1-2. Ngimba isi Angelito alyaghene nasyo sikutumanyisya isyafiki?

NGIMBA mukuleliwa nabapapi aba Baketi ba Yehova? Linga mo siyilile, mukulondiwa ukukumbukila ukuti mukaya pabumanyani na Yehova panongwa yakuti abapapi binu Baketi ba Yehova. Kali abapapi bitu bikumbombela Kyala pamo hayi, twesa tukulondiwa ukukusya ubumanyani bwitu na Yehova.

² Inong’onela isi unkamu Angelito alyaghene nasyo. Umwene akulile mumbumba ya Baketi. Loli, umwene bo nkeke, akinong’onangapo isyakuya pabumanyani na Kyala. Angelito atile, “Nambombelagha Yehova panongwa yakuti nalondagha ukubomba isi aba mumbumba yangu babombagha.” Loli umwene alyandile ukuchenja aminong’ono mwakuya nakabalilo akakubelenga amasyu gha Kyala nukwinong’onelapo, kangi alyandile ukwiputa kwa Yehova akabalilo kosa. Ngimba umwene amanyile isyafiki? Angelito atile, “Namanyile ukuti injila inunu iyakuti nseghelele fiyo kwa Tata wangu, Yehova, yo yakuti nummanye tasi.” Isi Angelito alyaghene nasyo syatwele amalalusyo aghakulondiwa fiyo agha: Ngimba kukindana kuliku uku kulipo pakati pa ukumanya itolo isya Yehova nukummanya kanunu? Kangi ngimba tubaghile ukummanya bulebule kanunu Yehova?

3. Ngimba kukindana kuliku uku kulipo pakati pa ukumanya itolo isya Yehova nukummanya kanunu?

³ Tubaghile ukuyoba ukuti umundu amenye isyakufwana na Yehova linga ayimenye ingamu ya Kyala pamo afimenye ifindu ifi ayobile nukubomba. Loli ukummanya kanunu Yehova sikongelelapo  nyingi. Tukulondiwa ukuya nakabalilo akakumanyila isya Yehova nutuyilo twake utununu. Isi sibaghile ukututula ukuti tumanye kanunu isi sikumpangisya ukuyoba nukubomba isi ikulonda. Isi sibaghile ukututula fiyo ukuti tumanye linga Yehova ikuhoboka na isi tukwinong’ona pamo isi tukubomba. Linga tukwitikisya ubwighane bwa Yehova ukuti bubombiweghe kumyitu, tukulondiwa ukukonga isi tukumanyila.

4. Ngimba ukwinong’onela ififwanikisyo fya mu Baibolo kubaghile ukututula bulebule?

⁴ Abandu bamo bikutunyoza panongwa yakuti tukumbombela Yehova kangi babaghile ukwanda ukutususya linga twandile ukwangala nababombi bake. Loli linga tukusubila mwa Yehova, umwene akabaghila ukutuleka. Tukuya pakukindilila ukuya pabumanyani ubwamaka fiyo na Kyala. Ngimba ukubomba isi kubaghile ukututula ukuti tummanye kanunu Yehova? Ena, tubaghile! Ififwanikisyo ifi banangisye abanyambala aba bakali bagholofu, bo Mose na Mwalafyale Davidi, fikunangisya ukuti tubaghile ukuya pabumanyani ubununu fiyo na Yehova. Bo tukwinong’onela ifi babombile, tukuya pakwamula amalalusyo mabili agha: Ngimba abene balimmenye bulebule kanunu Yehova? Kangi tukumanyilako isyafiki ukufuma ku fifwanikisyo fyabo?

5. Ngimba Mose asalile ukubomba isyafiki?

⁵ Mose akongagha isi amanyilagha. Bo ali nifyinja 40, Mose asalile ukuya pabumanyani nababombi ba Kyala, Abaisraeli, m’malo mwakumanyiwa ukuya “mwana wa mwana undindwana wa Farao.” (Hib. 11:24) Mose akanile ubudindo ubwapamwanya. Mwakuya pampene na Baisraeli, aba bali kubutumwa ku Egiputi, umwene abikile ubumi bwake pangozi panongwa yakuti Farao akahobokagha nawe, undaghili uyu ali wamaka fiyo uyu banketagha ukuya yo kyala wabo. Isi sikunangisya ukuti Mose ali nulwitiko lwamaka! Mose asubilagha mwa Yehova. Ulusubilo lwake lwalintulile ukuti akindilile ukuya pabumanyani ubwamaka na Yehova.—Mbu. 3:5.

6. Ngimba tubaghile ukumanyilako isyafiki ukufuma ku kifwanikisyo kya Mose?

⁶ Ngimba tukumanyilako isyafiki? Mwakufwana itolo na Mose, twesa tuli nubwabuke ubwakusala ifyakubomba: Ngimba tukuya pakusala ukumbombela Yehova nukuya pabumanyani nababombi bake? Tubaghile ukwiyipa fiyo ukuti tumbombeleghe Kyala nukubika ubumi bwitu pangozi panongwa yakuti abandu aba bakammanya Yehova, babaghile ukwanda ukutususya. Loli linga tukunsubila Tata witu wakumwanya, umwene ikuya pakututula!

7-8. Ngimba Mose akindilile ukumanyila isyafiki?

⁷ Mose akindilile ukumanyila isya tuyilo utununu utwa Yehova nukubomba ubwighane bwake. Mwakifwanikisyo, bo Yehova ambulile Mose ukuti abalongosye Abaisraeli, ukuti basoke kubutumwa, umwene akali nulusubilo kangi alimbulile Yehova mwakwandisania ukuti akabaghile ukufwanisya. Loli isi Kyala alyamwile syanangisye ukuti ali nikisa, panongwa yakuti amenye kanunu muno Mose ipilikilagha kangi umwene alintulile. (Kuso. 4:10-16) Ifyakukongapo fyake, Mose afwanisye ukumbula Farao amasyu ghamaka aghabulongi. Ukufuma apo umwene aketile bo Yehova ikunangisya amaka ghake mwakubapoka Abaisraeli nukumonanga Farao pampene nikilundilo kyake pa Sumbi Unkesefu.—Kuso. 14:26-31; Sal. 136:15.

⁸ Bo Mose abasosisye Abaisraeli ukufuma ku Egiputi, abene balyandile ukwilumbusya. Nalinga ukuti mo syayilile, Mose aketile ubololo bwa Yehova muno abombile nabandu aba abasosisye kubutumwa. (Sal. 78:40-43) Mose aketile kangi muno Yehova anangisyile ukwiyisya bo achenjile aminong’ono ghake bo ansumile ukuti abahobokele abandu bake.—Kuso. 32:9-14.

9. Ukufwana na Bahiburi 11:27, ngimba ubumanyani bwa Mose na Yehova bwali bulebule?

 ⁹ Mose ali pabumanyani ubwamaka fiyo na Yehova kangi umwene afwanagha ikunketa Tata wake uwakumwanya. (Belenga Bahiburi 11:27.) Mwakunangisya muno ubumanyani bwabo bwayilile, Ibaibolo likuti: ‘Yehova ayobagha itolo na Mose bo bikuketana mmaso, bo yu mundu uyu ikuyobesania numwinake.’—Kuso. 33:11.

10. Ngimba tukulondiwa ukubomba isyafiki ukuti tummanye kanunu Yehova?

¹⁰ Ngimba tukumanyilako isyafiki? Ukuti tummanye kanunu Yehova, tutikulondiwa ukumanyila syene isyakufwana nutuyilo twake loli tukulondiwa ukubomba ubwighane bwake. Ubwighane bwa Yehova amasiku agha bo bwakuti ‘abandu bosa bapokiweghe nukuti bafikengepo pakubumanya ubwanaloli.’ (1 Tim. 2:3, 4) Injila yimo iyi yikututula ukuti tubombeghe ubwighane bwa Kyala ko kubamanyisya abangi isya Yehova.

11. Linga tukubamanyisya abangi isya Yehova, ngimba tukummanya bulebule kanunu umwene?

¹¹ Syakupilikiwa ukuti linga tukubamanyisya abangi isya Yehova sikutupangisya ukuti tummanye kanunu umwene. Mwakifwanikisyo, tukuketa ubuketi ubununu fiyo muno Yehova ikunangisyila ikisa linga ikutulongosya ukuti tubafikeghe pandumbula abandu bosa aba bimikiliwe kubumi bwa bwila. (Yoh. 6:44; Imbo. 13:48) Tukuketa amaka gha masyu gha Kyala linga tukuketa bosa aba tukumanyila nabo bo bikuleka ifindu ifibibi ifi babombagha nukwanda ukunangisya utuyilo utununu. (Kolos. 3:9, 10) Kangi tukuketa ubololo bwa Kyala ubu ali nabo ku bandu aba tukubafumukisyila nkighaba kyitu ukuti baye nulusako ulwakumanyila amasyu ghake nukuti basapokiwe.—Rom. 10:13-15.

12. Ukufwana na Ukusoka 33:13, ngimba Mose asumile isyafiki, kangi nongwa yafiki?

¹² Mose abuketagha ubumanyani bwake na Yehova ukuya bwapamwanya fiyo. Yehova alimbulile Mose ukuti abombe imbombo nyingi isya maka, yonongwa yake Mose alimmenye kanunu Kyala kangi akindilile ukunsuma ukuti antule. (Belenga Ukusoka 33:13.) Mose ali nifyinja ifyakukinda 80 bo ikunsuma Yehova, loli umwene asimenye ukuti alondiwagha ukukindilila ukumanyila isya lughano lwa Tata wake uwakumwanya.

13. Ngimba njila yimo yiliku iyi tubaghile ukunangisya ukuti tukuketa ubumanyani bwitu na Kyala ukuya bwakulondiwa fiyo?

¹³ Ngimba tukumanyilako isyafiki? Kisita kwinong’onela akabalilo aka tumbombile Yehova, tutikulondiwa ukuketa ubumanyani bwitu na Kyala ukuya bwa itolo. Injila yimo iyi tubaghile ukunangisya ukuti tukuketa ubumanyani bwitu na Kyala ukuya bwakulondiwa fiyo ko kuyoba nawe ndwiputo.

14. Nongwa yafiki ulwiputo lwakulondiwa fiyo ukuti tumanyile nyingi isya Kyala?

¹⁴ Linga tukulonda ukuya pabumanyani numundu yumo tukulondiwa ukuti tuyobesanieghe nawe kabilikabili. Yonongwa yake tukulondiwa ukuseghelela fiyo kwa Kyala mwakwiputa kumyake akabalilo kosa, tungatilagha ukumbula isi sili mundumbula yitu. (Ef. 6:18) Krista, umulumbu uwa ku Turkey, atile: “Ulughano lwangu kwa Yehova nukunsubila umwene fikukula akabalilo kosa linga ngumbula syosa isi sili mundumbula yangu ndwiputo kangi nguketa ukuti ikundula fiyo. Linga nguketa muno Yehova ikwamulila inyiputo syangu sikundula ukunketa ukuya yo Tata kangi mmanyani wangu.”

15. Ngimba Yehova alingenie bulebule isya Mwalafyale Davidi?

¹⁵ Mwalafyale Davidi apapiliwe mumbumba iyi yamwiputagha Yehova. Loli Davidi akamwiputagha Yehova panongwa yakuti imbumba  yake yamwiputagha Kyala. Umwene akusisye ubumanyani bwake na Kyala, kangi Yehova alinganile fiyo. Yehova alingenie isya Davidi ukuya ‘mundu uyu indumbula yake yikyelagha nawe.’ (Imbo. 13:22) Ngimba Davidi ali mmanyani bulebule wa Yehova?

16. Ngimba Davidi amanyile isyafiki isya Yehova mwakuketa ikipeliwa?

¹⁶ Davidi amanyile isya Yehova ukufuma kukipeliwa. Bo Davidi nkeke, umwene ali nakabalilo kingi akakwangala nabapapi bake, nukutima ing’osi sya tata wake. Lumo umwene alyandile ukwinong’onela isya findu ifi Yehova apelile. Mwakifwanikisyo, bo Davidi ikuketa kumwanya pakilo aketile indondwa nyingi fiyo. Umwene abaghile ukuti inong’onelagha fiyo isya tuyilo utununu utwa Yehova. Davidi alembile ukuti: ‘Ifya kumwanya fikunangisya ubukulumba bwa Kyala; ghope numwela ghukunangisya imbombo sya maboko ghake.’ (Sal. 19:1, 2) Bo Davidi aketile muno Kyala apelile abandu, umwene aketile ukuti Yehova wamahala fiyo. (Sal. 139:14) Bo Davidi ikwinong’onela ifindu ifi Yehova apelile, umwene aketile ukuti akabaghila ukufwana na Yehova.—Sal. 139:6.

17. Ngimba tubaghile ukumanyilako isyafiki linga tukwinong’onela isya kipeliwa?

¹⁷ Ngimba tukumanyilako isyafiki? Tuhobokeghe fiyo nikipeliwa. Tuyeghe nakabalilo akakuketa ifindu ifyakuhobosya ifi Yehova apelile nkisu iki; tuhobokeghe nafyo! Linga tukwinong’onela fiyo isya fipeliwa bo ifyakumela, ifinyamana, kangi nabandu fibaghile ukutumanyisya nyingi isyakufwana na Yehova. Kangi isiku lililyosa tukuya pakumanyila nyingi isya Tata witu uwalughano. (Rom. 1:20) Kangi tukuya pakuketa ulughano lwitu bo lukukula fiyo kumyake.

18. Ukufwana na Masalimo 18, ngimba Davidi asyaghenie isyafiki?

¹⁸ Davidi asimenye ukuti Yehova yo antulagha. Mwakifwanikisyo, bo Davidi ikufighilila ing’osi sya tata wake ku ngalamu kangi nipatama umwene asimenye ukuti Yehova yo antulagha ukuti aghoghe ifinyamana ifi. Bo antolile kalyoto wa bwite Goliati, Davidi asyaghenie ukuti Yehova yo andongosyagha. (1 Samu. 17:37) Kangi bo aponile ku Mwalafyale Sauli uyu ali nubufi, Davidi asyaghenie ukuti Yehova yo alimpokile. (Sal. 18) Linga Davidi ali mundu wakwibona, ayagha pakwanda ukwinong’ona ukuti afwanisye ukubomba fyosa ifi pamwene. Loli Davidi ali wakwiyisya, yonongwa yake aketile ukuti Yehova yo antulagha fiyo pabumi bwake.—Sal. 138:6.

19. Ngimba tukumanyilako isyafiki ku kifwanikisyo kya Davidi?

¹⁹ Ngimba tukumanyilako isyafiki? Tukulondiwa ukubomba nyingi ukukinda ukunsuma itolo Yehova ukuti atutule. Kangi tukulondiwa ukughelaghela ukumanya akabalilo namuno ikuya pakututulila. Linga tuli bakwiyisya tukuya pakusyaghania ukuti tukabaghila ukubomba kilikyosa patwibene loli tukuya pakuketa ukuti Yehova yo ikuya pakututula ukuti tubombe isi tukabaghila ukufwanisya. Kangi linga tukuketa muno Yehova ikututulila akabalilo kosa, ubumanyani bwitu bukuya pakuya bwamaka fiyo numwene. Isaac, unkamu uwa ku Fiji uyu ambombile Yehova kwa fyinja fingi, aketile ukuti isi syabwanaloli. Umwene atile: “Linga nguketa ifindu ifi fibombiwe pabumi bwangu, nguketa muno Yehova andulile ukufuma pakabalilo aka nalyandile ukumanyila Ibaibolo mpaka lino. Ifyakukongapo fyake, nguketa ukuti Yehova wakulondiwa fiyo kumyangu.”

20. Ngimba tukumanyilako isyafiki pabumanyani ubu bwalipo pakati pa Davidi na Kyala?

²⁰ Davidi akongagha utuyilo utununu utwa Yehova. Yehova atupelile munjila iyakuti tukongeghe utuyilo twake. (Bwa. 1:26) Linga tukumanyila nyingi isya tuyilo twa Yehova, tukuya  pakufwanisya ukunkonga umwene. Davidi alimmenye kanunu Tata wake uwakumwanya, yonongwa yake afwanisye ukunkonga Yehova muno abombelagha ifindu nabangi. Inong’onela ikifwanikisyo iki. Davidi abombile ubutulanongwa mwakubomba isyabulowe na Batisheba kangi apangisye ukuti undume wake aghoghiwe. (2 Samu. 11:1-4, 15) Loli Yehova alinnangisye ikisa Davidi, uyu yope ali nikisa ku bangi. Panongwa yakuti Davidi ali pabumanyani ubununu na Yehova, umwene ali yo mwalafyale uyu aghaniwe fiyo ukukinda abanyafyale bosa aba mu Israeli.—1 Banyaf. 15:11; 2 Banyaf. 14:1-3.

21. Ukufwana na Baefesi 4:24 na 5:1, ngimba fyakukongapo filiku ifi fikuyapo linga “tukunkonga Kyala”?

²¹ Ngimba tukumanyilako isyafiki? Tukulondiwa ukuti ‘tunkongeghe Kyala.’ Linga tukubomba isi, tukusayiwa kangi sikututula ukuti tummanye kanunu umwene. Linga tukukonga utuyilo twa Kyala tukunangisya kangi ukuti tuli banake.—Belenga Baefesi 4:24; 5:1.

22-23. Ngimba findu fiki fikuya pakubombiwa linga tukubomba isi tukumanyila isyakufwana na Yehova?

²² Bo muno tuketile, Yehova ikwinangisya mwene kumyitu ukwendela nkipeliwa kangi na m’masyu ghake, Ibaibolo. Ibuku ilyakulondiwa fiyo ili, lili nififwanikisyo fingi ifya babombi abasubiliwa ba Kyala aba tubaghile ukubakonga, bo Mose na Davidi. Yehova abombile ikighaba kyake. Nanuswe tukulondiwa ukubombapo ikighaba kyitu nukumanyila nyingi isyakufwana numwene.

²³ Tutikuya pakuleka ukumanyila isya Yehova. (Ndumbi. 3:11) Ikindu kyakulondiwa fiyo kukaya kokumanya itolo nyingi isyakufwana numwene, loli namuno tukubombela ukufwana na isi tusimenye. Linga tukubomba isi tukumanyila nukughelaghela ukunkonga Tata witu uwalughano, umwene ikuya pakukindilila ukuseghelela kumyitu. (Yak. 4:8) Ukwendela m’masyu ghake, Yehova ikutusimikisyila ukuti atikuya pakubalekamo aba bikundonda umwene.