Bzimogeni bzinthu bzimwebzi

Ndokoni pa mbuto ya misolo ya nkhani

NKHANI YAKUPFUNZA 42

Kodi Imwepo Ndimwe ‘Wakukonzeka Kubvera’?

Kodi Imwepo Ndimwe ‘Wakukonzeka Kubvera’?

“Nzeru yakucokera kudzulu . . . [njakukonzeka] kubvera.” — TIYAGO 3:17.

NYIMBO 101 Kuphata Basa Pabodzi Mwakuphatana

BZOMWE TIN’PFUNZA a

1. Thangwe ranyi nthawe zinango bzingatinese kubvera?

 KODI nthawe zinango bzimbakunesani kubvera? Mambo Davide bzidamunesa kale. Ndipopa, iye adapemba kwa Mulungu kuti: “Ndipaseni mtima wakufuna kumbakubverani.” (Salimo 51:12) Davide akhafuna kwene-kwene Yahova. Napo bziri tenepo, iye nthawe zinango bzikhamunesa kubvera. Ndipo ifepano bzingatinesembo. Thangwe ranyi? Thangwe cakuyamba, ifepano tidabadwa na mtima wakusaya kufuna kubvera. Caciwiri, Sathani ambaticitisa kuti tileke kubvera Yahova ticipanduka, ninga momwe iye adacitira. (2 Akolinto 11:3) Cacitatu, ifepano tidazunguliridwa na wanthu womwe ana mzimu wakusaya kubvera wa m’dzikoli, ndipo “makumbukidwe yamweya, tsapano yakuphata basa kwa wanthu wakusaya kubvera.” (Aefezo 2:2) Tin’funika lini kucita nyongo yakundotcenkha kucita bzinthu bzakuipa basi, koma tin’funikambo kutcenkha mzimu omwe Sathani pabodzi na dzikoli anawo omwe ungaticitise kusaya kufuna kubvera. Tin’funika kucita nyongo kuti tibvere Yahova na wale omwe ana udindo.

2. Kodi kukhala ‘wakukonzeka kubvera’ kumbathandauza ciyani? (Tiyago 3:17)

2 Werengani Tiyago 3:17. Mpostolo Tiyago adafuliziridwa kuti anembe kuti wanthu wanzeru ‘mbakukonzeka kubvera.’ Ndokumbukirani kuti bzimwebzi bzin’funa kulewanyi. Kukhala wakukonzeka kubvera kumbathandauza kubvera wale omwe Yahova adawapasa udindo. Tsono Yahova ambafuna lini kuti tibvere wanthu wale omwe ambatiuza kuti tireke kubvera malamulo yace. — Mabasa 4:18-20.

3. Thangwe ranyi mpsakufunika kwa Yahova kuti timbabvere wale omwe ana udindo pakati pathu?

3 Bzingakhale bzakupusa kwa ifepano kubvera Yahova kuposa wanthu. Thangwe ranyi? Thangwe rakuti Yahova ambatipasa malamulo yomwe njakulungama. (Salimo 19:7) Bzimwebzi mpsakunesa kwene-kwene kwa wanthu omwe ana udindo. Napo bziri tenepo, Yahova adapasa udindo abereki, atsogoleri wa boma na akulu wa gwere. (Mimwani 6:20; 1 Atesalonika 5:12; 1 Pedru 2:13, 14) Tikambawabvera wanthu amwewa, timbakhala tikubverambo Yahova. Mbatiwoneni momwe tingapitirizire kubvera wanthu omwe Yahova adawapasa udindowa, napo kuti bzingakhale bzakunesa nthawe zinango kubvera malamulo yawo.

MBABVERANI ABEREKI WANU

4. Thangwe ranyi wana azinji ambabvera lini abereki wawo?

4 Maswaka yadazunguliridwa na anzawo omwe ‘ambabvera lini abereki.’ (2 Timotio 3:1, 2) N’thangwe ranyi iwo ambabvera lini? Winango ambakumbuka kuti abereki wawo mbacinyengo. Abereki winango ambacita lini bzinthu bzomwe ambapfunzisa wana wawo. Ndipo bzimwebzi bzimbacitisa kuti wanawo awone kuti aberekiwo mbakusaya cirungamo. Winango ambakumbuka kuti dzikoli lacinja, ndipo malango yomwe abereki wawo ambawapasa njakusaya kuthandiza ndipo njakunesa kwene-kwene. Penu imwepo ndimwe tswaka, kodi mumbabzibvambo tenepoyo? Kwa winango bzimbakhala bzakunesa kubvera lamulo la Yahova iri: “Mbabverani abereki wanu mwakubverana na Mbuya, pakuti kucita bzimwebzi n’cirungamo.” (Aefezo 6:1) N’ciyani cingakuthandizeni kuti mumbacite bzimwebzi?

5. Mwakubverana na Luka 2:46-52, thangwe ranyi Jezu ni ciratizo cabwino pa nkhani ya kubvera abereki?

5 Imwepo mungapfunze kukhala wakubvera na ciratizo cabwino kwene-kwene ca Jezu. (1 Pedru 2:21-24) Iye akhali munthu wakulungamiratu, tsono abereki wace akhali wakuperewera. Napo bziri tenepo, Jezu nthawe zentse akhambawalemekeza abereki wacewo napo kuti nthawe zinango iwo akhambaphonya ndipo akhambamubvesesa lini. (Ekisodo 20:12) Mbatiwoneni bzomwe bzidacitika pomwe Jezu akhana magole 12. (Werengani Luka 2:46-52.) Jezu adayenda pabodzi na abereki wace ku Jeruzalemu. Tsono pomwe abereki wacewo akhabwerera ku mui pambuyo pa phwando la Paskwa, iwo alibe kuzindikira kuti Jezu akhali lini nawo pabodzi. Tenepo Zuze na Mariya adabwerera ku Jeruzalemu kuti akamunyang’ane. Pomwe iwo adamugumana Jezuyo, Mariya adamukalipira thangwe adawadedemesa! Jezu angadafuna angadauza abereki wacewo kuti iwo akhafunikira lini kumukalipira. Tsono iye alibe kucita bzimwebzo. Iye adawatawira abereki wacewo mwa ulemu. Napo bziri tenepo, Zuze na Mariya “alibe kubvesesa bzomwe iye akhawauzabzo.” Koma Jezu adabvuma kuyenda nawo “acipitiriza kumbawabvera.”

6-7. N’ciyani cingathandize maswaka kuti yambabvere abereki wawo?

6 Maswaka, kodi imwepo mumbawona kuti mpsakunesa kubvera abereki wanu iwo akakhala kuti aphonya ayai alibe kukubvesesani? N’ciyani comwe cingakuthandizeni? Cakuyamba, mbakumbukirani momwe Yahova ambabvera. Bibliya limbalewa kuti imwepo mukabvera abereki wanu, “kucita bzimwebzi kumbakondwesa Mbuya.” (Akolose 3:20) Yahova ambadziwa kuti nthawe zinango abereki wanu ambakubvesesani lini, ayai nthawe zinango iwo ambaikha malamulo yomwe njakunesa kuyabvera. Tsono imwepo mukasankhula kubvera abereki wanuwo, mumbamukondwesa Yahova.

7 Caciwiri, mbakumbukirani momwe abereki wanu ambabvera. Imwepo mukabvera abereki wanu, iwo ambakomedwa, ndipo bzimwebzi bzimbacitisa kuti iwo akukhulupireni. (Mimwani 23:22-25) Ndipo imwepo mun’dzakhala nawombo pa uxamwali bwakulimba. M’bale munango wa ku Bélgica, wakucemeredwa Alexandre, adalewa kuti: “Pomwe ndidayamba kubvera abereki wangu pa bzentse bzomwe akhandiuza, bzinthu bzidacinja ndipo tidayamba kubverana. Tidayamba kukhala wakukondwa.” b Cacitatu, mbakumbukirani kuti imwepo mukabvera tsapano, bzin’dzakuthandizani kutsogolo. Paulo, omwe ambakhala ku Brasil, adalewa kuti: “Kupfunza kubvera abereki wangu kudandithandiza kuti nimbabvere Yahova na kubverambo wanthu omwe ana udindo.” Fala la Mulungu limbalewa thangwe race mun’funika kumbabvera abereki wanu. Iro limbati: “Kuti bzinthu bzikufambire bwino, ucikhala na moyo utali pa dziko la pantsi.” — Aefezo 6:2, 3.

8. Thangwe ranyi maswaka mazinji yambasankhula kubvera abereki wawo?

8 Maswaka mazinji yambawona kuti bzinthu bzidawafambira bwino pomwe iwo adabvera. Luiza, omwe ambakhala ku Brasil, pakuyamba bzikhakhala bzakumunesa kwene-kwene kubvesesa kuti thangwe ranyi akhabvumizidwa lini kukhala na telefoni. Cinango n’cakuti iye akhawona wanthu wa msinkhu wace akhanayo telefoni. Tsono patsogolo pace, iye adadzazindikira kuti abereki wace akhacita bzimwebzire kuti amukhotcerere. Iye adati: “Tsapano nimbawona kuti kubvera abereki wangu kumbandicitisa lini kuti ndikhale wakumangika, koma bzomwe iwo ambandiuzabzo bzimbakhala bzomwe inepano ndikufunikira.” Mpfumakazi inango ya ku Estados Unidos, yakucemeredwa Elizabeth, ikhaneseka kubvera abereki wace nthawe zinango. Iyo idati: “Ndikakhala kuti ndiribe kubvesesa thangwe lomwe lacitisa kuti abereki wangu aikhe lamulo, nimbakumbukira momwe malamulo yomwe iwo adaikha m’mbuyomu yadandikhotcererera.” Monica, omwe ambakhala ku Arménia, adalewa kuti bzinthu bzimbamufambira bwino kwene-kwene akakhala kuti abvera abereki wace, m’mbuto mwakusaya kuwabvera.

MBABVERANI “ATSOGOLERI WA BOMA”

9. Kodi wanthu winango ambaiwona tani nkhani ya kubvera malamulo?

9 Wanthu azinji ambazindikira kuti timbafunikira “atsogoleri wa boma” nakuti tin’funika kumbabvera malamulo yomwe iwo ambaikha. (Aroma 13:1) Tsono wanthu winango ambabvera lini malamulo yomwe iwo ambayafuna lini ayai yale yomwe iwo ambayawona kuti njakusaya cirungamo. Mwa ciratizo, kumbukirani bza nkhani ya kupagali mtsonkho. Mu dziko libodzi la ku Europa, wanthu ambakhulupira kuti “bziribe kuipa munthu kuleka kupagali mtsonkho akawona kuti mtsonkhoyo ngwakusaya cirungamo.” Ndipopa, wanthu wa mu dziko limwelire ambapagali lini mitsonkho yentse ya boma.

Kodi kubvera kwa Zuze na Mariya kukutipfunzisa ciyani? (Onani ndime 10-12) c

10. Thangwe ranyi timbabvera malamulo napo yale yomwe timbakomedwa lini nayo?

10 Bibliya limbalewa kuti maboma yambaboneresa wanthu, yambatongedwa na Sathani ndipo yan’dzapfudzidwa. (Salimo 110:5, 6; Mpalizi 8:9; Luka 4:5, 6) Ndipo limbalewambo kuti “munthu ali-wentse omwe an’bvera lini utongibo, akupitana na makonzedwe ya Mulungu.” Pakali pano, Yahova akulekerera kuti maboma yatonge kuti bzinthu bzifambe bwino. Ndipo iye ambafuna kuti ifepano tiyabvere. Ndipopa tin’funika ‘kupereka kwa wentse bzomwe iwo ambafuna,’ kuphatanidzambo mtsonkho, ulemu na kubvera. (Aroma 13:1-7) Nthawe zinango tingambawone lamulo kuti ndakusaya kuthemera, ndakusaya cirungamo na lakunesa kulibvera. Tsono timbabvera maboma thangwe rakuti Yahova ambatiuza kuti ticite bzimwebzo, bzikakhala kuti bzomwe iwo akutiuzabzo bzikupitana lini na malamulo ya Mulungu. — Mabasa 5:29.

11-12. Mwakubverana na Luka 2:1-6, n’ciyani comwe Zuze na Mariya adacita kuti abvere lamulo, ndipo adasimbidwa tani? (Onani bzithunzi-thunzi.)

11 Tingapfunze bzizinji na bzomwe Zuze na Mariya, omwe akhali wakukonzeka kubvera, adacita pakubvera akulu-akulu wa boma napo kuti bzikhali bzakunesa kucita bzimwebzo. (Werengani Luka 2:1-6.) Pomwe Mariya akhana pathupi pa minyezi 9, boma lidawauza kuti acite cinthu cinango comwe cikhali cakunesa kwene-kwene. Seza Agusto, omwe akhali mtongi wa boma la Roma, adalewa kuti wanthu wentse akhafunika kukacita kanembera ku mzinda wawo omwe adabadwira. Zuze na Mariya adafunika kucita ulendo bwa makilometro 150 kuti akafike ku Betelehemu. Ulendobo mungadakhala bwakunesa kwene-kwene kwa Mariya. Iwo akhacita thupo na thanzi la Mariya na la mwana omwe akhali m’mimbayo. Kodi bzinthu bzingadakhala tani bzingadakhala kuti Mariya adaberekera mu njira? Iwo akhana thupo la momwe angadakhotcerera mwanayo thangwe rakuti iye akhali Mesiya, omwe Yahova adapicira kuti angadadzabwera. Kodi bzimwebzi bzidawacitisa kuti aleke kubvera bzomwe boma lidalewa?

12 Napo kuti Zuze na Mariya akhanayo mathangwe yakucitira thupo, iwo adabvera lamulolo. Yahova adasimba kwene-kwene kubvera kwawo. Mariya adafika bwino ku Betelehemu, adabereka mwana wa thanzi, ndipo adathandizira kukwanirisa mapolofesiya! — Mika 5:2.

13. Kodi kubvera kwathu kungacitise kuti wanthu ambawawone tani abale wathu?

13 Tikabvera atsogoleri wa boma timbagumana phindu ndipo wanthu winango ambagumanambo phindu. Mwa njira iponi? Cinthu cibodzi n’cakuti timbatcenkha kugumana na mabvuto yomwe yambabwera thangwe ra kusaya kubvera malamulo. (Aroma 13:4) Magole mazinji m’mbuyomu ku Nigéria, acikunda adapita mu Nyumba ya Umambo pomwe mitsonkhano ikhali mkati, acinyang’ana wanthu omwe akhacita greve yakuletsa kupagali mtsonkho. Tsono munthu omwe akhatsogolera acikundawo adawauza kuti acoke, ndipo adati: “Mboni za Yahova nthawe zentse zimbapagali mtsonkho.” Imwepo mukambabvera malamulo, bzimwebzi bzimbathandiza kuti Mboni za Yahova zikhale na mbiri yabwino. Ndipo mbiri imweyi ntsiku inango ingadzakhotcerere abale na mpfumakazi zathu. — Mateu 5:16.

14. N’ciyani comwe mpfumakazi inango idacita kuti ikhale “yakukonzeka kubvera” atsogoleri wa boma?

14 Napo bziri tenepo, nthawe zinango tingafune lini kubvera maboma. Mpfumakazi inango ya ku Estados Unidos, yakucemeredwa Joanna, idalewa kuti: “Mpsakunesa kwene-kwene kwa inepano kubvera.” Mpfumakaziyo idafotokoza thangwe lomwe likhaicitisa kuti isaye kufuna kubvera maboma. Iyo idati: “Wanthu azinji wa m’banja mwangu adacitiridwa bzinthu bzakusaya cirungamo na maboma.” Tsono Joanna adawona kuti bzikhali bwino kucinja momwe iye akhambayawonera maboma. Ndipo iye adacita bzinthu ibzi: Cakuyamba, adasiya kumbawona notisiya zomwe zikhambalewa kuipa maboma. (Mimwani 20:3) Caciwiri, iye adapemba kwa Yahova kuti amuthandize kumukhulupira m’mbuto mwakukhulupira maboma ya wanthu. (Salimo 9:9, 10) Cacitatu, iye adawerenga nkhani m’mabukhu mwathu zomwe zikhafotokoza bza kuleka kupitira nkhani za ndale. (Juwau 17:16) Tsapano, Joanna ambalewa kuti kulemekeza na kubvera maboma kumbamucitisa kuti akhale “wakugwa mpfuwa na wakukondwa.”

MBABVERANI OMWE AMBATSOGOLERA M’GULU LA YAHOVA

15. Thangwe ranyi nthawe zinango bzimbakhala bzakunesa kubvera malango yomwe timbapasidwa mu gulu la Yahova?

15 Yahova akutiuza kuti: “Mbabverani wale omwe akutsogolera” m’gwere. (Ahebereu 13:17) Napo kuti Mtsogoleri wathu, Jezu Kristu, ngwakulungama, abale omwe iye adawaikha kuti ambatsogolere mu gulu la Yahova mbakuperewera. Ndipo bzingakhale bzakunesa kwa ifepano kuwabvera maka-maka iwo akatiuza kuti ticite cinthu comwe tikukomedwa lini naco. Mpostolo Pedru adapasidwa malango yomwe iye akhafuna lini kuyabvera. Pomwe anjo adamuuza kuti adye bzirombo bzakupswipa m’Lamulo la Mozeji, Pedru adalamba, sikuti kabodzi kokha, koma katatu! (Mabasa 10:9-16) Thangwe ranyi? Thangwe bzimwebzi bzikhali bzakusiyana kwene-kwene na bzomwe akhacita pa moyo wace. Penu bzikhali bzakunesa kwa Pedru kubvera malango yomwe adapasidwa na anjo wakulungama, mpsakudabwisa lini kuti nthawe zinango kwa ifepano bzingakhalembo bzakunesa kubvera amuna omwe mbakuperewera!

16. N’ciyani comwe mpostolo Paulo adacita napo kuti adapasidwa malango yomwe akhabverana lini nayo? (Mabasa 21:23, 24, 26)

16 Mpostolo Paulo akhali ‘wakukonzeka kubvera’ malango napo kuti malangoyo yakhawoneka kuti njakusaya kuthandiza. Akristau omwe akhali Adjuda adabva nung’u-nung’u pakulewa bza Paulo. Iwo adabva kuti iye akhapfunzisa “bzinthu bzakupitana na Lamulo la Mozeji,” ndipo akhalemekeza lini Lamulolo. (Mabasa 21:21) Akristau wacikulire wa ku Jeruzalemu adauza Paulo kuti atenge amuna anai aciyenda nawo ku templo kuti akabzicenese na cakulinga cakuti alatize kuti akhabvera Lamulo la Mozeji. Tsono Paulo akhadziwa kuti Akristau akhateweza lini pomwe Lamulolo. Ndipo iye akhalibe kucita cinthu ciri-centse cakuphonyeka. Napo bziri tenepo, Paulo adacita bzomwe iwo adamuuzabzo. Iye “adatenga amuna wale acibzicenesa pabodzi na iwo mwakuteweza mwambo.” (Werengani Mabasa 21:23, 24, 26.) Kubvera kwa Paulo kudacitisa kuti iwo akhale wakubverana. — Aroma 14:19, 21.

17. Kodi mwapfunza ciyani na nkhani ya Stephanie?

17 Mpfumakazi inango yakucemeredwa Stephanie bzidamunesa kwene-kwene kubvuma bzomwe abale omwe ana udindo adasankhula m’dziko lace. Iye pabodzi na mwamuna wace akhatumikira mwakukondwa m’kagrupo kanango ka cirewedwe cacirendo. Patsogolo pace, mthambi idawona kuti bzikhali bwino kumalisa kagrupoko, ndipo banjalo lidauzidwa kuti libwerere ku gwere la cirewedwe cawo. Stephanie adalewa kuti: “Bzimwebzi bzidandisunamisa kwene-kwene. Ndikhawona kuti ku gwere la cirewedwe cathu kukhafunikira lini thandizo liri-lentse.” Napo bziri tenepo, iye adabvera malangoyo. Iye adalewa kuti: “Pomwe padapita nthawe, ndidadzabvesesa kuti n’thangwe ranyi bzomwe akulu adacita bzire bzikhali bzanzeru. Mu gwere lipsa lomwe tidayenda kukatumikiralo, azinji akhali okha m’cadidi ndipo ifepano tidakhala abereki wawo wauzimu ndipo tikhambawalimbikisa. Ndikupfunza Bibliya na mpfumakazi yomwe ikhadadjedjera mwauzimu kwa magole mazinji. Tsapano ndina nthawe izinji yakucita pfunziro la pandekha.” Ndipo iye adalewa pomwe kuti: “Ndina cikumbu-mtima cakucena thangwe ra kudziwa kuti ndikucita bzomwe ningakwanise kuti ndikhale wakubvera.”

18. Kodi ni phindu liponi lomwe timbakhala nalo tikakhala wakubvera?

18 Ifepano tingapfunze kukhala wakubvera. Jezu “adapfunza kukhala munthu wakubvera,” sikuti thangwe rakuti bzinthu bzikhali bwino, koma “thangwe ra bzinthu bzomwe adabonera nabzo.” (Ahebereu 5:8) Ninga Jezu, kawiri-kawiri timbapfunza kukhala wakubvera pomwe bzinthu bziri lini-bwino. Mwa ciratizo, pomwe matenda ya COVID-19 yadayamba, tidauzidwa kuti tileke kutsonkhana pomwe mu Nyumba za Umambo na kukapalizira nyumba na nyumba. Pinango bzidakunesani kubvera. Tsono kubvera kwanu kudakukhotcererani, kudathandiza kuti gwere likhale lakuphatana ndipo kudakondwesa Yahova. Tentsenefe tsapano ndife wakukonzeka kudzabvera malango yali-yentse yomwe tin’dzatambira pa citsautso cikulu. Kubvera malangoyo kun’dzapulumusa moyo wathu! — Djobi 36:11.

19. Thangwe ranyi imwepo mukufuna kukhala wakubvera?

19 Mu nkhani ino, tapfunza kuti kubvera kumbabweresa bzisimbo bzizinji. Tsono timbasankhula kubvera Yahova maka-maka thangwe ra kumufuna na kufunambo kumukondwesa. (1 Juwau 5:3) Tingakwanise lini kumubwezera Yahova bzentse bzomwe iye waticitira. (Salimo 116:12) Tsono tingamubvere na kubverambo wale omwe ambatitsogolera. Tikabvera, timbalatiza kuti ndife wanzeru. Ndipo wanthu wanzeru ambakondwesa mtima wa Yahova. — Mimwani 27:11.

NYIMBO 89 Bvera Kuti Usimbidwe

a Pakuti ndife wanthu wakuperewera, nthawe zinango bzimbatinesa kubvera napo ticidziwa kuti munthu omwe akutipasa malangoyo anabo ugo bwakucita bzimwebzo. Nkhani ino in’fotokoza phindu lomwe timbakhala nalo tikambabvera abereki, “atsogoleri wa boma” na abale omwe ambatsogolera m’gwere lacikristau.

b Kuti mugumane nfundo zomwe zingakuthandizeni kumbaceza bwino na abereki wanu pa nkhani ya malamulo yomwe mukuwona kuti njakunesa kuyabvera, onani nkhani yakuti Kodi Ndingakambirane Bwanji ndi Makolo Anga za Malamulo Amene Anakhazikitsa?” mu jw.org (Chichewa).

c BZOMWE BZIKUCITIKA PA CITHUNZI-THUNZI: Zuze na Mariya akubvera lamulo la Seza lakuyenda kukacita kanembera ku Betelehemu. Akristau ntsiku zino ambabvera malamulo ya pa mseu, ambapagali mtsonkho na kubvera mcenjezo wa “boma” pakulewa bza thanzi.