1. Ngimba ubumi bwitu bwakulondiwa bulebule kwa Yehova?

 INONG’ONELA ukuti ummanyani winu abapele ikithuzi ikyakujambula ikya iyolo fiyo loli bakijambwile mwaluso. Kangi mmalo ghamo kitikuboneka kanunu. Nalinga ukuti kikuboneka bo ulu, ikithuzi iki kikulisiwa pandalama nyingi fiyo. Bwanaloli ukuti mubaghile ukundaghisya nukukipwelelela kanunu. Mwakufwana itolo, Yehova atupele ikyabupe kyapamwanya fiyo, ubu bo bumi. Ukuyoba ubwanaloli, Yehova ikunangisya muno ikubuketela ubumi ukuya bwakulondiwa fiyo mwakutupa umwanake ukuya kitabulilo.​—Yoh. 3:16.

2. Ukufwana na 2 Bakorinti 7:1, ngimba Yehova ikughulila isyafiki kumyitu?

² Yehova yo nyibuko ya bumi. (Sal. 36:9) Untumiwa Pauli yope asubilagha ifundo iyi kangi atile: “Mu mmyake yuyo tuli bumi, tukwenda, kangi tuliko.” (Imbo. 17:25, 28) Yonongwa yake tubaghile ukuyoba ukuti ubumi kyabupe kyakufuma kwa Kyala. Mwalughano umwene ikutupa ifi tukulondiwa ukuti tukindilileghe ukuya nubumi. (Imbo. 14:15-17) Loli amasiku agha, Yehova atikubombela ifika ukuti tukindilile ukuya nubumi. Mmalo mwake, ikughulila ukuti tubombeghe syosa isi tubaghile ukufwanisya ukuti tukindilile ukuya nubumi ubununu nukumbombela. (Belenga 2 Bakorinti 7:1.) Nongwa yafiki tukulondiwa ukukindilila ukufighilila ubumi bwitu kangi tubaghile ukubomba bulebule?

3. Ngimba kifukwa kimo kiliku iki tukulondiwa ukukindilila ukufighilila ubumi bwitu?

³ Ikifukwa kimo iki tukulondiwa ukukindilila ukufighilila ubumi bwitu kyo kyakuti tubaghile ukumbombela Yehova muno tubaghile ukufwanisyila. (Mar. 12:30) Tukulonda fiyo ukuti “twiningeghe imibili yitu ukuya ikemo ilyumi, ilisitakababye, ilikyeliwa kwa Kyala,” yonongwa yake tutikubomba ifindu ifi fibaghile ukubika ubumi bwitu pangozi. (Rom. 12:1) Bwanaloli ukuti, mulimosa muno sibaghile ukuyila, tukabaghila ukuyoba ukuti tutikuya pakubina. Loli tukubomba syosa isi tubaghile ukufwanisya ukuti tukindilile ukufighilila ubumi bwitu panongwa yakuti tukulonda ukunangisya kwa Tata witu wakumwanya ukuti tukundaghisya ikyabupe kya bumi.

4. Ngimba Umwalafyale Davidi alondagha ukubomba isyafiki?

⁴ Umwalafyale Davidi alingenie ikifukwa iki andaghisyilagha ikyabupe ikya bumi iki Kyala alimpele bo ikuyoba ukuti: “Ngimba kwisakukabilangamo fiki mbufwe bwangu, linga ngusuluka ukubuka mwipumba? Kali ulufumbi lo lumenye ukwisakukutufya uwe? Kali lo lwisakupangagha isya busubiliwa bwako?” (Sal. 30:9) Davidi abaghile ukuti alembile amasyu agha bo asyele panandi ukufwa. Loli umwene aghelaghelagha ukwifighilila ukuti akindilile ukuya nubumi ukuti afwanisye ukumbombela Yehova. Kisita kukayika, twesa syo isi tukulonda.

5. Nalinga ukuti tukangele pamo tukubina, ngimba tubaghile ukubomba isyafiki?

⁵ Linga tubinile pamo tukangele, tukabaghila ukubomba nyingi bo muno twabombelagha pakwanda. Ifyakukongapo fyake, tubaghile ukusulumania nukuwa amaka. Loli tutikulondiwa ukuwa amaka nukuleka ukufighilila ubumi bwitu. Nongwa yafiki? Panongwa yakuti nalinga tukangele pamo tukubina, tubaghile ukukindilila ukumpala Yehova bo muno abombile Umwalafyale Davidi. Syakukasya ukumanya ukuti Kyala witu ikuketa ukuti tuli bakulondiwa fiyo nalinga tukubina pamo tukangele. (Mat. 10:29-31) Nalinga tufwe, umwene isakutusyusya. (Jobu 14:14, 15) Bo tukali tuli nubumi, tukulondiwa ukubomba kilikyosa ukuti tufighilileghe ubumi bwitu.

6. Ngimba Yehova ikulonda ukuti tubombeghe isyafiki pa nkhani ya kulya nukunwa ubwalwa?

⁶ Nalinga ukuti Ibaibolo likaya buku ili likuyoba isya muno tubaghile ukupwelelela ubumi bwitu pamo ukutubula ifyakulya ifi tukulondiwa ukulya loli likutubula nyingi isya muno Yehova ikubuketela ubumi. Mwakifwanikisyo, umwene ikutukasya ukuti “tuyeghe kubutali nifindu” ifi fibaghile ukubika ubumi bwitu pangozi. (Ndumbi. 11:10) Ibaibolo likuyoba ukuti tutikulondiwa ukulya pamo ukunwa fiyo ubwalwa. Ifindu ifi fibaghile ukubika ubumi bwitu pangozi. (Mbu. 23:20) Yehova ikulonda ukuti twikoleghe linga tukulonda ukunwa pamo ukulya ifindu fimo.​—1 Kor. 6:12; 9:25.

7. Ngimba ubulongosi ubu buli pa Isya Mbupingamu 2:11 bukututula bulebule ukubomba ifindu mwamahala pa nkhani ya kufighilila ubumi bwitu?

⁷ Tubaghile ukunangisya ukuti tukundaghisya ikyabupe kya bumi iki Kyala atupele mwakubomba ifindu mwamahala. (Sal. 119:99, 100; belenga Isya Mbupingamu 2:11.) Mwakifwanikisyo, tukunangisya ukuti tukubomba ifindu mwamahala pankhani ya ifi tukulonda ukulya. Linga tufighanile ifyakulya fimo loli tusimenye ukuti tukubina linga tulile, tutikulondiwa ukulya. Tukunangisya kangi ukuti tuli bamahala linga tukughona utulo mwakufwana,  tukubomba amafizo tukupwelelela umbili witu kangi tukutendekesya pakaya kitu.

8. Ngimba Ibaibolo likutumanyisya isyafiki isyakufwana na Yehova pa nkhani yakwepuka kungozi

⁸ Yehova abapele Abaisraeli indaghilo isya muno babaghile ukwifighilila kungozi pakaya kabo pamo linga bikubomba imbombo. (Kuso. 21:28, 29; Kukumbu. 22:8) Linga yumo angoghile unnine kisita kumanya, yope ayagha mundamyo. (Kukumbu. 19:4, 5) Indaghilo syayobagha kangi ukuti linga umundu amfulesye umwana uyu akali ukupapiwa kisita kumanya, ambililagha ulufundo. (Kuso. 21:22, 23) Amalemba ghikunangisya kanunu ukuti Yehova ikulonda ukuti tughelegheleghe ukwepuka kungozi.

9. Ngimba tukulondiwa ukubomba isyafiki ukuti twepuke kungozi? (Keta kangi ifithuzi.)

⁹ Tukunangisya ukuti tukundaghisya ikyabupe kya bumi iki Kyala atupele mwakughelaghela ukwifighilila linga tuli pakaya pamo kumbombo. Mwakifwanikisyo, linga tukulonda ukutagha ifindu ifi fibaghile ukutubola pamo imikota, tuketesyeghe ukuti fingabafulasya  abangi. Kangi tuketesyeghe ukuti abana bakabaghila ukufyagha ifindu ifi. Tukulondiwa kangi ukuya maso linga tukwasya umoto nukupiya amisi, kangi linga tukubombela ifibombelo fimo tukulondiwa ukufibika pamalo amanunu. Tutikulondiwa ukwendesya igalimoto linga tubinile, tunwile ubwalwa pamo tuli nutulo kangi tutikulondiwa ukubombesyela ifoni linga tukwendesya igalimoto.

10. Ngimba tukulondiwa ukubomba isyafiki bo ingozi yikali ukubombiwa kangi linga yibombiwe?

¹⁰ Utubalilo tumo kubaghile ukuya kukafu ukwepuka kungozi. Ifundo iyi yabwanaloli fiyofiyo linga kubombiwe ingozi syakipeliwa, imbungo pamo ifyankhaza. Loli linga ifindu ifi fibombiwe, tubaghile ukufwanisya ukwifighilila nukupona mwakupilikila ubulongosi ubwakufuma ku bakulumba baboma linga batubulile ukuti tusokeko ku malo agha kubombiwe ingozi. (Rom. 13:1, 5-7) Utubalilo tumo babaghile ukutubula ukuti ingozi yikuya pakubombiwa, yonongwa yake tukulondiwa ukukonga ubulongosi ubwakufuma ku bakulumba baboma ubu bubaghile ukututula ukuti twitendekesye. Mwakifwanikisyo, tubaghile ukusunga amisi, ifyakulya ifi fikabaghila ukonangika kangi nunkota.

11. Linga kuno tukwikala kubombiwe imbungo yakwambukila, ngimba tukulondiwa ukubomba isyafiki?

¹¹ Ngimba tukulondiwa ukubomba isyafiki linga kuno tukwikala kubombiwe imbungo yakwambukila? Tukulondiwa ukupilikila ubulongosi ubwakufuma ku bakulumba ba boma, bo ukusughusula mmaboko, ukwikala pabutali nabangi ukufwala amasiki kangi nukwipaghula. Linga tukubomba isi, tukunangisya ukuti tukundaghisya ukufuma pasi pandumbula ikyabupe kya bumi iki Kyala atupele.

12. Ngimba ubulongosi ubu buli pa Isya Mbupingamu 14:15 bubaghile ukututula bulebule pakabalilo kangozi?

¹² Pakabalilo kangozi, tubaghile ukupilika inkhani syabutungulu ukufuma kubinitu, kubapalamani bitu pa TV pamo palediyo. Mmalo mwakusubila itolo “syosa isi bikutubula,” tukulondiwa ukukonga ubulongosi ubununu ubu ababoma na bakipatala bikutubula. (Belenga Isya Mbupingamu 14:15.) Abankabughatila Kakulongosya na bakamu ba ku ofesi bikubomba syosa isi babaghile ukufwanisya ukuti batupe ubulongosi ubununu ubwa muno tubaghile ukubombela ingomano nukufumusya. (Hib. 13:17) Linga tukukonga ubulongosi ubu bikutupa, tukwifighilila twibene na bangi. Kangi sibaghile ukubatula abangi ukuti babaketeghe kanunu Abaketi ba Yehova.​—1 Pet. 2:12.

13. Ngimba tukunangisya bulebule ukuti tukundaghisya ikyabupe kya bumi iki Kyala atupele pankhani ya ilopa?

¹³ Abandu bingi basimenye ukuti Abaketi ba Yehova bikuketa ukuti ilopa lyapadela fiyo. Tukupilikila indaghilo sya Yehova mwakukana ukwambilila ilopa nalinga tupangile ingozi. (Imbo. 15:28, 29) Loli isi sitikusanusya ukuti tukulonda ukufwa. Mmalo mwake tukundaghisya ikyabupe kya bumi iki Kyala atupele. Tukusuma ubutuli ku badokotala aba bikututula munjila inunu iyi yitikongelelapo ukubikiwa ilopa.

14. Ngimba tubaghile ukwepuka bulebule kungozi isi sibaghile ukulonda ubutuli ubunywamu ubwa kukipatala?

¹⁴ Linga tukufighilila ubumi bwitu mwakukonga isi tuyobesenie mu nkhani iyi, tukabaghila ukulondiwa ubutuli ubunywamu ubwa kukipatala. Kangi tubaghile ukubumbuluka mwanakalinga linga tubinile. Tubaghile ukwepuka kungozi linga akabalilo kosa tukupwelelela pakaya kitu, kuno tukubomba imbombo kangi linga tukupilikila ubulongosi.

15. (a) Nongwa yafiki tukulondiwa ukuya nikhadi ili likumpa umundu ubwabuke pankhani ya nkota? (Keta kangi ikithuzi.) (b) Ukufwana na isi sili mu vidiyo, ngimba tukulondiwa ukusala bulebule ifyakubomba pankhani yakwambilila ilopa?

 ¹⁵ Panongwa yakuti tukundaghisya ikyabupe kya bumi, tukuya ni khadi ili likumpa umundu ubwabuke ubwakusala ubutuli bwa nkota ughu ikulonda kangi tukuya nalyo akabalilo kosa. b Ukwendela pakhadi ili, tukuyoba isi tukulonda pankhani ya kubikiwa ilopa nubutuli ubungi ubwa kukipatala. Ngimba muli nalyo ikhadi ili? Linga mukulonda ukulemba mulembe mwanakalinga. Linga tulingenie kanunu isi tukulonda sikuya pakututula ukuti batutule mwanakalinga panongwa yakuti tutikuya pakuyobesania nyingi na badokotala. Kangi sikuya pakututula ukuti tungambililagha unkota ughu ghukaya wakulondiwa kumyitu. c

16. Ngimba tukulondiwa ukubomba isyafiki linga tukamanya muno bikulembela ikhadi ili likumpa umundu ubwabuke?

¹⁶ Kali tuli bakilumyana pamo umbili witu wamaka, twesa tubaghile ukupanga ingozi pamo ukubina. (Ndumbi. 9:11) Yonongwa yake twesa tukulondiwa ukuya nikhadi ili. Linga mukamanya muno mubaghile ukulembela, mubasume  abakulumba ba kukipanga kyinu ukuti babatule. Abene babaghile ukumanya muno tukulembela loli batikuya pakubasalila ikyakubomba pankhani ya nkota. Ubu budindo bwinu. (Gal. 6:4, 5) Abene babaghile ukubatula ukupilikisya isi mukulonda namuno mubaghile ukulembela.

17. Ngimba tubaghile ukunangisya bulebule ukuti tukubomba ifindu mwamahala pankhani ya bumi bwitu?

¹⁷ Ifindu fingi ifi tukusala pankhani ya bumi bwitu nukonta ughu tukulonda, fikukolelana namabyebye ghitu agha ghamanyisiwe kanunu nifundo sya mu Baibolo. (Imbo. 24:16; 1 Tim. 3:9) Linga tukusala ifyakubomba nukuyobesania na bangi, tukulondiwa ukukumbukila ubulongosi ubu buli pa Bafilipi 4:5, ubu bukuti “Ubutengamoyo bwinu babumanyeghe abandu bosa.” Linga tukubomba ifindu mwamahala, tutikwiyaya fiyo isyakufwana nubumi bwitu kangi tutikubafimbilisya abangi ukuti bakongeghe aminong’ono ghitu. Tubaghanile kangi tukubaghindika fiyo abakamu na balumbu bitu nalinga ukuti isi basalile sikindene na isi tusalile.​—Rom. 14:10-12.

18. Ngimba tubaghile ukunangisya bulebule ukuti tukundaghisya ikyabupe kya bumi?

¹⁸ Tukundaghisya fiyo kwa Yehova, uyu yo nyibuko ya bumi, mwakufighilila ubumi bwitu nukunhobosya umwene. (Ubuset. 4:11) Lino tukulimbana nububine kangi nindamyo isyakukindanakindana. Loli mukaya mo muno Umpeli witu alondelagha ukuti twikalileghe. Mwalululu ikuya pakutupa ubumi bwa bwila na bwila ubu bukaya nifyakubaba ninifwa. (Ubuset. 21:4) Lino tuli balusekelo fiyo panongwa yakuti tuli nubumi kangi tukumbombela Tata witu walughano, Yehova.