INKHANI IYAKUMANYILA 14
“Tukongeghe Amakato Ghake”
“Kristu akubilwe panongwa yinu, alinkubalekela akakuketelamo, ukuti nanumwe mukongeghe mmakato ghake.”—1 PET. 2:21.
ULWIMBO 13 Khristu Ntchakuwonerapo Chithu
ISI TUKUYA PAKUMANYILA *
1-2. Ngimba tubaghile ukufwanisya bulebule ukukonga amakato gha Yesu? Yoba ikifwanikisyo.
TUFWANIKISYE ukuti muli pa gulu lya bandu aba bikwenda mu nsanga ku malo aghakutilisya fiyo. Umundu yumo uyu aghamenye amalo agha ikubalongosya. Linga ikwenda, umwene ikuleka amakato ghake kunyuma. Loli musyaghenie ukuti mutikumbona kangi umundu uyu ikubalongosya, loli mutikupasya. M’malo mwake, mukuya pakukonga amakato ghake muno mubaghile ukufwanisyila.
2 Pakuya Bakristu banaloli, nanuswe tukwikala amalo aghakutilisya fiyo iki kyo kisu ikibibi. Loli Yehova atupele undongosi ungolofu uyu yo Mwanake Yesu Kristu, uyu tubaghile ukukonga amakato ghake. (1 Pet. 2:21) Ukufwana ni fundo yimo iya mu Baibolo, Peteri alimfwanikisye Yesu nu ndongosi. Mwakufwana itolo nundongosi uyu ikuleka amakato ghake kunyuma, Yesu yope atulekile amakato ghake agha tubaghile ukukonga. Isagha tuyobesanie amalalusyo matatu aghakufwana nukukonga amakato ghake. Ngimba ukukonga amakato gha Yesu kukusanusya isyafiki? Nongwa yafiki tukulondiwa ukubomba isi? Kangi ngimba tubaghile ukubomba bulebule isi?
NGIMBA UKUKONGA AMAKATO GHA YESU KUKUSANUSYA ISYAFIKI?
3. Ngimba ukukonga amakato gha mundu yumo kukusanusya isyafiki?
3 Ngimba ukukonga amakato gha mundu yumo kukusanusya isyafiki? Mu Baibolo, amasyu aghakuti “ukwenda” na ghakuti “amakato” utubalilo tumo ghabaghile ukusanusya isi umundu ikubomba pa bumi bwake. (Bwa. 6:9; Mbu. 4:26) Isi umundu ikubomba pa bumi bwake, tubaghile ukusifwanikisya na makato ghake agha ikughaleka kunyuma linga ikwenda. Yonongwa yake ukukonga amakato gha mundu yumo kukusanusya ukukonga ikifwanikisyo kyake.
4. Ngimba ukukonga amakato gha Yesu kukusanusya isyafiki?
4 Loli ngimba ukukonga amakato gha Yesu kukusanusya isyafiki? Mbupimba tubaghile ukuyoba ukuti kukusanusya ukukonga ikifwanikisyo kyake. Ilemba ili pafumile umutu ughu, untumiwa Peteri ayobile isya kifwanikisyo ikinunu iki Yesu anangisye panongwa ya kwifimbilisya ku ndamyo isi aghanagha nasyo. Loli filipo ifindu ifingi ifi tukulondiwa ukubomba ukuti tunkonge Yesu. (1 Pet. 2:18-25) Tukulondiwa ukukonga ikifwanikisyo kya Yesu pakilikyosa iki abombagha pa bumi bwake.
5. Ngimba abandu abasitabugholofu babaghile ukunkonga naloli Yesu? Lingania.
5 Pakuya bandu basitabugholofu, ngimba tubaghile ukunkonga naloli Yesu? Ena, tubaghile. Tukulondiwa ukukumbuka ukuti Peteri atukasisye ukuti “tukongeghe amakato gha [Yesu]’ komma ubugholofu bwake. Linga tukufwanisya ukukonga amakato ghake nalinga ukuti tuli bandu abasitabugholofu, tukuya pakupilikila ubulongosi ubu buli mmasyu gha ntumiwa Yohani agha ghikuti: “Mwendeghe bo mumo endelagha umwene [Yesu].”—1 Yoh. 2:6.
NONGWA YAFIKI TUKULONDIWA UKUKONGA AMAKATO GHA YESU?
6-7. Nongwa yafiki tubaghile ukuyoba ukuti ukukonga amakato gha Yesu kubaghile ukututula ukuseghelela kwa Yehova?
6 Ukukonga amakato gha Yesu kukututula ukuseghelela kwa Yehova. Nongwa yafiki tukuyoba bo ulu? Ikyakwanda, Yesu atunangisye ikifwanikisyo ikinunu ikya muno tubaghile ukubombela ifindu ukuti tunhobosyeghe Kyala. (Yoh. 8:29) Kangi linga tukukonga amakato gha Yesu, tukuya pakunhobosya Yehova. Yonongwa yake tubaghile ukuya nulusubilo losa ukuti Tata witu wakumwanya ikuya pakuseghelela ku bandu bene aba bikwiyula ukuti baye nawe pa bumanyani.—Yak. 4:8.
7 Ikyabubili, Yesu ankongagha Tata wake. Yonongwa yake Yesu ayobile atile: “Uyu linga ambwene Yoh. 14:9) Tubaghile ukukonga utuyilo twa Yesu namuno abombelagha ifindu na bangi. Mwakifwanikisyo, alinnangisye ikisa umundu uyu abinagha imbungo ya bukoma, alinnangisye ikisa unkikulu uyu abinagha imbungo inywamu kangi apalamasiwe fiyo na bandu aba abakamu babo bafwile. Linga tukunkonga Yesu, ko kuti tukunkonga na Yehova. (Mar. 1:40, 41; 5:25-34; Yoh. 11:33-35) Linga tukughelaghela ukukonga utuyilo twa Yehova, tukuya pa bumanyani ubwamaka fiyo nu mwene.
une, ambwene na Tata.” (8. Lingania inongwa iyi ukukonga amakato gha Yesu kubaghile ukututula ‘ukukitola ikisu.’
8 Ukukonga amakato gha Yesu kukututula ukuti tungasofanisiwagha ni kisu ikibibi iki. Ikilo ikyakuti kilabo ikuya pakufwa, Yesu ayobile atile: “Une nkitolile ikisu.” (Yoh. 16:33) Apa umwene asanusyagha ukuti akalitikisye aminong’ono, ubwighane nifyakubomba fya bandu ba nkisu ukuti finsofanie. Yesu akalibibwe ikifukwa iki alisile pa kisu kyapasi uku kwali ko kuyikemesya ingamu ya Yehova. Bule ukuyoba isya uswe? Nkisu iki, filimo ifindu fingi ifi fibaghile ukutusofania. Loli ukufwana na Yesu, linga tukwiyipa pakubomba ubwighane bwa Yehova, nanuswe tukuya pakufwanisya ‘ukukitola’ ikisu.—1 Yoh. 5:5.
9. Ngimba tukulondiwa ukubomba isyafiki ukuti tukindilile ukwenda pa njila yakubuka ku bumi bwa bwila na bwila?
9 Ukukonga amakato gha Yesu kukutulongosyela ku njila ya ku bumi bwa bwila na bwila. Bo undumyana unkabi alalusisye isi ikulondiwa ukubomba ukuti asakabe ubumi bwa bwila na bwila, Yesu alimwamwile atile: “Ungongeghe.” (Mat. 19:16-21) Abayuda bamo aba bakasubilagha ukuti umwene yo Kristu, Yesu ababulile ukuti: “Ing’osi syangu . . . sikungonga. Une nikusipa ubumi bwa bwila.” (Yoh. 10:24-29) Nikodemu, uyu abombagha mu khoti inywamu, alondagha ukumanya nyingi isi Yesu amanyisyagha. Yesu alimbulile ukuti, “bosa aba bikulonda ukuya nulwitiko mmyake bisakuya nu bumi bwa bwila.” (Yoh. 3:16) Tukunangisya ukuti tuli nu lwitiko mwa Yesu mwakukonga isi amanyisyagha na isi abombagha. Linga tukubomba isi, tukuya pakukindilila ukwenda pa njila iyakubuka ku bumi bwa bwila na bwila.—Mat. 7:14.
NGIMBA TUBAGHILE UKUKONGA BULEBULE AMAKATO GHA YESU?
10. Ngimba tukulondiwa ukubomba isyafiki ukuti “tummanye” kanunu Yesu? (Yohani 17:3)
10 Bo tukali ukwanda ukukonga amakato gha Yesu, tukulondiwa ukummanya kanunu. (Belenga Yohani 17:3.) “Ukummanya” Yesu kyo kindu kimo iki tukulondiwa ukukindilila ukubomba. Tukulondiwa ukukindilila ukumanya nyingi isya Yesu bo utuyilo twake, muno ikwinong’onela kangi ni fundo isi akongagha. Kisita kwinong’onela ifyinja ifi twikele mbwanaloli, tukulondiwa ukukindilila ukumanyila ukuti ‘tummanye’ kanunu Yehova nu Mwanake.
11. Ngimba amabuku 4 agha Masyu amanunu ghikuyoba isyafiki?
11 Ukuti tummanye kanunu Umwanake, mwalughano Yehova abikilemo amabuku 4 agha Masyu amanunu agha ghikulingania isya bumi nu bufumusi bwa Yesu bo ali pa kisu kyapasi. Amabuku Hib. 12:3) Kangi ghikuyoba isya makato agha Yesu atulekile. Yonongwa yake linga tukumanyila amabuku gha Masyu amanunu agha, tubaghile ukummanya kanunu Yesu. Isi sikuya pakututula ukuti tufwanisyeghe ukukonga amakato ghake.
agha ghikutubula isi Yesu ayobile, isi abombile kangi namuno ipilikilagha. Amabuku 4 agha ghikututula ukuti ‘twinong’oneghe’ ikifwanikisyo kya Yesu. (12. Ngimba tukulondiwa ukubomba isyafiki ukuti tumanye nyingi isi sili m’mabuku agha Masyu amanunu?
12 Ukuti tusayiwe na isi sili m’mabuku agha Masyu amanunu, tukulondiwa ukubomba nyingi ukukinda ukubelenga itolo. Tukulondiwa ukuya nakabalilo akakumanyila kangi nukwinong’onelapo. (Fwanikisya na Yoswa 1:8.) Isagha tuyobesanie amasakisyo mabili agha ghabaghile ukututula ukwinong’onelapo isi tukubelenga m’mabuku agha Masyu amanunu nukuketa muno tubaghile ukukongela.
13. Ngimba tubaghile ukubomba bulebule ukuti isi tukubelenga m’mabuku agha Masyu amanunu sibonekeghe ukuti sya naloli?
13 Ilyakwanda, muketeghe ukuti isi sili m’mabuku agha Masyu amanunu sya naloli. Mu minong’ono ghinu mufwaneghe mukuketa, mukupilika kangi mukupalamasiwa na isi syabombiwagha. Ukuti mufwanisye isi, mufufuzeghe m’mabuku ghitu, agha igulu lya Yehova likutupa. Muketeghe inkhani yosa, isi sikongelelapo ukumanya ifindu ifi fyabombiwe pamo fyalisile ukubombiwa panyuma pa nkhani iyi mukubelenga. Mumanyeghe nyingi isya bandu pamo amalo agha ghikuyobiwa mu nkhani iyi mukubelenga. Mufwanikisyeghe inkhani iyi mukubelenga na isi sikuyobiwa m’mabuku aghangi agha Masyu amanunu. Utubalilo tumo, undembi yumo uwa Masyu amanunu abaghile ukubikamo inkhani yimo iyakuhobosya iyi abalembi abangi bakabikamo m’mabuku ghabo.
14-15. Ngimba tubaghile ukukonga bulebule inkhani isi sikwaghiwa m’mabuku agha Masyu amanunu pa bumi bwitu?
14 Ilyabubili, mukongeghe inkhani isi sikwaghiwa m’mabuku agha Masyu amanunu pa bumi bwinu. (Yoh. 13:17) Linga mubelengile inkhani yimo iyi yikwaghiwa m’mabuku agha masyu amanunu, mwilalusyeghe ukuti: ‘Ngimba mu nkhani iyi kilimo ikimanyilo kimo iki ngulondiwa ukukonga pa bumi bwangu? Ngimba mbaghile ukubombela bulebule inkhani iyi ukuti nuntule uyungi?’ Mwinong’onele isya mundu yumo uyu mubaghile ukuntula kangi mukaghe akabalilo akanunu ukuti mumbule mwalughano inkhani iyi muyaghile bo mukubelenga.
15 Isagha twinong’onele ikifwanikisyo kya muno tubaghile ukukongela amasakisyo mabili agha. Tukuya pakuyobesania inkhani ya nkikulu undondo uyu ali mfwilwe uyu Yesu ali mbwene mu tempile.
UNKIKULU UMFWILE UYU ALI MU TEMPILE
16. Lingania ikyakubombiwa iki kikuyobiwa pa Marko 12:41.
16 Muketeghe ukuti inkhani ya bwanaloli. (Belenga Marko 12:41.) Inong’onela isi syabombiwe. Pali po pa Nisani 11, 33 C.E., bo kusyele sabata yumoywene ukuti Yesu aghoghiwe. Yesu ali bize fiyo isiku ili ukumanyisya mu tempile. Loli abalongosi ba matchalichi bakindilile ukunsusya. Pabwandilo, bamo mwa bakulumba aba bandalusyagha amalalusyo aghakuno aghaghagha amaka agha abombelagha ifindu fimo. Abangi bandalusyagha amalalusyo agha baketagha ukuti akabaghila ukwamula. (Mar. 11:27-33; 12:13-34) Yesu abukile pakighaba ikingi ikya mu tempile. Umwene akibwene iki basopangamo indalama ku malo agha abakikulu bikalagha mu tempile. Alitughele pasi nukwanda ukubaketa abandu aba basopagha indalama nkyakusopelamo. Ababonagha abakabi bo bikusopamo indalama syabo si nyingi. Abaghile ukuti ali pabupipi fiyo ni kyakusopelamo indalama ukuti apilikeghe muno syalililagha linga bikusopamo.
17. Ngimba unkikulu undondo umfwilwe uyu ikuyobiwa pa Marko 12:42 abombile isyafiki?
17 Belenga Marko 12:42. Bo akabalilo kakindilepo, Yesu alinkumbona unkikulu yumo. Unkikulu uyu ali ndondo kangi “ali mfwilwe.” (Luka 21:2) Umwene ikutamiwa fiyo pa bumi bwake kangi ikutoliwa ukusyagha indalama isyakuti ulileghe ifi alondagha pa bumi bwake. Loli umwene abukile pakyakusopelamo indalama nukusopamo ututalama tubili, utu lumo twapilikiwe bo ikusopa. Yesu asimenye indalama isi unkikulu uyu asopilemo. Kangi asopilemo utundalama tubili utunandi utu babombelagha pakabalilo ako. Utundalama utu twali tunandi fiyo kangi tukafwanagha ukula akatundulu kamokene aka kali ka ntengo unnandi fiyo.
18. Ukufwana na Marko 12:43, 44, ngimba Yesu ayobile isyafiki pa nkhani ya ndalama isi unkikulu umfwilwe asopile?
18 Belenga Marko 12:43, 44. Yesu ahobwike fiyo nu nkikulu umfwilwe uyu. Umwene abakolile abafundiwa bake, nukubabula ukuti: “Naloli nikubabula une nikuti, unkikulu umfwilwe, undondo uyu, yo asopilemo ukubakinda bosa aba basopilemo.” Ukufuma apo, alingenie atile: “Buno bosa aba basopilemo [fiyo fiyo abandu abakabi] beghile ukufuma muli ifi fiyelile, loli umwene uyu mbulondo bwake, asopilemo fyosa ifi ali nafyo mbumi bwake.” Bo unkikulu umfwilwe unsubiliwa uyu ikubika indalama syake inandi isi ali nasyo pisiku ili, asubilagha ukuti Yehova ikuya pakuntula.—Sal. 26:3.
19. Ngimba kimanyilo kiliku ikyakulondiwa iki tukumanyilako ku isi Yesu ayobile isya nkikulu undondo umfwile?
19 Mukongeghe isi mukumanyila pa bumi bwinu. Amwilalusye ukuti, ‘Ngimba kimanyilo kiliku iki mbaghile ukumanyilako ku isi Yesu ayobile isya nkikulu undondo umfwilwe?’ Inong’onela isya nkikulu umfwilwe. Kisita kukayika, unkikulu uyu alondagha ukumpa ifindu fingi Yehova. Loli abombile isi afwanisye; alimpele Yehova ikindu ikinunu fiyo. Yesu asimenye ukuti unkikulu uyu abikile ikindu ikya pamwanya fiyo kwa Tata wake. Ikimanyilo ikinunu fiyo iki tukumanyilapo apa kyo kyakuti: Yehova ikuhoboka fiyo linga tukumpa ifindu ifinunu bo ukungana nindumbula yosa nukwiyipa pakumbombela nu bumi bwitu bosa. (Mat. 22:37; Kolos. 3:23) Yehova ikuhoboka linga ikutuketa ukuti tukughelaghela ukubomba syosa isi tubaghile ukufwanisya. Ifundo iyi yikuyoba isya bwingi bwa kabalilo na maka agha tukumalila pa kumbombela bo ukubuka mubufumusi na ku ngomano.
20. Ngimba mubaghile ukukonga bulebule ikimanyilo ikya mu nkhani ya nkikulu umfwilwe? Yoba ikifwanikisyo.
20 Ngimba mubaghile ukukonga bulebule ikimanyilo ikya mu nkhani ya nkikulu umfwilwe? Amwinong’onele ikifwanikisyo kya bandu aba bikulondiwa ukukasiwa ukuti Yehova ikuhoboka fiyo na isi bikufwanisya ukumbombela. Mwakifwanikisyo, ngimba mum’menye yumo umulumbu unkangale uyu ikwiyipa inongwa pamo ikwiketa ukuti akaya wakulondiwa pa nongwa yakuti atikubomba nyingi mubufumusi bo muno abombelagha kunyuma? Pamo mubaghile ukwinong’onela isya nkamu yumo uyu ikutamiwa ni mbungo yimo kangi ikuwa amaka pa nongwa yakuti ikutoliwa ukufika pa Nyumba ya Bunyafyale. Mubatuleghe abandu bo aba mwakuyoba ilisyu “inunu ilya kuyenga.” (Ef. 4:29) Muyobesanieghe nabo ifimanyilo ifyakukasya ifi mumanyile mu nkhani ya nkikulu undondo umfwilwe. Amasyu ghinu aghakukasya ghikuya pakubakumbusya ukuti Yehova ikuhoboka fiyo linga tukumpa ifindu ifinunu. (Mbu. 15:23; 1 Tes. 5:11) Linga tukubandaghisya abangi pa nongwa ya kumpa Yehova ifindu fyabo ifinunu nalinga fibaghile ukuya finandi, ko kuti tukukonga amakato gha Yesu
21. Ngimba musimikisye ukubomba isyafiki?
21 Tukundaghisya fiyo pa nongwa yakuti inkhani nyingi isya M’masyu amanunu sikutubula ifindu fingi ifi Yesu abombile pa bumi bwake. Ifi fikututula ukuti tunkongeghe nukukonga amakato ghake. Pakumanyila kwa patwibene pamo pa Mbumba tughelegheleghe ukuyobesania inkhani isi sikwaghiwa M’mabuku agha masyu amanunu. Ukuti tusayiweghe na isi tukumanyila, tukulondiwa ukukumbuka ukuti inkhani isi tukubelenga sya bwanaloli kangi tusikongeghe pa bumi bwitu. Mwakongelelapo, pakukonga isi Yesu abombile, tukulondiwa kangi ukupilikisya ku isi ayobile. Mu nkhani iyakukongapo, tukwisa pakuyobesania isi tukumanyilako ku masyu aghabumalilo agha Yesu ayobile bo akali ukufwa.
ULWIMBO 15 Lumbani Mwana Wakwamba wa Yehova!
^ ipal.5 Pakuya Bakristu banaloli, tukulondiwa ‘ukukonga amakato gha [Yesu].’ Ngimba “makato” ghaliku agha Yesu atulekile ukuti tukongeghe? Mu nkhani iyi tukuya pakwamula ilalusyo ili. Tukuya pakumanyila kangi inongwa iyi tukulondiwa ukukonga amakato gha Yesu kangi namuno tubaghile ukubombela.
^ ipal.60 ISI IKITHUZI KIKULINGANIA: Panyuma pakwinong’onelapo pa isi Yesu ayobile isya nkikulu umfwilwe, umulumbu ikundaghisya umulumbu unkangale uyu ikwiyipa nindumbula yosa pa bubombeli bwake.