1, 2. Kodi Davide adalatiza tani kuti akhali wakukhulupirika kwa Mulungu? (Onani cithunzi-thunzi cakuyambirira.)

PAKATI pa usiku, Davide na Abisai mwakazizizi wankufamba mu njira yomwe acikunda 3.000 adagona. Pakati pa msasa , wanthu awiriwa ankugumana Mambo Sauli omwe adagona tulo twa kufa nato. Iye akhayenda ku cigwa ca Judeya kukanyang’ana Davide kuti akamuphe. Abisai ankulewa mwakazizizi kuti: ‘Ndipo tsapano ndirekeni ndimulase [Sauli] ndicimukhomerera pansi na dipa. Ndin’cita bzimwebzo kabodzi basi, ndipo cipo ndicibwerezera.’ Bzomwe Davide adatawira mpsakudabwisa! ‘Leka kucita cakuipa ciri-cense kuna iye, kodi mbani omwe angafuthule boko lace acipha nyakudzozedwa wa Yahova acireka kukhala na mulandu?’ . . . ‘Ndimbalemekeza Yahova, ndipo cipo ndicifuthula boko langu kuti ndiphe wakudzozedwa wa Yahova!’​—1 Sam. 26:8-12.

² Davide akhabvesesa bzomwe kukhala wakukhulipirika kwa Mulungu bzimbaphatanidza. Iye akhalibe cakulinga cakufuna kupha Sauli. Thangwe ranyi? Thangwe rakuti Sauli akhali mambo wa Jirayeri wakudzozedwa na Mulungu. Atumiki wakukhulupirika wa Yahova ambalemekeza wense omwe Yahovayo ambawasankhula. Tenepo, Yahova an’funa kuti  atumiki wace wense ‘wambafune kukhala wakukhulupirika.’​—Werengani Mikeya 6:8.

3. Kodi Abisai adalatiza tani kuti akhali wakukhulupirika kwa Davide?

³ Abisai adalatiza ulemu kwa Davide. Mwa ciratizo: Pakuyeza kubisa pikado yace ya kucita upombo na Bateseba, Davide pabodzi na mbale wace wa Abisai, Jowabe adacita makonzedwe yakuti Uriya mwamuna wace wa Bateseba aphedwe ku nkhondo. (2 Sam. 11:2-4, 14, 15; 1 Nkha. 2:16) Abisai pinango akhadziwa nkhani imweyi, tsono iye adapitiriza basi kumulemekeza Davide ninga Mambo wakudzozedwa na Mulungu. Kuthumizira bzimwebzi, Abisai alibe kuyeza kuphatisa basa mphanvu zace ninga mkulu wa acikunda na cakulinga ca kupamba mpando wa umambo wa Jirayeri. M’mbuto mwace, Abisayiyo adakhotcerera Davide kwa anyakumuphindukira na anyamadulanthaka winango.​—2 Sam. 10:10; 20:6; 21:15-17.

4. (a) Kodi Davide adakhala tani ciratizo cabwino ca kukhulupirika kwa Mulungu? (b) Kodi ni bziratizo bziponi bzinango bzomwe tin’cezerana mu nkhani ino?

⁴ Pomwe Davide adalamba kupha Mambo Sauli iye adalatiza kuti akhali m’bodzi mwa atumiki wakukhulupirika wa Yahova. Pomwe akhali tswaka, Davide adayenda kukamenyana na cimzonzomtali cakucemeredwa Goliyati, comwe cidafa mwakupasa manyazi thangwe rakuti ‘cikhanyoza acikunda wa Mulungu wa moyo!’ (1 Sam. 17:23, 26, 48-51) Pomwe Davide adakhala mambo acicita pikado zikulu zomwe ni upombo na kupha, iye adabvuma ciyeruzo cakuperekedwa na mpolofeta Natani ndipo adakungula. (2 Sam. 12:1-5, 13) Pa ukhalamba bwace, Davide adapitiriza kukhala wakukhulupirika kwa Mulungu. Mwa ciratizo, iye adacita bzakupereka pa kumanga tempwlo ya Yahova. (1 Nkha. 29:1-5) Davide adacita pikado ikulu, tsono iye adapitiriza kukhala wakukhulupirika kwa Mulungu. (Psal. 51:4, 10; 86:2) Pomwe tinkucezerana bza nkhani ya Davide na wanthu wa mu nthawe yace, mbatinyang’aneni mitawiro ya mibvunzo iyi: Kodi ni makhalidwe yaponi yomwe tin’funika kukhala nayo? Kuti tikhale wakukhulupirika bzin’funika kuti tilatize makhalidwe yaponi?

5. Kodi tinkupfunza ciyani kucokera pa bzakuphonya bza Abisai?

⁵ Pomwe Abisai adapita na pa tsasa la Sauli, cikhulupiro cace cikhali lini mu njira yakuthemera. Thangwe rakuti akhali wakukhulupirika kwa Davide, Abisai akhafuna kupha Mambo Sauli, tsono Davide adamuletsa iye kucita cinthu comwe n’cakuipa mwa ‘kufuthula boko lace kuti aphe nyakudzozedwa wa Yahova.’ (1 Sam. 26:8-11) Pa cakucitika cimweci, tinkupfunza nkhani yakufunika kwene-kwene: Napo tingakhale wakukhulupirika pa bzinthu bzizinji mu mtima mwathu, koma cinthu cakufunika ndico kukhala wakukhulupirika pa kuphatisa basa mitemo ya m’Bibliya.

6. Napo n’kwacibadwa kukhala wakukhulupirika kwa adzinza na axamwali wathu, thangwe ranyi mpsakufunika kukhala wakusamala?

⁶ Kukhulupirika kumbacokera mu mtima, tsono mtima wa munthu ngwakunyenga. (Jer. 17:9) Tenepo munthu omwe ngwakukhulupirika kwa Mulungu angayambe kukhala wakukhulupirika kwene-kwene kwa axamwali na wadzinza napo acikhala kuti iwo wankucita bzinthu bza kuipa. Maka-maka pomwe xamwali wathu ayai wadzinza wathu wasiya cadidi tin’funika kukumbukira kuti nthawe zense tin’funika kukhala wakukhulupirika kwa Yahova cakuyamba.​—Werengani Mateu 22:37.

7. Kodi mpfumakazi inango idakhala tani yakukhulupirika kwa Mulungu pa nthawe yakunesa?

⁷ Cikhulupiro cathu cingayezedwe pomwe m’bodzi wa adzinza wathu wacosedwa m’gwere. Mwa ciratizo mpfumakazi inango yakucemeredwa Anne ^[1] idapfuwiridwa mtedwe na mai wace omwe akhali wakucosedwa. Mai wacewo akhafuna kuti akazungire Anne thangwe rakuti iwo akhabzibva kuti akhasiyidwa kumbali na wadzinza. Anne adakhumudwa kwene-kwene na mkumbiro wa mai wacewo ndipo iye adawauza kuti angadawatawira mwa kuwanembera tsamba. Patsogolo pace, iye adawanembera tsambalo aciwakumbusa mitemo yinango ya m’Bibliya. (1 Wak. 5:11; 2 Ju 9-11) Patsambapo Anne adawakumbusa mwakudeka mtima mai wace kuti iwo ndiwo omwe akhadabzipambula  kwa wadzinza wawo thangwe ra bzakucita bzawo bzakuipa na kusaya kwawo kukungula. Ndipo Anne adawanembera kuti: “Njira ibodzi yakumalisira kusunama kwanu ndiyo kubwerera kwa Yahova.”​—Tiy. 4:8.

8. Kodi ni makhalidwe yaponi yomwe yangatithandize kukhala wakukhulupirika kwa Mulungu?

⁸ Kukhulupirika kwa anzace wa Davide kumbatilatiza makhalidwe matatu yomwe yangatithandize kuti tikhale wakukhulupirika kwa Mulungu. Makhalidwe yamweyo ni, kubzicepswa, kudeka mtima na kukhwimika. Mbaticezeraneni makhalidweya libodzi na libodzi.

9. Thangwe ranyi Abineri adayeza kupha Davide?

⁹ Pomwe Davide akhadaphata msolo wa Goliyati m’manja mwace acimbalewalewa na Mambo Sauli, bzinkuwoneka kuti amuna awiri akhawona bzimwebzo. M’bodzi akhali mwana wa Sauli, Jonatani, omwe adadzakhala xamwali wa Davide. Ndipo munangoyo akhali mkulu wa acikunda Abineri. (1 Sam. 17:57–18:3) Patsogolo pace Abineri adathandiza Sauli kuti aphe Davide. Ndipo Davide adanemba kuti: ‘Wanthu wa ciwembo ankulinga moyo wangu.’ (Psal. 54:3; 1 Sam. 26:1-5) Thangwe ranyi momwe Jonatani adacitira bzinthu na Davide bzidasiyana na momwe Abineri adacitira? Mwakundendemerana na Jonatani, Abineri akhadziwa kuti Mulungu akhadasankhula Davide kuti adzatonge ninga mambo wa Ajirayeri. Pambuyo pa infa ya Sauli, Abineri akhafunika kulatiza kubzicepswa na kukhulupirika kwace kwa Mulungu mwa kuthandiza Davide, sikuti mwana wa Sauli Iji-boseti. Tenepo pomwe Abineri adagonana na mkazi wa Sauli, bzinkuwoneka kuti iye akhabzipsagira mpando waumambo.​—2 Sam. 2:8-10; 3:6-11.

10. Thangwe ranyi Abisalomu akhali lini wakukhulupirika kwa Mulungu?

¹⁰ Kusaya kubzicepswa kwa Abisalomu mwana wa Davide kudacitisa kukhala wakusaya kukhulupirika kwa Mulungu. Thangwe ranyi? ‘Abisalomu adabzikonzera yekha ngolo na mahaci, ndipo amuna 50 akhathamanga patsogolo pace’! (2 Sam. 15:1) Ndipo Abisalomu adacitisa kuti wanthu akhalembo wakusaya kukhulupirika. Mwakundendemerana na Abineri, Abisalomu akhafunambo kupha Davide, napo iye akhadziwa kuti Yahova akhadasankhula Davide kuti akhale mambo wa Ajirayeri.​—2 Sam. 15:13, 14; 17:1-4.

11. Kodi tingagumane tani phindu kucokera mu nkhani za m’Bibliya zakulewa bza Abineri, Abisalomu, na Baruke?

¹¹ Bziratizo bza Abineri na Abisalomu bzimbawoneseratu padeca kuti kubzikuza kungacitise munthu kukhala wakusaya kukhulupirika kwa Mulungu. Tenepo palibe mtumiki wakukhulupirika wa Yahova an’funika kukhala na khalidwe la dyera ayai khalidwe linango lakuipa . Ndipo kufuna kwene-kwene Cuma ayai bzinthu bzinango bza m’dzikoli, bzingadzonge moyo wauzimu wa Akristau. Mu njira  yakusaya kubziwonesera, munembi wa mpolofeta Jeremiya, Baruke, mwa kanthawe iye adasiya kutsungira bzinthu bzauzimu. Ndipo Yahova adalewa kwa Baruke kuti: ‘Ona! Bzomwe ndamanga ndikubzigwesa, ndipo bzomwe ndabzala, ndikubzizula. Ndin’cita bzimwebzi pa dziko lense. Koma iwepo unkunyang’ana bzinthu bzikulu-bzikulu. Leka kunyang’ana bzinthu ninga bzimwebzi.’ (Jer. 45:4, 5) Baruke adabvuma kuyeruzidwa. Ndipo mpsanzeru kwene-kwene kusunga mafala ya Mulungu m’makumbukidwe mwathu pomwe tinkudikhirira kumala kwa dziko lakuipali.

12. Latizani momwe dyera lingatitazise kukhala wakukhulupirika kwa Mulungu?

¹² Daniel m’bale wa ku Mexico, akhafunika kusankhula pakati pa kukhala wakukhulupirika kwa Mulungu ayai kubzipsagira bzakufuna bzace. Iye akhafuna kulowola mkazi omwe akhali wakusaya kukhulupirira. Daniel adalewa kuti: “Ndidapitiriza kumbamunembera matsamba napo ndikhali kale mpainiya. Tsono pakumalizira pace, ndidabzicepswa ndipo ndidauza mkulu m’bodzi omwe akhatumikira kwa magole mazinji kuti ndiri pa bvuto lakuyezedwa cikhulupiro. Iye adandithandiza kuwona kuti ndikhafunika kusiya kumbamunemberako kuti ndikhale wakukhulupirika kwa Mulungu. Pambuyo pa mipembo mizinji na misozi, ndidasiyadi kumunemberako. Mwakusaya kupita nthawe cikondweso cangu mu utumiki cidathumizirika.” Ndipo Daniel patsogolo pace adalowola mpfumakazi yauzimu ndipo tsapano ankutumikira ninga nyakunyang’anira dera.

13. Kodi Natani adakhala tani wakukhulupirika kwa Mulungu na kwa Davide pomwe Davideyo adaphonya?

¹³ Kukhulupirika kwathu kuna Yahova nthawe zinango kungatokonye kukhulupirika kwathu kuna wanthu. Mpolofeta Natani adapitiriza kukhala wakukhulupirika kwa Davide acikhalambo wakukhulupirika kwa Mulungu. Natani adadziwa kuti Davide akhadacita upombo nakuti adakonza bzakuti mwamuna wa mkaziyo aphedwe ku nkhondo. Tsono pomwe Yahova adatumiza Natani kwa Davide kuti akamutsimule, mpolofetayu adabvera ndipo adacita bzimwebzo mwakudeka mtima, napo iye akhali wakukhulupirika kwa Davide. Natani adamutsimula mwa nzeru na mwakudeka mtima. Kuti athandize Davide kuwona kukula kwa pikado yace, Natani adaphatisa basa there la kulatiza kusaya cirungamo kwa munthu wakudala omwe adakatenga bira la munthu wakusauka. Pomwe Davide adalewa kuti bzomwe adacita munthu wakudalayo bzikhali bzakuphonyeka, Natani adamuuza kuti: ‘Munthu omwe ankulewedwayo ndiwepo!’ Tenepo Davide adabvesesa nfundoyo!—2 Sam. 12:1-7, 13.

14. Kodi imwepo mungakhale tani wakukhulupirika kwa Yahova, kwa xamwali ayai munthu wa m’banja mwanu?

¹⁴ Kudeka mtima kungakuthandizeni kulimbana na mabvuto yakuyeza cikhulupiro canu. Mwa  ciratizo, imwepo mungadziwe kuti nyakukhulupira mwanzanu wacita cakuphonyeka cikulu. Imwepo mungabzibve kuti ndimwe wakukhulupirika kwa mwanzanuyo, maka-maka penu iye ni xamwali wanu ayai wadzinza wanu. Tsono penu imwepo mun’dzabisa bzinthu bzakuipa bza mwanzanuyo, mun’dzakhala wakusaya kukhulupirika kwa Mulungu. Tenepo, kukhulupirika kwanu kwa Yahova kun’funika kukhala pa mbuto yakuyamba. Ninga Natani, khalani wakudeka mtima na wakukhwimika. Mulimbiseni xamwali wanu ayai wadzinza wanuyo kuti alinge thandizo la akulu. Penu iye an’cita lini bzimwebzo mkati mwa nthawe yomwe mwapangana, kukhulupirika kwanu kwa Mulungu kun’dzakucitisani kuwadziwisa akulu bza nkhaniyo. Mukacita bzimwebzi, mun’dzakhala wakukhulupirika kwa Yahova ndipo mun’dzakhala wakudeka mtima kwa xamwaliyo ayai wadzinzayo, ndipo akulu an’dzayeza kumuthandiza munthuyo mwa kudeka mtima.—Werengani Mwambo 5:1; Wagalata 6:1.

15, 16. Thangwe ranyi Husai akhafunika kukhwimika kuti akhale wakukhulupirika kwa Mulungu?

¹⁵ Munthu munango dzina lace Husai akhafunika kukhwimika kuti akhale wakukhulupirika kwa Mulungu. Husai akhali xamwali wa pamtima wa Mambo Davide. Tsono cikhulupiro cace cidayezedwa pomwe Abisalomu mwana wa Davide adapumpsa mitima ya wanthu azinji ndipo akhalinga kutenga mpando waumambo wa ku Jeruzalemu. (2 Sam. 15:13; 16:15) Pomwe Davide adathawa mu mzinda, kodi n’ciyani comwe Husai angadacita? Kodi iye angadacinja acikhala wakukhulupirika kwa Abisalomu, ayai angadatewera mambo wakukalamba omwe akhathawa pakufuna kupulumusa moyo wace? Husai adatsimikiza kukhala wakukhulupirika kwa mambo omwe adasankhulidwa na Mulungu, ndipo iye adayenda kukagumana na Davide ku phiri la Mioliva.​—2 Sam. 15:30, 32.

¹⁶ Davide adakumbira Husai kuti abwerere ku Jeruzalemu, kuti akanamizire kukhala xamwali wa Abisalomu, na kuti akatsutse malango ya Ahitofeli. Mwa kuikha moyo wace pa ngozi, Husai adakhala wakukhulupirika kwa Yahova ndipo adacita bzomwe Davide akhadamukumbira kuti acite. Ninga momwe Davide akhadapembera, malango ya Husai yadatsutsa bzomwe Ahitofeli akhadalewa.​—2 Sam. 15:31; 17:14.

17. Thangwe ranyi tin’funika kukhala wakukhwimika kuti tikhale wakukhulupirika kwa Mulungu?

¹⁷ Ifepano tin’funikambo kukhwimika kuti tikhale wakukhulupirika kwa Yahova. Azinji wa ifepano takhala wakukhwimika ticipitiriza kulimba pa mayezo ya anzathu wa m’banja, wakubasa, ayai atsogoleri wa boma na cakulinga ca kuyeza cikhulupiro cathu kwa Yahova. Mwa ciratizo Taro wa ku Japão kuyambira ali mwana akhafuna kukhala wakukhulupirika na wakubvera abereki wace. Iye akhacita lini bzimwebzi thangwe ra kukakamizidwa. Koma iye akhafuna kwene-kwene kukondwesa abereki wacewo. Tsono pomwe iwo adamutsutsa thangwe ra kubverana kwace na Mboni za Yahova, Taro adawona kuti bzikhali bzakunesa kwene-kwene kuwauza abereki wace kuti watsimikiza kuyenda kumitsonkhano yacikristau. Taro adalewa kuti: “Iwo akhadakalipa kwene-kwene ndipo kwa magole mazinji akhandiletsa kukawazungira ku mui kwawo. Ndidapemba kuti ndikhale wakukhwimika kuti ndipitirize na cakusankhula cangu. Makumbukidwe yawo yadacinja, ndipo tsapano ndingawazungire nthawe zense.”​—Werengani Mimwani 29:25.

18. Kodi mu nkhani ino mwagumana phindu liponi?

¹⁸ Ninga Davide, Jonatani, Natani, na Husai, tingawone cikondweso cikulu comwe tingakhale naco mwa kukhala wakukhulupirika kwa Yahova. Ku mbali inango mbatipfunzeni nfundo inango kucokera pa kusaya kukhulupirika kwa Abineri na Abisalomu. Tenepo tin’funika kukhala ku mbali ya Yahova ninga momwe adacitira Davide. Wanthu wakuperewerafe, tingakwanise lini kutcenkha kuphonya. Tenepo, tin’funika kutsimikiza kuti kukhulupirika kwathu kwa Yahova ndico cinthu cakuyamba pa moyo wathu.