Kuyambira pomwe ndikhali mwana ndikhafuna kwene-kwene cirengedwe. Banja lathu likhayenda kukawona bzirombo m’thengo na m’mathawale yomwe yakhadazungulira mzinda wathu wa Jyväskylä ku Finlândia Central. Ndipo nimbafunambo bzirombo. Pomwe ndikhali mwana ndikhambafuna kumbakumbatira tumphaka na tunkhanda ayai tuntsinza. Pomwe ndikhakula, ndikhakalipa kwene-kwene ndikawona wanthu akuzunza bzirombo. Na kupita kwa mthawe ndidayamba kucita mbali ya kabungwe komwe kakhakhotcerera ufulu bwa bzirombo, kumweko ndidadziwana na wanthu omwe akhana makumbukidwe mabodzi-bobzi na yangu.

Tikhacita bzinthu bzakusiyana-siyana pakukhotcerera ufulu bwa bzirombo. Mwa ciratizo, ifepano tikhambapereka matsamba na kumbafamba mu msewu ticimbauza mwaukali wanthu omwe akhapha bzirombo kuti agulise makanda na omwe akhaphata bzirombobzo kuti akayezere mankhwala yakusiyana-siyana. Tidakhazikisa bungwe lakukhotcerera bzirombo. Mapolisiya akhatiphata thangwe nthawe zinango tikhambacita ciwembo pakufuna kukhotcerera bzirombobzo. Ndidamangidwa ndipo kazinji kentse ndidakatongedwa ku nyumba ya mphala.

Kuthimizira kukhotcerera ufulu bwa bzirombo, ndikhambacitambo thupo na mabvuto yomwe yakhacitika m’dzikoli. Na kupita kwa nthawe, ndidacita mbali ya mabungwe yakusiyana-siyana yomwe yakhakhotcerera ufulu bwa wanthu yomwe ni Anistia Internacional na Greenpeace. Kuthandizira mabungwe yamweya cikhali cinthu cakuyambirira pa moyo wangu. Inepano ndikhakhotcerera ufulu bwa wanthu wakusauka, wakusaya cakudya na omwe akhalibe thandizo liri-lentse.

Tsono pang’ono na pang’ono ndidazindikira kuti nin’kwanisa lini kucinja bzinthu m’dzikoli. Napo kuti mabungwe yale yakhakwanisa kumalisa mabvuto manango mang’ono, koma mabvuto makulu-makulu yakhathumizirika. Bzikhawoneka ninga kuti mphanvu yakuipa yakunda dziko, ndipo palibe omwe angacinje bzinthu m’dzikoli. Bzimwebzi bzidandigobola m’mabondo.

Pomwe ndidawona kuti nin’kwanisa lini kucinja bzinthu, ndidayamba kukumbukira bza Mulungu na Bibliya. Inepano ndikhadapfunza kale Bibliya na Mboni za Yahova. Napo ndikhawona kuti Mboni za Yahova ni wanthu wantsisi ndipo akhacita bzinthu mwakundikumbukira, inepano ndikhafuna lini kucinja makhalidwe yangu. Koma pa nthaweyo bzinthu bzikhadacinja.

Ndidatenga Bibliya langu ndiciyamba kuliwerenga. Bzomwe ndidawerengabzo bzidandithandiza kwene-kwene. Ndipo ndidagumana mavesi yomwe yambalewa kuti tin’funika kumbasamalira bzirombo. Mwa ciratizo, pa Mimwani 12:10 pambati: ‘Munthu wakulungama ambasamalira cifuwo cace.’ Ndidazindikirambo kuti ni Mulungu lini omwe ambacitisa mabvuto m’dzikoli. Koma mabvuto yathu yakuthumizirika thangwe wanthu azinji ambateweza lini malango ya Mulungu. Ndidakomedwa kwene-kwene pomwe ndidapfunza kuti Yahova ni Mulungu wa lufoyi na wakupirira.​—Psalymo 103:8-14.

Pa nthaweyo ndidagumana katsamba kakukumbirira bukhu lakuti, Kodi Bibliya Limbapfunzisa Ciyani Maka-maka? ndipo ndidakatumiza. Palibe kupita ntsiku zizinji, ndidazungiridwa na banja la Mboni za Yahova ndipo iro lidandikumbira pfunziro la Bibliya ndipo ine ndidabvuma. Ndipo ndidayambambo kugumanika pa mitsonkhano ku Nyumba ya Umambo. Bzimwebzi bzidandithandiza kwene-kwene kuti ndikomedwe na bzomwe ndikhapfunza.

Na thandizo la Bibliya ndidakwanisa kucinja makhalidwe mazinji yakuipa. Ndidasiya kuledzera, kufumali na kutukwana. Ndidacinjambo momwe ndikhawonera malamulo ya boma. (Waroma 13:1) Ndipo ndidasiyambo khalidwe la upombo.

Tsono comwe cikhandinesa kwene-kwene kucinja ni kusiya kuphatana na mabungwe yomwe yakhakhotcerera ufulu bwa wanthu na bzirombo. Bzidakhala bzakunesa kusiyana na mabungwe yamweya. Pakuyamba ndikhawona kuti kusiya mabungweya ningadawoneka ninga munthu wakusaya kukhulupirika. Tsono ndidazindikira kuti ni Umambo bwa Mulungu bokha bomwe bungacinje bzinthu m’dzikoli. Na tenepo, ndidayamba kuphata basa lakupalizira bza Umambo bwa Mulungu na kuthandiza winango kudziwambo bza Umambobo.​—Mateu 6:33.

Pomwe ndikhakhotcerera ufulu bwa wanthu ndidawona kuti yalipo mathimu​—mawiri ya wanthu, wabwino na​— wakuipa. Inepano ndikhawenga wale omwe ndikhawawona kuti ali m’thimu la wanthu wakuipa. Koma tsapano thangwe ra kupfunza Bibliya nimbawenga lini pomwe munthu ali-wentse. M’mbuto mwace, nimbacita nyongo yakulatiza lufoyi wanthu wentse. (Mateu 5:44) Njira ibodzi yakulatizira lufoyi limweri ni kuuza wanthu winango bza Umambo bwa Mulungu. Nimbakomedwa kuwona momwe basa limweri limbalimbisira mtendere, kuthandiza wanthu kukhala wakukondwa na tsogolo labwino.

Inepano ndidakhala na mtendere wa mu mtima mwakumuuza Yahova thupo langu lentse. Ndina citsimikizo cakuti Mulengi wathu, an’dzalekerera lini kuti wanthu azunze bzirombo, ayai wanthu azunzane okha-okha mpaka kale-kale ne kubvuma kuti dzikoli lipfudzike. Koma mwakuphatisa basa boma lace iye anikonza tsapanopapa bzinthu bzentse bzomwe bzadzongeka. (Zaiya 11:1-9) Ndine wakukondwa kwene-kwene sikuti kokha thangwe ra kudziwa cadidici, koma thangwe ra kuthandiza winango kukhulupirambo bzimwebzi. Tsapano ndiribe makumbukudwe yakufuna kucinja bzinthu m’dzikoli.