Mutu 8
Ngimba Ubunyafyale Bwa Kyala Mubumenye?
1. Ngimba lwiputo ulufumuke luliku ulu tukuya pakuyobesania?
ABANDU bingi balumenye ulwiputo ulufumuke fiyo lwa Tata witu, pamo Ulwiputo lwa Ntwa. Yesu abombile ulwiputo ulu pakabalilo aka amanyisyagha abafundiwa bake muno babaghile ukwiputila. Ngimba umwene asumile findu fiki? Nongwa yafiki ulwiputo ulu lwakulondiwa fiyo m’masiku agha?
2. Findu fitatu filiku ifi Yesu ayobile ukuti tusumeghe?
2 Yesu ayobile atile: ‘Lelo bo mukwiputa mutighi: ‘Tata witu wa kumwanya; ingamu yako yikemesiweghe. Ubunyafyale bwako bwiseghe; Ubwighane bwako bubombiweghe, pasi apa bo kumwanya.’” (Belenga Matai 6:9-13.) Nongwa yafiki Yesu atumanyisye ukuti tusumeghe ifindu fitatu ifi?—Mukete Amasyu Gha Pabumalilo 19.
3. Ngimba tukulondiwa ukumanya isyafiki isya bunyafyale bwa Kyala?
3 Tumanyile ukuti ingamu ya Kyala yo Yehova. Kangi tuyobesenie inongwa iyi Kyala apelile abandu ni kisu. Ngimba Yesu asanusyagha isyafiki apa ayobagha atighi: ‘Ubunyafyale bwako bwiseghe’? Tukuya pakumanyila isi ubunyafyale bwa Kyala bukusanusya, isi bwisa kubomba namuno ubunyafyale ubu bwisa kupangila ingamu ya Kyala ukuya yikemo.
NGIMBA UBUNYAFYALE BWA KYALA MUBUMENYE?
4. Ngimba Ubunyafyale bwa Kyala mubumenye, kangi Mwalafyale wake yonani?
4 Yehova apangile iboma lyakumwanya ili asalile Yesu ukuya Mwalafyale. IBaibolo likuyoba isya boma ili ukuti Bunyafyale bwa Kyala. Yesu yo ‘Mwalafyale wa banyafyale nuNtwa wa batwa.’ (1 Timoti 6:15) Yesu ndaghili nnunu ukukinda abalaghili bosa ba nkisu kangi wamaka fiyo.
5. Ngimba Ubunyafyale bwa Kyala bukwisa kulaghila ukufuma kughu? Ngimba bukwisa kulaghila ifiki?
5 Bo amasiku 40 ghakindilepo ukufuma apa Yesu asyusiwe, aghomokile kumwanya. Yehova asalile Yesu ukuya Mwalafyale wa Bunyafyale bwake. (Imbombo Sya Batumiwa 2:33) Ubunyafyale bwa Kyala ubu, bukwisa kulaghilagha ikisu ukufuma kumwanya. (Ubusetuli 11:15) Iyi yo nongwa yake iBaibolo likuyoba Ubunyafyale bwa Kyala ukuti ‘Bunyafyale bwa kumwanya.’—2 Timoti 4:18.
6, 7. Ngimba Yesu aleghene bulebule naba mwalafyale bosa ba nkisu?
6 IBaibolo likuyoba ukuti Yesu wamaka ukukinda abanyafyale bosa ba pa kisu panongwa yakuti umwene ‘akabaghila ukufwa.’ (1 Timoti 6:16) Abanyafyale bosa pakisu bikufwa, loli Yesu akabaghila ukufwa. Fyosa ifindu ifinunu ifi Yesu isakutubombela fikwisa pa kuyako bwila na bwila.
7 Ubusololi bumo m’Baibolo bwayobile isya Yesu ukuti akwisa kuya walutengano na wakisa. IBaibolo likuti: ‘Mbepo wa Ntwa Kyala wake isakuyagha pamyake, yo yu Mbepo uwa mahala nuwakusyaghanikisya inongwa, uwabulongosi nuwa maka. Mbepo uwabumanyani nuwa kuntila Untwa Kyala. Bo ikulonga inongwa atikwisa kubalongelagha abandu mbundu bwabo, pamo muli isi apilike itolo. Abalondo isakubalongelagha bununu inongwa syabo.’ (Yesaya 11:2-4) Ngimba umwe mubaghile ukuhoboka ukuya na Mwalafyale wa luko ulu?
8. Ngimba tukumanya bulebule ukuti Yesu isakulaghila pampene na bandu abangi?
8 Yehova asalile abandu bamo ukuti basalaghile na Yesu mu bunyafyale bwa kumwanya. Akabalilo kamo, untumiwa Pauli ayobile kwa Timoti atile: ‘Linga tukufisa ilyoyo, po twisa kuyagha balaghili pampene nawe.’ (2 Timoti 2:12) Ngimba bandu balinga aba bikwisa kulaghila pampene na Yesu?
9. Ngimba balipo balinga aba bisakulaghilagha na Yesu? Ngimba Kyala alyandile ndili ukusala abandu aba?
9 Ukufwana na muno twamanyilile m’mutu 7, untumiwa Yohane aketile ukuti Yesu yo Mwalafyale kumwanya na bamwalafyale abangi 144,000. Ngimba 144,000 aba bo banani? Yohani ayobile ukuti abene ‘basimbiwe pafyeni fyabo ingamu yake [ya Yesu] ningamu ya wise.’ Kangi alyongelilepo ukuti: ‘Bo bikunkonga kang‵osi [uyu yo Yesu] kosa kuno ikubuka. Bo aba batabuliwe mbandu.’ (Belenga Ubusetuli 14:1, 4.) Abandu 144,000 aba, bo bakristu aba Kyala abasalile, ‘abene bo bisakulaghilagha pakisu’ pampene na Yesu. Linga bafwile, bikusyuka nukubuka kumwanya. (Busetuli 5:10) Ukwanda n’kabalilo ka batumiwa mpaka lino, Yehova akali ikusala abakristu abalwitiko ukuya mu kagulu ka bamwalafyale 144,000 aba.
10. Nongwa yafiki tubaghile ukuyoba ukuti Yehova atunangisye ulughano pakusala Yesu naba 144,000 ukuti basalaghileghe pa kisu?
10 Yehova atughanile fiyo yo nongwa asalile abandu ukuti basalaghile pampene na Yesu. Yesu ikwisa kuya ndaghili nnunu nongwa yakuti atumenye kanunu twebandu. Asimenye kanunu muno twebandu tuyilile nindamyo isi tukwaghana nasyo. Pauli ayobile ukuti Yesu ‘ikutupakisya mbonywa bwitu’ kangi ‘agheliwe bo yuyuswe muli syosa.’ (Bahiburi 4:15; 5:8) Bope aba 144,000 basimenye indamyo syitu. Baghenepo nindamyo isi tukwaghana nasyo panongwa ya butulanongwa kangi nububine. Ukumanya ifundo isi kututula ukumanya ukuti Yesu naba 144,000 bikwisa pakupilikisyagha kanunu indamyo syitu.
NGIMBA UBUNYAFYALE BWA KYALA BUKWISA PAKUBOMBA IFIKI?
11. Nongwa yafiki Yesu abamanyisye abafundiwa bake ukuti basumeghe ukuti ubwighane bwa Kyala bubombiwe kumwanya?
11 Nongwa yafiki Yesu abamanyisye abafundiwa bake ukuti biputeghe ukuti ubwighane bwa Kyala bubombiwe kumwanya? M’mutu 3 twamanyile ukuti Setano uMohesi akanile ukumpilikila Kyala. Bo Setano atoliwe ukumpilikila Yehova, umwene alitikisiwe na Yehova ukukindilila ukwikala kumwanya pampene na bandumi aba bali kulubafu lwake. Isi sikunangisya ukuti bakali bandumi bosa aba babombagha ubwighane bwa Kyala. M’mutu 10 tukwisa kumanyila nyingi sya Setano na bandumi bake.
12. Ngimba findu fibili filiku ifi fikuyobiwa pa Busetuli 12:10?
12 IBaibolo lyayobile ukuti linga Yesu ikele pa kikota kya bunyafyale, akwisa pakulwa ubwite na Setano. (Belenga Ubusetuli 12:7-10.) Pa vesi 10 pali findu fibili fyakulondiwa fiyo. Ikyabwanda, Ubunyafyale bwa Kyala bukwanda ukulaghila, kangi Mwalafyale wake yo Yesu. Ikyabubili, Setano ikusosiwa kumwanya nukusopiwa pakisu. Tukuya pakumanyila ukuti ifindu ifi fyabombiwe.
13. Findu fiki fyabombiwe kumwanya bo Setano asosiweko?
13 Tukumanyila m’Baibolo isya lusekelo ulu abandumi ba Kyala bali nalo bo Setano na bandumi bake basosiweko kumwanya. Tubelenga ukuti: ‘Amusekeleghe mwe kumwanya, na mwe muli mumo!’ (Ubusetuli 12:12) Lino kumwanya kuli ulutengano lwene panongwa yakuti aliwesa ikubomba ubwighane bwa Kyala.
Nongwa yakuti Setano na bandumi bake basopiwe pa kisu, indamyo silipo nyingi. Loli indamyo isi sikuya pakumalika
14. Findu fiki fikubombiwa pa kisu nongwa yakuti Setano asosiweko kumwanya?
14 Ubumi pa kisu buleghene na kumwanya. Indamyo nyingi sikubombiwa panongwa yakuti ‘Umohesi asulwike kumyinu ni ngalalisi si nyingi bo amenye ukuti asyele nakabalilo kapimba itolo!’ (Ubusetuli 12:12) Setano ali nilyoyo fiyo panongwa yakuti asosiweko kumwanya kangi amenye ukuti asyele nakabalilo kanandi ukuti onangiwe. Umwene ikubomba syosa isi abaghile ukufwanisya ukuti tutamiweghe pa kisu.
15. Ngimba ubwighane bwa Kyala pa kisu bobuliku?
15 Loli Kyala akali atachenja ubwighane bwake. Yehova akali ikulonda ukuti abandu abagholofu bise bikale nubumi m’paladaiso pa kisu. (Salimo 37:29) Ngimba ubunyafyale bwa Kyala bukuya pakufwanisya bulebule ubwighane bwake ubu?
16, 17. Ngimba ilemba lya Danieli 2:44 likutumanyisya fiki isya Bunyafyale bwa Kyala?
16 Ubusololi bwa pa Danieli 2:44 bukuti: ‘Nkabalilo ka banyafyale bala, Kyala isakubwimika ubunyafyale ubu butisa kumalikamo siku, nayumo atisa kubutolamo, ubunyafyale ubu bo bwisakupalaghaniagha ubunyafyale bosa bula, kangi bwisakuyangako bwila na bwila.’ Ngimba ubusololi ubu bukutumanyisya fiki isya Bunyafyale bwa Kyala?
17 Ikyakwanda, bukutumanyisya ukuti Ubunyafyale bwa Kyala busakwanda ukulaghila ‘nkabalilo ka banyafyale bala.’ Isi sikusanusya ukuti Ubunyafyale bwa Kyala busakwanda ukulaghila nkabalilo aka amabunyafyale gha bandu ghakali ghalipo. Ikyabubili, bukutubula ukuti Ubunyafyale bwa Kyala butisa kumalikamo pamo ukupyanikisiwa nubungi. Ikyabumalilo, bukutubula ukuti Ubunyafyale bwa Kyala busakulwa ubwite na mabunyafyale gha kisu. Ubunyafyale bwa Kyala bukwisa kutola nukwanda ukulaghila pa kisu kyosa kisita mabunyafyale aghangi. Ukufuma apo abandu bikwisa kuhoboka ukuya nubunyafyale ubununu ukukinda amabunyafyale ghosa.
18. Ngimba ingamu ya bwite bwabumalilo pakati pa Bunyafyale bwa Kyala na mabunyafyale gha bandu yo yiliku?
18 Ngimba Ubunyafyale bwa Kyala bukwisa kwanda bulebule ukulaghila? Bo ubwite bwa bumalilo bukali ukwanda, ubu bukoleliwa Armagedoni, abandumi ababibi bikwisa kubasyoba ‘abanyafyale ba nkisu kyosa ukubabungania ukubuka ku bwite ubwa pisiku ilikulumba ilya Kyala umwene maka ghosa.’ Amabunyafyale gha bandu ghakwisa kulwa ubwite ukwimikana nu Bunyafyale bwa Kyala.—Ubusetuli 16:14, 16; mukete Amasyu Gha Pabumalilo 10.
19, 20. Nongwa yafiki tukulonda Ubunyafyale bwa Kyala ukuti bwande ukulaghila pa kisu?
19 Nongwa yafiki Ubunyafyale bwa Kyala bukulondiwa? Pali fifukwa fitatu. Ikyakwanda, tuli batulanongwa, yo nongwa tukubina nukufwa. Loli iBaibolo likuyoba ukuti mu Bunyafyale bwa Kyala tukwisa pa kwikala nu bumi bwa bwila na bwila. Ilemba lya Yohani 3:16 likuyoba ukuti: ‘Namanga bo akighanile bunobuno Kyala ikisu, ko kwenda nukukipa uMwanake yumoywene ntigha, bosa aba bikumwitika bangapyutiwagha, loli babwaghe ubumi bwa bwila.’
20 Ikyabubili kyakuti tukulonda Ubunyafyale bwa Kyala panongwa yakuti tusyungutiliwe na bandu abasita kuntila Kyala. Abandu bingi bayanja, basyobi kangi bali nutuyilo utubibi. Uswe tukaya namaka ghakubasosyapo abandu aba loli mwene Kyala. Bosa aba bikubomba imbibi bikwisa konangika pa Armagedoni (Belenga Salimo 37:10.) Ikyabutatu iki tukulondela Ubunyafyale bwa Kyala, Ubunyafyale bwa bandu bukaya namaka ghakumasya indamyo, abene bakunyoza abandu, kangi basyobi. Abene batikukasya abandu ukonga indaghilo isya Kyala. IBaibolo likuyoba ukuti ‘abandu bamo bali namaka, loli bamo bikukubilwa pasi pa bulaghili bwabo.’—Undumbilili 8:9.
21. Ngimba Ubunyafyale bwa Kyala bwisa kupangisya bulebule ukuti ubwighane bwake bubombiweghe pa kisu?
21 Panyuma pa bwite bwa Armagedoni, Ubunyafyale bwa Kyala bwisa kufwanisya ubwighane bwa Kyala ukuti bubombiweghe pa kisu. Bukwisa kusosyapo Setano na bandumi bake. (Ubusetuli 20:1-3) Nayumo uyu isakuyoba ukuti ndi mbine pamo ukufwa. Nongwa yakutabuliwa abandu bosa abasubiliwa bisakuya nulusako lwa kwikala mu Paladaiso bwila na bwila. (Ubusetuli 22:1-3) Ubunyafyale ubu bukwisa kuyimika ingamu ya Kyala. Ngimba isi sikusanusya fiki? Sikusanusya ukuti pa kabalilo aka Ubunyafyale bwa Kyala bukwisa kulaghilagha, abandu bosa bikwisa kuyitufyagha ingamu ya Kyala.—Mukete Amasyu Gha Pabumalilo 20.
NGIMBA YESU ALYANDILE NDILI UKULAGHILA?
22. Ngimba tukumanya bulebule ukuti Yesu bo ali pa kisu pamo bo asyusiwe akali Mwalafyale?
22 Yesu ababulile abafundiwa bake ukuti biputeghe batighi: ‘Ubunyafyale bwako bwiseghe.’ Isi sikusanusya ukuti pakabalilo aka Yesu ayobagha amasyu agha, Ubunyafyale bwa Kyala bwakali ukwisa. Yehova alondiwagha tasi ukwimika ubunyafyale bwake nukumwimika Yesu ukuya Mwalafyale. Ngimba Yesu bo aghomokile kumwanya alimikiwe akabalilo kalakala ukuya Mwalafyale? Hayi, umwene alondiwagha ukulindilila tasi. Bo akabalilo kakindilepo ukufuma apa Yesu asyusiwe, Peteri na Pauli bayobile mwakupilikiwa kanunu isya busololi bwa pa Salimo 110:1 ubu bwayobagha isya Yesu. Mubusololi ubu Yehova atile: ‘Itughalagha ku kiboko kyangu ikililo, ukufika apa nikubalambikagha abalughu bako nukubapela ukuya kakota kako ka kukanyapo amalundi.’ (Imbombo Sya Batumiwa 2:32-35; Bahiburi 10:12, 13) Ngimba Yesu alondiwagha ukulindilila mpaka ndili ukuti aye Mwalafyale?
bunyafyale bwa Kyala bwisa kupangisya ukuti ubwighane bwa Kyala bubombiweghe pa kisu
23. (a) Ngimba Yesu alyandile ndili ukulaghila ukuya Mwalafyale wa Bunyafyale bwa Kyala? (b) Ngimba m’mutu wa pa nkyeni tuya pakumanyila isyafiki?
23 Bo ikyinja kya 1914 kikali ukufwana, akagulu ka Bakristu abasubiliwa bapilikisye kanunu ukuti ikyinja iki kikwisa kuya kya padela fiyo nongwa yakuti ubusololi bwa m’Baibolo bwayagha pakufwanisiwa. Ifi fyabombiwe ukwanda mu 1914 fyanangisye ukuti ubusololi bwali bwa naloli. Yesu alyandile ukulaghila ukuya Mwalafyale. (Salimo 110:2) Bo ubusololi ubu bufwanisiwe Setano asopiwe pa kisu kangi lino ‘umwene asyele nakabalilo kapimba itolo.’ (Ubusetuli 12:12) M’mutu wa pa nkyeni, tukwisa kumanyila ukuti Setano ali pipi upyutiwa. Tukuya pakumanyila kangi ukuti Ubunyafyale bwa Kyala bukwisa kupangisya Ubwighane bwake ukuti bubombiweghe pa kisu.—Mukete Amasyu Gha Pabumalilo 21.
