1, 2. Ngimba abandu bingi bikwilalusya ukuti fiki?

UTUBALILO tumo fikubombiwa ukuti amisi ghikwisula nukonanga akaya kosa. Lumo ichigawenga ukughogha abandu pa tchalichi pamo ukubafulasya abandu bingi. Utubalilo tumo imbungo ya kansa yibaghile ukughogha umama nukuleka abana kisita umundu wa kubapasikisya.

² Indamyo isi linga sibombiwe, abandu bingi bikwilalusya ukuti, “Nongwa yafiki ifindu ifi fikubombiwa?” Abandu bingi bikulonda ukumanya inongwa iyi pa kisu pali indamyo nyingi. Ngimba mwilalusisyepo ilalusyo bo ili?

3, 4. (a) Ngimba Habakuku amulalusisye amalalusyo ghaliku Yehova? (b) Ngimba Yehova alimwamwile bulebule?

³ M’Baibolo muli ifundo isi sikuyoba isya bandu aba bansubilagha Kyala aba bope bali namalalusyo. Umundu yumo ali yo Habakuku. Umwene amulalusisye Yehova atile: ‘Nongwa yafiki kunyitikisya ukuya mbutolwe bo bububu? Ngimba po wati wimeghe itolo bulebule nukusiketa imbibi isi bikubomba? Nongwa yafiki ulupyuto nulupalaghaniko fyosa fitusyungutile uswe? Kangi, nongwa yafiki ukulwana nu kufwimana kulipo fiyo?’—Habakuku 1:3 NWT

⁴ Pilemba lya Habakuku 2:2, 3, Yehova ikumwamula Habakuku ukuti ikwisa kusosyapo indamyo syosa. Yehova abaghanile fiyo abandu. IBaibolo likuyoba ukuti: “Namanga umwene ikubiyayila umwe.” (1 Peteri 5:7) Kyala sikumbaba fiyo linga twaghene nindamyo ukukinda muno uswe sikutubabila. (Yesaya 55:8, 9) Isagha tuyobesanie ilalusyo lyakuti, Nongwa yafiki lino indamyo silipo nyingi pa kisu?

5. Ngimba abamanyisi ba matchalichi bikumanyisya isyafiki pa ndamyo isi tukwaghana nasyo? Loli iBaibolo likutumanyisya ukuti fiki?

⁵ Abaputi nabalongosi ba matchalichi bikumanyisya abandu ukuti Kyala yo ikupangisya indamyo isi tukwaghana nasyo. Bamo bikuyoba ukuti fyosa ifi fikubombiwa pa bumi bwa mundu, Kyala alembile ngani ukuti fyo fibombiweghe pa bumi bwake. Kangi bikuti uswe tukabaghila ukupilikisya kanunu inongwa iyi Kyala ikubombela fyosa ifi. Loli bamo bikuyoba ukuti abandu aba bafwile kali baye bana, bobuka kumwanya pakwikala na Kyala. Loli ubu butungulu. Yehova atikupangisyamo imbibi. IBaibolo likumanyisya ukuti Kyala Umwenemaka ghosa akabaghila ukubomba isyabuniongafu.—Jobu 34:10.

6. Nongwa yafiki abandu bingi bikuyoba ukuti Yehova yo ikwandisya indamyo isi tukwaghana nasyo?

⁶ Abandu bingi linga baghene nindamyo, bikuyoba ukuti bwighane bwa Yehova, nongwa yakuti bikwinong’ona ukuti yo ikulaghila ikisu. Loli m’mutu 3 twamanyile ukuti Setano uMohesi yo ikulaghila ikisu.

7, 8. Nongwa yafiki pa kisu pali indamyo nyingi fiyo?

⁷ IBaibolo likutubula ukuti ‘ikisu kyosa kili m’maboko gha mbibi.’ (1 Yohani 5:19) Undaghili wa kisu iki, Setano nkali kangi wa nkhaza fiyo. Yo uyu “ikukisyoba ikisu kyosa.” (Ubusetuli 12:9) Abandu bingi bikunkonga Setano. Yo nongwa pakisu piswile ubutungulu, ukubengana, nukupangilana inkhaza.

⁸ Pali kangi ififukwa ifingi ifi pa kisu pali indamyo nyingi. Bo Adamu na Eva bonangile, batwele ubutulanongwa pa kisu. Nongwa ya butulanongwa, bingi bikutamya abinabo. Utubalilo twingi abene bikulonda ukuya bapamwanya ukukinda abinabo. Bighanile ukulwa ubwite nukutamya abinabo. (Undumbilili 4:1; 8:9) Indamyo simo tukwaghana nasyo nongwa yakuti ‘ulusako ulubibi  lukumwagha umundu wesa.’ (Undumbilili 9:11) Abingi bikwaghana ni ngozi pamo ifindu fimo ifibibi panongwa yakuti bali pa malo amabibi na kabalilo akabibi.

9. Nogwa yafiki tubaghile ukusimikisya ukuti Yehova ali nififukwa ifinunu fyakwitikisyila imbibi ukuti sikindilileghe?

⁹ Yehova akaya yo uyu ikupangisya ukuti twebandu twaghaneghe nindamyo. Akaya yo uyu ikupangisya ukuti abandu baleke ukukonga indaghilo, balweghe ubwite pamo ukuti batamyeghe abinabo. Kyala akaya yo uyu ikupangisya utusenyenda, ukwisula kwa misi pamo umbelo unywamu ughu ghukughogha abandu. Lumo mukwinong’ona ukuti Yehova uyu yo mwene maka ghosa, nongwa yafiki atikukanisya ukuti ifindu ifi fibombiweghe? Tumenye ukuti Kyala ikutwinong’onela. Ali nififukwa ifinunu ifi ikulekela indamyo isi ukuti sikindilileghe.—1 Yohani 4:8.

10. Ngimba Setano ayobile isyafiki?

¹⁰ Mungunda wa Edeni, Setano asyobile Adamu na Eva. Atile Kyala ndaghili m’mbibi. Ayobile kangi ukuti Kyala abimagha ifindu ifinunu. Setano alondagha ukuti abene basubileghe ukuti umwene abaghile ukuya ndaghili nnunu ukukinda Kyala.—Ubwandilo 3:2-5; Mukete Amasyu Gha Pabumalilo 26.

11. Ngimba lilalusyo liliku ili tukulondiwa ukwamula?

¹¹ Adamu na Eva balekile unkumpilikila Yehova nukwanda ukunkonga Setano. Abene balinowine ukuti bali nulusako lwakusala bene ifinunu ni fibibi. Ngimba kuketa ukuti ngali Yehova abombile fiki ukuti anangisye ukuti ubu bwali butungulu kangi ukuti mwene yo amenye ifi finunu kumyitu?

12, 13. (a) Nongwa yafiki Yehova akaghoghile Adamu na Eva kabalilo kalakala? (b) Nongwa yafiki Yehova itikisye ukuti Setano alaghile ikisu kangi ukuti abandu bilaghileghe bene?

¹² Yehova akaghoghile Adamu na Eva akabalilo kalakala.  Loli alitikisye ukuti bapape abana. Po abapele abandu ulusako lwakusala uyu bikulonda ukuti abalaghileghe. Ubwighane bwa Yehova bwali bwakuti ikisu kisule na bandu abagholofu, kangi isi syo sikuya pakubombiwa nalinga Setano ikughelaghela ukuti sitoliwe.—Ubwandilo 1:28; Yesaya 55:10, 11.

¹³ Setano adelile ubulaghili bwa Yehova pamaso pa bandumi abinake babingi. (Jobu 38:7; Danieli 7:10) Yehova alimpele Setano akabalilo ukuti anangisye linga isi ayobile syali sya bwanaloli. Abapele kangi abandu ulusako lwakuti bilaghile bene pasi pa maka gha Setano ukuti biketele bene linga fyosa fibaghile ukwenda kanunu kisita ubutuli bwa Kyala.

14. Ngimba ifinja ifi fikindilepo fitutulile ukumanya isyafiki?

¹⁴ Ifinja fingi ifi fikindilepo, abandu baghelile ukwilongosya bene, loli batoliwe. Sibonike ukuti Setano ntungulu. Abandu bikulondiwa ubutuli bwa Kyala. Unsololi Yeremiya atalwisye ukuyoba ukuti: ‘Nsimenye une we Ntwa Kyala isyakuti umundu akabaghila ukwilongosya mwene munjila yake, nukuti umundu akabaghila ukutalula munjila iyi ikwendamo.’—Yeremiya 10:23.

15, 16. (a) Nongwa yafiki Yehova itikisye indamyo ukukindilila mpaka lino? (b) Nongwa yafika Yehova atikusosyapo indamyo isi Setano ikwandisya?

¹⁵ Nongwa yafiki Yehova itikisye indamyo ukukindilila mpaka lino? Nongwa yafiki atikukanisya imbibi ukuti singabombiwagha? Palondiwagha akabalilo katali ukuti aliwesa itikisye ukuti ubulaghili bwa Setano butoliwe. Abandu baghelile injila isyakukindanakindana isya bulaghili, loli batoliwe. Nalinga abandu babukile pa nkyeni pa sya  sayansi, ubusita bugholofu, ubulondo, ubugabenga kangi ubwite fikubombiwa fiyo ukukinda bwila. Ifindu ifi fikubombiwa fikunangisya ukuti twebandu tukabaghila ukwilaghila kanunu kisita ukulongosiwa na Kyala.

¹⁶ Yehova atikusosyapo indamyo isi Setano ikwandisya. Linga Yehova asosisyepo indamyo isi, abaghile ukunangisya ukuti akuntula Setano, loli akabaghila ukubomba isi napanandi. Kangi linga indamyo nasimo abandu babaghile ukwinong’ona ukuti bikwilaghila bene kisita ndamyo. Loli ubu butungulu kangi Yehova akabaghila ukutula abandu pa ubutungulu ubu. Umwene atikutungulupa.—Bahiburi 6:18.

17, 18. Ngimba Yehova isakutendekesya bulebule ifindu ifi Setano onangile?

¹⁷ Ngimba Yehova abaghile ukutendekesya ifindu fyosa ifi fyonangike panongwa ya Setano nu butulanongwa bwa bandu? Ena abaghile. Kyala abaghile ukubomba filifyosa ifi ikulonda. Yehova amenye akabalilo aka ubutungulu bwa Setano busakwamuliwa. Linga isi sikindile, isakupanga ikisu iki ukuya paladaiso muno alondelagha pabwandilo. Isa kususya ‘aba bali m’mapumba.’ (Yohani 5:28, 29) Inifwa nububine fikwisa kumalika. Yesu isakutendekesya fyosa ifi Setano onangile. Yehova isakubombela Yesu ‘ukuti asipalaghanie imbombo sya mohesi.’ (1 Yohani 3:8) Tukundaghisya Yehova panongwa yakuti akali ukonanga ikisu mpaka lino, isi sikutupa ulusako lwakuti tum’manye kanunu nukunsala ukuya Mwalafyale witu. (Belenga 2 Peteri 3:9, 10.) Linga twaghene nindamyo, umwene ikututula ukuti tuye namaka.—Yohani 4:23; Belenga 1 Bakorinti 10:13.

¹⁸ Yehova atikutufimbilisya ukuti tunsale umwene ukuya ndaghili witu. Yehova abapele abandu ubwighane bwa kusala isi bikulonda. Isagha tuyobesanie muno tungabombela ni kyabupe iki.

19. Ngimba Yehova atupele ikyabupe kiliku? Nongwa yafiki tukulondiwa ukundaghisya fiyo ikyabupe iki?

¹⁹ Ikyabupe iki Yehova atupele ikyakuti tusaleghe twibene ifi tukulonda ukubomba, kikutupangisya ukuya bakukindana nifinyamana. Ifinyamana fikubomba ifindu muno fipeleliwe, loli twebandu tukusala ifindu fyakubomba pabumi kangi tukusala twibene linga tukulonda ukuti tubombeghe isi Yehova ikuhoboka nasyo. (Isya Mbupingamu 30:24) Kangi Yehova akatupangile bo mashini agha ghatikwinong’ona, aghene ghikubomba imbombo yene iyi ghapangiliwe. Uswe tuli nubwighane bwa kusala utuyilo utu tukulonda ukuya nato, abandu aba tukulonda ukuti baye bamanyani bitu, kangi isi tukulonda ukubomba pabumi bwitu. Yehova abombile isi ukuti tuhobokeghe nu bumi.

20, 21. Ngimba mukulondiwa ukusala fiki pakabalilo ka lino?

²⁰ Yehova ikulonda ukuti tunganeghe. (Matai 22:37, 38) Umwene afwene na tata walughano uyu ikuhoboka linga ikupilika umwanake ikumubula ukuti tata “ngughanile.” Tata abaghile ukuhoboka fiyo linga umwanake ikuyoba isi ukufuma pasi pa ndumbula yake. Yehova atupele ubwighane bwa kusala linga tukulonda ukumbombela pamo hayi. Setano, Adamu, na Eva bakanile ukumbombela Yehova. Ngimba umwe mukuya pakubombela bulebule ikyabupe kyakusala ifindu mwa bwighane iki?

²¹ Mubaghile ukubomba kanunu linga musalile ukumbombela Yehova. Balipo abandu bingi aba basalile ukubomba isi Kyala ikulonda kangi abene batikulonda ukuti Setano aye ndaghili wabo. (Isya Mbupingamu 27:11) Ngimba mukulondiwa ukubomba fiki lino ukuti mwise mwikale nkisu ikipya iki Kyala ikwisa kusosyapo indamyo syosa? Umutu wa pa nkyeni ghukuya pakwamula ilalusyo ili.