Winston, tubulako muno walyandile ukumbombela Kyala.

Nakulile ku famu iyi yali kubutali na bandu ku Queensland, Australia. Imbumba yitu yikamwiputagha Kyala. Panongwa yakuti nikalagha ku malo agha ghali kubutali na bandu, ngali nabamanyani bingi abakwangala nabo ukukinda aba mumbumba yitu. Bo mfikile ifyinja 12 nalyandile ukulonda ukuti num’manye Kyala. Naliputile kangi nalinsumile Kyala ukuti andule ukuti m’manye ubwanaloli ubwakuyoba isya umwene. Pabumalilo nasokileko ku famu kangi nayaghile imbombo ku Adelaide, South Australia. Bo ndi ni fyinja 21, nalyaghene na Pam pakabalilo aka natusyagha ku Sydney, kangi umwene alimbulile isya gulu limo ilya tchalichi ilya British-Israel, ili abene batighi bandu aba pabwandilo bali bafikolo ifi fyafumile kuIsraeli. Aka gulu aka kayobile ukuti, ifikolo fila fyali fikolo 10 ifya bunyafyale bwa kululu ubu bwabukile kubutumwa m’ma 700  B.C.E. Bo ngomokile kangi ku Adelaide, nalyandisye kangi inkhani yila numwinangu uyu nabombagha nawe imbombo uyu alyandile ukumanyila Ibaibolo na Baketi ba Yehova. Bo tuyobesenie nawe kwakabalilo—fiyofiyo isya kufwana na isi Abaketi ba Yehova bikusubila—Mwanakalinga nakumbwike ukuti ulwiputo lwangu ulu naliputile bo ndi mwana, lwalyamuliwe. Nalyandile ukumanyila ubwanaloli ubwakuyoba isya Yehova nu Bunyafyale bwake! Apa nalwaghile “ulwambo ulupala fiyo.”—Mat. 13:45, 46.

Pam, nuwe walyandile ukulonda ulwambo bo ukali ulimwana. Ngimba walwaghile bulebule?

Nakulile mu tawuni ya Coffs Harbour, New South Wales, imbumba iyi yamwiputagha Kyala. Abapapi bangu na ba mbuya bangu balitikisye ifimanyisyo fya gulu lya British-Israel. Unung’una wangu unandi, unkulu wangu unkulumba, kangi nanine pampene nabipwa wangu,  twalyandile ukusubila ukuti Kyala abatulagha abandu ba iyolo aba ku British. Loli, ngakolelanagha nifimanyisyo fyabo kangi ngalinong’onilepo ukuti niputeghe kwa Kyala. Bo ndi ni fyinja 14, nabukile ku matchalichi aghakukindanakindana ukongelelapo Anglican, Baptist, na Seventh-day Adventist. Loli amatchalichi ghosa agha ghakalindulile ukuti num’manye Kyala.

Ukufuma apo imbumba yangu yasamile ku Sydney, kuno nalyaghene na Winston, uyu ali ku holide. Ukufwana na muno ayobile kale, ukuyobesania kwitu isyakufwana na matchalichi, pabumalilo alyandile ukumanyila na Baketi ba Yehova. Ukufuma apo, abakalata bake aba andumilagha alembangamo amalemba! Loli pakwanda ngahobokagha. Pabumalilo nasyaghenie ukuti isi andembelagha bwali bwanaloli ubwakuyoba isya Kyala.

Mu 1962, nabukile ku Adelaide ukuti ngaghane na Winston. Umwene ayisumile imbumba yimo ukuti nikale nayo aba bali Baketi ba Yehova—Thomas na Janice Sloman—aba bali bamishonale ku Papua New Guinea. Abene bali nikisa fiyo kumyangu; pakabalilo aka nali ni mfyinja 18 kangi balindulile fiyo mwambepo. Yonongwa yake nanine nalyandile ukumanyila amasyu gha Kyala kangi mwanakalinga nasyaghenie ukuti mbwaghile ubwanaloli. Bo tweghene na Winston, mwanakalinga twasamile nukwanda ukwiyipa pakubombela Yehova—nalinga ukuti twaghanagha nindamyo, loli syatupangisye ukuti tundaghisyeghe fiyo ulwambo ulununu ulu twalwaghile.

Winston, tubulako tukete isya bumi bwako apa walyandile ukumbombela Yehova.

Pakakindilepo akabalilo katali bo tweghene itolo na Pam, Yehova alyandile ‘ukutwighulila ififigho fingi ifyabumbombeli. (1 Kor. 16:9) Ububombeli ubwakwanda atulingenia Unkamu Jack Porter, uyu ali wakwendela idela pakipanga. (Lino yo Membala wa mu Branch Committee ku Australasia.) Jack nu nkasi wake, Roslyn, batukasisye fiyo ukuti twande ubupayiniya bwakabalilo kosa—twahobwike fiyo nububombeli ubu kwa fyinja 5. Bo ndi ni fyinja 29, une na Pam batusumile ukuti tukendeleghe idela ku sungo pamo ukuti ifilwa fya South Pacific, ifi fyalongosiwagha ni ofesi ya ku Fiji. Ifilwa ifi fyali fyo American Samoa, Samoa, Kiribati, Nauru, Niue, Tokelau, Tonga, Tuvalu, na Vanuatu.

M’masiku ghala, abandu aba bikalagha ku filwa ifya kubutali bakalondagha ukuti baye Baketi ba Yehova yonongwa yake twalondiwa kuya maso fiyo. (Mat. 10:16) Ifipanga fyali finandi kangi bamo batoliwagha ukutupa amalo aghakughona. Yonongwa yake twalondile amalo aghakuti twikaleghe na bandu abankaya aba bali nikisa fiyo.

Winston, wahobokagha fiyo nububombeli bwa kusanusya amabuku. Ngimba findu fiki ifi fyakupangisyagha ukuti uhobokeghe?

Pakabalilo kamo, abakamu aba pakilwa kya Tonga bali na matilakiti manandi kangi na mabuku agha tukumanyila na bandu Ibaibolo agha mu njobelo iya Polynesian ku Tongan. Abene linga bali mubufumusi babombesyelagha ibuku ilya English ilyakuti The Truth That Leads to Eternal Life. Pakabalilo ka sukulu ya bakulumba iya basabata 4, abakulumba batatu aba bali nindamyo ya njobelo ya Chizungu balitikisye ukuti basanusye ibuku lwa the Truth munjobelo ya Tongan. Pam alembile ibuku ili kangi twalitumile ku ofesi ya ku United States ukuti bakalipulinte. Imbombo yosa iyi yalyeghile abasabata 8. Nalinga ukuti tukalisanwisye kanunu, ibuku ili lyabatulile abandu bingi aba bayobagha injobelo ya Tongan ukuti bamanyile ubwanaloli. Une na Pam tutikusanusya amabuku loli isi twalyaghene nasyo syatupangisye ukuti twiyipe fiyo pa mbombo iyi.

Pam, ngimba ubumi ubwa ku filwa bwakindene bulebule nu bumi bwa ku Australia?

Ubumi bwakindene fiyo! Ukufwana nakuno twikalagha, twalimbanagha nimbwele, ubupyano, ubutalalano, imbeba, ububine kangi amasiku ghamo twayagha nifyakulya finandi itolo. Utubalilo tumo, isiku lilyosa twahobokagha ukuketa sumbi ukufuma mu ka nyumba aka twikalagha—inyumba isi ku Samoa bikuyenga bo fitembe ifi bikulatika nukwilika pamwanya kangi sitikuya nifibumba. Utubalilo tumo linga umwesi ghubalile pakilo twaketagha  imipiki iyi yifwene nimipiki ya mabwese. Utubalilo twakuhobosya utu twatupangisyagha ukuti twinong’oneleghe nu kwiputa, ukuti tuyeghe naminong’ono amanunu.

Twalyandile ukubaghana fiyo abana, aba batuswighagha kangi balondagha ukumanya nyingi ukufwana namuno twabonekelagha. Pakabalilo aka twabukile ku Niue, akalumyana kamo kalimpalamasisye Winston ulusyoya lwa m’maboko kangi katile, “Ngaghanile amayoya ghako.” Ukuyoba ubwanaloli, umwene kali kakwanda ukuketa ulusyoya lwa m’maboko kangi akamanyagha isyakuti alinganie!

Syatubabagha fiyo mundumbula ukuketa muno abandu bingi batamiliwagha. Abene bali namalo amanunu loli ubumi bwabo bukali bununu kangi bali namisi manandi aghakunwa. Loli abakamu na balumbu bitu bakadandabulagha. Abene balisibile nubumi ubu bikalagha. Bahobokagha ukuya pampene nimbumba syabo, namalo agha bali nagho aghakwiputilapo nukuya nulusako ulwa kumpala Yehova. Ikifwanikisyo kyabo kyatutulile fiyo ukuti tukindilile ukubika ifindu ifyakulondiwa pamalo ghakwanda kangi ukuti twikaleghe ubumi ubusita kulonda ifindu fingi.

Utubalilo tumo, Pam, walondiwagha ukuya namisi aghako ukuti upiyile ifyakulya. Ngimba wafwanisyagha bulebule?

Ngundaghisya fiyo tata wangu. Umwene alimanyisye ifindu fingi, mwakifwanikisyo muno mbaghile ukwasyila umoto nukupiya kangi namuno mbaghile ukubombesyela ifindu ifinandi ifi ndinafyo. Bo mbukile ku Kiribati, twikalagha mu kanyumba akadono aka bikuyenga nukulatika pamwanya, kali kakusingula pasi kangi ikipupa kyake kyali kyamalasi. Ukuti mbiye ifyakulya, nakumbile ikibwina pasi nukukusya amafuta pamakandi ukuti ngosye umoto. Ukuti neghe amisi pakisiba, nimagha panzele pampene na bakikulu ba nkaya. Ukuti tuneghe amisi nkisiba, twabombelagha ulughoye ulu bapinyile kukathini kangi bapinyilile kukapiki aka kali katali amafiti 6, aka kafwene bo akapiki kakubejela. M’malo mwakupinya imbeja kubumalilo kwa lughoye, abene bapinyileko akathini. Linga yumo aneghile amisi, unkikulu aliwesa asemesyagha ikithini kyake panzele. Ukufuma apo basopagha ikithini mu kisiba nukwisusya amisi. Ninong’onagha ukuti kwali kupepe ukubomba bo isi loli bo kafikile akabalilo kangu natamiwe fiyo. Linga ngusopa ikithini kyakomagha itolo amisi nukwelela pamwanya kangi aliwesa asekagha! Bo aliwesa alekile ukuseka, unkikulu yumo alindulile. Abene akabalilo kosa bandulagha kangi bali bakisa.

Mwesa mwabughanile fiyo ububombeli bwinu bo muli ku filwa. Ngimba mubaghile ukutubulako ifindu ifinunu ifi mukufikumbuka?

Winston: Pakindilepo akabalilo akanandi ukuti tumanyile inyiho simo. Mwakifwanikisyo linga abakamu batupele ifyakulya, abene batupagha ifyakulya fyosa ifi bayagha nafyo. Pabwandilo, tukasimenye ukuti twalondiwagha ukubalekelako fimo. Loli twalile fyosa ifi batupele! Bo tusyaghenie muno ifindu fyayilile twalyandile ukubalekela ifyakulya. Nalinga tonangagha loli abakamu batupilikisyagha fiyo. Kangi abene bahobokagha fiyo ukutubona linga pakindile imyesi 6 pamo linga tubendile pakabalilo ka sabata ya pa dela. Abakamu na balumbu aba ku filwa ifi, bakaghanagha na Baketi abangi aba bakali ba nkipanga kyabo.

Ukubendela kwitu kwanangisye ubuketi ubununu ntwaya. Abandu bingi aba nkaya binong’onagha ukuti akagulu ka bakamu aka kaghiwagha kwene ku kilwa iki. Yonongwa yake bo Winston na Pam babendile abakamu, abene basyaghenie ukuti ili igulu naloli lya Baketi ba Yehova kangi bahobwike fiyo.

Pam: Ikindu kimo iki nguhoboka fiyo linga ngukumbukila ko kabalilo aka nabukile ku kipanga ikya Kiribati, kuno abakamu na balumbu bali banandi. Nkipanga iki aliko unkulumba yumoywene uyu ingamu yake ali yo Itinikai Matera kangi ali wakwiyipa fiyo. Isiku limo umwene atupele ibasiketi iyi abikilemo ifumbi ilya nguku limolyene. Atile “Mbapele linu.” Ifumbi lya nguku lyali linandi fiyo kumyitu pakabalilo kala. Nalinga ukuti kali kanandi loli ikisa kyake kyatufikile pandumbula.

 Bo ifyinja fikindilepo, Pam, umwanako afwile bo akali ukupapiwa. Ngimba findu fiki ifi fyakutulile ukuti wifimbilisye?

Nali nulwanda mu 1973 pakabalilo aka une na Winston twali ku South Pacific. Twaghomokile ku Australia, bo pakindilepo imyesi 4 umwanitu afwile. Winston ali nikitima fiyo; panongwa ya nifwa ya mwanake. Akabalilo kosa nayagha nikitima kangi kikamalikagha ukufika pakabalilo aka twabelengile inkhani iya mu Gongwe la Mulinda la Epulero 15, 2009. “Mafumbo Ghakufumira ku Ŵaŵazgi”: “Kasi mwana uyo wafwira mu nthumbo ya anyina wazamuwuskika?” Inkhani iyi yatusimikisyile ukuti Yehova isakubombapo simo kangi utubalilo tosa ikubomba ifindu ifinunu. Umwene ikwisa kusosyapo ifyakubaba fyosa ifi tukwaghana nafyo nkisu ikibibi iki ukufwana na muno isakundongosyela mwalughano Umwanake ukuti ‘asipalaghanie imbombo sya Setano.’ (1 Yoh. 3:8) Inkhani iyi yatutulile kangi ukuti tundaghisyeghe fiyo “ulwambo” ulwapamwanya ulu tuli nalo pakuya bandu ba Yehova! Tukundaghisya fiyo panongwa yakuya nulusubilo ulununu ulwa nkyeni nalinga ukuti tukwaghana nindamyo.

Bo umwanitu afwile, twalyandile kangi ububombeli bwa kabalilo kosa. Bo tuli ku Beteli ya ku Australia twabombile kwa myesi minandi kangi pabumalilo twalyandile ukwendela idela. Mu 1981, bo tubombile kwa fyinja 4 ku New South Wales na ku Sydney, batukolile kangi ku Beteli ya ku Australia kuno twabombile akabalilo akatali.

Winston, ngimba ifi walyaghene nafyo ku filwa fya ku South Pacific fyakutulile pambombo yako iyakuya membala wa mu Komiti ya pa Beteli ku Australasia?

Ena, fyalindulile munjila nyingi. Ikyakwanda, ku Australia balinsumile ukuti ngatuleghe ku American Samoa na ku Samoa. Ukufuma apo, iofesi ya ku New Zealand yalyonganikene ni ofesi ya ku Australia. Lino, ikighaba kya ofesi ya ku Australasia kikongelelapo Australia, American Samoa na Samoa, ifilwa fya ku Cook, New Zealand, Niue, Timor-Leste, Tokelau, na Tonga—kuno utubalilo twingi nali nulusako ulwakubuka ukuya wakwimila ibeteli. Ifi nalyaghene nafyo bo ngubomba na bakamu na balumbu abasubiliwa mfilwa ifyakukindanakindana findulile fiyo ukufika apa lino ngubomba pa Beteli.

Pabumalilo ngulonda ukuyoba ukuti kwa fyinja fingi, ukufuma ku isi twalyaghene nasyo une na Pam tusyaghenie ukuti, bakaya bakusi bene aba bikundonda Kyala. Abakilumyana bope bikulonda “ulwambo ulupala fiyo”—nalinga ukuti abandu bamo aba mumbumba bikunangisya ukuti batikulonda ukumanyila ubwanaloli. (2 Banyaf. 5:2, 3; 2 Syambu. 34:1-3) Ukuyoba ubwanaloli, Yehova yo Kyala walughano uyu ikulonda ukuti bosa, abakilumyana na bakulumba basakabe ubumi bwa bwila na bwila!

Bo une na Pam twandile ukundonda Kyala kwa fyinja 50 ifi fikindilepo, twasyaghenie ukuti ifindu ifi twamanyile fyali fyakulondiwa fiyo. Kisita kukayika Ubwanaloli bufwene itolo nulwambo ulupala fiyo! Tukuya pakukindilila ukufighilila ubwanaloli ubu nindumbula yitu yosa ubu bufwene itolo nulwambo ulwakulondiwa fiyo!