1-3. Ngimba twesa tuli batumwa ba fiki, kangi Yehova ikwisa pakututabula bulebule?

FWANIKISYA ukuti ukonanga nasimo, loli abakhoti balongile ukuti ukikale ku jele ubumi bwako bosa. Isi ulongiwe sikunangisya ukuti utikwisa kusokamo mu jele. Lumo ubaghile ukuketa ukuti amapulani ghako ghosa ghamalike, kangi ukabaghila ukupanga nasimo ukuti usoke. Loli umundu yumo uwamaka aghiwe ukuti akutule ukuti wabuliwe, kangi afingile ukuti ikuya pakukutula! Ngimba ubaghile ukwipilika bulebule?

² Twesa tuli batumwa ba nifwa. Nafimo ifi tubaghile ukubomba ukuti tubope inifwa. Loli Yehova ali namaka ghakuti atwabule ku nifwa. Umwene ayobile atile ‘undughu wa bumalikisyo ukupyutiwa bo bu bufwe.’—1 Bakorinti 15:26.

³ Ngimba mukwinong’ona ukuti ifindu fikwisa kuya bulebule linga inifwa yimalike? Yehova atisa kusosyapo inifwa yene, loli ikwisa kusyusya aba bafwile. Ifundo iyi nunu fiyo. Umwene ayobile atile ‘bosa aba bafwile liyolo bisakuyagha kubumi kangi.’ ( Yesaya 26:19) Isi syo iBaibolo likusanusya linga likuyoba isya kusyuka kubufwe.

4. (a) Ngimba findu fiki fibaghile ukutupa ulusubisyo linga unkamu pamo um’manyani witu afwile? (b) Ngimba bamo mwa bamanyani fiyo ba Yesu bali bo baliku?

⁴ Unkamu pamo um’manyani winu linga afwile  mukuya nikitima fiyo. Amahala ghikumalika nongwa yakuti tukabaghila ukughomokesyamo ubumi bwa mundu uyu afwile. Loli iBaibolo likutupa ulusubisyo. (Belenga 2 Bakorinti 1:3, 4.) Isagha tuyobesanie simo isi syabombiwe isi sikunangisya ukuti Yehova na Yesu bikulonda ukusyusya abakamu na bamanyani bitu aba bafwile. Bo Yesu ali pa kisu, angalagha fiyo na Lazaro nabalumbu bake Marta na Mariya. Bosa batatu bali bamanyani fiyo ba Yesu. IBaibolo likuti: ‘Yesu abaghanile ba Marta na Maria uwamyabo na Lazaro.’ Loli akabalilo kamo Lazaro afwile.—Yohani 11:3-5.

5, 6. (a) Ngimba Yesu abombile isyafiki bo aghile ukuti abakamu na bamanyani ba Lazaro bikulila? (b) Nongwa yafiki tukusubisiwa fiyo ukumanya muno Yesu ipilikilagha pa fundo ya nifwa?

⁵ Yesu abukile ukuti akansubisye Marta na Maria. Bo Marta apilike ukuti Yesu ikwisa, mwanakalinga asokole panja ukuti akaghane nawe. Marta ahobwike ukumbona Yesu, loli umwene atile kwa Yesu: ‘Linga walipo papapa, bo ngali ililumbu wangu akafwa.’ Umwene Marta inong’onagha ukuti Yesu akabile. Bo Yesu ambwene Maria ikulila yope ikitima kyalinkolile kangi alilile. (Yohani 11:21, 33, 35) Yesu ali nikitima ukufwana namuno twesa tukuyila linga unkamu pamo um’manyani witu yumo afwile.

⁶ Ukumanya ukuti Yesu akwipilika muno tukwipilikila linga unkamu pamo um’manyani witu afwile kutusubisya fiyo. Kangi akayilo ka Yesu kafwene fiyo na ka Tata wake. (Yohani 14:9) Yehova ali na maka ghakusosyapo inifwa kangi ali pipi ukuyisosyapo.

7, 8. Nongwa yafiki Marta akalondagha ukuti basosyepo ilibwe lila pileke lya Lazaro, loli Yesu abombile isyafiki?

⁷ Yesu bo afikile pileke lya Lazaro, pamulyango balighele  nibwe inywamu. Yesu ababulile abandu ukuti: ‘Amuseghulepo ilibwe.’ Loli Marta akalondagha ukuti basosyepo ilibwe lila nongwa yakuti umbili wa Lazaro wamalile amasiku 4 mwileke. (Yohani 11:39) Marta akamenye isi Yesu alondagha pakubomba.

⁸ Yesu ayobile kwa Lazaro atile: “Soka!” Isi Marta na Maria basibwene syali syakuswighisya nongwa yakuti, ‘Umundu yula afwile lino alinkusoka aniembeteliwe nimyenda m’malundi na m’maboko.’ (Yohani 11:43, 44) Lazaro asyusiwe kangi ukuya nu bumi, akindilile ukwikala pampene na bakamu nabamanyani bake. Abene bankolagha nukuyoba nawe. Syali syakuswighisya fiyo ukuketa Yesu ansusisye Lazaro.

9, 10. (a) Ngimba yonani uyu alimpele Yesu amaka ghakusyusila abandu? (b) Nongwa yafiki ukusyusiwa kwa bandu masyu manunu kumyitu?

⁹ Ngimba Yesu asyusyagha abandu namaka ghake? Hayi. Bo akali ukunsusya Lazaro, Yesu aliputile kwa Yehova, kangi Yehova yo alimpele amaka gha kunsusyila Lazaro. (Belenga Yohani 11:41, 42.) Akaya Lazaro mwene uyu asyusiwe, balipo abandu abangi aba basyusiwe. IBaibolo likuyoba isya kalindwana ka finja 12 aka kabinile fiyo. Tata wake, Yairo amahala ghamalike kangi alinsumile Yesu ukuti amubumbulusye umwanake panongwa yakuti ali yo yuyo mwene. Lelo bo Yairo ikuyoba na Yesu, abanyambala bamo balisile nukuyoba ukuti: “Umwanako afwile! Fiki ukali kumumilisya uM’manyisi?” Loli Yesu alimbulile Yairo atile: ‘Ungatilagha, uye nulwitiko itolo, umwanako ikuya pakupona.’ Umwene alinkubuka pampene na Yairo kunyumba yake. Bo bali pipi ukufika pa nyumba,  Yesu apilike nukuketa ukuti abandu bikulila. Yesu ababulile atile: ‘Mukuywegha fiki nukulila, Umwanike akafwa mma, aghonile utulo.’ Abapapi ba mwanike uyu babaghile ukuti baswighile fiyo bo Yesu ayobile isi. Yesu ababulile bosa ukuti basoke panja kangi alinkubegha abapapi bake ukwingila nabo muno aghonile undindwana. Umwene akolile ikiboko kya ndindwana atile: “We kalindwana, nikukubula nikuti, ‘Sumuka!’” Mwinong’onele muno abapapi aba bahobokile bo mwana wabo asyukile nukwanda ukwenda! Yesu ansusisye umwana wabo. (Marko 5:22-24, 35-42; Luka 8:49-56) Ukufuma mwisiku lila, abapapi ba ndindwana babaghile ukuti linga banketile umwana wabo bakumbukagha isi Yehova ababombile ukwendela mwa Yesu. *

¹⁰ Bosa aba Yesu abasyusisye lino bakayako, nongwa yakuti bafwile kangi. Loli ukumanyila isya bandu aba kukutupa uswe ulusubilo lwamaka lwa nkyeni. Yehova ikulonda ukususya abandu, kangi momuno ikwisa kubombela naloli.

11. Ngimba pa Undumbilili 9:5 tukumanyilapo isyafiki isya Lazaro?

¹¹ IBaibolo likuyoba mwakupilikiwa kanunu ukuti “abafwe bo bakamanya nasimo.” Mo syayilile na Lazaro. (Undumbilili 9:5) Ukufwana na muno Yesu ayobile, syafwene itolo ukuti Lazaro ali ntulo. (Yohani 11:11) Pakabalilo aka ali mwileke, Lazaro ‘akamanyagha nasimo.’

12. Ngimba tukumanya bulebule ukuti ukusyusiwa kwa Lazaro kwabombiwe naloli?

 ¹² Pakabalilo aka Yesu ansyusisye Lazaro abandu bingi balipo. Bope abalughu ba Yesu basimenye ukuti Yesu asyusisye Lazaro. Ukusyusiwa kwa Lazaro kakaya kapango itolo loli syabombiwe naloli. (Yohani 11:47) Bo abandu bingi bambwene Lazaro, balyandile ukunsubila Yesu ukuti atumiwe na Kyala. Abalughu ba Yesu bakahobwike na isi Yesu abombile, abene bapangene ukuti babaghoghe bosa Yesu na Lazaro.—Yohani 11:53; 12:9-11.

13. Nongwa yafiki tuli nu lusubilo ukuti Yehova ikwisa kusyusya abafwe?

¹³ Yesu ayobile atile “bosa aba bali m’mapumba” bisa kusyuka. (Yohani 5:28) Isi sikusanusya ukuti bosa aba Yehova ikubakumbuka bikwisa kuya kangi nubumi. Loli ukuti Yehova ansusye umundu, umwene ikulondiwa ukukumbuka ifindu fyosa ifya mundu uyo. Ngimba abaghile ukumbuka naloli? Ukuti tumanye ubwanaloli, twinong’onelepo isya ndondwa inyingi isi sili kumwanya. IBaibolo likuyoba ukuti Yehova ayimenye ingamu iya ndondwa yiliyosa. (Belenga Yesaya 40:26.) Linga ikukumbuka ingamu iya ndondwa yiliyosa, kokuti abaghile ukumbuka filifyosa ifya mundu uyu umwene ikulonda ukunsusya. Ifundo yakulondiwa fiyo yakuti Yehova yo mpeli wa fyosa, ali namaka gha kusyusya abandu aba bafwile.

14, 15. Ngimba amasyu gha Yobu ghikutumanyisya fiki isya kusyuka ku bufwe?

¹⁴ Yobu uyu ali mundu nsubiliwa, asubilagha ukuti abafwe bikwisa kusyuka. Umwene alalusisye atile: ‘Linga umundu afwile, ngimba isakusyuka kangi?” Kangi ayobile kwa Yehova ukuti: ‘Linga kumbilikila, po nisakwamulagha. Po lelo wisakwikyela nanine ne kipeliwa kyako.’ Naloli, amasyu gha Yobu agha ghikunangisya ukuti asimenye  ukuti Yehova ikwisa kusyusya abafwe kangi ikulonda fiyo ukuti akabalilo aka kafike.—Jobu 14:13-15.

¹⁵ Ngimba umwe mukwipilika bulebule ukumanya ukuti abafwe bikwisa kusyuka? Lumo mukwinong’ona ukuti, ‘Ngimba abakamu na bamanyani bangu aba bafwile bikwisa kusyuka?’ Tukukasiwa fiyo ukumanya ukuti Yehova ikulonda ukusyusya abandu aba bafwile. Isagha tumanyile isi Baibolo likuyoba isya bandu aba bisakusyuka na kuno bisakwikala linga basyukile.

16. Ngimba abandu aba bikwisa kusyusiwa ukuti bikale pa kisu bisa kuhoboka ni findu fiki?

¹⁶ Abandu aba basyusiwe kunyuma, bakindilile ukwikala pampene na bakamu na bamanyani babo pa kisu apa. Isi syo sikwisa kubombiwa nkyeni, kangi ubununu bwake bwakuti ifindu fikwisa kuya kanunu. Nongwa yafiki? Nongwa yakuti aba bisa kusyusiwa ukuti bikale pakisu bikwisa kuya nulusako lwa kwikala bwila na bwila kisita kufwa. Ikisu iki bikwisa kwikala kileghene nikisu iki tukwikala amasiku agha. Ubwite, ukusita kukonga indaghilo, nu bubine fitisa kuyako.

17. Ngimba bo banani aba bikwisa kusyusiwa?

¹⁷ Ngimba bo banani aba bikwisa kusyuka? Yesu ayobile atile “bosa aba bali mmapumba bisakupilikagha ilisyu lyake, po bende nukusoka.” (Yohani 5:28, 29) Kangi ilemba lya Busetuli 20:13 NWT likuyoba likuti: ‘Popapo inyanja yilinkubasakula aba bali mumo; bope nubufwe namapumba filinkubasakula aba bali mumo, balinkulongiwa yumoyumo ukufwana nimbombo syake.’ Abandu bingi basakwikala kangi pa kisu. Yope ntumiwa Pauli ayobile isya bandu bosa ‘abagholofu na basita bugholofu’ ukuti  bikwisa kusyusiwa. (Belenga Imbombo Sya Batumiwa 24:15.) Ngimba isi sikusanusya fiki?

18. Ngimba abandu “abagholofu” aba bikwisa kusyuka bo baliku?

¹⁸ “Abagholofu” ukongelelapo ababombi abasubiliwa ba Yehova aba baliko bo Yesu akali ukwisa pa kisu. Abandu bo Nowa, Abulahamu, Sara, Mose, Rute na Estere bikwisa kusyuka ukuya nu bumi pa kisu. Mubaghile ukubelenga isya banyambala na bakikulu aba pa Bahiburi  chaputala 11. Bule pakuyoba isya babombi abasubiliwa ba Yehova aba bikufwa amasiku agha? Bope “bagholofu,” kangi bope bikwisa kusyuka.

19. Ngimba bo banani aba bali mu gulu lya “basita bugholofu”? Ngimba Yehova isakubapa lusako luliku?

¹⁹ “Abasita bugholofu” bo bandu mabiliyoni mingi aba bakali nulusako lwa kumanya nyingi isya Yehova. Nalinga bafwile, loli Yehova ikubakumbuka. Umwene isakubasyusya, kangi isakubapa ulusako lwakuti bam’manye kanunu kangi nukuti bande ukumbombela.

20. Nongwa yafiki akaya aliwesa uyu ikwisa kusyusiwa?

²⁰ Ngimba isi sikunangisya ukuti aliwesa uyu afwile isakusyuka? Hayi. Yesu ayobile atile abandu bamo batikwisa kusyusiwa. (Luka 12:5) Ngimba yonani uyu isakulonga ukuti umundu asyusiwe pamo hayi? Yehova yo ndongi wa bumalikisyo, loli amwimike Yesu ‘ukuya ndongi wa bumi na bafwe.’ (Imbombo Sya Batumiwa 10:42) Aliwesa uyu ikulongiwa ukuya ntulanongwa loli atikuchenja utuyilo utunyali atikwisa kusyusiwa.—Mukete Amasyu Gha Pabumaloli 18.

21, 22. (a) Ngimba sikusanusya fiki ukusyukila kumwanya? (b) Ngimba umundu wakwanda ukusyukila kumwanya ali yonani?

²¹ IBaibolo likuyoba ukuti abandu bamo bikwisa kwikala kumwanya. Linga umundu asyusiwe ukubuka kumwanya, akaya nu bumi bwakufwana namuno twebandu tuyilile. Umwene ikusyusiwa nu mbili wa mbepo.

²² Yesu yo ali wakwanda ukusyusiwa nu mbili wa mbepo. (Yohani 3:13) Bo ghakindilepo amasiku matatu apa bamughoghile Yesu, Yehova alinsyusisye. (Salimo 16:10; Imbombo Sya Batumiwa 13:34, 35) Yesu akasyusiwe nu mbili ughu tuli nagho. Umfundiwa Peteri ayobile ukuti  Yesu ‘alinkughoghiwa ulwa mumbili, loli ulwa mumbepo alinkuya mumi.’ (1 Peteri 3:18) Yesu asyusiwe ukuya mundu wa mbepo wamaka! (1 Bakorinti 15:3-6) Loli iBaibolo likuyoba ukuti balipo abandu abangi aba bisakusyusiwa muno syayilile na Yesu.

23, 24. Ngimba ‘akatimo akanandi’ aka Yesu ayobagha ko kaliku, kangi abandu bake balipo balinga?

²³ Bo ali pipi ukufwa, Yesu ababulile abafundiwa bake atile: ‘buno nsumwike kukubatendekesya ubuyo umwe.’ (Yonani 14:2) Isi syasanusyagha ukuti bamo mwa bamanyili bake bakuya pakusyusiwa nukubuka kumwanya. Ngimba balipo balinga? Yesu ayobile atile balipo “katimo kanandi.” (Luka 12:32) Umfundiwa Yohani ayobile inambala ya bandu aba pakabalilo aka aketile Yesu ‘bo imile pakyamba [kumwanya] kya Zioni, bali nawe abandu 144,000.’—Ubusetuli 14:1.

²⁴ Ngimba abakristu 144,000 aba bikwisa kusyusiwa ndili? IBaibolo lyayobile ukuti isi sikwisa pakubombiwa linga Yesu andile ukulaghila kumwanya. (1 Bakorinti 15:23) Tuli nkabalilo aka Yesu ikulaghila, kangi kabalilo aka abandu bingi ba 144,000 basyusiwe nukubuka kumwanya. Bosa aba bakali bali pa kisu apa linga bafwile bakusyusiwa mwisiku lilyo ukuya nubumi kumwanya. Loli abandu bingi bikwisa kusyusiwa nkyeni mu Paladaiso nkisu iki.

25. Ngimba tukwisa kumanyila fiki m’mutu wa pa nkyeni?

²⁵ Mwalululu, Yehova ikwisa kutwabula ku nifwa, kangi inifwa yitisa kuyako bwila na bwila! (Belenga Yesaya 25:8.) Lelo ngimba aba bikubuka kumwanya, bikuya pakubomba fiki? IBaibolo likuyoba ukuti bikwisa pakulaghila pampene na Yesu muboma lya Kyala. Tukuya pakumanyila nyingi isya boma ili m’mutu wa pa nkyeni.