova pabodzi na gulu lace. — Tiyago 4:7.

NYIMBO 126 Pitirizani Kukhala Wakupenya, Wakulimba na Wamphanvu

a Nthawe zinango bzimbakhala bzakunesa kukhala wakukhulupirika kwa Yahova pabodzi na gulu lace, maka-maka tikakhala tikugumana na mabvuto m’gwere. Mu nkhani ino, tiniwona mabvuto matatu yomwe tingagumane nayo m’gwere na bzomwe tingacite kuti tipitirize kukhala wakukhulupirika kwa Yahova na gulu lace.

b Madzina yanango yacinjidwa.

c Kuti mudziwe nkhani zinango zomwe zingakuthandizeni, onani nkhani yakuti “Ngati Munatumikirapo pa Udindo Wina Mumpingo, Kodi Mungatumikirenso?” yomwe iri mu Ntsanza ya Mulindiri ya 15 Agosto, 2009, tsa. 30 (Chichewa).

d Lamulo likhalewa kuti misolo ya banja ikafuna kupha cifuwo, ikhafunika kutenga cifuwoco iciyenda naco ku tendi la mkonkhano. Tsono akhafunika lini kucita bzimwebzi bzingadakhala kuti komwe ali n’kutali kwene-kwene na tendi la mkonkhanolo. — Bzakutonga 12:21.