1-2. (a) Ngimba amasyu agha ghayobiwe pilemba lya Yesaya 41:10 ghalintulile bulebule umulumbu Yoshiko? (b) Ngimba bo banani aba bayagha pakusayiwa na masyu agha Yehova ayobile?

UMULUMBU unsubiliwa Yoshiko alyambilile inkhani iyakitima. Dokotala wake alimbulile ukuti asyele itolo nimyesi minandi ukuti afwe. Ngimba umwene alipilike bulebule? Yoshiko akumbukile ivesi lya mu Baibolo ilya Yesaya 41:10. (Belenga.) Umwene alimbulile dokotala wake mbutengamoyo ukuti akatilagha, panongwa yakuti Yehova alinkolile ikiboko. * Amasyu aghakusubisya agha ghikwaghiwa pi vesi ili ghalintulile umulumbu witu unganiwa uyu ukuti aye nulusubilo losa mwa Yehova. Ivesi ili libaghile ukututula kangi nanuswe ukuti tukindilile ukuya batengamoyo linga tukwaghana nindamyo. Ukuti tupilikisye kanunu muno libaghile ukututulila, ikyakwanda isagha twinong’onele inongwa iyi Kyala ayobile amasyu agha kwa Yesaya.

² Yehova ayobile amasyu agha kwa Yesaya ukuti abasubisye Abayuda aba babukile nkisu ikya butumwa ku Babeloni. Loli Yehova akayobile amasyu ghakusubisya agha kwene ku Bayuda aba bali kubutumwa loli na ku bandu bake bosa aba nkabalilo kala. (Yes. 40:8; Rom. 15:4) Lino tukwikala “ntubalilo utupalapala,” yonongwa yake tukulondiwa ukukasiwa na masyu agha ghikwaghiwa mwi buku lya Yesaya.—2 Tim. 3:1.

3. (a) Ngimba Yehova afingile ifindu fiki ifi fikwaghiwa pilemba lya Yesaya 41:10, ili lyo ilemba lya pa kyinja ilya 2019? (b) Nongwa yafiki tukulondiwa ukusubila ifi afingile?

³ Mu nkhani iyi tukuya pakuketa ifindu fitatu ifi fikuya pakututula ukuti tukasye ulwitiko lwitu ukufwana na isi Yehova afingile isi  siyobiwe pilemba lya Yesaya 41:10: (1) Yehova ikuya pakuya nanuswe, (2) umwene yo Kyala witu kangi (3) ikuya pakututula. Tukulondiwa ukuya nulusubilo losa * panongwa yakuti nuswe tukwaghana nindamyo pa bumi bwitu bo Yoshiko. Kangi tukulondiwa ukulimbana nifindu ifibibi ifi fikubombiwa nkisu. Bamo mwa uswe tukwifimbilisya ku nkhaza isyakufuma ku maboma agha ghikulaghila. Isagha twinong’onelepo ifindu fitatu kilikyosa pakyene.

4. (a) Ngimba masyu gha lusubisyo ghaliku agha tukuya pakwinong’onelapo? (Keta amasyu gha pasi.) (b) Ngimba mo munjila yiliku iyi Yehova ikunangisyila muno ikwipilikila nanuswe? (c) Ngimba amasyu gha Kyala ghikubapalamasya bulebule?

⁴ Ikyakwanda Yehova ikutusubisya na masyu ghake apa ikuti: “Komma ukutila, une ndi nanumwe.” * Apa Yehova ikunangisya ukuti ali nanuswe mwakutusimikisyila ukuti ikuya pakututula pandamyo isi tukwaghana nasyo kangi ikuya pakutunangisya ulughano lwake. Keta muno ikunangisyila ulughano lwake kangi namuno ikwipilikila nanuswe. Yehova ikuyoba ukuti ‘Uli wa mtengo fiyo kumyangu.’ ‘Uli ngindikiwa kumyangu kangi uli nganiwa.’ (Yes. 43:4) Kikayapo nakimo iki kibaghile ukuntolesya Yehova ukuti aleke ukunangisya ulughano lwake ku bandu bosa aba bikumbombela umwene; ulughano lwake lwa bwila na bwila. (Yes. 54:10) Ulughano lwake kangi nukuya nawe pabumanyani, fikutupangisya ukuti tukasiweghe fiyo. Umwene ikuya pakutufighilila, bo muno abombile num’manyani wake Abramu (Abrahamu). Yehova alimbulile ukuti: ‘We Abramu, Ungatilagha. Yo une ngulu yako.’—Bwa. 15:1.

5-6. (a) Ngimba tukumanya bulebule ukuti Yehova ikulonda ukututula linga twaghene nindamyo? (b) Ngimba tukumanyilako isyafiki ukufuma kukifwanikisyo kya Yoshiko?

⁵ Tumenye ukuti Yehova ikulonda fiyo ukuti atutule pandamyo isi tukwaghana nasyo panongwa yakuti afingile ku bandu bake: Umwene ikuti: ‘Linga kwenda mmisi amasolofu, nisakuya nanuwe, isoko sitisa kukwibisya apa linga kwenda mumo. Bo kwenda mmoto utisakupya napanandi, indapi sya moto sitisakukokya.” (Yes. 43:2) Ngimba amasyu agha ghikusanusya isyafiki?

 ⁶ Yehova atikufinga ukuti ikuya pakusosyapo indamyo isi tukwaghana nasyo pa bumi bwitu, loli umwene atikuya pakwitikisya ukuti “isoko” sya ndamyo sitwibisye pamo “indapi sya moto sitisakutokya”. Umwene ikutukasya ukuti ikuya pakuya nanuswe kangi ikuya pakututula “ukumalana” nindamyo syosa isi tukwaghana nasyo. Ngimba Yehova ikuya pakubomba isyafiki? Ikuya pakututula ukuti tuleke ukutila nu kukindilila ukuya basubiliwa kumyake nalinga tufwe. (Yes. 41:13) Yoshiko, uyu ayobiwe kubwandililo, aketile ukuti isi syabwanaloli. Umwanake atile: “Twakasiwe fiyo namuno Mama anangisyile ubutengamoyo. Twaketile naloli muno Yehova alintulile ukuya nulutengano lwa mundumbula. Ukufika ilisiku ili afwilile, Mama ayobagha naba nesi kangi nababine isya Yehova na isi afingile.” Ngimba tukumanyilako isyafiki ukufuma kukifwanikisyo kya Yoshiko? Linga tukusubila isi Kyala afingile isyakuti “nisakuya nanuwe,” nuswe tubaghile ukuya bakifu kangi tubaghile ukukasiwa mwakwifimbilisya ku ndamyo isi tukwaghana nasyo.

7-8. (a) Ngimba masyu ghaliku agha lusubisyo agha tukuya pakwinong’onelapo kangi ghikusanusya isyafiki? (b) Nongwa yafiki Yehova ayobile ku Bayuda aba bali nkisu kya butumwa amasyu ghakuti: “Komma ukutila”? (c) Ngimba masyu ghaliku agha ghikwaghiwa pilemba lya Yesaya 46:3, 4 agha ghabasubisye abandu ba Kyala ukuti bangatilagha?

⁷ Isagha tukete amasyu agha lusubisyo agha ghayobiwe na Yesaya: “Komma ukutila, Youne Kyala winu.” Ngimba amasyu aghakuti komma ukutila ghikusanusya isyafiki? Mu vesi ili amasyu aghakuti “komma ukutila” ghabaghile ukusanusya “ukuya maso mwakuketa findu ifi fibaghile ukubika mundamyo” pamo “ukuketa bo muno umundu yumo ikuyila maso ku findu ifi fibaghile ukumfulasya.”

⁸ Nongwa yafiki Yehova ababulile Abayuda aba bali nkisu kya butumwa ku Babeloni ukuti “bangatilagha”? Panongwa yakuti amenye ukuti amalo ghakwikala nkisu kila ghayagha pakuya ghakutilisya. Ngimba findu fiki fyayagha pakupangisya ukuti batileghe? Bo ifyinja 70 fikindilepo, Abayuda aba bali nkisu kya butumwa ku Babeloni bayagha pakukoliwa nikilundilo ikya ba basilikali aba Mediya na Peresiya. Yehova ayagha pakubombesyela abasilikali aba ukubabula abandu bake ukufuma kubutumwa ku Babeloni. (Yes. 41:2-4) Bo abandu ba ku Babeloni kangi na bangi abakufuma mfisu ifingi aba bikalagha nkabalilo kala, bamenye ukuti abalughu babo bali pipi ukwisa abane bakasenie ukuti baye bakifu mwakuyoba amasyu ghakuti: “Muyeghe bakifu.” Kangi bapangile ififwani fingi, ifi abene binong’onagha ukuti fyayagha pakubafighilila. (Yes. 41:5-7) Pakabalilo kala Yehova abakasisye indumbula Abayuda aba bali nkisu kya butumwa mwakuyoba amasyu aghakuti: ‘Loli uwe Israeli, [ukukinda abapalamani binu] we mbombi wangu . . . Komma ukutila, une ndi nanumwe, Youne Kyala winu.’ (Yes. 41:8-10) Tukulondiwa ukumanya ukuti Yehova ayobile amasyu aghakuti: “Youne Kyala winu.” Na masyu agha Yehova abasimikisyile ababombi bake abasubiliwa ukuti bangatilagha papo Yehova alinabo. Ababulile ukuti: “Nisakubapakisyagha. . . nukubapoka.” Kisita kukaika amasyu agha ghabakasisye fiyo Abayuda aba bali nkisu kya butumwa.—Belenga Yesaya 46:3, 4.

9-10. Nongwa yafiki tutikulondiwa ukutila? Yoba ikifwanikisyo.

⁹ Amasiku agha, abandu bingi bikutila panongwa ya findu ifibibi ifi fikubombiwa nkisu. Momumo, ukuti nuswe tukupalamasiwa pa bumi bwitu nifindu ifibibi ifi fikubombiwa. Loli tutikulondiwa ukutila. Yehova ikutubula ukuti: “Youne Kyala winu.” Nongwa yafiki amasyu agha ghikutukasya ukuti tukindilile ukuya nulwitiko mwa Yehova?

¹⁰ Inong’onela ikifwanikisyo iki: Jim na Ben, bakwelile indege loli kuli imbepo nyingi iyi yikupangisya ukuti indege yiwe. Imbepo iyi yikughuta indege kangi yili pipi ukuwa, mwanakalinga umundu uyu ikwendesya indege iyi ikukolela na masyu ghakuti: “Mwe namupinye abalamba. Tukuya pakwenda  m’malo amapalapala pa kabalilo akanandi itolo.” Jim andile ukupasya fiyo. Loli uyu ikwendesya indege ikuyoba kangi ukuti: “Komma ukutila. Ne ngwendesya indege ne ngubabula.” Bo apilike amasyu agha, Jim ikukana mwakuleghesya untu nukuyoba ukuti, “Ngimba umwene ali nulusubilo luliku?” Umwene ikuketa ukuti unnine Ben atikutila napanandi. Jim ikundalusya ukuti: “Nongwa yafiki uwe utikutila?” Ben ikumwemwetela nukuyoba ukuti : “Panongwa yakuti nummenye kanunu uyu ikwendesya indege iyi. Yo tata wangu!” Kangi Ben ikuyoba ukuti: “Isagha ngubule isya tata wangu. Ndi nulusubilo losa ukuti linga ummenye kanunu nubumanyi bwake muno ikwendesyela indege, nuwe utikuya pakuya nubogha.”

11. Ngimba tubaghile ukumanyilako isyafiki ukufuma kukifwanikisyo ikya bandu babili aba bakwelile indege?

¹¹ Ngimba tukumanyilako isyafiki ukufuma kukifwanikisyo iki? Ukufwana na Ben, tutikutila panongwa yakuti tummenye kanunu Tata witu wakumwanya, Yehova. Tumenye ukuti ikuya pakutufighilila kanunu ku ndamyo syosa isi tukwaghana nasyo nkisu iki. (Yes. 35:4) Tukusubila mwa Yehova, yonongwa yake tukukindilila ukuya nulwitiko nalinga ukuti ikisu kiswile nindamyo nyingi. (Yes. 30:15) Nuswe tukubomba bo Ben linga tukubafumukisyila abapalamani bitu ukuti bayeghe nulusubilo mwa Kyala. Bope babaghile ukuya nulusubilo ukuti nalinga bikwaghana nindamyo, Yehova abaghile ukubatula.

12. (a) Ngimba masyu gha lusubisyo ghaliku agha tukuya pakuyobesania? (b) Amasyu aghakuti Yehova ikuya “pakubatula” ngimba ghikutukumbusya isyafiki?

¹² Inong’onela amasyu gha lusubisyo agha ghayobiwe na Yesaya aghakuti: “nguya pakubatula nukubapoka.” Yesaya alingenie kale muno Yehova ayagha pakubatulila nukubapoka abandu bake, umwene atile: ‘Yehova umwenemaka ghosa ikwisa pakukilaghila ikisu ali nabo abandu aba abaghile ukubapoka.’ (Yes. 40:10) Ibaibolo utubalilo twingi likubombesyela amasyu aghakuti “ukupoka” agha ghikusanusya amaka. Yonongwa yake amasyu aghakuti Yehova “ikuya pakubapoka”  ghikutukumbusya ukuti Yehova yo Mwalafyale wamaka ghosa. Umwene abombesyile amaka ghake agha mwakubakasya nukubafighilila ababombi bake bakunyuma kangi akali ikukindilila ukubatula nukubafighilila bosa aba bali nulusubilo mmyake amasiku agha.—Kukumbu. 1:30, 31; Yes. 43:10, amasyu gha pasi.

13. (a) Ngimba po pa kabalilo kaliku fiyofiyo aka Yehova afingile ukuti ikuya pakutupoka? (b) Ngimba masyu ghaliku agha ghikutukasya kangi ghikutupa ulusubilo?

¹³ Fiyofiyo pakabalilo aka linga abalughu bitu bikutunyoza, Yehova ikutusimikisyila ukuti: “Ikuya pakutupoka.” Amasiku agha m’malo ghamo nkisu kyapasi iki, abalughu bitu bikughelaghela ukukanisya ukuti imbombo yitu iyakufumusya amasyu amanunu yingabombiwagha pamo ukukanisya igulu litu. Nalinga ukuti isi sikubombiwa loli tutikutila ukufwana na isi abalughu bitu bikutubombela. Yehova ikutupa ulusubilo namaka mwakutusimikisyila ukwendela mulufingo, ulu lukuyoba ukuti: ‘Loli kitisakuyapo kimo ikilwilo ikya kubafulasya umwe.’ (Yes. 54:17) Amasyu agha ghikutukumbusya ifundo sitatu isyakulondiwa fiyo.

14. Nongwa yafiki tutikuswigha ukuti abalughu ba Kyala bikulimbana nanuswe?

¹⁴ Ikyakwanda, pakuya bamanyili ba Kristu, tukulondiwa ukumanya ukuti tukuya pakubengiwa. (Mat. 10:22) Yesu ayobile ngani ukuti abafundiwa bake bikuya pakwaghana nindamyo m’masiku ghabumalikisyo. (Mat. 24:9; Yoh. 15:20) Ikyabubili ubusololi bwa Yesaya bukutusoka ukuti abalughu bitu bikuya pakubomba nyingi ukukinda ukutubenga itolo; bikuya pakubombela injila isyakukindanakindana ukuti batunyoze. Injila isi sikongelelapo ukututungulupila, ukutuheha kangi nukutubombela ifyabugabenga. (Mat. 5:11) Yehova atikuya pakubakanisya abalughu bitu ukuti baleke ukubombesyela ifilwilo ifi ukulwa nanuswe. (Ef. 6:12; Ubuset. 12:17) Loli tutikulondiwa ukutila. Nongwa yafiki?

15-16. (a) Ngimba fundo yabutatu yiliku iyi tukulondiwa ukukumbukila, kangi isi sikukolelana bulebule ni llemba lya Yesaya 25:4, 5? (b) Ngimba ilemba lya Yesaya 41:11, 12 likulingania bulebule ifyakukongapo ifya bandu aba bikulimbana nanuswe?

¹⁵ Inong’onela ifundo yabutatu iyi tukulondiwa ukukumbukila. Yehova ikulingania ukuti loli  “kitisakuyapo kimo ikilwilo” “ikya kubafulasya umwe.” Ukufwana itolo nikipupa iki kikutufighilila ku mbelo uwamaka ughu ghukwisa nifula nyingi, momuno Yehova yope ikutufighilila ‘kunjwegho uwa bandu abaghasi.’ (Belenga Yesaya 25:4, 5.) Abalughu bitu batikuya pakututola mwakukindilila ukutubombela ifindu ifibibi.—Yes. 65:17.

¹⁶ Yehova ikututula kangi ukuti tuyeghe nulusubilo myake mwakutubula ifi fikwisa kubombiwa ku bandu bosa aba ‘bikulwa’ nanuswe. (Belenga Yesaya 41:11, 12.) Kisita kwinong’onela ifindu ifibibi ifi abalughu bitu bikutubombela loli ifyakukongapo fyake fifwene itolo: Abalughu bosa aba bikulimbana na bandu ba Kyala ‘bisa kughoghiwa.’

17-18. (a) Ngimba ukubelanga Ibaibolo kubaghile ukutupangisya bulebule ukuti tuye nulusubilo losa mwa Kyala? Yoba ikifwanikisyo. (b) Ngimba ukwinong’onelapo ilemba lya pa kyinja ilya 2019 kubaghile ukututula bulebule?

¹⁷ Tubaghile ukuya nulusubilo losa mwa Yehova mwakummanya kanunu. Kangi injila yene iyi tubaghile ukummanyila kanunu Kyala ko kubelenga Ibaibolo nukukonga isi tukubelenga. Ibaibolo lili nifundo isyakulondiwa fiyo isya muno Yehova abafighililagha abandu bake aba kunyuma. Isi sikutupangisya ukuti tuye nulusubilo mwa Yehova ulwakuti ikuya pakutufighilila.

¹⁸ Inong’onela isya masyu amanunu agha Yesaya aghabombesyile imbombo pakuyoba isya kifwanikisyo ikya muno Yehova ikutufighililila. Umwene ikumfwanikisya Yehova nu ntimi kangi abambombi bake bo ing’osi. Pakuyoba isya Yehova Yesaya atile: ‘Isakutubungania utung’osi nukutupaghata kangi isa kusilongosyagha ing’osi mbolambola.’ (Yes. 40:11) Linga tukwinong’onela isya kiboko ikyamaka ikya Yehova ukuti kitukolile, tutikuya bogha kangi tukwipilika ukuti tufighililiwe. Ukuti tuleke ukuya nubogha nalinga tukwaghana nindamyo, untumwa unsubiliwa nu wamahala asalile ilemba lya Yesaya 41:10 ukuya ilemba lya pa kyinja ilya 2019, ‘‘Komma ukutila, Youne Kyala winu.’’ Mukongeghe nukwinong’onelapo amasyu agha lusubisyo agha. Ghikuya pakubakasya fiyo pakabalilo aka mukuya pakwaghana nindamyo pa bumi bwino.