1. Nongwa yafiki utubalilo tumo tubaghile ukupasya?

 ALIWESA, ikupasya utubalilo tumo. Syabwanaloli ukuti ukumanyila Ibaibolo kututulile ukuti tuleke ukubatila abafwe, ukusitila imbepo inyali nukutila isi sisakutubonekela nkyeni. Loli pope tukwikala ntubalilo utu tuli ni “mbela lutende,” bo ubwite, ukonanga indaghilo nimbungo. (Luka 21:11) Kangi lumo tubaghile ukubatila abandu bo abakulumba baboma aba bikutunyoza pamo abamumbumba yitu aba bikususya ukwiputa kwabwanaloli. Bamo bikupasya ukuti bakabaghila ukufwanisya ukwifimbilisya kundamyo iyi bikwaghana nayo lino pamo iyi bisakwaghana nayo nkyeni.

2. Lingania indamyo iyi ali nayo Davidi bo ali ku Gati.

² Pakabalilo kamo Davidi yope ali nubogha. Mwakifwanikisyo, Umwalafyale Sauli ambopesyagha kangi alondagha ukuti angoghe. Loli Davidi abopile ku tawuni ya ku Filisiti ku Gati. Umwalafyale wa ku Gati, Akishi, asyaghenie ukuti Davidi alindwabwite wamaka uyu abaghoghile Abafilisiti “10,000.” Davidi “alinkutila fiyo” Akishi. (1 Samu. 21:​10-12) Umwene atilagha isi Akishi ayagha pakumbombela. Ngimba findu fiki fyalintulile Davidi ukuti aye nkifu?

3. Ukufwana na Salimo 56:​1-3, 11, ngimba Davidi alekile bulebule ukutila?

³ Salimo chaputala 56, Davidi alingenie muno ipilikilagha bo ali ku Gati. Mu chaputala iki, Davidi alingenie mwakupilikiwa kanunu inongwa iyi atilagha kangi na isi syalintulile ukuti aye nkifu. Linga Davidi andile ukutila, ansubilagha Yehova. (Belenga Salimo 56:​1-3, 11.) Davidi ali nififukwa ifinunu ifyakunsubila Yehova. Nubutuli bwa Yehova, Davidi abombile ikindu kimo ikyakuswighisya. Umwene abombile ifindu ukufwana asyutile untu kangi isi syalintulile fiyo. Mmalo mwakungogha Davidi, Akishi asalile ukuti ankaghe. Ukubomba isi kwatulile ukuti Davidi afighililiwe.—1 Samu. 21:13–22:1.

4. Ngimba tubaghile ukukasya bulebule ulusubilo lwitu mwa Yehova? Lingania.

 ⁴ Nanuswe tubaghile ukuya bakifu nukubomba ifindu mwamahala linga tukunsubila Yehova. Loli ngimba tubaghile ukukasya bulebule ulusubilo lwitu mwa Yehova, fiyofiyo linga tukutila? Inong’onela ikifwanikisyo iki. Linga musyaghenie ukuti mubinile ububine bumo, mubaghile ukupasya fiyo. Loli mubaghile ukwanda ukuya bakifu linga mukunsubila dokotala. Lumo abatulilepo abandu bingi aba balyaghiwe nububine ubwakufwana itolo. Linga ikupilikisya kanunu bo mukundingania isi mukwiyaya nasyo, mukuya nulusubilo ukuti ikubinong’onela. Kangi lumo abaghile ukusakisya unkota ughu ghubatulilemo abandu abangi. Mwakufwana itolo, tukukasya ulusubilo lwitu mwa Yehova linga tukwinong’onela isi abombile kale, isi ikubomba lino na isi isakutubombela nkyeni. Syo isi Davidi abombile. Bo tukuyobesania ghamo mwa masyu agha Davidi atumiwe ukuti alembe agha ghikwaghiwa pa Salimo chaputala 56, inong’onela muno mubaghile ukukasyila ulusubilo lwinu mwa Yehova nukukindilila ukuya bakifu linga mukutila.

NGIMBA FINDU FIKI IFI YEHOVA ABOMBILE KALE?

5. Linga Davidi ikutila, ngimba inong’onelagha isyafiki? (Salimo 56:​12, 13)

⁵ Nalinga ukuti ubumi bwa Davidi bwali pangozi, umwene akindilile ukwinong’onela ifindu ifinunu ifi Yehova abombile kale. (Belenga Salimo 56:​12, 13.) Syo isi Davidi inong’onelagha pabumi bwake bosa. Mwakifwanikisyo, utubalilo tumo inong’onelagha ifindu ifi Yehova apelile. Isi syankumbusyagha Davidi muno ghayilile ubukulumba amaka gha Yehova kangi nukuti anganile fiyo. (Sal. 65:​6-9) Davidi inong’onelagha ifindu ifi Yehova ababombile abandu abangi. (Sal. 31:19; 37:​25, 26) Kangi utubalilo twingi inong’onelagha ifindu ifi Yehova alimbombile pabumi bwake. Yehova antulagha nukumfighilila Davidi ukufuma pakabalilo aka ali nkeke. (Sal. 22:​9, 10) Ukuyoba ubwanaloli, ukwinong’onela ifindu ifi, kwalintulile Davidi ukuti ansubileghe fiyo Yehova.

6. Linga tukutila, ngimba findu fiki fibaghile ukututula ukuti tunsubileghe Yehova?

⁶ Linga mukutila, mwilalusyeghe ukuti, ‘Ngimba findu fiki ifi Yehova abombile kale?’  Inong’onela isi apelile. Mwakifwanikisyo, linga ‘tukuketa’ muno Yehova ikusipwelelela injuni namaluba agha ghakapeliwe nkifwani kyake kangi ghatikwiyipa ukumbombela, sikututula ukusubila ukuti nanuswe ikuya pakutupwelelela fiyo. (Mat. 6:​25-32) Inong’onela kangi isi Yehova ababombile ababombi bake abakunyuma. Mubaghile ukubelenga isya mundu yumo uyu ikuyobiwa mu Baibolo uyu anangisye ulwitiko lwa maka pamo mubaghile ukubelenga isi syalimbonekile yumo mwa babombi ba Yehova amasiku agha. a Mwakongelelapo, inong’onela isi Yehova ababombile kale pabumi bwinu. Ngimba umwene abatulile bulebule ukuti mummanye? (Yoh. 6:44) Ngimba ikwamula bulebule inyiputo syinu? (1 Yoh. 5:14) Ngimba ikemo lya Mwanake unganiwa likubatula bulebule isiku ni siku?—Ef. 1:7; Hib. 4:​14-16.

7. Ngimba isi syalimbonekile unsololi Danieli syalintulile bulebule Vanessa ukuti aleke ukutila?

⁷ Umulumbu Vanessa, b uwa ku Haiti, alyaghene nindamyo iyakutilisya. Unnyambala yumo nkighaba kyabo, amwimbilagha ifoni nukuntumila amameseji isiku lililyosa, amfimbilisyagha ukuti baye pakibwezi. Vanessa alimbulile mwakupilikiwa ukuti atikulonda ukubomba isi. Loli unnyambala yula akalele fiyo kangi antilisyagha ukuti ikuya pakumfulasya. Vanessa atile, “Napasyagha fiyo.” Ngimba Vanessa abombile isyafiki ukuti aleke ukupasya? Umulumbu uyu abombile isi abaghile ukufwanisya ukuti ifighilile. Unkulumba yumo nkipanga kyabo, alintulile ukuyobesania nabalongosi ba nkighaba kyabo. Umulumbu uyu inong’onelagha kangi muno Yehova abafighililagha ababombi bake abakunyuma. Vanessa atile, “Umundu uwakwanda uyu nalinong’onile ali yo nsololi Danieli. Umwene asopiwe mbwina bwa ngalamu isi syali ninjala nalinga ukuti akalyonangile simo. Yehova asighalile ingalamu kukanwa. Yonongwa yake nanine nalinsumile Yehova ukuti antolesye unnyambala uyu ukwinong’ona isya une nukumalana nindamyo yangu panongwa yakuti nakimo ikingi iki nabaghile ukubomba. Bo mbombile isi nalekile ukutila.”—Dan. 6:​12-22.

NGIMBA YEHOVA IKUBOMBA ISYAFIKI LINO?

8. Ngimba Davidi asubilagha isyafiki? (Salimo 56:8)

⁸ Nalinga ukuti Davidi atilagha fiyo bo ali ku Gati, loli akakindilile ukwinong’onela ifindu ifi fyantilisyagha. Mmalo mwake, asalile ukwinong’onela isi Yehova ambombelagha pakabalilo kala. Davidi asyaghenie ukuti Yehova amfighililagha kangi amanyagha muno ipilikilagha. (Belenga Salimo 56:8.) Mwakongelelapo, Davidi ali nabamanyani bo Yonatani nu Mputi Unkulumba Ahimeleki, aba bankasyagha nukuntula. (1 Samu. 20:​41, 42; 21:​6, 8, 9.) Kangi nalinga ukuti Umwalafyale Sauli alondagha ukungogha loli Davidi alibilile. Davidi ali nulusubilo losa ukuti Yehova asimenye ingelo syake namuno ipilikilagha.

9. Ngimba Yehova ikuketamo isyafiki mmyitu?

⁹ Linga mukwaghana ningelo isi sikubapangisya ukuti mupasyeghe fiyo, mukumbukeghe ukuti Yehova ikusimanya ingelo syinu namuno mukwipilikila. Mwakifwanikisyo, Yehova asimenye indamyo isi Abaisraeli baghanagha nasyo ku Egiputi kangi ni “ngubilo syabo [isi bababombelagha].” (Kuso. 3:8) Davidi alimbile ukuti “ubutolwe bwangu syope nindamyo syangu,” Yehova asibwene. (Sal. 31:7) Kangi linga ababombi ba Kyala bikutamiwa panongwa yakuti bakasalile kanunu ifindu, “pope umwene alinkubapakisya mbutolwe bwabo.” (Sal. 106:44) Linga tukutila, Yehova ikumanya muno tukwipilikila kangi itendekisye ukututula.

10. Nongwa yafiki tukusubila ukuti Yehova ikutupwelelela kangi ikuya pakututula ukwifimbilisya kungelo yiliyosa?

 ¹⁰ Linga tukwaghana ningelo inywamu, lumo tukabaghila ukumanya muno Yehova ikututulila. Ngimba tukulondiwa ukubomba isyafiki? Tukulondiwa ukunsuma ukuti atutule ukuketa muno ikututulila. (2 Banyaf. 6:​15-17) Ukufuma apo, mwilalusyeghe ukuti: Ngimba inkhani pamo isi bamo bamulagha kungomano syakipanga singasisye? Ngimba ibuku limo, ividiyo, pamo ulwimbo lwa padela lungasisye? Ngimba unkamu pamo umulumbu yumo ababulile ifundo pamo ilemba ilyakukasya? Lumo tubaghile ukwibwa muno abakamu na balumbu bitu batughanile kangi namuno Amasyu gha Kyala ghikutukasyila. Loli ifi fyabupe fyapadela fiyo ifi Yehova ikutupa. (Yes. 65:13; Mar. 10:​29, 30) Ifi fikunangisya ukuti ikutupwelelela. (Yes. 49:​14-16) Kangi fikunangisya ukuti tukulondiwa ukunsubila fiyo.

11. Ngimba findu fiki fyalintulile Aida ukuti aleke ukutila?

¹¹ Aida, uwa ku Senegal, alinong’onilepo muno Yehova alintulile nkabalilo kandamyo. Panongwa yakuti Aida yo mwana wakwanda ukupapiwa, abapapi bake basubilagha ukuti ikulondiwa ukulonda indalama nyingi ukuti sintuleghe umwene pampene nimbumba yabo. Loli panongwa yakuti achenjile ifindu fimo pabumi bwake ukuti abombeghe ubupayiniya, Aida ali nindalama nandi fiyo. Abapapi bake bakalele fiyo kangi balimumanile. Aida atile, “Natilagha fiyo ukuti panongwa yakuti ngutoliwa ukubatula abapapi bangu, aliwesa ikuya pakumbenga. Nalyandile nukumpa inongwa Yehova papo alitikisye ukuti ifindu fifike pabubibi.” Bo akabalilo kakindilepo, apilikisye inkhani kungomano. Aida atile, “Unkamu uyu ayobagha inkhani atukumbwisye ukuti Yehova ikumanya ifindu ifi fikutupangisya ukuti tupasyeghe. Panandinapanandi, panongwa ya bulongosi bwa bakulumba nabangi, nasyaghenie ukuti Yehova anganile. Bo ngwiputa kwa Yehova, nalyandile ukuya nulusubilo ukuti ikuya pakundula kangi nalyandile ukuya nulutengano bo inyiputo syangu syamuliwe.” Pakabalilo kake, Aida ayaghile imbombo iyi yantulagha bo ikubomba ubupayiniya kangi abatulagha abapapi bake nabangi. Umwene atile, “Nasyaghenie ukuti ngulondiwa ukunsubila Yehova nindumbula yosa. Lino linga niputile itolo, ubogha bukumalika.”

 NGIMBA YEHOVA ISAKUTUBOMBELA ISYAFIKI NKYENI?

12. Ukufwana na Salimo 56:​9, ngimba Davidi asubilagha isyafiki?

¹² Belenga Salimo 56:9. Ivesi ili likunangisya kangi ikindu ikingi iki kyalintulile Davidi pakabalilo aka atilagha. Ifundo yake yo yakuti: Nalinga ukuti ubumi bwake bwali pangozi, Davidi inong’onelagha pa findu ifi Yehova isakumbombela nkyeni. Davidi asimenye ukuti Yehova isakunsyusya pakabalilo kake. Mwakongelelapo, Yehova ayobile ngani ukuti Davidi isakuya mwalafyale wa Israeli panyuma pa Sauli. (1 Samu. 16:​1, 13) Davidi aketagha ukuti syosa isi Yehova afingile sifwanisiwe kale.

13. Ngimba tukulondiwa ukusubila ukuti Yehova isakubomba isyafiki?

¹³ Ngimba Yehova afingile ukuti ikuya pakutubombela isyafiki nkyeni? Tutikughulila ukuti umwene ikuya pakutufighilila kundamyo syosa. c Loli tukumbukeghe ukuti indamyo yiliyosa iyi tubaghile ukwaghana nayo nkabalilo aka, Yehova isakuyisosyapo nkisu ikipya iki kikwisa. (Yes. 25:​7-9) Umpeli witu ali namaka fiyo kangi isakubasyusya aba bafwile, isakutubumbulusya kumbungo syosa kangi isakubasosyapo bosa abakususya.—1 Yoh. 4:4.

14. Ngimba findu fiki ifi tukulondiwa ukwinong’onela?

¹⁴ Linga tukupasya, tukulondiwa ukwinong’onela pa isi Yehova isakutubombela nkyeni. Inong’onela muno mwisakwipilikila linga Setano asokilepo, abandu ababibi bapyutiwe kangi basyele bene abagholofu. Inong’onela kangi muno twisakwipilikila bo ubusitabugholofu bukumalika panandinapanandi. Ikifwanikisyo kya palukomano lwa kighaba ulwa mu 2014, kyanangisye muno tubaghile ukwinong’onela isya lusubilo lwitu. Nkifwanikisyo kila, tata ayobesaniagha naba mumbumba yake muno ilemba lya 2 Timoti 3:​1-5 libaghile ukupilikiwa linga amasyu gha mmavesi agha ghabaghile ukubelengiwa munjila iyingi pakuyoba isya muno ubumi bwisakuyila mu Paladaiso. Tata abelengile amavesi agha munjila bo iyi: “Nkisu ikipya twisakuyangamo utubalilo twakusekela. Buno abandu bisakubaghanagha abinabo, bisakubughanagha ubwanaloli, bisakuya bakwiyisya, bisakumpalagha Kyala, bisakubapilikilagha abapapi, bisakundaghisyagha, basubiliwa, bisakusighanagha imbumba syabo, batisakuya bakususya, bisakubayobelagha inunu abinabo, bakwikola, batengamoyo, abaghana bununu, bakwiyipa pambombo, bisakunganagha Kyala mmalo mwakufighana ifyakumbili, bisakumbombelagha Kyala mwakwiyipa; kangi bababa bo ungabasindagha inyuma.” Ngimba mukubabula aba mumbumba yinu pamo Abakristu abininu muno ubumi bwisakuyila nkisu ikipya?

15. Nalinga ukuti Tanja atilagha, ngimba findu fiki fyalintulile ukuti akindilile ukuya nsubiliwa?

¹⁵ Inong’onela isi alyaghene nasyo umulumbu Tanja, uwa Kululu kwa kisu kya Macedonia. Bo andile itolo ukumanyila Ibaibolo, abapapi bake bansusyagha fiyo. Loli alekile ukutila panongwa yakuti inong’onelagha pa isi Yehova isakubomba nkyeni. Umwene alingenie ukuti: “Ifindu fimo ifi natilagha ukuti fikuya pakubombiwa fikabombiwe. Mama wangu angomagha akabalilo kosa linga mfumile kungomano. Abapapi bangu balindetemisye ukuti bikuya pakungogha panongwa yakuya yumo mwa Baketi ba Yehova.” Pabumalilo, abapapi aba balinkaghile Tanja pakaya. Ngimba Tanja abombile isyafiki? Atile: “Nalyandile ukwinong’onela muno nisakuyila walusekelo kwa bwila na bwila panongwa yakukindilila ukumbombela Kyala mbusubiliwa. Ninong’onelagha muno Yehova isakunsayila fiyo nkisu ikipya ukukinda ifindu ifi ndaghile nkisu iki namuno nisakwibwa fyosa ifindu ifibibi.” Kangi nubutuli bwa Yehova, Tanja aghaghile amalo  ghakwikala. Lino Tanja eghiwe ku nkamu unsubiliwa kangi bosa bikumbombela Yehova mwalusekelo mbubombeli bwa kabalilo kosa.

TUKUSYEGHE AKAYILO KAKUNSUBILA YEHOVA AMASIKU AGHA

16. Ngimba findu fiki fikuya pakututula ukuti tukindilile ukuya bakifu linga tukuketa ifindu ifi fyayobeliwe ngani pa Luka 21:​26-28?

¹⁶ Nkabalilo ka butolwe ubukulumba, abandu bosa “bisakusilikagha panongwa ya lutende.” Loli ababombi ba Kyala batisakutetema kangi bisakuya bakifu. (Belenga Luka 21:​26-28.) Nongwa yafiki twisakuya bakifu? Panongwa yakuti twisakuya ukuti twisibile ukunsubila Yehova. Tanja, uyu tunjobile pakwanda, ayobile ukuti ingelo isi alyaghene nasyo syalintulile ukuti itendekesye ukwaghana nisingi. Umwene atile, “Ngetile ukuti Yehova abaghile ukututula ukwifimbilisya kungelo yiliyosa nukutusaya. Utubalilo tumo fibaghile ukuboneka ukuti abandu bamo bali namaka fiyo, loli Yehova yo uyu ali namaka amakindilisi. Nalinga indamyo yibaghile ukuboneka ukuya nywamu loli yisakumalika.”

17. Ngimba ilemba lyitu lya pakyinja ilya 2024 likututula bulebule? (Keta ikithuzi kyapakikope.)

¹⁷ Amasiku agha, filipo ifindu fingi ifi fibaghile ukutupangisya ukuya bogha. Loli bo muno ifindu fyayilile kwa Davidi, tutikuya pakwitikisya ukuti ubogha butulongosyeghe. Mwilemba litu lya pakyinja ilya 2024 Davidi aliputile kwa Yehova ukuti: “Apa linga ndi ndutende, po nikukusubila yuyuwe.” (Sal. 56:3) Keta isi kalyoto yumo uwa Baibolo ayobile isyakufwana nivesi ili. Umwene atile: “Davidi akakindililagha ukwinong’onela ifindu ifi fyantilisyagha pamo isya ndamyo syake. Mmalo mwake, ansubilagha Kyala uyu amfighililagha.” Mmyesi iyi yikwisa mwinong’oneleghe fiyo ilemba lyitu lya pakyinja ili, fiyofiyo linga mwaghene ningelo isyakutetemesya. Mwinong’oneleghe ifindu ifi Yehova abombile kunyuma, ifi ikubomba lino na ifi isakubomba nkyeni. Pabumalilo nanumwe mubaghile ukuyoba bo muno ayobile Davidi, ukuti: “Mwa Kyala mo nikusubila kisita kutila.”—Sal. 56:4.