1, 2. Ngimba lilalusyo liliku ili mukulondiwa ukwilalusya, kangi nongwa yafiki kwakulondiwa ikwilalusya?

UKWENDELA m’Baibolo, mumanyile ukuti abandu bingi bikuyoba ukuti bikwiputa kwa Kyala, loli ubwanaloli bwake bwakuti isi bikumanyisya pamo isi bikubomba Kyala abengene nasyo. (2 Bakorinti 6:17) Yo nongwa Yehova ikutubula ukuti tusokemo mu fipanga ifya butungulu uyu yo, “Babeloni Unkulumba.” (Ubusetuli 18:2, 4) Ngimba umwe mukuya pakubomba isyafiki? Aliwesa ali nu bwighane ubwakusala isi ikulonda ukubomba kangi akabalilo kosa twilalusyeghe ukuti, ‘Ngimba une ngulonda ukumwiputa Kyala munjila iyi umwene ikulonda pamo munjila iyi une ngulonda?’

² Linga mulekile pamo mulembile ikalata iyakubabula ukuti musokilemo mu kipanga ikya butungulu, mubombile kanunu. Lumo musokilemo nkipanga ikya butungulu loli lumo mukali mukubomba pamo mukukonga inyiho syake. Isagha tuyobesanie simo mu nyiho isi tukulondiwa ukumanya ninongwa yake iyi kwakulondiwa ukuketa muno Yehova ikuketela.

3. (a) Nongwa yafiki abandu bamo babaghile ukutamiwa ukuti baleke ukubombela ififwani pakwiputa? (b) Ngimba iBaibolo likuti fiki pa fundo yakubombela ififwani pakwiputa kwa Kyala?

³ Abandu bamo bikubombela ififwani pamo ifindu fimo m’nyumba syabo ukumwiputa Kyala. Linga numwe mo mukubombela, fibaghile ukuya fihesya ukwanda ukumwiputa Kyala kisita fifwani. Mungibwagha ukuti Yehova atumanyisye muno tubaghile ukwiputila kumyake. IBaibolo likuyoba ukuti Yehova ikukana ukuti tubombeleghe ififwani  pakwiputa.—Belenga Ukusoka 20:4, 5; Salimo 115:4-8; Yesaya 42:8; 1 Yohani 5:21.

4. (a) Nongwa yafiki tutikulondiwa ukwiputa kumisyuka? (b) Nongwa yafiki Yehova abakanile abandu bake ukuyoba na bafwe?

⁴ Abandu bamo babaghile ukumala akabalilo namaka ghabo ukuti bayihobosye imisyuka ya bakamu babo aba bafwile. Utubalilo tumo bikwiputa ku misyuka iyi. Loli uswe tumanyile ukuti abafwe bakabaghila ukututula pamo ukutufulasya. Abene bakaya nubumi kumalo aghangi. Ukuyobesania nabakamu aba bafwile kubibi panongwa yakuti amasyu ghalighosa agha tukwinong’ona ukuti ghakufuma ku bandu aba, ubwanaloli bwake bwakuti ghakufumila ku bandumi ababibi. Yo nongwa Yehova abakanisye abaIsraeli ukuti bangaghelagha napanandi ukuyoba na bafwe pamo ukubomba filifyosa ifi fikukolelana nimisyuka.—Ukukumbusya Indaghilo 18:10-12; muketeAmasyu Gha Pabumalilo 25 na 30.

5. Ngimba findu fiki ifi fibaghile ukubatula umwe ukuti muleke ukwiputa kufifwani pamo kumisyuka?

⁵ Ngimba findu fiki ifi fibaghile ukubatula umwe ukuti muleke ukwiputa kufifwani pamo kumisyuka? Mukulondiwa ukumanyila iBaibolo nukwinong’onelapo fiyo muno Yehova ikuyiketela ifundo iyi. Umwene ikuketa ifindu ifi ukuya “finyali.” (Ukukumbusya Indaghilo 27:15) Mwiputeghe isiku lililyosa kwa Yehova ukuti abatule ukuti muketeghe ifindu muno umwene ikufiketela kangi nukuti abatule ukuti mumwiputeghe muno umwene ikulondela. (Yesaya 55:9) Mukulondiwa ukuya nulusubilo ukuti Yehova ikuya pakubapa amaka ukuti musosye filifyosa ifi fikukolelana nukwiputa kwa butungulu.

6. Nongwa yafiki abakulumba ba fipanga basalile ukuti basekeleghe ukupapiwa kwa Yesu pa 25 Disembala?

⁶ Ikilisimasi yo yimo mwa holide iyi abandu bingi bikusekela pa kisu kyosa, kangi abandu bingi bikuyoba ukuti pisiku ili bikukumbukila ukupapiwa kwa Yesu. Loli Ikilisimasi  yalyandile ni fipanga ifya butungulu. Ibuku limo likuyoba ukuti abandu ba ku Roma basekelagha ukupapiwa kwa kyala isuba pa 25 Disembala. Abakulumba ba fipanga balondagha ukuti abandu bingi abapanja bande ubukristu. Ukuti bakwabe abandu bingi, basalile ukusekela ukupapiwa kwa Yesu pa 25 Disembala nalinga Yesu akapapiwe pisiku ili. (Luka 2:8-12) Abafundiwa ba Yesu bakasekelagha ikilisimasi. Ibuku limo lyayobilepo ukuti bo pakindile ifinja 200 ukufuma apa Yesu apapiwe, “nayumo uyu amenye isiku ili Yesu apapiliwe, kangi isyakuti Yesu apapiwe ndili abandu bakali nasyo nimbombo.” (Sacred Origins of Profound Things) Ukusekela Ikilisimasi kwalyandile bo pakindile ifinja fingi bo Yesu aghomokile kumwanya.

7. Nongwa yafiki abakristu ba bwanaloli batikusekela Ikilisimasi?

⁷ Abandu bingi bamenye ukuti Ikilisimasi kangi inyiho isi sikubombiwa pisiku ili sikufuma ku fipanga ifya butungulu. Simo mu nyiho isi ko kupana ifyabupe na maphwando. Ku England ni fisu fimo ifya ku America, syaliko indaghilo isyakukanisya abandu ukusekela Ikilisimasi panongwa ya muno yalyandile. Aliwesa uyu asekelagha pisiku ili afundiwagha. Loli panandinapanandi abandu balyandile kangi ukusekela Ikilisimasi. Nongwa yafiki abakristu ba bwanaloli batikusekela Ikilisimasi? Nongwa yakuti bikulonda ukuntufya Kyala pa kalikosa aka abene bikubomba.

8, 9. Nongwa yafiki abaKristu abakwanda bakasekelagha amasiku ghakupapiliwa?

⁸ Abandu bingi bighanile ukusekela isiku lyabo ili bapapiliwe. Ngimba abakristu bope bikulondiwa ukusekela isiku lyabo lyakupapiliwa? Ukusekela isiku lyakupapiliwa uku kukuyobiwa m’Baibolo kwa bandu bene aba bakamwiputagha Yehova. (Ubwandilo 40:20; Marko 6:21) Abandu bakumbukilagha amasiku ghabo aghakupapiliwa ukuti babaghindike  abakyala babo babutungulu. Yo nongwa abaKristu babwandilo ‘baketagha ukuti ukusekela isiku ili umundu apapiliwe lwiho lwa bapanja.’—The World Book Encyclopedia.

⁹ AbaRoma na baGiliki basubilagha ukuti pa kabalilo aka umundu ikupapiwa pakuya umbepo uyu ikumufighilila umundu pa bumi bwake bosa. “Ibuku limo likuyoba ukuti abandu aba bakali baKristu basekelagha amasiku ghabo ghakupapiliwa nongwa yakuti abene binong’onagha ukuti linga babombile isi abakyala babo bikuya pakunfighilila umundu uyu asekelagha isiku lyake ilyakupapiliwa.”—The Lore of Birthdays.

10. Nongwa yafiki abaKristu amasiku agha batikulondiwa ukusekela amasiku ghakupapiliwa?

¹⁰ Ngimba umwe mukwinong’ona ukuti Yehova ikwitikisya ukusekela ifindu ifi fikukolelana ni fipanga ifya butungulu? (Yesaya 65:11, 12) Hayi, umwene atikwitikisya. Yo nongwa tutikusekela amasiku ghakupapiliwa pamo iholide yiliyosa iyi yikukolelana ni fipanga ifya butungulu.

11. Nongwa yafiki abandu bamo bikusekela amaholide? Ngimba ikyakulondiwa fiyo pa bumi bwinu kyo kiliku?

¹¹ Abandu bamo bikukindilila ukusekela Ikilisimasi na maholide nalinga bamenye ukuti ghalyandile ni fipanga ifya butungulu. Abene bikuketa ukuti ko kabalilo ka kwangala naba m’mbumba yabo. Ngimba numwe mo muno mukuketela? Yikaya nongwa linga mukulonda ukuya na kabalilo ka kwangala ni mbumba yinu. Yehova yo alyandisye inyegha kangi ikulonda ukuti tukolelaneghe. (Baefesi 3:14, 15) Loli, tukulondiwa ukuketa ukuti ifi fikulondiwa fiyo ko kuya pabumanyani ubununu na Yehova ukukinda ukuti tubahobosyeghe abakamu pakubomba ifindu ifi fyalyandile ni fipanga ifya butungulu. Yo nongwa untumiwa Pauli atile: ‘Musimanyeghe isi sinkuhobosya Kyala.’—Baefesi 5:10.

12. Ngimba tubaghile ukumanya bulebule ukuti iholide iyi nnunu pamo hayi?

 ¹² Abandu bingi bikuketa ukuti fikaya nimbombo namuno amaholide ghamo ghalyandile, loli Yehova mukaya mo muno ikuketela. Umwene atikuhoboka na maholide agha ghafumile ku fipanga ifya butungulu agha ko kupala abandu, indembela ni fingi. Ikifwanikisyo, bo abaEgiputi aba bali ni nyiho isyakukindanakindana pa kwiputa ku bakyala babo ababutungulu. AbaIsraeli bo basokile ku Egiputi, balyandile ukubomba ulwiho lumo ulwa baEgiputi ulu balupele ingamu yakuti “ulusekelo lwa Yehova.” Loli Yehova abafundile panongwa ya isi babombile. (Ukusoka 32:2-10) Unsololi Yesaya ayobile atile, “Komma ukufipalamasya ifindu ifi fili mwiko ukufipalamasya.”—Belenga Yesaya 52:11.

13. Ngimba malalusyo ghaliku agha mubaghile ukwilalusya linga mulekile ukusekela ikilisimasi?

¹³ Linga mulekile ukusekela amaholide ghamo, mubaghile ukwanda ukwilalusya ukuti: Ngimba mbaghile ukwamula bulebule inongwa yake iyi ndikusekela ikilisimasi? Ngimba mbaghile ukubomba isyafiki linga yumo ikumba ifyabupe ifya pakilimasi? Ngimba mbaghile ukuyoba isyafiki ku nkasi wangu pamo undume wangu inongwa yake iyi ndikusekela amaholide? Ngimba mbaghile ukubatula bulebule abanangu ukuti bakindilile ukuya balusekelo nalinga balekile ukusekela amaholide pamo isiku lyabo ilya kupapiliwa?

14, 15. Ngimba mubaghile ukubomba isyafiki linga yumo ikubalondela ifinunu pamo ikubapa ifyabupe pa holide?

¹⁴ Ukwinong’onelapo kukulondiwa linga mukumwamula yumo pa fundo iyi. Tufwanikisye ukuti yumo ikubalondela ifinunu pa holide yimo. Pakabalilo aka mubaghile ukwamula ukuti, “Ndagha.” Loli linga mwaghile ukuti umundu ikulonda ukumanya nyingi, mubaghile ukumulingania inongwa yake. Linga mukumwamula, muyeghe bololo,  bamahala, kangi mwamuleghe nulughindiko. IBaibolo likuyoba ukuti: ‘Amasyu ghinu bwila ghayeghe gha ipyana, ghalungiweghe numunyu, ukuti mumanyeghe muno mubaghile ukumwamulila umundu wesa.’ (Bakolosi 4:6) Mubaghile ukwamula itolo ukuti mukuhoboka ukwangala nabangi nukuyabana ifyabupe, loli mutikulonda ukusekela amaholide agha.

¹⁵ Ngimba linga yumo ikubapa ifyabupe mubaghile ukubomba isyafiki? IBaibolo litikutubula muno tubaghile ukubombela pa kilikyosa, loli likuti tuyeghe na mabyebye amanunu. (1 Timoti 1:18, 19) Sibaghile ukubombiwa ukuti lumo umundu uyu ikubapa ifyabupe akamanya ukuti mutikusekela iholide. Lumo abaghile ukuyoba ukuti, “Menye ukuti mutikusekela iholide, loli ngulonda ukupako ikyabupe iki.” Apa, mubaghile ukusala mwibene ukwambilila pamo hayi. Mulimosa muno mubaghile ukwamulila, mukulondiwa ukuti mwinong’oneleghe fiyo ukunhobosya Kyala. Tutikulondiwa ukubomba ifi fibaghile ukonanga ubumanyani bwitu na Yehova.

16. Ngimba mubaghile ukubomba isyafiki linga aba m’mbumba yinu bikulonda ukusekelela iholide?

¹⁶ Ngimba mubaghile ukubomba isyafiki linga aba m’mbumba yinu bikulonda ukusekelela iholide? Mumanye ukuti, bope bikulondiwa ukusala bene isi bikulonda ukubomba pa fundo iyi. Muyeghe bololo kangi musighindikeghe isi basalile ukubomba pakuti nanumwe mukulonda ukuti basighindikeghe isi musalile. (Belenga Matai 7:12.) Lumo aba m’mbumba yinu babaghile ukulonda ukuti numwe muyepo pakabalilo aka bikusekela iholide, ngimba mubaghile ukubomba isyafiki? Bo mukali ukusala ifyakuti mubombe, mwipute kwa Yehova ukuti abatule ukusala kanunu. Mwinong’onelepo fiyo kangi mufufuze kanunu pa fundo  iyi. Mungibwagha ukuti mukulondiwa ukuti munhobosyeghe Yehova akabalilo kosa.

17. Ngimba mubaghile ukubomba isyafiki ukuti abaninu banganyonywagha linga abinabo bikusekela amaholide?

¹⁷ Ngimba mubaghile ukubomba isyafiki ukuti mubatule abaninu linga bikunyonywa abinabo bo bikusekela ikilisimasi? Amasiku ghamo musekeleghe nabaninu pampene. Lumo mubulileghe bope ifyabupe. Ikyabupe ikya pamwanya fiyo ku baninu ko kabalilo kakwangala nabo nukubanangisya ulughano.

18. Nongwa yafiki tukulondiwa ukufika pangomano akabalilo kosa?

¹⁸ Ukuti tunhobosye Yehova tukulondiwa ukusoka nkipanga ikyabutungulu, nukuleka inyiho namaholide ghosa agha Yehova atikuhoboka nagho. Twiputeghe mu njila iyi Yehova ikwitikisya. Tubaghile ukubomba isi linga akabalilo kosa tukubungana nukwiputa pampene nabaKristu abinitu. (Belenga Bahiburi 10:24, 25.) Ukwaghiwa pangomano isya kipanga kukulondiwa fiyo pa bumi bwa baKristu. (Salimo 22:22; 122:1) Linga tubungene pangomano syitu tukukasania.—Baroma 1:12.

19. Nongwa yafiki kwakulondiwa fiyo ukubabulako abangi isi mumanyile m’Baibolo?

¹⁹ Ifindu ifingi ifi mukulondiwa ukubomba ko kubabulapo abangi isi mumanyile m’Baibolo. Abandu bingi batikuhoboka nongwa ya mbibi isi sikubombiwa pa kisu. Lumo mubamenye abandu bamo aba bakwaghana ni ndamyo isya luko ulu. Mukulondiwa ukubabulako ifindu ifyakuhobosya ifi tukulindilila nkyeni. Linga akabalilo kosa mukufika pangomano syitu kangi mukubabulako abangi isya bwanaloli bwa m’Baibolo, mukuya pakuleka ukulonda ukubomba inyiho pamo ifindu ifi fikukolelana ni fipanga ifya butungulu. Mumanye ukuti linga mubombile isi mukuya pakuhoboka fiyo kangi Yehova ikuya pakubasaya panongwa yakuti mukumwiputa mu njila iyi umwene ikulonda.—Malaki 3:10.