1. Ngimba tubaghile ukuya bulebule pampene na Yehova?

 TUKUHOBOKA ukuya nakabalilo akakwangala na bandu aba tukubapasikisya. Imbumba iya lusekelo yikuhoboka fiyo ukuya nakabalilo akakwangala pampene. Abakilumya bikuhoboka ukwangala pampene na bamanyani babo. Kangi twesa tukuhoboka ukwangala na Bakristu abinitu. Loli ikyakulondiwa fiyo kyo kyakuti, tukuhoboka fiyo ukuya pampene na Kyala. Tukubomba isi, mwakwiputa, ukubelenga Amasyu ghake, ukwinong’onelapo isya bwighane bwake nutuyilo twake utununu. Akabalilo aka tukuya pampene na Yehova kakulondiwa fiyo.—Sal. 139:17.

2. Ngimba ndamyo siliku isi tukwaghana nasyo?

² Nalinga ukuti tukuhoboka ukwiputa nukumanyila Ibaibolo, loli tukwaghana ni ndamyo. Panongwa yakuti tukwikolania fiyo, kukuya kukafu ukuya nakabalilo akakubomba ifindu fya mwambepo. Imbombo iya ku mbili, ubudindo bwa mu mbumba, ni fyakubomba ifingi, fibaghile ukutumalila akabalilo kitu nukuketa ukuti tukabaghila ukufwanisya ukwiputa, ukumanyila Ibaibolo nu kwinong’onelapo.

3. Ngimba kindu kiliku ikingi iki kibaghile ukutonangila akabalilo?

³ Kilipo kangi ikindu ikingi iki kibaghile ukutonangila akabalilo. Linga tukaya maso, ifyakubombiwa fimo ifi fikuboneka ukuti fikaya fibibi fibaghile ukutonangila akabalilo nu kutoliwa ukuseghelela kwa Yehova. Mwakifwanikisyo, kwakulondiwa fiyo ukuya nakabalilo akakubomba ifyakusangalusya.  Ifyakusangalusya ifi tukusala fibaghile ukuya finunu itolo loli linga tukumalila fiyo akabalilo pa fyakusangalusya ifi, tutikuya pakuya nakabalilo akakumwiputa Yehova. Tukulondiwa ukukumbukila ukuti ifyakusangalusya fikaya fyakulondiwa fiyo.—Mbu. 25:27; 1 Tim. 4:8.

4. Ngimba lino tukuya pakuyobesania isyafiki?

⁴ Mu nkhani iyi tukuya pakuyobesania inongwa iyi tukulondiwa ukusala ikindu iki kyo kyakulondiwa fiyo pa bumi bwitu. Tukuya pakuyobesania kangi muno tubaghile ukubombesyela kanunu akabalilo kitu mwakumbombela Yehova kangi namuno tubaghile ukusayiwa linga tukubombesyela kanunu akabalilo kitu.

5. Ngimba ubulongosi bwa pa Baefesi 5:15-17 bubaghile ukuntula bulebule uwakilumyana ukusala kanunu ifyakubomba pa bum bwake?

⁵ Musaleghe ifindu ifyakulondiwa fiyo pabumi bwinu. Utubalilo twingi abakilumyana bikwinong’onela isya muno babaghile ukubombela kanunu akabalilo pa bumi bwabo. Abamanyisi naba mu mbumba aba bakaya Baketi ba Yehova babaghile ukubakasya ukuti babuke ku yunivesite ukuti basayaghe imbombo inunu nu kuya nindalama nyingi. Isi sibaghile ukubapangisya ukuti bamalile akabalilo akatali pa fimanyilo fyabo. Kangi utubalilo tumo, abapapi na bamanyani nkipanga babaghile ukubakasya abakilumyana ukuti bamalileghe akabalilo kabo pakumbombela Yehova. Ngimba findu fiki fibaghile ukuntula uwakilumyana uyu anganile Yehova ukuti asale kanunu ifyakubomba? Umwene abaghile ukusayiwa fiyo mwakubelenga nu kwinong’onelapo pa Baefesi 5: 15-17 (Belenga.) Bo abelengile amavesi agha, umwene abaghile ukwilalusya ukuti: ‘Ngimba “ubwighane bwa Yehova bo buliku”? Ngimba fyakusala filiku ifi fibaghile ukunhobosya? Ngimba fyakusala filiku ifi fibaghile ukundula ukuti mbombeleghe kanunu akabalilo kangu?’ Mukumbukeghe ukuti, “amasiku agha mabibi,” kangi ikisu iki kikulongosiwa na Setano kikuya pakumalika mwalululu. Kubaghile ukuya kwakulondiwa fiyo ukubombela kanunu akabalilo pa bumi bwitu mwakubomba ifindu ifi fikunhobosya Yehova.

6. Ngimba Maria asalile isyafiki, kangi nongwa yafiki isi asalile syali sya mahala?

⁶ Mubombeleghe kanunu akabalilo kinu. Ukuti tubombele kanunu akabalilo kitu, tukulondiwa ukusala ifindu fibili ifi fikaya fibibi. Tubaghile ukuketa isi syabombiwe bo Yesu abukile kwa Maria na Marta. Marta ahobwike fiyo bo ambwene Yesu pakuya nhesya wake kangi umwene alintendekesyile ifyakulya ifinunu. Loli Maria alitughele pasi pabupipi na Yesu kangi apilikisyagha isi amanyisyagha. Isi Marta abombile sikali mbibi loli Yesu ayobile ukuti Maria yo “isalile ikiyabo ikinunu.” (Luka 10:38-42.) Lumo, Maria abaghile ukuti alibibwe ifyakulya ifi fyatendekesiwe pakabalilo kala, loli tuli nulusubilo losa ukuti umwene akalibibwe isi amanyili kwa Yesu. Mwakufwana itolo na muno Maria abombile kanunu akabalilo pakuya na Yesu, nanuswe tukubombela kanunu akabalilo kitu mwakuya na Yehova. Ngimba tubaghile ukubombela bulebule kanunu akabalilo?

7. Nongwa yafiki kwakulondiwa ukuti twiputeghe, tumanyileghe nu kwinong’onelapo?

⁷ Tuketeghe ukuti ulwiputo, ukumanyila nu kwinong’onelapo kighaba kya kwiputa kwitu. Linga tukwiputa, tukuyobesania na Tata witu wakumwanya, uyu atughanile fiyo. (Sal. 5:7)  Linga tukumanyila Ibaibolo, tukuya “namahala gha Kyala,” uyu yo mwene mahala ghosa. (Mbu. 2:1-5) Linga tukwinong’onelapo ifindu ifi tukumanyila ifyakufwana na Yehova, tukwinong’onela isya tuyilo twake utununu nu kukumbukila ifindu ifinunu ifi ikulonda ukutubombela. Iyi yo njila nunu iyakubombela kanunu akabalilo kitu. Loli ngimba findu fiki fibaghile ukututula?

8. Ngimba tukumanyilako isyafiki pa muno Yesu abombile akabalilo bo ali m’matengele?

⁸ Linga kwakulondiwa musaleghe amalo agha ghakaya nu njwegho. Inong’onela ikifwanikisyo kya Yesu. Bo akali ukwanda ubufumusi bwake pa kisu kyapasi, Yesu amalile amasiku 40 m’matengele. (Luka 4:1, 2) Ku malo agha, Yesu iputagha kwa Yehova nukwinong’onelapo isya bwighane bwa Tata wake. Kisita kukayika, ukubomba isi kwalintulile Yesu ukuti itendekesye ingelo isi ayagha pakwaghana nasyo. Ngimba ikifwanikisyo kya Yesu kibaghile ukututula bulebule? Linga muli mu mbumba iya bandu bingi, kubaghile ukuya kwakutamya ukuti mughaghe amalo agha ghakaya nu njwegho pakaya. Linga mo siyilile, mubaghile ukughagha amalo agha ghakaya nu njwegho ku malo ghamo. Isi syo isi Julie ikubomba linga ikulonda ukwiputa kwa Yehova. Umwene nu ndume wake bikwikala mu ka nyumba akanandi ku France, kangi kukaya kupepe ku myabo ukuya bene kisita kusofanisiwa. Julie atile, “Ngubuka ukwakwenda ku paki isiku lililyosa. Linga ndi ku paki nguya nimwene, ngwinong’onela isi ngubelenga kangi nguyobesania na Yehova.”

9. Nalinga ukuti ayagha bize, ngimba Yesu anangisye bulebule ukuti ubumanyani bwake na Yehova bwali bwakulondiwa?

⁹ Akabalilo kosa Yesu ayagha bize. Pakabalilo kabubombeli bwake ubwa pa kisu kyapasi, abandu bingi bankongagha ku malo aghakukindanakindana kangi balondagha ukupilikisya kumyake. Pakabalilo kamo “bope naba nkaya mumo bosa balinkubungana pakifigho” ukuti bankete. Nalinga syali bo ulu, akabalilo kosa Yesu iputagha kwa Yehova. Bo ilisuba likali ukusoka umwene “alinkubuka ndukubo” kangi alinkwiputa kwa Tata wake.—Mar. 1:32-35.

10-11. Ukufwana na Matai 26:40, 41, ngimba Yesu abapele ubulongosi buliku abafundiwa bake mu ngunda wa Getisemani, loli findu fiki fyabombiwe?

¹⁰ Isiku lyabumalilo pa kisu, bo ikumalisya ububombeli bwake, Yesu alondagha kangi amalo amasita njwegho ukuti inong’onele nu kwiputa. Aghaghile amalo agha mu ngunda wa Getisemani. (Mat. 26:36) Pakabalilo aka Yesu ababulile abafundiwa bake ikindu kimo ikyakulondiwa ikyakufwana nulwiputo.

¹¹ Inong’onela isi syabombiwe. Abene bafikile ku ngunda wa Getisemani pakilo pakati. Yesu ababulile abafundiwa bake ukuti  “bayeghe maso,” kangi umwene abukile pakwiputa. (Mat. 26:37-39) Loli bo abukile ukwakwiputa, abene baghonile utulo. Bo abaghile ukuti baghonile utulo, Yesu abakasisye kangi ukuti “amuyeghe maso mwiputeghe.” (Belenga Matai 26:40, 41.) Umwene asyaghenie ukuti bali na minong’ono kangi bakatele fiyo. Mwakisa Yesu atile “imbepo sya nkati syo sitike loli umbili gho monywa.” Kwa mabulendo mabili bo Yesu abukile pakwiputa kangi bo aghomwikeko alyaghile abafundiwa bake baghonile utulo mmalo mwakwiputa.—Mat. 26:42-45.

12. Ngimba tukulondiwa ukubomba isyafiki linga utubalilo tumo tukutamiwa na minong’ono pamo tuwile amaka ukuti twipute?

¹² Musaleghe akabalilo akanunu. Utubalilo tumo tubaghile ukutamiwa na minong’ono pamo ukukatala ukuti twipute. Linga isi sibombiwe kumyinu, mukaya mwibene. Ngimba mubaghile ukubomba isyafiki? Bamo aba utubalilo twingi bikwiputa kwa Yehova pabumalilo bwa isiku bikuketa ukuti kwakutula fiyo ukwiputa nulubunju bo bakakatala fiyo. Abangi bikuketa ukuti ukwikala pasi pamo ukugwada kwakutula fiyo linga bikwiputa. Loli bule linga, muli na minong’ono pamo mukuwa amaka ukuti mwipute? Mumbuleghe Yehova muno mukwipilikila. Mubaghile ukuya nulusubilo ukuti Tata winu uwa kisa ikuya pakubapilikisya.—Sal. 139:4.

13. Ngimba ifoni pamo itabuleti yibaghile ukutusofania bulebule linga tukwiputa, tukumanyila pamo tuli pangomano?

¹³ Mungasofanisiwagha linga mukumanyila. Ulwiputo yikaya yo njila yene iyi tubaghile ukukasya ubumanyani bwitu na Yehova. Ukumanyila Amasyu gha Kyala nu kwaghiwapo pa ngomano isya kipanga kubaghile ukututula kangi ukuseghelela kwa Kyala. Ngimba kilipo ikindu ikingi iki mubaghile ukubomba ukuti muyeghe nakabalilo akanunu akakumanyila nu kwaghiwapo pangomano? Amwilalusye ukuti, ‘Ngimba findu fiki ifi fikunsofania linga ndi pangomano pamo linga ngumanyila?’ Ngimba babaghile ukuya bandu aba bikunyimbila pamo ukundembela amameseji pa foni? Amasiku agha abandu bingi bikubombela amafoni na matabuleti. Abakufufuza bamo bikuyoba ukuti linga tukughelaghela ukuti twinong’oneleghe isi tukumanyila loli tuli ni foni pabupipi, tubaghile ukusofanisiwa. Uwakufufuza yumo atile, “Tutikubikapo indumbula pa  isi tukumanyila panongwa yakuti aminong’ono ghikuya kubungi.” Bo tukali ukwanda ingomano, bikutusuma ukuti tuketesye amafoni pamo amatabuleti ghitu ukuti ghangabasofaniagha abangi. Ngimba tubaghile ukubomba mwakufwana itolo linga tuli twibene ukuti ifoni pamo itabuleti yingatusofaniagha linga tukumanyila?

14. Ukufwana na Bafilipi 4:6, 7, ngimba Yehova ikuya pakututula bulebule ukwinong’onelapo ifindu fya mwambepo?

¹⁴ Munsumeghe Yehova ukuti abatule. Linga muketile ukuti mwandile ukwinong’ona ifindu ifingi bo mukumanyila pamo muli pangomano, munsumeghe Yehova ukuti abatule. Linga mukutamiwa na minong’ono, kubaghile ukuya kukafu ukwinong’onela ifindu fya mwambepo loli kwakulondiwa fiyo ukwinong’onelapo. Munsumeghe Yehova ukuti abape ulutengano ulu lukusyubatilagha indumbula syinu “ninyinong’ono syinu.”—Belenga Bafilipi 4:6, 7.

15. Ngimba lusayo lumo luliku ulu tukulwagha linga tukuya na Yehova?

¹⁵ Linga tukuya nakabalilo kakuyoba, ukupilikisya nu kwinong’onelapo isyakufwana na Yehova, tukuya pakusayiwa fiyo. Bulebule? Ikyakwanda, tukuya pakusala kanunu ifyakubomba. Ibaibolo likuti “umundu uyu ikwenda na bamahala ikuya wa mahala.” (Mbu. 13:20) Yonongwa yake linga mukuya nakabalilo akakuya na Yehova uyu yo mwene mahala ghosa, nanumwe mukuya pakuya bamahala. Mukuya pakumanya muno mubaghile ukubombela ukuti munhobosye nu kuleka ukubomba ifindu ifi fibaghile ukunkalalisya.

16. Ngimba ukuya na Yehova kukututula bulebule ukuti tumanyisyeghe kanunu?

¹⁶ Ikyabubili, mukuya pakuya m’manyisi nnunu. Linga tukumanyila Ibaibolo nu mundu yumo, ubwighane bwitu bo bwakuti tuntule ukuti aseghelele kwa Yehova. Linga tukwiputa kwa Yehova nu kumanyila, tukuya pakukusya ulughano ku myake kangi tukuya pakufwanisya ukummanyisya kanunu ummanyili witu ukuti yope anganeghe Kyala. Isi syo isi Yesu abombagha. Umwene ayobagha isyakufwana na Yehova mu njila iya lughano isi syabatulagha abafundiwa bake ukuti bope banganeghe Yehova.—Yoh. 17:25, 26.

17. Nongwa yafiki ulwiputo nu kumanyila kukututula ukukasya ulwitiko lwitu?

¹⁷ Ikyabutatu, mukuya pakuya nu lwitiko lwamaka. Inong’onela isi sibaghile ukubombiwa linga mukunsuma Kyala ukuti abalongosye, abasubisye pamo ukubatula. Akabalilo kosa Yehova ikwamula inyiputo isi kangi ulwitiko lwinu lukuya lwamaka. (1 Yoh. 5:15) Ngimba findu fiki ifingi ifi fibaghile ukukasya ulwitiko lwinu? Ukumanyila Ibaibolo kwa patwibene. Tukumbukeghe ukuti, “ulwitiko lukufuma nkupilika.” (Rom. 10:17) Loli ukuti tukusye ulwitiko lwitu, tukulondiwa ukubomba nyingi  ukukinda ukumanyila itolo. Ngimba findu fiki ifingi ifi tukulondiwa ukubomba?

18. Lingania inongwa iyi tukulondiwa ukwinong’onelapo.

¹⁸ Tukulondiwa ukwinong’onelapo isi tukumanyila. Inong’onela isi uyu alembile Salimo 77 alyaghene nasyo. Umwene atamiwe na minong’ono panongwa yakuti inong’onagha ukuti umwene na Abaisraeli abanine Yehova abataghile. Umwene atoliwagha ukughona utulo panongwa yakuti apasyagha fiyo. (amavesi 2-8) Ngimba abombile isyafiki? Umwene alimbulile Yehova ukuti: “Nikwinong’ona ni mbombo syako syosa nukwilusania ni mbombo syako isya maka.” (Vesi 12) Bwanaloli ukuti uwa masalimo uyu asyaghenie isi Yehova ababombile abandu bake ku nyuma loli umwene akindilile ukwiyaya. Umwene atile: “Ngimba Kyala ibibwe ukuya wa ipyana, ngimba ighele ulupakisyo lwake panongwa ya bukalale?” (Vesi 9) Uwa masalimo inong’onelagha imbombo sya Yehova kangi nukuti Kyala anangisye ikisa ni pyana kunyuma. (Vesi 11) Ngimba ifyakukongapo fyake fyali fyo filiku? Umwene ali nulusubilo losa ukuti Yehova akayagha pakubaleka abandu bake. (Vesi 15) Mwakufwana itolo, ulwitiko lwitu lukuya pakuya lwamaka linga tukwinong’onela isi Yehova ababombile abandu bake na isi atubombile uswe patwibene.

19. Ngimba tukuya pakusayiwa kangi bulebule linga tukuya na Yehova?

¹⁹ Ikya nambala 4, kangi ikyakulondiwa fiyo, mukuya pakukusya ulughano lwinu kwa Yehova. Ukukinda akayilo kosa, ulughano lukuya pakubatula ukuti mumpilikileghe Yehova, ukunhobosya nu kwifimbilisya ku ndamyo. (Mat. 22:37-39; 1 Kor. 13:4, 7; 1 Yoh. 5:3) Kikayapo ikindu ikyakulondiwa fiyo ukukinda ukuya pabumanyani na Yehova.—Sal. 63:1-8.

20. Ngimba tukuya pakubomba isyafiki ukuti tubombeleghe kanunu akabalilo kitu?

²⁰ Tukumbukeghe ukuti ulwiputo, ukumanyila nu kwinong’onelapo kighaba kya kwiputa kwitu. Mwakufwana itolo na Yesu, tusaleghe amalo agha ghakaya nu njwegho linga tukumanyila isya Yehova. Twepukeghe ku findu ifi fibaghile ukutusofania. Tunsumeghe Yehova ukuti atutule ukwinong’onelapo linga tukumanyila ifindu fya mwambepo. Linga tukughelaghela ukubombela kanunu akabalilo kitu lino, Yehova ikuya pakutusaya fiyo mwakutupa ubumi bwa bwila na bwila nkisu ikipya.—Mar. 4:24.