Ngimba muli yumo wa bandu bingi aba bapalamasiwe ni ngozi isyakipeliwa? Ingozi isyakipeliwa ni ndamyo isi sikwisa panongwa ya ngozi isi sikuya syakukindanakindana. Umbelo unywamu ghubaghile ukonanga ifindu fingi kangi ghubaghile ukupangisya ukuti amisi ghateke. Linga ifula yiwile fiyo yikupangisya ikisu ukubasuka kangi ifitayataya fibaghile ukwandisya umoto. Ululanga, ukupya fiyo nu kutalala fiyo kubaghile ukonanga ifindu fingi.

 Mfighaba fingi pa kisu, ingozi isyakipeliwa sikongelela fiyo. Akabughatila ka International Federation of Red Cross and Red Crescent Societies kayobile ukuti: “Abandu aba bikwaghana ni ngozi isyakipeliwa bikukindilila ukuya bingi. Ikyinja kilikyosa, ingozi bo ukuteka kwa misi, umbelo wamaka fiyo nu lulanga fikubapangisya abandu ukuti batoliweghe ukufyagha ifyakulondiwa ifya pa bumi, fikonanga inyumba syabo kangi lumo nu kubaghogha.”

 Linga isi sibombiwe, abandu bikwaghana ni ndamyo nyingi kangi bikutamiwa naminong’ono. Abene babaghile ukutamiwa aminong’ono panongwa yakuti bakaya ni nyumba pamo ifindu fyabo fibaghile ukonangika, kangi lumo abaghaniwa babo babaghile ukufwa.

 Linga mupalamasiwe ni ngozi isyakipeliwa, Ibaibolo libaghile ukubatula ukwifimbilisya. Libatulile abandu bingi aba bapalamasiwe ni ngozi isi mwa kubakasya, ukubapa ulusubilo nu bulongosi ubwa mahala. (Baroma 15:4) Kangi Ibaibolo likwamula amalalusyo aghakulondiwa fiyo agha abandu bingi bikwilalusya, bo aghakuti: Nongwa yafiki Kyala itikisye isi ukuti sibombiweghe? Ngimba ikumfunda une?

 Ibaibolo litikumanyisya ukuti Kyala yo uyu ikupangisya indamyo isi abandu bikwaghana nasyo. Ibaibolo likutusimikisyila ukuti “Kyala akabaghila ukugheliwa nimbibi kangi umwene atikungela yumo umundu.” (Yakobu 1:13) Isi sikusanusya ukuti akaya yo Kyala uyu ikupangisya ingozi isyakipeliwa.

 Mu Baibolo muli inkhani simo isi sikunangisya ukuti Kyala abombile amaka gha kipeliwe ukuti abafunde abandu ababibi. Loli ifyakubombiwa ifi fikindene ni ngozi isyakipeliwa isi sikubombiwa amasiku agha, panongwa yakuti ingozi sikungwila aliwesa unnunu nu mbibi. Sikindene ni nkhani sya mu Baibolo isi sikunangisya ukuti akabalilo kosa Kyala abafighililagha abandu abanunu, abasokagha tasi bo ifindu fikali ukubombiwa kangi abalinganiagha inongwa iyi ikuya pakubombela bo ulu. Mwakifwanikisyo, alingenie inongwa iyi atwele umwelesyo pa kisu kyapasi nkabalilo ka Nowa, abasokile abandu bo akabalilo kakali kalipo kangi alimfighilile Nowa na ba mumbumba yake.—Ubwandilo 6:13; 2 Peteri 2:5.

 Ukuti mumanye nyingi isyakufwana na muno tukumanyila ukuti ingozi isyakipeliwa lukaya lufundo lwakufuma kwa Kyala, keta inkhani iyakuti “Ngimba Ibaibolo Likuyoba Isyafiki pa Nkhani ya Ngozi Syakipeliwa?”

 Ibaibolo likuyoba ukuti Yehova a Kyala ikutupasikisya kangi wakisa. Inong’onelapo amavesi aghakusubisya agha.

•   Yesaya 63:9: “Kungubilo syabo syosa, [Kyala] yuyo yo abapokile.”

   Isi sikusanusya ukuti: Yehova sikumbaba fiyo linga ikuketa abandu bikutamiwa.

•   1 Peteri 5:7: “Namanga umwene ikubiyayila.”

   Isi sikusanusya ukuti: Yehova ikulonda ukuti ifindu fibendeleghe kanunu.

 Yehova ikutupasikisya kangi wakisa yonongwa yake umwene ikubombapo simo. Umwene ikutupa ulusubisyo ukwendela mubulongosi ubu bukwaghiwa mu Baibolo kangi nulusubilo ulununu ulwa nkyeni muno ingozi isyakipeliwa sitisakuyamo.—2 Bakorinti 1:3, 4.

 Ibaibolo likuyoba ukuti Yehova afingile ukutupa “ulusubilo ulununu mbumi bwitu ubwa nkyeni.” (Yeremiya 29:11 NWT) Umwene ikulonda ukuti abandu basikale nu bumi kwa bwila na bwila mu paladaiso pa kisu kyapasi, kisita kutila ingozi isyakipeliwa.—Ubwandilo 1:28; 2:15; Yesaya 32:18.

 Kyala isakufwanisya syosa isi ukwendela mu Bunyafyale bwake ubwa kumwanya ubu Umwalafyale wake yo Yesu. (Matai 6:10) Yesu ali na mahala na maka aghakukanisya ingozi isyakipeliwa. Bo ali pa kisu, umwene anangisye amaka agha ali nagho pakipeliwa pakabalilo aka aghubatamisye umbelo. (Marko 4:37-41) Umwene isakulaghilagha ikisu mwabugholofu, mwamahala kangi isakubamanyisyagha abandu ukupwelelela ikipeliwa nu kwikala kanunu mwakuleka ukonanga ikipeliwa. (Yesaya 11:2) Mu Bunyafyale bwa Yesu, abandu batisakutamiwagha kangi ni ngozi isyakipeliwa.

 Mubaghile ukwilalusya ukuti, ‘Ngimba po pakabalilo kaliku apa Yesu isakubombelagha amaka ghake ukusosyapo ingozi isyakipeliwa?’ Ukuti mwamuliwe ilalusyo ili keta inkhani iyakuti “Kasi Ufumu wa Chiuta Wambenge Pawuli Kulamulira pa Charu Chapasi?”

 Ubulongosi bwa mu Baibolo bubaghile ukubatula linga ingozi yikali ukubombiwa pamo linga yibombiwe.

•   Bo yikali ukubombiwa: Mwitendekesyeghe ukuti musabombepo simo mwanakalinga.

   Isi Ibaibolo likuyoba: “Umundu uwa mahala linga abubwene ubutolwe bukwisa pabutali ikwibilila, loli umwene unkonyofu yo atikubilako nu moyo, bunobuno ikwenda nukufulala.”—Isya Mpupingamu 22:3.

   Isi sikusanusya ukuti: Mwinong’oneleghe ingozi isi sibaghile ukubombiwa nkighaba kyinu ukuti musabombepo simo mwanakalinga ukuti mufighilile imbumba yinu.

   Isi abandu bamo balyaghene nasyo: “Pakabalilo aka twabopile umoto ughu walyandile wene, twalitendekisye kanunu. Twalitendekisye ngani ifikwama ifya pakabalillo ka ngozi. Twabikilemo imikota iyakulondiwa. Twabikilemo ngani imyenda. Abandu aba bakalitendekisye batamiwe fiyo, bakamanyagha ifyakuti babombe. Loli uswe twali na kilikyosa iki kyalondiwagha kangi une nahobwike fiyo.”—Tamara, California, U.S.A.

•   Linga ingozi yikubombiwa: Mubikeghe Indumbula yinu pa findu ifyakulondiwa fiyo.

   Isi Ibaibolo likuyoba: “Namanga ubumi bwa mundu bukaya mbwingi bwa fyuma ifi ali nafyo.”—Luka 12:15.

   Isi sikusanusya ukuti: Ubumi bwakulondiwa fiyo ukukinda ifindu ifya kumbili.

   Isi abandu bamo balyaghene nasyo: “Pakabalilo aka umbelo wa Typhoon Lawin b ghonangagha inyumba yitu, amahala ghalimmalikile kangi ngamanyagha isi mbaghile ukubomba. Loli iki nabombile ko kunsuma Yehova ndwiputo ukufuma pasi pandumbula. Nasyaghenie ukuti ifindu ifi fyalyonangike fyali itolo ifindu ifya kumbili komma ubumi bwitu.”—Leslie, Philippines.

•   Linga ingozi yibombiwe: Mubombeghe itolo ifya siku ilyo, komma ukwiyaya ni findu fya nkyeni.

   Isi Ibaibolo likuyoba: “Komma lelo ukwiyaya isya kilabo, buno ilya kilabo likwiyayila lyene.”—Matai 6:34.

   Isi sikusanusya ukuti: Komma ukwiyaya fiyo ni findu ifya nkyeni.

   Isi abandu bamo balyaghene nasyo: “Bo umbelo wa Hurricane Irma ghuputile nu konanga inyumba yangu, nalondiwagha ukusala ifyakubomba, nalyandile ukwiyaya fiyo. Naghelile ukukonga ubulongosi bwa mu Baibolo ubwakuti komma lelo ukwiyaya isya kilabo. Nubutuli bwa Yehova, nalifimbilisye indamyo ukukinda muno ninong’onelagha.”—Sally, Florida, U.S.A.

 Ukuti musyaghe ifundo isingi isyakutula, keta inkhani iyakuti “Ivyo Mungachita Para Kwachitika Soka.”