Pa kisu kyosa kyapasi abandu bingi aba bikuti bikunkonga Yesu Kristu bikwingililapo pa fya ndyali. Bamo bikukasya ifyakufwana ni fipanga fyabo kangi ifi bikubomba fikunangisya ukuti bikubabikila kunyuma abandu bomo abandyali pamo ifipani. Ifi fikupangisya ukuti abandyali babombeleghe imbombo ifundo isyakufwana na muno ifindu fiyilile nkighaba kyabo ukuti babakope abandu mfipanga ifyakukindakindana. Isi sikaya syakuswighisya ukuketa abalongosi bafipanga bikubikapo fiyo indumbula ukuti abandu babavotele nu bwighane bwakuti baye nu bundindo mfipani. Kangi mfisu fimo ikipanga kya “Bukristu” kibaghile ukuya nu budindo ubwa padela ubwa kuya kipanga kya boma.

 Ngimba mukwinong’ona bulebule? Ngimba aba bikunkonga Yesu bikulondiwa ukwingililapo pa fya ndyali? Mubaghile ukwamuliwa linga mukuketa ikifwanikisyo kya Yesu, Umwene atile: “Buno mbapele aka kuketelamo, ukuti isi mbabombile, syo mubombeghe nanumwe.” (Yohani 13:15) Pakuyoba isyakufwana ni ndyali, ngimba Yesu utupele ikifwanikisyo kiliku?

 Hayi. Yesu akalingililepo pa fya ndyali ifi fyabombiwagha pa kisu.

 Yesu akalondagha ubudindo ukwendela mu fya ndyali. Umwene akanile ukuti aye ndongosi wa kisu, apa Setano ayobile ukuti ikuya pakumpa ‘ubunyafyale bwa nkisu.’ (Matai 4:8-10) a Pakabalilo kamo, abandu aba baketile ukuti Yesu ali nu tuyilo utununu balondagha ukuti umwene aye ndongosi wabo, balimbulile ukuti ingililepo pa fya ndyali. Loli Ibaibolo likuyoba ukuti: ‘Umwene Yesu bo asyaghenie ukuti bikulonda ukwisa kukunkola, ukuti bamwimike ukuya mwalafyale, popapo alinkuyonga, alinkwakwiyekela ku kyamba.’ (Yohani 6:15) Yesu akabombile isi abandu balondagha. Loli umwene akanile ukwingisiwamo mu fya ndyali.

 Yesu akalingisiwepo mfyakubombiwa fyosa ifya ndyali. Mwakifwanikisyo, nkabalilo ka Yesu Abayuda bakalalagha ukusonga isongo ku bunyafyale bwa Baroma kangi baketagha ukuya buniongafu ukubomba bo isi. Pakabalilo aka bamughelile Yesu ukuti ayobepo ikighaba kyake ikyakufwana ni nkhani iyi, Yesu akalingililepo pamo ukuyoba ukuti ukubomba bo isi bwanaloli pamo hayi. Umwene ababulile ukuti: “Ifya Kaisari fyo mumpeghe Kaisari, ifya Kyala mumpeghe Kyala.” (Marko 12:13-17) Umwene akalingililepo pa nkhani iyi, loli anangisye itolo ukuti unsongo ughu balondagha abalaghili ba boma lya Roma, aba bimilagha Kaisari, walondiwagha ukubikiwa. Kangi Yesu anangisye ukuti ukubapilikila abalaghili ba boma kuli nu mpaka. Umundu akalondiwagha ukubika ku boma ifindu ifi fyalondiwagha ukubikiwa kwa Kyala mwene, bo ukwiyipa nu kwiputa kwa Kyala.—Matai 4:10; 22:37, 38.

 Yesu abatulagha nu kubamanyisya abandu isya boma lya kumwanya, Ubunyafyale bwa Kyala. (Luka 4:43) Umwene akalingililepo pa fya ndyali panongwa yakuti asimenye ukuti Ubunyafyale bwa Kyala bwene bo bwisakufwanisyagha ubwighane bwa Kyala pa kisu kyapasi, komma amaboma gha bandu. (Matai 6:10) Umwene asimenye kangi ukuti Ubunyafyale bwa Kyala butikwisa pakubombela amaboma gha bandu, loli bukwisa pakwingila mu malo ghabo.—Danieli 2:44.

 Hayi. Aba bankongagha Yesu bapilikilagha ululaghilo ulu bapeliwe ulwakuti “bangayagha ba nkisu.” (Yohani 15:19) Abene bakongile ikifwanikisyo kya Yesu nu kuleka ukwingisiwamo mu fya ndyali. (Yohani 17:16; 18:36) M’malo mwakwingilila mu fya ndyali abene babombagha imbombo iyi Yesu abatumile, iyakufumusya nu kubamanyisya abandu isyakufwana nu bunyafyale bwa Kyala.—Matai 28:18-20; Imbombo sya Batumiwa 10:42.

 Abakristu ba bwandilo baketagha ukuti ukumpilikila Kyala kwakulondiwa fiyo kangi abene basimenye ukuti bikulondiwa ukubapilikila abalaghili ba kisu. (Imbombo sya Batumiwa 5:29; 1 Peteri 2:13, 17) Abene bapilikilagha indaghilo kangi babikagha isongo. (Baroma 13:1, 7) Nalinga ukuti bakingililagha pa fya ndyali, abene bafighililiwagha ni ndaghilo sya boma kangi bapindulagha ni findu fimo ifi iboma lya bombagha.—Imbombo sya Batumiwa 25:10, 11; Bafilipi 1:7.

 Ibaibolo likunangisya ukuti Yesu na bafundiwa bake bakalingililepo pa fya ndyali. Panongwa yakuya Bakristu, Abaketi ba Yehova pa nkisu kyosa kyapasi batikwingililapo pa fya ndyali. Bo muno babombelagha Abakristu ba bwandilo, bope bikubomba imbombo iyi Yesu abatumile iyakufumusya ‘amasyu amanunu agha Bunyafyale.’—Matai 24:14.