Bzimogeni bzinthu bzimwebzi

Ndokoni pa mbuto ya misolo ya nkhani

NKHANI ZATHU ZAKALE

Kanderendere omwe Akhana Bzakukuzira Mafala Adadziwika na Bzulu Bzizinji bza Wanthu

Kanderendere omwe Akhana Bzakukuzira Mafala Adadziwika na Bzulu Bzizinji bza Wanthu

“Kukhana kanderendere mbodzi yekha omwe akhana cakukuzira mafala pakuthandizira basa lakupalizira bzipsa bza Umambo ku Brazil, omwe akhadziwika na bzulu bzizinji bza wanthu ninga ‘kanderendere wa cakukuzira mafala wa Watch Tower.’”—Nathaniel A. Yuille, mu 1938.

BASA la Umambo ku Brazil likhayenda lini patsogolo ca kumayambiriro kwa m’ma 1930. Koma mu 1935, Nathaniel na Maud Yuille omwe akhali apainiya adanembera tsamba Joseph F. Rutherford omwe akhatsogolera basa la kupalizira. Iwo adabzipereka mu utumiki ndipo adanemba kuti ‘angadakomedwa kuyenda kuli-kwense.’

Nathaniel, akhana magole 62 yakubadwa ndipo akhadaima pa basa lace la injinyeiro. Iye akhali diretor wa utumiki wa gwere la Mboni za Yahova ku San Francisco, California, Estados Unidos da America. Kumweko iye akhadalinganiza basa lakupalizira ndipo adaphatisa basa mtcini wakukuzira mafala kuti amwazire bzipsa bzabwino. Luso lace na mzimu wakubzipereka bzidakhala cisimbo pa basa lace latsapano ninga mtumiki pa mthambi mu dera la bzirewedwe bzakusiyana-siyana ku Brazil.

Nathaniel na Maud adafika ku Brazil mu 1936, pabodzi na mpainiya mwanzawo Antonio P. Andrade. Iwo adabweresa majiradisko 35 na kanderendere mbodzi wakukhala na bzakukuzira mafala. Brazil ni libodzi mwa madziko maxanu makulu-makulu pa dziko lense la pansi koma likhana apalizi wakukwana 60 wokha! Makonzedwe yatsapanoya ya bzakukuzira mafala pa nthaweyo yangadathandiza kupalizira wanthu wazinjisa m’magole mang’ono-ng’ono yokha.

Pambuyo pa mwezi ubodzi atafika Yuilles, cipinda ca mthambi cidacita makonzedwe ya mtsonkhano wakuyamba wacigawo ku Brazil omwe udacitikira mu mzinda wa São Paulo. Na Maud ninga nyakutekenyesa kanderendere wa bzakukuzira mafalayo, adayenda kukacemerera wanthu ndipo ciwerengero cidafika 110! Nkhani za pa mtsonkhanoyo zidalimbisa apalizi kuthumizira basa lawo lakupalizira. Iwo adapfunza momwe angapalizirire mwakuphatisa basa mabukhu na makhadi, na upalizi bwakuphatisa basa majiradisko m’cirewedwe ca Chingerezi, Cialemanya, Cihúngaro, Cipolones, Cixipanhol ndipo pambuyo pace Cipwitikizi.

Kanderendere wa bzakukuzira mafalayu adafikira bzulu bzizinji bza wanthu ku Brazil na bzipsa bzabwino

Mitsonkhano mitatu ya utumiki yakucitikira ku São Paulo, ku Rio de Janeiro na ku Curitiba mu 1937, yidathumizirisa basa lakupalizira. Wanthu anyakutsonkhanawo adayenda na kanderendere ya bzakukuzira mafalayo kukacita basa la kupalizira nyumba na nyumba. José Maglovsky omwe akhali tswaka pa nthaweyo, adadzanemba tsamba pambuyo pace kuti: “Tikhaikha mabukhu yathu yakufotokoza bza Bibliya pa meza, ndipo pomwe kanderendere ya bzakukuzira mafala ikhalewa-lewa, ife tikhalewalewa kwa wanthu omwe akhabula mu nyumba zawo kuti awone bzomwe bzikhacitika.”

Batismo ikhambacitikira mu m’mikulo momwe wanthu womwe akhabwera kudzatcula, akhakhala ankuwothera dzuwa pafupi na mbutoyo. Ukhali mpata wabwino kwene-kwene kupalizira bzipsa bzabwino mwakuthandizidwa na kanderendere ya bzakukuzira mafala! Nkhani ya batismo ya m’bale Rutherford’s ikhabveka mwakukuwa thangwe ra m’tcini wakukuzira mafalayo. Wanthu akhazungulira kanderendereyo acimbabvesera nkhani yomwe ikhasanduliziridwa mu Cipwitikizi. Patsogolo pace, anyakufuna kubatizidwa akhabatizidwa ndipo nyimbo zakugravaridwi mu Cipolones zikhaimbidwa. Abale na mpfumakazi akhaimbambo mu bzirewedwe bzakusiyana-siyana. Anuário ya mu 1938 idalewa kuti: “Bzimwebzi bzidakumbusa momwe ali-wense pa Pentekoste akhabvera mu cirewedwe cace caico.”

Pambuyo pa mtsonkhanoyo, Mdzinga uli-wense, kubvumbe ayai kusaye kubvumba, nkhani za m’Bibliya zakugravaridwi zakufotokozedwa na kanderendere ya bzakukuzira mafala, zidafikira wanthu m’maparke, mbuto zakukhalidwa na wanthu na m’mafabrika m’kati mwa São Paulo na mu mizinda ya pafupi. Na kanderendereyo pakhakhala na makonzedwe yakufikira wanthu 3.000 wakukhala m’mbuto za wanthu wa mapere pa mtantho wa 97 km ca kumpoto kwa São Paulo. Na kupita kwa nthawe, gwere lidakhazikisidwa. Napo na bvuto likulu lense, apalizi wa Umambo wale wadabvumizidwa kukazungira mudzi unango wa wanthu wa mapere acikawafotokozera mafala yakulimbisa ya m’Bibliya.

Pakumalizira bzinthu bza Umambo bzakugravaridwi mu Cipwitikizi bzidadzafika mu 1938. Pa nsiku yomwe imbacemeredwa Nsiku ya Kukumbukira Wakufa, kanderendere wa bzakukuzira mafala adayenda ku thenje na thenje acimbafotokoza mafala yakugravaridwi ninga yakuti “Kodi wakufa ali kuponi?,” “Yahova,” na “Cuma,” yacimbafikira wanthu wakufedwa wakupitirira 40.000!

Akulu-akulu wa bzipembedzo wadakhumudwa na mafala yakupaliziridwa ya cadidi cam’Bibliya ndipo iwo adalimbisa akulu-akulu wa boma kuti anyamalise kanderendereyo. Mpfumakazi Yuille inkukumbukira nthawe inango pomwe nyansembe wa m’deralo adalimbisa thimu la wanthu wakuyambisa phiringu kuti azungulire kanderendereyo. Koma mtongi wa boma na mkulu wa mphanvu za umangi wadabwera wacitetekera nkhani yenseyo. Mtongiyo adacoka na bukhu lakufotokoza Bibliya m’manja. Palibe kucitika phiringu pa nsiku imweire. Napo pakhana citsutso cimweci, Anuário ya 1940 idalewa kuti dziko la Brazil lidafotokoza kuti gole la 1939 ikhali “nthawe yabwino kwa wense kuti acite Utumiki bwa Mulungu na kudziwisa dzina lace.”

Kufika kwa “kanderendere ya Watch Tower,” kulewa cadidi, cidakhala cinthu cakusaya kuyebweka pakulewa bza basa lakusaya kuyebweka lakupalizira ku Brazil. Bzimwebzi bzidakhala ciyambi ca kufikira wanthu bzulu bzizinji na bzipsa bza Umambo. Napo kuti kanderendere wakudziwika ule adadzagulisidwa mu 1941, gulu la Mboni za Yahova lidapitiriza kupalizira bzipsa bzabwino kuna wanthu wa mtima wabwino mu mbuto zakusiyana-siyana za ku Brazil.—Nkhani zathu zakale ku Brazil.