1. Nongwa yafiki tukundaghisya panongwa ya Baibolo?

 TUKUNDAGHISYA fiyo kwa Yehova Kyala panongwa yakutupa Ibaibolo. Ukwendela mu Baibolo, umwene ikutupa ubulongosi bwa mahala ubu bubaghile ukututula ukwifimbilisya ku ndamyo isi tukwaghana nasyo amasiku agha. Kangi ikutupa ulusubilo ulununu ulwa nkyeni. Ukukinda fyosa, Yehova abombile Ibaibolo ukuti afumbule utuyilo twake. Linga tukwinong’onela isya tuyilo twake utununu tukuseghelela fiyo kwa Kyala witu nukuya nawe pabumanyani bwamaka.​—Sal. 25:14.

2. Ngimba mo munjila siliku isyakukindanakindana isi Yehova alifumbwile ku bandu?

² Yehova ikulonda ukuti abandu bammanye kanunu. Nkabalilo kakunyuma, umwene ifumbulagha ukwendela munjosi, mfisetuka na mubandumi. (Kuba. 12:6; Imbo. 10:3, 4) Tukayagha pakufwanisya ukumanya injosi, ifisetuka na masyu aghakufuma ku bandumi linga fikalembiwe mu Baibolo. Yonongwa yake Yehova abasalile abanyambala ukuti “balembe mwa buku” isi alondagha ukuti tusimanye. (Yere. 30:2) Panongwa yakuti “injila ya Kyala mbelelesye,” tubaghile ukuya nulusubilo losa ukuti injila iyi ikubombela pakuyobesania nanuswe nunu fiyo kangi yakutula.​—Sal. 18:30.

3. Ngimba Yehova abombile bulebule ukuti Ibaibolo likindilile ukwaghiwa amasiku agha? (Yesaya 40:8)

³ Belenga Yesaya 40:8. Amasyu gha Kyala ghikubapa ubulongosi ubununu abanyambala na bakikulu abasubiliwa kwa fyinja fingi. Ngimba isi sikubombiwa bulebule? Ili lalusyo linunu fiyo panongwa yakuti Ibaibolo lyalembiwe iyolo mmipukutu iyi yalyonangike bo akabalilo kakindilepo. Kangi amasiku agha tukaya nayo imipukutu iyi. Loli Yehova aketisye ukuti abandu  bakopile amasyu. Nalinga ukuti aba bakopelagha bali bandu basitabugholofu, loli bayagha maso fiyo. Pakuyoba isya Malemba gha mu Kihiburi, kalyoto yumo atile: “Tuli nulusubilo losa ukuti likalipo ibuku limo ilya nkabalilo kakunyuma ili balikopile kanunu.” Yonongwa yake nalinga ukuti Ibaibolo lyalembiwe iyolo pafindu ifi fyalyonangike kangi abandu aba bakopelagha bali basitabugholofu. Loli tuli nulusubilo losa ukuti amasyu agha tukubelenga mu Baibolo amasiku agha ghikuyoba isya Ndembi witu, Yehova.

4. Ngimba tukuya pakuyobesania isyafiki mu nkhani iyi?

⁴ Yehova yo ikutupa “ifyabupe fyosa ifinunu nifipelelesye.” (Yak. 1:17) Ibaibolo lyo limo mwa fyabupe ifinunu ifi Yehova atupele. Linga umundu yumo atupele ikyabupe, sikunangisya ukuti atumenye kanunu kangi amenye na isi tukulonda. Isi sifwene itolo na uyu atupele Ibaibolo. Linga tukwinong’onela fiyo isya kyabupe iki, tukumanyila nyingi isya Yehova. Tukumanyila muno umwene atumanyile kangi na ifi tukulonda. Mu nkhani iyi, tukuya pakuyobesania isi tukumanyila mu Baibolo isyakufwana nutuyilo tutatu utwa Yehova, bo: amahala ghake, ubugholofu nulughano lwake. Ikyakwanda isagha tuyobesanie muno Ibaibolo likunangisyila ukuti Kyala wamahala.

5. Ngimba njila yimo yiliku iyi Ibaibolo likunangisya amahala gha Kyala?

⁵ Yehova asimenye ukuti tukulondiwa ubulongosi bwa mahala. Kangi ikyabupe kyake, Ibaibolo, likuyoba isya mahala ghake. Ubulongosi bwa mu Baibolo bukubatula fiyo abandu. Ibaibolo likuchenja ubumi bwa bandu. Bo Mose alembile amabuku aghakwanda agha mu Baibolo, ababulile Abaisraeli ukuti: “Namanga ghakaya masyu ghakwangalila, loli aghene bo bu bumi bwinu.” (Kukumbu. 32:47) Bosa aba bapilikilagha ubulongosi ubu, ifindu fyabendelagha kanunu pabumi bwabo. (Sal. 1:2, 3) Nalinga ukuti amasyu gha Kyala ghalembiwe iyolo loli ghikukindilila ukuchenja ubumi bwa bandu. Mwakifwanikisyo, pa jw.org, pakighaba ikyakuti “Ibaibolo Likuchenja Ubumi bwa Bandu,” mukuya pakufyagha ififwanikisyo ifyakukinda 50 ifya bandu aba bachenjile pabumi bwabo panongwa yakukonga ubulongosi bwa mu Baibolo.​—1 Tes. 2:13.

6. Nongwa yafiki tubaghile ukuyoba ukuti Ibaibolo likafwana ni buku lililyosa?

⁶ Likayapo ibuku ili lifwene ni Baibolo. Nongwa yafiki? Panongwa yakuti Undembi wa buku ili, Yehova Kyala, wamaka kangi wamahala fiyo ukukinda umundu wesa. Abandu bikukindilila ukubelenga amabuku linga uyu alembile afwile. Loli utubalilo twingi ubulongosi ubu bukwaghiwa mmabuku agha butikuya bwakutula linga akabalilo kakindilepo. Loli ubulongosi bwa mahala ubu buli mu Baibolo, utubalilo tosa bukututula kangi bubatulile abandu bingi ukufuma kunyuma mpaka lino. Linga tukubelenga Ibaibolo nukwinong’onelapo isi tukubelenga, Kyala ikubombela amaka gha mbepo mwikemo ukuti ghututule ukukonga ubulongosi bwa mu Baibolo pabumi bwitu. (Sal. 119:27; Mala. 3:16; Hib. 4:12) Bwanaloli ukuti uyu alembile Ibaibolo ikulonda ukututula. Isi sikutupangisya ukuti akabalilo kosa tuhobokeghe fiyo ukubelenga Ibaibolo.

7. Ngimba ifundo sya mu Baibolo syabatulile bulebule ababombi ba Kyala bakunyuma ukuti bakolelaneghe?

⁷ Yilipo injila iyingi iyi yikunangisya ukuti Ibaibolo likuyoba isya mahala gha Kyala. Injila yake yo yakuti Ibaibolo likubatula ababombi ba Kyala ukuti bakolelaneghe. Pakabalilo aka Abaisraeli bingilagha nkisu kya lufingo, bikalagha amalo aghakukindanakindana. Bamo balobagha iniswi, bamo batimagha ing’ombe, kangi bamo balimagha imighunda. Linga Abaisraeli  bikalagha amalo ghamoghene kwayagha pakuya kukafu ukuti babatuleghe abinabo aba bikalagha amalo aghangi. Loli Yehova apangile imbatiko iyakuti Abaisraeli babunganeghe pampene pafyakubombiwa ifyakukindanakindana ukuti bapilike amasyu ghake. (Kukumbu. 31:10-13; Nehe. 8:2, 8, 18) Inong’onela muno Abaisraeli balipilikile bo bafikile ku Yerusalemu nukwaghana na Bakristu abinabo abakufuma mfighaba ifyakukindanakindana. Yehova abatulile ukuti bakindilileghe ukukolelana. Ukufuma apo, bo ikipanga kya Bukristu kyandile, kyali na banyambala kangi nabakikulu aba bayobagha injobelo isyakukindanakindana kangi bafumile ku malo aghakukindanakindana. Loli panongwa yakuti bosa baghaghanile Amalemba, bakolelanagha pakumwiputa Kyala. Bosa aba balipelile ukuya Bakristu bapilikisyagha kanunu Amasyu gha Kyala panongwa yabutuli bwa Bakristu abinabo kangi panongwa yakubungana nabo.​—Imbo. 2:42; 8:30, 31.

8. Ngimba ifundo sya mu Baibolo sikubatula bulebule ababombi ba Yehova ukuti bakolelaneghe amasiku agha?

⁸ Kyala witu wamahala ikukindilila ukubamanyisya nukubatula ababombi bake ukuti bakolelaneghe mwakukonga ifundo sya mu Baibolo. Ibaibolo likuyoba ubwanaloli ubwakufwana na Yehova ubu tukulondiwa ukubumanya. Utubalilo tosa tukubungana pampene kungomano sya kipanga, isya dela nisya kighaba ukuti tumanyile ifundo sya mu Baibolo. Yonongwa  yake Yehova ikubombela Ibaibolo ukuti abatule ababombi bake “ukumwiputa yuyo mwene.”​—Zefa. 3:9.

9. Ngimba kayilo kaliku aka tukulondiwa ukuya nako ukuti tupilikisyeghe kanunu amasyu gha mu Baibolo? (Luka 10:21)

⁹ Inong’onela ubuketi ubungi ubu bukunangisya ukuti Yehova wamahala. Umwene alembile ifundo isyakukindanakindana mmasyu ghake isi abandu abakwiyisya bene bo babaghile ukusipilikisya kanunu. (Belenga Luka 10:21.) Kulikosa abandu bikubelenga Ibaibolo. Kalyoto yumo ayobile ukuti, abandu bingi bikubelenga fiyo Ibaibolo ukukinda ibuku lililyosa. Loli abandu bakwiyisya bene bo bikupilikisya kanunu nukukonga isi likuyoba.​—2 Kor. 3:15, 16.

10. Ngimba njila yiliku iyingi iyi Ibaibolo likunangisya amahala gha Yehova?

¹⁰ Injila iyingi iyi tubaghile ukumanya amahala gha Yehova ko kwendela mu Baibolo. Yehova ikubombela Amalemba komma ukuti atumanyisye itolo pakuya gulu loli ukuti antule nukunkasya umundu aliwesa pamwene. Linga tukubelenga Amasyu gha Kyala, tubaghile ukuketa ukuti Yehova ikuhoboka numundu aliwesa. (Yes. 30:21) Linga mwaghene nindamyo, ngimba utubalilo tosa mukubelenga nukuketa muno likubatulila? Ibaibolo lyalembiwe ukuti abandu bingi balipilikisyeghe kanunu. Isi syo mukulondiwa. Sili bo ulu panongwa yakuti uyu alembile Ibaibolo wamahala nkipeliwa kyosa.​—2 Tim. 3:16, 17.

11. Ngimba Kyala anangisye bulebule ukuti atikusala pakabalilo aka Ibaibolo lyalembiwagha?

¹¹ Ubugholofu ko kayilo akangi aka Yehova. (Kukumbu. 32:4) Utubalilo twingi umundu uyu ikubomba isya bugholofu atikusala, momuno ayilile Yehova. (Imbo. 10:34, 35; Rom. 2:11) Tubaghile ukuketa ukuti umwene atikusala linga tukwinong’onela ifundo iyakuti Ibaibolo lyalembiwe munjobelo isi abandu bingi bayobagha pakabalilo kala. Amabuku 39 aghakwanda agha mu Baibolo ghalembiwe mu Kihiburi, injobelo iyi ababombi bingi ba Kyala bayipilikagha kanunu pakabalilo kala. Loli nkabalilo ka Bakristu babwandilo, abandu bingi bayobaya Ikigiriki, yonongwa yake amabuku 27 aghabumalilo agha mu Baibolo ghalembiwe munjobelo iyi. Yehova akalondagha ukuti Amasyu ghake ghaghiweghe munjobelo yimoyene itolo. Amasiku agha abandu abakufwana 8 biliyoni bikuyoba injobelo isyakukindanakindana. Ngimba abandu bosa aba babaghile ukumanyila bulebule isya Yehova?

12. Ngimba mo munjila yiliku iyi ilemba lya Danieli 12:4 likufwanisiwa mmasiku ghabumalikisyo agha?

¹² Ukwendela mu nsololi Danieli, Yehova afingile ukuti mmasiku ghabumalikisyo, ‘ubumanyi bwanaloli’ ubu bukwaghiwa mu Baibolo “bwisakuya bwingi.” Bingi bisakubupilikisyagha kanunu. (Belenga Danieli 12:4.) Ikindu kimo iki kibatulile abandu bingi ukupilikisya ifundo sya mu Baibolo kyo kyakuti Ibaibolo na mabuku agha ghikulingania isya Baibolo ghikusanusiwa, ghikupulintiwa kangi abandu bingi bali nagho. Ibaibolo lisanusiwe kangi abandu bingi bali nalyo pakisu kyosa. Ukusanusya Ibaibolo kukonanga indalama nyingi fiyo. Ababombi ba Yehova basanwisye Ibaibolo lyosa pamo ikighaba kimo munjobelo 240 kangi umundu aliwesa abaghile ukuya nalyo kisita kulipila indalama. Ifyakukongapo fyake, abandu abafikolo fyosa bikumanyila “amasyu amanunu agha Bunyafyale” bo ubumalikisyo bukali ukufika. (Mat. 24:14) Kyala witu ungolofu ikulonda ukubapa abandu bingi ulusako ulwakuti bammanye umwene mwakubelenga Amasyu ghake. Isi sili bo ulu panongwa yakuti umwene atughanile fiyo twesa.

13. Nongwa yafiki tubaghile ukuyoba ukuti Ibaibolo likuyoba isya lughano lwa Yehova? (Yohani 21:25)

¹³ Ibaibolo likututula ukupilikisya ukuti akayilo akanywamu ka Yehova lo lughano. (1 Yoh. 4:8) Inong’onela isi Yehova alembile mu Baibolo na isi akalembilemo. Umwene alembile ifindu ifi tukulondiwa pabumi bwitu ukuti tuye nawe pabumanyani, twikaleghe mwalusekelo nukwisakubwagha ubumi bwa bwila na bwila. Loli panongwa yakuti Yehova atughanile, umwene atikutupa ifundo nyingi isi tukabaghila ukusipilikisya kanunu ukuti tufwanisyeghe ukumbombela.​—Belenga Yohani 21:25.

14. Ngimba mo munjila yiliku iyingi iyi Ibaibolo likunangisya ukuti Kyala atughanile?

¹⁴ Yehova ikunangisya kangi ukuti atughanile mwakuyobesania nanuswe munjila inunu. Mu Baibolo, umwene akatupa indaghilo pamo ukutubula isyakufwana na isi tukulondiwa ukubomba pamo isi tukabaghila ukufwanisya ukubomba pabumi bwitu. Mmalo mwake umwene ikubombela inkhani isi syabombiwe, ubusololi nubulongosi ubununu ukuti bututule ukusala kanunu ifindu. Isi sikupangisya ukuti Amasyu gha Kyala ghatutule ukungana umwene nukumpilikila nindumbula yosa.

15. (a) Ngimba Yehova ikunangisya bulebule ukuti ikuhoboka na bosa aba bikubelenga Amasyu ghake? (b) Pa kithuzi, ngimba undindwana, unkamu wakilumyana nu mulumbu unkangale, bikwinong’onela isya banani aba bikuyobiwa mu Baibolo? (Bwa. 39:1, 10-12; 2 Banyaf. 5:1-3; Luka 2:25-38)

¹⁵ Ibaibolo likuyoba ukuti Yehova ikutupasikisya fiyo. Bulebule? Amasyu ghake ghikuyoba inkhani nyingi isi sikunangisya muno abandu bikwipilikila. Tubaghile ukupilikisya muno abandu aba bikuyobiwa mu Baibolo bipilikilagha panongwa yakuti bope ‘bipilikagha bo muno  tukwipilikila.’ (Yak. 5:17) Ikyakulondiwa fiyo kyo kyakuti linga tukuketa muno Yehova abombelagha ifindu na bandu, sikututula ukupilikisya kanunu ukuti “Yehova wakibabilisi ikikulumba kangi walupakisyo.”—Yak. 5:11.

16. Ngimba tukumanyilako isyafiki kwa Yehova linga tukubelenga mu Baibolo isya bandu aba babombile ubutulanongwa? (Yesaya 55:7)

¹⁶ Ibaibolo likunangisya ulughano lwa Yehova munjila iyingi. Amalemba ghikutusimikisyila ukuti Kyala witu atikuya pakutuleka linga tonangile. Abaisraeli batulagha inongwa kwa Yehova mwakwandisania loli linga balapile ukufuma pasi pandumbula, Kyala abahobokelagha. (Belenga Yesaya 55:7.) Abakristu bakunyuma bope basimenye ukuti Kyala abaghanile fiyo. Ukwendela mu isi alembile, untumiwa Pauli abakasisye Abakristu abinake ukuti “banhobokeleghe nukunsubisya” umundu uyu abombile ubutulanongwa ubunywamu linga alapile. (2 Kor. 2:6, 7; 1 Kor. 5: 1-5;) Syakukasya fiyo ukumanya ukuti Yehova atikubakana ababombi bake panongwa yakuti babombile ubutulanongwa. Mmalo mwake, umwene mwalughano ikubatula, ikubafunda nukubakasya ukuti baye nawe kangi pabumanyani. Kyala afingile ukuti ikuya pakubomba isyakufwana itolo na aba balapile amasiku agha.​—Yak. 4:8-10.

17. Nongwa yafiki Ibaibolo kyabupe kinunu fiyo?

¹⁷ Yehova atupele ikyabupe ikinunu fiyo. Nongwa yafiki Amasyu ghake ghakulondiwa? Bo muno tumanyilile, Ibaibolo likuyoba isya mahala, ubugholofu nulughano lwa Kyala. Ibuku ili likunangisya ukuti Yehova ikulonda ukuti tummanye kanunu. Umwene ikulonda ukuti tuye bamanyani bake.

18. Ngimba tubaghile ukunangisya bulebule ukuti tukunndaghisya Yehova panongwa ya “kyabupe ikinunu” ikya Baibolo?

¹⁸ Tutikulondiwa ukwibwa ukuti Amasyu gha Kyala “kyabupe ikinunu fiyo.” (Yak. 1:17) Yonongwa yake tukulondiwa ukukindilila ukundaghisya panongwa ya kyabupe iki. Tubaghile ukubomba isi mwakubelenga amasyu ghake nukwinong’onelapo. Linga tukubomba isi, tubaghile ukuya nulusubilo ukuti uyu alembile ikuya pakutusaya panongwa yakwiyipa kwitu kangi tukuya “pakuya namahala gha Kyala.”—Mbu. 2:5.