1. Ukufwana nilemba lya Baefesi 6:10-13, ngimba yo njila yiliku yimo inunu iyi Yehova ikunangikisya ukuti ikutwinong’onela? Lingania.

YIMO injila inunu iyi Yehova ikunangikisya ukuti ikubinong’onela ababombi bake ko kubatula ukuti bakane abalughu. Abalughu bitu abakwanda yo Setano nimbepo inyali. Yehova ikutusoka isyakufwana nabalughu aba, kangi umwene ikututula muno tubaghile ukukanila imbepo inyali. (Belenga Baefesi 6:10-13.) Linga tukwitikisya ubutuli bwa Yehova nukunsubila nindumbula yosa, tubaghile ukufwanisya ukunkana Umohesi. Tubaghile ukuya nulusubilo ulwakufwana itolo na ulu untumiwa Pauli alinalo. Umwene atile: ‘Apene apa linga Kyala ali kulubafu lwitu, po ywani ati akindaneghe nanuswe?’—Rom. 8:31.

2. Ngimba tukuya pakuyobesania isyafiki mu nkhani iyi?

² Pakuya Bakristu ba bwanaloli, tutikulondiwa ukukolelana na Setana nimbepo syake inyali. Tukulondiwa ukwiyipa fiyo pakumanyila isya Yehova nukumbombela. (Sal. 25:5) Loli, tukulondiwa ukumanya injila isi Setano ikubombesyela. Nongwa yafiki? Ukuti Setano angalwaghilangapo ulusako ulwakuti tukolelaneghe nawe. (2 Kor. 2:11; NWT.) Mu nkhani iyi, tukuya pakuyobesania injila yimo iyi Setano nimbepo inyali ikubombela ukuti abasyobe abandu. Tukuya pakuketa kangi muno tubaghile ukubombela ukuti tufwanisye ukukana imbepo inyali.

3-4. (a) Ngimba ifyamizimu findu fiki? (b) Ngimba ukusubila ifyamizimu kukunangisya bulebule amaka gha mbepo inyali?

³ Injila inywamu iyi Setano nimbepo inyali bikubombela ukuti babasyobe abandu ko kwendela mu fyamizimu. Abandu bosa aba bikubomba ifyamizimu bikuyoba ukuti babaghile  ukufwanisya ukubomba ifindu fimo ifi abandu bamo bakabaghila ukufimanya pamo ukubomba. Mwakifwanikisyo, bamo bikuyoba ukuti babaghile ukumanya isi sikwisa kubombiwa nkyeni mwakusolola pamo ukubomba ifya manjele. Abangi bikubombela amanjele ukuti bayobesanieghe na bandu aba bafwile. Bamo bikubomba ifya bulosi pamo ifya bulaghusi, kangi babaghile ukundogha umundu yumo. *

⁴ Ngimba ukusubila ifyamizimu kukunangisya bulebule amaka gha mbepo inyali? Umundu uyu ikufufuza ifindu mu fyisu 18 ku Latin America na ku Caribbean asyaghenie ukuti pa bandu batatu umundu yumoywene ikusubila ifindu ifya manjele, ifya bulosi pamo ubulaghusi, kangi bingi bikusubila ukuti babaghile ukuyobesania ni mizimu. Umundu uyungi uwakufufuza alyendile mu fyisu 18 mu Africa. Asyaghenie ukuti pabandu batatu, abandu babili bikusubila ifya bulosi. Momumo, kulikosa kuno tukwikala tukulondiwa ukwifighilila ku findu ifyamizimu. Setano ikughelaghela ukuti ‘akisyobe ikisu kyosa.’—Ubuset. 12:9.

5. Ngimba Yehova ikwipilika bulebule nifindu ifya mizimu?

⁵ Yehova yo ‘Kyala wa bwanaloli.” (Sal. 31:5) Ngimba ikwipilika bulebule nifindu ifya mizimu? Umwene afibengile fiyo! Yehova ababulile Abaisraeli ukuti: “Angayakwaghiwangamo yumo uyu ikumokya mmoto umwanake undumyana pamo undindwana, uyu ikusolola utwa nkyeni, undaghusi uyu ikubomba isya manjele, uwa ikwabo, pamo uyu ikulalusya ku misyuka. Namanga wesa uyu ikubomba isya bunobuno yo ikubomba isya bunyali kwa Yehova.’ (Kukumbu. 18:10-12) Abakristu amasiku agha bakaya pasi pandaghilo isi Yehova abapele Abaisraeli. Loli tusimenye ukuti aminong’ono ghake pankhani ya fyamizimu ghakachenja.—Mala. 3:6.

6. (a) Ngimba Setano ikubombela bulebule ifya mizimu ukuti abafulasye abandu? (b) Ukufwana nilemba lya Undumbilili 9:5, ngimba findu fiki ifi fikubombiwa linga umundu afwile?

⁶ Yehova ikutusoka pankhani ya findu ifya mizimu panongwa yakuti umwene asimenye ukuti Setano ikubombela injila iyi ukuti abafulasye abandu. Setano ikubombela ifya mizimu ukuti afumusyeghe ubutungulu bwake—mwakongelelapo ubutungulu ubwakuti abafwe bikukindilila ukuya nubumi kumalo ghamo. (Belenga Undumbilili 9:5.) Setano ikubombela kangi ifya mizimu ukuti abatilisyeghe abandu nukuti bangansubilagha Yehova. Ubwighane bwake bo bwakuti abandu aba bikubomba ifya mizimu bikuya pakusubila fiyo imbepo inyali m’malo mwakunsubila Yehova.

7. Ngimba Yehova ikutubula isyafiki?

⁷ Ukufwana namuno tumanyilile pabwandilo, Yehova ikutubula isi tukulondiwa ukumanya ukuti tungasyobiwagha na Setano kangi nimbepo inyali. Inong’onela injila simo inunu isi tubaghile ukukonga ukuti tufwanisye ukulimbana na Setano nimbepo inyali.

8. (a) Ngimba yo njila yiliku inywamu iyi tubaghile ukukanila imbepo inyali? (b) Ngimba ilemba lya Salimo 146:4 likususya bulebule ubutungulu bwa Setano ubwakuyoba isya bafwe?

⁸ Tubelengeghe Amasyu gha Kyala nukwinoghonelapo. Iyi yo njila nywamu iyi tubaghile ukubombela ukuti tusikane imbepo inyali isya Setano. Amasyu gha Kyala ghafwene itolo nu  lubo ulughi ulu lubaghile ukutumula ubutungulu ubu Setano ikupangisya. (Ef. 6:17) Mwakifwanikisyo, amasyu gha Kyala ghikususya isya butungulu ubwakuti abafwe babaghile ukuyoba nabumi. (Belenga Salimo 146:4.) Kangi ghikutukumbusya ukuti Yehova mwene yo uyu abaghile ukuyobelangani isya nkyeni. (Yes. 45:21; 46:10) Linga tukubelenga Amasyu gha Kyala nukwinong’onelapo akabalilo kosa, tukuya pakuya maso ukukana nukububenga ubutungulu ubu imbepo inyali sikulonda ukuti tusubileghe.

9. Ngimba njila siliku isi sikukolelana ni fya mizimu isi tutikulondiwa ukubomba?

⁹ Tukaneghe ukubomba kilikyosa iki kikukolelana nimbepo inyali. Pakuya Bakristu ba bwanaloli, tutikulondiwa ukubomba ifindu ifi fikukolelana ni fya mizimu mu njila yiliyosa. Mwakifwanikisyo, tutikubuka ku balaghusi pamo ukuyoba na bandu aba bafwile munjila yiliyosa. Ukufwana na muno twamanyilile mu nkhani iyi yakindagha, tutikubomba inyiho isi sikupangisya ukuti tusubileghe ukuti abafwe bikukindilila ukuya nubumi ku malo ghamo. Kangi tutikubombesyela ifindu fya manjele pamo ukubuka ku basololi ukuti tumanye isi sikwisa kubombiwa nkyeni. (Yes. 8:19) Tusimenye ukuti injila syosa isi mbibi fiyo kangi sibaghile ukutupangisya ukuti tukolelaneghe na Setano kangi nimbepo inyali.

10-11. (a) Ngimba abandu bamo abakunyuma babombile isyafiki bo bamanyile ubwanaloli? (b) Ukufwana na 1 Bakorinti 10:21, nongwa yafiki tukulondiwa ukukonga ikifwanikisyo kya Bakristu bakunyuma, kangi tubaghile ukubomba bulebule?

¹⁰ Tutaghe kilikyosa iki kikukolelana nimbepo inyali. Abandu bamo aba bikalagha ku Efesi nkabalilo ka kunyuma babombagha ifindu ifya mizimu. Loli bo bamanyile ubwanaloli, abene babombilepo simo. ‘Abangi ba bingi aba babombagha isya manjele balinkughabungania amabuku ghabo balikughakosya m’moto bo abandu bosa bikuketa.’ (Imbo. 19:19) Abandu aba babikilepo indumbula ukuti bakane imbepo inyali. Amabuku ghabo agha manjele ghali  gha ntengo wapamwanya fiyo. Loli m’malo mwakuti bataghe itolo amabuku ghabo pamo ukulisya ku bangi, abene balyokikye ghosa. Abene binong’onelagha fiyo isyakunhobosya Yehova m’malo mwakwinong’onela fiyo isya ntengo wa mabuku.

¹¹ Ngimba tubaghile ukukonga bulebule ikifwanikisyo ikya Bakristu bakunyuma? Kubaghile ukuya kwa mahala fiyo ukutagha ikindu kilikyosa iki kikukolelana nimbepo inyali. Isi sikongelelapo inyanga, amabotolo ghamanjele, pamo ifindu fimo ifi abandu bikufwala ukuti bifighilileghe ku mbepo inyali.—Belenga 1 Bakorinti 10:21.

12. Ngimba tukulondiwa ukwilalusya amalalusyo ghaliku pa nkhani ya fyakusangalusya?

¹² Twinong’oneleghe kanunu ifyakusangalusya. Mwilalusye ukuti: ‘Ngimba ngubelenga amabuku, amagazini, pamo inkhani pa inteneti isi sikuyoba ifya mizimu? Bule ukuyoba isya nyimbo isi ngupilikisya, amavidiyo, ifi nguketelela pa TV, pamo amagemu agha ngwangasya? Ngimba pa fyakusangalusya fyangu kilipo kimo iki kikukolelana ni fya mizimu? Ngimba fikunangisya ifya misyuka, ubulosi pamo ifya manjele? Ngimba ngufiketa ifya manjele, ukusolola, pamo ukughuna ukuya fyakusangalusya itolo?’ Bwanaloli ukuti fikaya fyakusangalusya fyosa ifi fikunangisya utuyilo utubibi pamo utupango ifi sikukolelana ni fya mizimu. Linga tukwinong’onela isya fyakusangalusya, tughelegheleghe ukusala kanunu ifindu ifi fibaghile ukututula ukuti tungabombagha kilikyosa iki Yehova akibengile. Tukulonda ukughelaghela ukuti “tukindilile ukuya namabyebye amanunu” nkyeni mwa Kyala witu.—Imb. 24:16. *

13. Ngimba tukulondiwa ukuleka ukubomba isyafiki?

 ¹³ Tungayobagha inkhani isyakukuzana nimbepo inyali. Pankhani bo iyi, tukulondiwa ukukonga ikifwanikisyo ikinunu iki Yesu anangisye. (1 Pet. 2:21) Bo akali ukwisa pa kisu kya pasi, Yesu ali kumwanya kangi asimenye nyingi isyakufwana na Setano nimbepo inyali. Loli umwene akayobangapo inkhani isyakufwana na isi imbepo inyali sikubomba. Yesu alondagha ukuya nketi wa Yehova, komma ukuya kindu kyakumfumusyila Setano. Tubaghile ukunkonga Yesu mwakuleka ukufumusya inkhani isya imbepo inyali. M’malo mwake, tukunangisya ukwendela m’masyu ghitu ukuti ‘indumbula syitu sikulefuka nikindu ikinunu,’ ubu bo, bwanaloli.—Sal. 45:1.

14-15. (a) Nongwa yafiki tutikulondiwa ukutila imbepo inyali? (b) Ngimba buketi buliku ubu bulipo ubwakuti Yehova ikubafighilila abandu bake amasiku agha?

¹⁴ Tungatilagha imbepo inyali. Nkisu ikisita bugholofu iki, ifindu ifibibi fibaghile ukubombiwa kumyitu. Ingozi, ububine pamo ifwa fibaghile ukutuwila kisita kumanya. Loli tutikulondiwa ukwinong’ona ukuti imbepo inyali sibaghile ukutufulasya. Ibaibolo likuyoba ukuti ‘akabalilo nifyakubombiwa ifyakunyomosya’ fikubawila bosa. (Ndu 9:11) Yehova ali namaka fiyo ukukinda imbepo inyali. Mwakifwanikisyo, Kyala akalimwitikisye Setano ukuti angoghe Yobu. (Jobu 2:6) M’masiku gha Mose, Yehova anangisye ukuti ali namaka fiyo ukukinda abandu abamanjele aba nkisu kya Egiputi. (Kuso. 8:18; 9:11) Yehova alimpele amaka Yesu ukuti ankaghe Setano nimbepo inyali kumwanya. Kangi mwalululu, Setano ikuya pakusopiwa mbwina ubusolofu ukuti aleke ukubasyoba abandu.—Ubuset. 12:9; 20:2, 3.

¹⁵ Tuli nubuketi bosa ukuti Yehova ikubafighilila abandu bake amasiku agha. Inong’onela isi: Tukufumusya nukumanyisya ubwanaloli pa kisu kyosa kyapasi. (Mat. 28:19, 20) Isi sikutupangisya ukuti tuyobeghe pabwelu isya mbombo imbibi isya Mohesi. Kisita kukayika Setano linga ali namaka, ayagha pakukanisya imbombo yitu iyakufumusya loli akabaghila. Yonongwa yake tutikulondiwa ukutila imbepo inyali. Tusimenye ukuti ‘amaso gha Yehova ghikwenesya kosakosa nkisu kya pasi ukubapa amaka aba bikwininga kumyake ni ndumbula yosa.’ (2 Syambu. 16:9) Linga tuli basubiliwa kwa Yehova, imbepo inyali sikabaghila ukutufulasya.

16-17. Yoba ikifwanikisyo ikyakunangisya ubukifu ukuti tusikane imbepo inyali.

¹⁶ Tukulondiwa ukuya bakifu ukuti tusikane imbepo inyali, fiyofiyo linga abamanyani pamo abakamu bitu bikutususya. Loli Yehova ikubasaya bosa aba bikunangisya ubukifu. Inong’onela ikifwanikisyo ikya mulumbu Erica, uyu ikwikala ku Ghana. Erica ali nifyinja 21 apa alyandile ukumanyila ubwanaloli. Pakuya mwana wa mundu uyu abombagha ifya manjele, akabalilo kamo asyaghenie ukuti ayagha pakubomba nabo inyiho isi sikongelelapo ukulya inyama iyi yabikiwe ukuya ikemo ku ba kyala ba tata wake. Bo Erica akanile ukubomba isi, aba mumbumba yake baketagha ukuti abanyozile aba kyala babo. Aba mumbumba yake basubilagha ukuti aba kyala bayagha pakubafunda mwakubasyutisya imitu.

¹⁷ Aba mumbumba ya Erica baghelile ukumfimbilisya ukuti akonge inyiho, loli umwene akanile, nalinga ukuti alondiwagha ukusokapo pakaya. Abaketi bamo balimwitikisye ukuti bikaleghe nawe. Mwakubomba isi, Yehova alinsayile Erica nimbumba imbya umwene abaghile abamanyani abanunu aba bali bo bakamu na balumbu bake. (Marko 10:29, 30) Nalinga ukuti abakamu bake balinkaghile kangi balyokikye ifindu fyake loli Erica akindilile ukuya nsubiliwa kwa Yehova nukosiwa, kangi lino mpayiniya wa kabalilo kosa. Umwene atikutila imbepo inyali. Kangi ukuyoba isya mbumba yake, Erica atile, “ngwiputa isiku lililyosa ukuti imbumba yangu yisayiwe mwakum’manya Yehova nukuya nubwabuke ubu bukuyapo linga tukumbombela Kyala witu uwalughano.”

18. Ngimba lusayo luliku ulu tukwambilila linga tukunsubila Yehova?

¹⁸ Tukaya twesa uswe tubaghile ukwaghana ningelo isyakughela ulwitiko lwitu bo isi. Loli twesa tukulondiwa ukukana imbepo inyali nukukindilila ukunsubila Yehova. Linga tukubomba isi, tukuya pakusayiwa fiyo nukukana ukusyobiwa na Setano. Kangi, tutikuya pakwitikisya ukuti imbepo inyali situtolesye ukumbombela Yehova. Ukukinda fyosa, tukuya pakukasya ubumanyani bwitu na Yehova. Umfundiwa Yakobu atile ‘Amulambeghe lelo kwa Kyala.’ ‘Mutosanie nawe Umohesi, po umwene isakubabopagha. Amusegheleleghe kwa Kyala, po yope isakuseghelelagha kumyinu.’—Yak. 4:7, 8.