1, 2. Ngimba syafiki isi tukulondiwa ukusimanya pa nkhani ya Setano na bandumi babibi?

UBUMI nkisu ikipya kya Yehova bukwisa pakuya bwakuhobosya fiyo. Tukwisa kwikala ukufwana na muno Kyala alondelagha pabwandilo. Loli lino tukwikala nkisu iki kikulongosiwa na Setano na bandumi bake ababibi. (2 Bakorinti 4:4) Nalinga tukabaghila ukubaketa loli baliko kangi bali namaka fiyo.

² Mu mutu ughu, tukuya pakuyobesania muno tubaghile ukuseghelela kwa Yehova na muno tubaghile ukwifighilila twibene kwa Setano. Yehova afingile ukuti ikuya pakututula. Loli tukulondiwa ukusimanya injila isi Setano na bandumi ababibi bikubombela ukuti batusyobe nukutukola.

3. Ngimba Mohesi ikulonda ukubomba isyafiki ku myitu?

³ Setano ikutuyoba ukuti tukumbombela Yehova panongwa ya finunu ifi ikutupa kangi ukuti tubaghile ukuleka ukumbombela linga ifindu fitutamisye fiyo. (Belenga Jobu 2:4, 5.) Linga yumo ikunangisya ukuti ikulonda ukumanyila isya Yehova, Setano na bandumi bake ababibi bikumanya, kangi bikughelaghela ukuti aleke ukumanyila. Bikukalala linga umundu ipele kwa Yehova nukosiwa. Ibaibolo likunfwanikisya Setano ni “ngalamu iyi  yikubuna, ikundonda yumo uwa kummila.” (1 Peteri 5:8) Setano ikulonda fiyo ukonanga ubumanyani bwitu na Yehova.—Salimo 7:1, 2; 2 Timoti 3:12.

4, 5. (a) Ngimba syafiki isi Setano akabaghila ukubomba? (b) Ngimba ‘ukwimikana na Setano’ kukusanusya isyafiki?

⁴ Loli tutikulondiwa ukuntila Setano na bandumi bake ababibi. Yehova ababikile umpaka pa isi babaghile ukubomba kumyitu. Yehova afingile ukuti “ikilundilo ikikulumba” ikya Bakristu banaloli kisa kupona ‘ubutolwe ubukulumba.’ (Ubusetuli 7:9, 14) Nasimo isi Umohesi abaghile  ukubomba ukuti akanisye isi ukubombiwa panongwa yakuti Yehova ikubafighilila abandu bake.

⁵ Linga tukukindilila ukuya pabumanyani bwamaka na Yehova, Setano akabaghila ukonanga ubumanyani ubu. Amasyu gha Kyala ghikutusimikisyila ukuti: ‘Yehova yo isakuyagha nanumwe linga umwe mukuya m’myake.’ (2 Syambukulu 15:2; belenga 1 Bakorinti 10:13.) Abanyambala na bakikulu bingi aba basubiliwe kunyuma, bo Abele, Enoki, Nowa, Sara, na Mose, balimikene nawe Setano mwakuya pabumanyani bwamaka na Yehova. (Bahiburi 11:4-40) Nanuswe tubaghile ukubomba mwakufwana. Amasyu gha Kyala ghikutubula ukuti: ‘Mwimikane nawe Mohesi, po umwene isakubabopagha.’—Yakobu 4:7.

6. Ngimba Setano ikutusyoba bulebule?

⁶ Nalinga Setano asimenye ukuti Yehova ambikile umpaka pa isi abaghile ukutubombela loli ikuya pakukindilila ukubomba kilikyosa ukuti onange ubumanyani bwitu na Kyala. Amasiku agha Mohesi ikutusyoba munjila isyakukindanakindana kangi ikubombela injila isi abombelagha kunyuma. Ngimba simo mwa njila isi syo siliku?

7. Nongwa yafiki Setano ikulwa na bandu ba Yehova?

⁷ Untumiwa Yohani alembile ukuti: “Ikisu kyosa kili m’maboko gha Mbibi.” (1 Yohani  5:19) Setano yo ndongosi wa kisu iki kangi ikulonda ukuti abalongosyeghe na bandu ba Yehova. (Mika 4:1; Yohani 15:19; Ubusetuli 12:12, 17) Umohesi asimenye ukuti asyele nakabalilo kapimba, yonongwa ikughelaghela ukutusyoba ukuti tuleke ukuya basubiliwa kya Kyala. Utubalilo tumo tukumanya ukuti Umohesi ikutughela loli utubalilo tumo ikutughela mu njila iyi ngafu ukuyimanya.

8. Ngimba Unkristu aliwesa ikulondiwa ukumanya isyafiki?

 ⁸ Pa Baefesi 6:12 pakuti: “Tukulwa . . . ni mbepo inyali iya mumpalanga.” Unkristu aliwesa ikulwa nu Mohesi na bandumi ababibi. Tukulondiwa ukumanya ukuti bosa aba bipele kwa Yehova, bali mbwite ubu. Mukalata yake iyakubuka ku Baefesi, untumiwa Pauli ababulile Abakristu katatu kosa ukuti “mwimeghe.”—Baefesi 6:11, 13, 14.

9. Ngimba Setano na bandumi ababibi bikughelaghela ukutubombela isyafiki?

⁹ Setano na bandumi ababibi bikughelaghela ukutusyoba munjila isyakukindanakindana. Linga tutolile ingelo yimo iya Setano sitikusanusya ukuti tukabaghila ukukoliwa ningelo iyingi. Umohesi ikughela ukulondalonda isi uswe tukutoliwa ukuti asale ikipingo iki abaghile ukutukola nakyo. Loli tutikulondiwa ukukoliwa panongwa yakuti Ibaibolo likutumanyisya ifipingo fya Mohesi. (2 Bakorinti 2:11; keta Amasyu Gha Pabumalilo 31.) Injila yimo kokusubila imbepo inyali.

10. (a) Ngimba imbepo inyali findu fiki? (b) Ngimba Yehova ikufiketa bulebule ifya mbepo inyali?

¹⁰ Imbepo inyali sikongelapo ifyakubomba fya manjele ifi fikupangisya abandu ukuti bayobeghe na bandumi ababibi ukwendela mu balaghusi, abalosi, aba bikuyoba isi sikuya pakumbonekela umundu ukwendela mu mizele yake ya m’maboko nu kuyoba na bafwe. Ibaibolo likutubula ukuti ukusubila imbepo inyali “kinyanyasi” kangi tukabaghila ukubomba ifi fikukolelana ni mbepo inyali pakabalilo kamokene nukumwiputa Yehova. (Ukukumbusya Indaghilo 18:10-12; Ubusetuli 21:8) Yonongwa Abakristu bikulondiwa ukwepukako ku findu fyosa ifi fikukolelana ni mbepo inyali.—Baroma 12:9.

11. Ngimba linga tuli ni kinyonywa kyakumanya isya manjele tubaghile ukwaghana ni ndamyo yiliku?

 ¹¹ Setano asimenye ukuti linga tukunyonywa ukuti tumanye nyingi isya manjele, kubaghile ukuya kupepe kumyake ukuti atukwabile ku mbepo inyali. Ukubomba ifya mbepo inyali mu njila yiliyosa kukonanga ubumanyani bwitu na Yehova.

12. Ngimba Setano ikutusofania bulebule aminong’ono ghitu?

¹² Setano ikughelaghela ukusofania aminong’ona gha bandu. Ikwandisya ukukayikila, ikulonda ukuti abandu bande ukwinong’ona ukuti “imbibi syo nnunu nukuti innunu syo mbibi.” (Yesaya 5:20) Umohesi ikulonda ukuti twinong’oneghe ukuti Ibaibolo likabaghila ukututula kangi ukuti tubaghile ukuya balusekelo linga tulekile ukukonga ifundo sya Kyala.

13. Ngimba Setano aghelile bulebule ukwandisya ukukayikila?

¹³ Injila yimo iyi Setano ikubombela ko kufumusya inkhani syabutungulu isi sikutwala ukukayikila. Abombile injila iyi kwa kabalilo akatali. Mu ngunda wa Edeni alimpangisye Eva ukukayikila apa alindalusisye ukuti: ‘Ngimba Kyala naloli atile mungalyagha iseke isya mipiki yosa iya mungunda?’ (Ubwandilo 3:1) Panyuma nkabalilo ka Yobu, Setano alindalusisye Yehova pamaso pabandumi ukuti: “Ngimba Yobu ikuntila itolo Kyala?” (Jobu 1:9) Pakabalilo aka Yesu afumagha pakosiwa, Setano alingelile, atile: “Linga uli mwana wa Kyala, po ughabuleghe amabwe agha ukuti ghipeleghe fyakulya.”—Matai 4:3.

14. Ngimba Setano ikubomba bulebule pakughela abandu ukuti bakayikile linga imbepo inyali mbibi?

¹⁴ Mpaka lino Setano ikukindilila ukulonda ukuti abandu bakayikileghe. Ikughela ukupangisya abandu ukuti bakayikileghe linga naloli imbepo inyali mbibi mwakupangisya ifindu fimo ifyakukolelana ni mbepo  inyali ukuti fibonekeghe finunu. Abakristu bamo bope bakupikiwe kumaso pa bubibi bwake. (2 Bakorinti 11:3) Ngimba tubaghile ukwifighilila bulebule? Ngimba tubaghile ukubomba bulebule ukuti tuleke ukukoliwa nu butungulu bwa Setano? Isagha tukete injila sibili isi tubaghile ukugheliwa: ifyakuhobosya ni njila syakubumbulukila.

15. Ngimba tubaghile ukwiyingisya bulebule mu fya mbepo inyali ukwendela mu ifi tukuketelela?

¹⁵ M’masiku agha amafilimu, amapulogilamu mingi gha pa TV, ama gemu gha pa kompyuta na ma webusayiti mingi, ghikupala ifya mbepo inyali nifya manjele. Bingi bikufiketa ifindu ifi ukuti fikaya fibibi loli fyakuhobosya itolo, kangi batikwinong’onela ububibi bwakwitikisya ifya mbepo inyali pa bumi bwabo. Umundu abaghile ukwanda ukwiyingisya mu fya mbepo inyali ukwendela mu bamanyandondwa, aba bikubelenga imizele ya m’maboko nukubuka ku baghanga. Mohesi ikufisa ububibi bwake kangi ikughelaghela ukubupangisya ukuti bubonekeghe bwakukayikisya kangi bwakuhobosya. Yumo abaghile ukwinong’ona ukuti ubupala bukayapo linga ikuketelela ifyambepo inyali linga atikufibomba. Nongwa yafiki ukubomba isi kubibi?—1 Bakorinti 10:12.

16. Nongwa yafiki tukulondiwa ukwepukako ku fyakuhobosya ifi fikuyoba ifya mbepo inyali?

¹⁶ Setano na bandumi ababibi bakabaghila ukumanya isi sili minong’ono ghitu. Loli babaghile ukumanya isi tukunyonywa na isi sili minong’ono ghitu pakuketa muno tukusala ifindu pa twibene na pambumba yitu ukongelapo pafyakuhobosya. Linga tukusala amafilimu, inyimbo, amabuku agha ghikuyoba isya mbepo inyali, ifi fikuyoba isya manjele, isya bulosi, isya fisyuka ni fingi, Setano na  bandumi bake bikuya pakumanya ukuti mukulonda ukufimanya kanunu ifya mbepo inyali. Babaghile ukughela ukutwingisyamo.—Belenga Bagalatiya 6:7.

17. Ngimba Setano abaghile ukutughela bulebule ukwendela mu kinyonywa ikya kuya nu bumi ubununu?

¹⁷ Setano abaghile kangi ukutughela ukwendela mu kinyonywa kitu ikya kuya nu bumi ubununu. Pali abandu bingi fiyo lino aba bikutamiwa panongwa yakubina imbungo isyakukindanakindana. Umundu abaghile ukughela injila isyakukindanakindana ukuti abumbuluke loli abaghile ukutoliwa. (Marko 5:25, 26) Abaghile ukufika pakwinong’ona ukuti nakimo iki abaghile ukubomba, po abaghile itolo ukulonda ukughela injila yiliyosa  iyi yaghiwe ukuti abumbuluke. Loli panongwa yakuti tuli Bakristu, tukulondiwa ukuya maso ukuti tuleke ukusala injila isi sikukolelana ni sya manjele.—Yesaya 1:13.

18. Ngimba njila siliku syakubumbulukila isi Abakristu bikulondiwa ukwepuka?

¹⁸ Nkabalilo ka Baisraeli, balipo bamo aba babombelagha “isya manjele.” Yehova ababulile ukuti: “Napa linga mukufughama bo mukwiputa nkyeni mmyangu ndisakuketako. Nalinga mukwiputa inyiputo indali ndisakupilikagha mma.” (Yesaya 1:15) Inong’onela itolo, Yehova akanile nukupilika inyiputo syabo! Tutikulonda ukubomba kilikyosa iki kibaghile ukonanga ubumanyani bwitu na Yehova nukuleka ukututula, fiyofiyo linga tubinile. (Salimo 41:3) Yonongwa yake tukulondiwa ukuti tuketeghe tasi injila iyi tukulonda ukubumbulukila nayo linga yitikukolelana ni fya mbepo inyali mu njila yiliyosa. (Matai 6:13) Linga tuketile ukuti yikukolelana ni mbepo inyali, tuyilekeghe!—Keta Amasyu Agha Pabumalilo 32.

19. Ngimba Umohesi ikutetemesya bulebule abandu?

¹⁹ Nalinga abandu bamo bikwinong’ona ukuti Mohesi na bandumi ababibi bakayako, loli bamo basimenye ukuti baliko panongwa ya ifi fibabonekilemo pa bumi bwabo. Abandu bingi bikutila imbepo inyali kangi bikuya batumwa pakubomba inyiho isi sikuhobosya imizimu. Bamo bikutetemesya abangi pakufumusya inkhani isyakutilisya isya findu ifi abandumi ababibi bikubabombela abandu. Akabalilo kingi abandu bikuhoboka ni nkhani bo isi kangi bikuya bwima ukubabula abangi. Inkhani isi sikupangisya ukuti abandu bantileghe Umohesi.

20. Ngimba tubaghile ukufumusya bulebule ubutungulu bwa Setano?

²⁰ Inong’onelapo isi, Setano ikulonda ukuti abandu bantileghe.  (2 Batesalonike 2:9, 10) Ntungulu fiyo, uyu amenye muno abaghile ukupangisyila abandu aba bikusubila imbepo inyali ukuti basubileghe ifindu ifi fikaya fyabwanaloli. Abandu aba babaghile ukutubula inkhani isi bikwinong’ona ukuti basibwenemo pamo basipilikemo. Linga abandu bikubulana inkhani isi, bikupangisya ukuti sibonekeghe syakutilisya fiyo kangi syanaloli. Tutikulonda ukuntula Setano ukuti atetemesyeghe abandu mwakufumusya inkhani bo isi.—Yohani 8:44; 2 Timoti 2:16.

21. M’malo mwakuyoba inkhani isi sikuyoba isya bandumi ababibi, ngimba tuyobeghe isyafiki?

²¹ Linga umbombi yumo wa Yehova alongosiwagha na bandumi ababibi nkabalilo kamo kunyuma, atikulondiwa ukubabula abangi inkhani isi. Abandu ba Yehova batikulondiwa ukuti batetemeghe na ifi Mohesi na bandumi ababibi babaghile ukubomba. Loli tukulondiwa ukunsubila Yesu na maka agha Yehova ampele. (Bahiburi 12:2) Yesu akabahobosisyepo abafundiwa bake ni nkhani sya bandumi ababibi. Iyulagha fiyo ukufumusya “imbombo ingulumba isya Kyala.”—Imbombo Sya Batumiwa 2:11; Luka 8:1; Baroma 1:11, 12.

22. Ngimba mubikilepo indumbula ukubomba isyafiki?

²² Tuleke ukwibwa ukuti ubwighane bwa Setano bo bwakuti onange ubumanyani bwitu na Yehova. Ikuya pakughelaghela ukubomba fyosa ifi abaghile ukufwanisya ukuti ubwighane bwake bufwanisiwe. Loli tusimenye kanunu injila isi Mohesi ikubombela kangi tubikilepo indumbula fiyo ukwepukako ku mbepo inyali. “Kangi mungampagha Umohesi ubuyo” ukuti abasofanie. (Belenga Baefesi 4:27.) Naloli, linga tukwimikana na Mohesi, tukuya pakwepuka ku fipingo fyake kangi Yehova ikuya pakutufighilila.—Baefesi 6:11.