1. Ngimba mo munjila yiliku iyi Abakristu bikulondiwa ukufwana numpiki? (Keta kangi ikithuzi.)

 “UMBELO ghukabaghila ukukonyola umpiki ughu ghukughobokela uku na uku pakabalilo aka umbelo ghukuputa.” Amasyu agha ghikunangisya ukuti imipiki yikulondiwa ukughoboka linga umbelo wamaka ghukuputa ukuti ghukindilile ukuya wamaka. Nanuswe tukulondiwa ukwitikisya linga ifindu fichenjile pabumi bwitu ukuti tukindilile ukumbombela Yehova mwalusekelo. Bulebule? Tukulondiwa ukubomba ifindu mwamahala mwakwitikisya linga ifindu fichenjile nukughindika isi abangi basalile ukubomba.

2. Ngimba tuyilo tuliku utu tubaghile ukututula ukwitikisya linga ifindu fichenjile pabumi bwitu, kangi tukuya pakuyobesania isyafiki munkhani iyi?

² Pakuya babombi ba Yehova tukulondiwa ukubomba ifindu mwamahala. Tukulondiwa ukuya bakwiyisya kangi bakisa. Munkhani iyi, tukuya pakuyobesania utuyilo utu twabatulile Abakristu bamo bo ifindu fichenjile pabumi bwabo. Tukuya pakuyobesania kangi muno utuyilo utu tubaghile ukututula uswe. Loli ikyakwanda, isagha tumanyileko kwa Yehova na Yesu aba fifwanikisyo finunu fiyo pankhani yakubomba ifindu mwamahala.

3. Ngimba tusimenye bulebule ukuti Yehova ikubomba ifindu mwamahala?

³ Yehova ikuyobiwa ukuya “Mbako” panongwa yakuti atikusukanika loli itotike. (Kukumbu. 32:4) Loli ikubomba kangi ifindu mwamahala. Bo ifindu fikuchenja nkisu iki, Yehova ikubomba ifindu mwamahala ukuti isi afingile sisafwanisiwe. Umwene abapelile abandu nkifwani kyake nuluso ulwakuti bitikisyeghe linga  ifindu fichenjile pabumi bwabo. Mu Baibolo tukusyagha ifundo isi sikututula ukusala kanunu ifyakubomba kisita kwinong’onela indamyo isi tubaghile ukwaghana nasyo. Ikifwanikisyo kya Yehova nifundo isi atupele sikututula ukumanya ukuti pakuya “Mbako,” umwene ikubomba kangi ifindu mwamahala.

4. Yoba ikifwanikisyo iki kikunangisya ukuti Yehova ikubomba ifindu mwamahala. (Banyalevi 5:7, 11)

⁴ Injila sya Yehova ngolofu kangi syamahala. Umwene atikubomba ifindu mwabukali ku bandu. Mwakifwanikisyo, inong’onela muno Yehova abombelagha ifindu mwamahala ku Baisraeli. Akaghulilagha ukuti umundu abikeghe ikemo ilyakufwana itolo nuyungi kali nkabi pamo nndondo. Utubalilo tumo, itikisyagha ukuti umundu aliwesa abikeghe ikemo ukufwana namuno ifindu fiyilile pabumi bwake.​—Belenga Banyalevi 5:7, 11.

5. Yoba ikifwanikisyo iki kikunangisya ukuti Yehova wakwiyisya kangi wakisa.

⁵ Ukwiyisya nikisa kya Yehova, fikumpangisya ukuti abombeghe ifindu mwamahala. Mwakifwanikisyo, Yehova anangisye ukwiyisya bo asyele panandi ukubapyuta abandu ababibi aba ku Sodomu. Ukwendela mubandumi bake, Yehova alimbulile Loti uyu ali ngolofu ukuti abopele ku fyamba. Loti atilagha ukubuka ku fyamba. Yonongwa yake asumile ukuti umwene nimbumba yake babitikisye ukubuka ku Zoara, itawuni inandi iyi Yehova alondagha ukuyipyuta. Yehova abaghile ukumbula Loti ukuti akonge ubulongosi ubu alimbulile. Mmalo mwake, Yehova alimwitikisye Loti ukubuka ku Zoara, kangi akayipyutile itawuni iyi. (Bwa. 19:18-22) Bo ifyinja fingi fikindilepo, Yehova anangisye kangi ikisa ku bandu ba ku Ninive. Umwene alintumile unsololi Yona ukuti akafumusye isya kupyutiwa kwa kaya ka Ninive nabandu ababibi. Loli bo abandu ba ku Ninive balapile, Yehova abanangisye ikisa nukuleka ukukapyuta akaya aka.​—Yona 3:1, 10; 4:10, 11.

6. Lingania muno Yesu ankongelagha Yehova pankhani yakubomba ifindu mwamahala.

⁶ Yesu ankongagha Yehova pankhani yakubomba ifindu mwamahala. Umwene atumiwe pakisu ukuti asafumusyeghe “ku ng’osi isobi isya nnyumba ya Israeli.” Loli abombagha ifindu mwamahala linga ikubafumukisyila abandu. Mwakifwanikisyo, unkikulu uyu akali mu Israeli alinsumile ukuti ambumbulusye umwanake undindwana uyu “akoliwe nimbepo inyali.” Mwakisa Yesu abombile isi unkikulu uyu alinsumile kangi alimbumbulwisye umwanake. (Mat. 15:21-28) Keta kangi ikifwanikisyo ikingi. Kubwandilo bwa bufumusi bwake, Yesu atile: “Uyu linga ikwikana kumyangu . . . , yo nanine nisakunkanagha.” (Mat. 10:33) Loli ngimba Yesu alinkanile Peteri, uyu alinkanile katatu? Hayi. Yesu aketile ukuti Peteri alapile kangi ali nulwitiko lwamaka. Bo asyukile, Yesu abonekile kwa Peteri kangi alinsimikisyile ukuti anhobokile kangi anganile fiyo.​—Luka 24:33, 34.

7. Ukufwana na Bafilipi 4:5, ngimba tukulonda ukuti abangi batuketeghe bulebule?

⁷ Tuketile ukuti Yehova Kyala na Yesu Kristu bikubomba ifindu mwamahala. Bule pakuyoba  isya uswe? Yehova ikulonda ukuti nanuswe tubombeghe ifindu mwamahala. (Belenga Bafilipi 4:5.) Mu Baibolo limo balisanwisye ivesi ili ukuti: “Munangisyeghe ukwendela mfyakubomba ukuti mukubomba ifindu mwamahala.” Tubaghile ukwilalusya ukuti: ‘Ngimba abandu bikuketa ukuti ngubomba ifindu mwamahala? Pamo ngimba bikungeta ukuya mundu wakutamya? Ngimba ngughulila ukuti abangi babombeghe ifindu bo muno une ngulondela? Pamo ngimba ngupilikisya bo abangi bikuyoba aminong’ono ghabo linga kwakulondiwa?’ Linga tukubomba ifindu mwamahala kokuti tukunkonga Yehova na Yesu. Isagha tuyobesanie injila sibili isi kwakulondiwa fiyo ukubomba ifindu mwamahala, linga ifindu fichenjile pabumi bwitu kangi linga aminong’ono nifyakusala fya bangi fikindene nifyitu.

8. Ngimba findu fiki fibaghile ukubatula ukubomba ifindu mwamahala linga ifindu fichenjile pabumi bwinu? (Keta kangi amasyu ghapasi.)

⁸ Tukulondiwa ukubomba ifindu mwamahala linga ifindu fichenjile pabumi bwitu. Ukuchenja uku kubaghile ukupangisya indamyo isi tukaghulilagha. Mwakifwanikisyo, kisita kughulila tubaghile ukubina ububine ubunywamu. Pamo ukuchenja kwa kyuma pamo ifyandyali ifi fibaghile ukupangisya ukuti ubumi buyeghe bukafu fiyo. (Ndumbi. 9:11; 1 Kor. 7:31) Ukuchenja kwa bubombeli yope yibaghile ukuya ngelo. Mulimosa muno fibaghile ukuyila, tubaghile ukwitikisya ukuchenja uku kubombiwe linga tukukonga injila 4 isi: (1) twitikisyeghe linga ifindu fichenjile, (2) twinong’oneleghe isya nkyeni, (3) tuketeghe ifindu ifinunu ifi fibombiwe pabumi bwitu kangi (4) tubatuleghe abangi. b Isagha tuyobesanie ulusayo ulu abakamu na balumbu bamo balwaghile bo bikukonga injila isi.

9. Ngimba imbumba yimo iyi yabombagha ubumishonale yalifimbilisye bulebule kundamyo isi yikaghulilagha?

⁹ Twitikisyeghe linga ifindu fichenjile. Emanuele na Francesca babatumile ukuti bakabombeghe ubumishonale ku kisu ikingi. Bo bandile itolo ukumanyila injobelo nukwisibila nikipanga ikipya, imbungo ya COVID-19 yalyandile kangi balondiwagha ukwikala pabutali na bandu. Ukufuma apo, mama wa Francesca afwile kisita kughulila. Francesca alondagha fiyo ukuti akaye pampene na bamumbumba yake loli atoliwe ukuti abuke panongwa ya mbungo iyi. Ngimba findu fiki fyalintulile ukuti ifimbilisye ku ngelo bo isi? Ikyakwanda, pakuya mbumba Emanuele na Francesca baliputile kwa Yehova ukuti abape amahala ukuti bifimbilisyeghe. Yehova alyamwile inyiputo syabo ukwendela mu fyakulya fya mwambepo ifi tukwambilila akabalilo kosa. Mwakifwanikisyo, bakasiwe fiyo na isi unkamu yumo ayobile muvidiyo ukuti: “Linga tukwitikisya mwanakalinga ukuchenja kwa findu, tukuya balusekelo nukukolelana nukuchenja uku.” c Ikyabubili, biyipagha fiyo ukufumusya ukwendela pafoni kangi balyandile ukumanyila numundu Ibaibolo. Ikyabutatu, bandaghisyagha ulughano ulu abakamu na balumbu babanangisyagha mwakubakasya. Umulumbu yumo abatumilagha ifundo yimo iya Mmalemba isiku lililyosa kwa kyinja kimokyene. Linga nanuswe tukwitikisya linga ifindu fichenjile, tubaghile ukuya balusekelo pa isi tukufwanisya ukubomba.

10. Ngimba umulumbu yumo alitikisye bulebule bo ifindu fichenjile pabumi bwake?

¹⁰ Twinong’oneleghe isya nkyeni nifindu ifinunu.  Christina, umulumbu wa ku Romania uyu ikwikala ku Japan, asulumenie fiyo bo banchenjile ikipanga iki abunganagha munjobelo ya Kizungu. Loli umwene akinong’onelagha fiyo isi syabombiwe. Mmalo mwake alinong’wine isyakusamila ku kipanga iki kyayobagha injobelo ya Kijapanizi kangi iyipagha fiyo ukufumusya munjobelo iyi. Umwene alinsumile unkikulu uyu abombagha nawe imbombo pakwanda ukuti ammanyisyeghe ukuyoba kanunu Ikijapanizi. Unkikulu uyu alitike kangi abombelagha Ibaibolo nakabulosha akakuti Amuhobokeghe nu Bumi kwa Bwila na Bwila pakummanyisya Christina injobelo ya Kijapanizi. Christina amanyile ukuyoba kanunu Ikijapanizi loli ikyakuhobosya fiyo kyo kyakuti unkikulu uyu alondagha ukumanya nyingi isyakufwana ni Baibolo. Linga tukwinong’onela isya nkyeni nifindu ifinunu, tubaghile ukuya nulusayo ulununu fiyo ulu tukaghulilagha.

11. Ngimba findu fiki fyayitulile imbumba yimo iyi yalyaghene nindamyo yakuwa amaka kwa ndalama?

¹¹ Tubatuleghe abangi. Imbumba yimo iyi yikwikala nkisu iki imbombo yitu yakanisiwe, yalyandile ukutamiwa ukusyagha indalama panongwa yakuti indalama ya nkisu kyabo yawile amaka. Ngimba babombile isyafiki? Ikyakwanda, balyandile ukula ifindu ukufwana nindalama isi bali nasyo. Ikyabubili, mmalo mwakwinong’onela fiyo indamyo syabo, balyandile ukubombela akabalilo kingi mubufumusi ukuti babatule abangi. (Imbo. 20:35.) Unnyambala atile, “Panongwa yakuti twamalilagha akabalilo akatali mubufumusi, twali nakabalilo kanandi akakwinong’onela indamyo syitu kangi twayagha nakabalilo akatali akakubomba ubwighane bwa Kyala.” Linga ifindu fichenjile pabumi bwitu, tukumbukeghe ukuti ukukindilila ukubatula abangi kwakulondiwa, fiyofiyo pakubafumukisya.

12. Ngimba ikifwanikisyo kya Pauli kikututula bulebule ukuchenjachenja linga tuli mubufumusi?

¹² Linga tuli mubufumusi, tukulondiwa ukuchenjachenja. Abandu aba tukubafumukisya bali naminong’ono aghakukindanakindana pakuyoba isya Kyala kangi bafumile mfisu na munyiho isyakukindanakindana. Untumiwa Pauli achenjachenjagha kangi tubaghile ukumanyilako kumyake. Yesu alinsalile Pauli ukuya “ntumiwa kubapanja.” (Rom. 11:13) Yonongwa yake Pauli alondiwagha ukubafumukisya Abayuda, Abagiriki, abandu aba bamanyile fiyo, abankaya, ababoma na banyafyale. Ukuti abafike pandumbula abandu abafikolo fyosa, Pauli alipelile ukuya mwinabo. (1 Kor. 9:19-23) Abinong’onelagha abandu ukufwana ni nyiho syabo, kuno bakulile na isi basubilagha. Isi syantulagha ukuti abapilikisyeghe kangi ayobeghe munjila yakubafika pandumbula. Nanuswe tubaghile ukubafika abandu pandumbula linga tukubinong’onela nukuchenjachenja ukuti tubatule abandu bosa.

13. Ngimba ndamyo yiliku iyi yikwaghiwa pa 1 Bakorinti 8:9 iyi tukulondiwa ukwepuka linga tukughindika isi abangi basalile ukubomba?

¹³ Ukubomba ifindu mwamahala kukututula kangi ukughindika isi abangi basalile ukubomba. Mwakifwanikisyo, abalumbu bamo bighanile ukuphoda loli bamo bakighana. Abakristu bamo bikuhoboka ukunwapo ubwalwa panandi loli bamo batikulonda napanandi. Abakristu bosa bikulonda ukuya nubumi ubununu loli aliwesa ikusala injila isyakukindanakindana isya kubumbulukila. Linga akabalilo kosa tukuketa ukuti tukubomba kanunu nukwanda ukubafimbilisya abakamu na balumbu ukuti babombeghe isi tukulonda, tubaghile ukubakalalisya nukuleka ukukolelana nabo. Tutikulondiwa ukubomba isi napanandi. (Belenga 1 Bakorinti 8:9; 10:23, 24) Isagha  tuyobesanie ififwanikisyo fibili ifi fikunangisya ukuti ukukonga ifundo sya mu Baibolo kubaghile ukututulila ukuketa kanunu ifindu nukukindilila ukuya palutengano.

14. Ngimba fundo siliku sya mu Baibolo isi tukulondiwa ukukumbuka linga tukusala ifyakubomba pankhani ya myenda nukwimoghesya?

¹⁴ Imyenda nukwimoghesya. Yehova atikutubula ifi tukulondiwa ukufwala loli atupele ifundo isi tukulondiwa ukukonga. Twesa tukulonda ukuti tufwaleghe kanunu munjila iyi yikumpala Kyala, mwamahala na “ndwiyufyo.” (1 Tim. 2:9, 10; 1 Pet. 3:3) Yonongwa yake tutikulondiwa ukufwala munjila iyakuti abandu babikeghe aminong’ono ghamo pa muno tukubonekela. Ifundo sya mu Baibolo sikubatula abakulumba ukuti bangabikagha indaghilo syabo pankhani ya myenda nukwimoghesya. Mwakifwanikisyo, abakulumba bankipanga kimo balondagha ukubatula abakamu bamo abakilumyana aba balyandile ukubakonga abandu ba nkighaba kyabo aba bametagha ububibi inywili. Ngimba abakulumba aba babatulile bulebule kisitakubabikila indaghilo? Uwakwendela idela ababulile abakulumba ukuti bababule abakamu aba ukuti, “Linga muketile ukuti abandu bikubika fiyo amahala pa muno mukubonekela linga muli papulatifomu mmalo mwakubika amahala ku isi mukuyoba, ko kuti indamyo yili pa muno mufwalile pamo muno mumetile inywili.” Amasyu amapepe agha, ghabatulile abakamu abakilumyana aba nalinga ukuti abakulumba bakabikile indaghilo simo. d

15. Ngimba ndaghilo ni fundo siliku isya mu Baibolo isi sibaghile ukututula linga tukusala injila isyakubumbulukila? (Baroma 14:5)

¹⁵ Injila syakubumbulukila. Unkristu aliwesa ikulondiwa ukusala mwene muno abaghile ukubupwelelela ubumi bwake. (Gal. 6:5) Linga Unkristu ikusala imikota syakubumbulukisya, ikulondiwa ukukonga indaghilo sya mu Baibolo  ukuti epuke kwilopa nifyabulaghusi. (Imbo. 15:20; Gal. 5:19, 20) Loli linga Ibaibolo litikuyobapo nasimo, ikulondiwa ukusala mwene injila isyakubumbulukila. Bamo bikubuka mfipatala fya kuno bikwikala loli bamo bikulonda injila isingi isyakubumbulukila. Kali tukuketa ukuti injila simo isyakubumbulukila mbibi pamo syakutula loli tukulondiwa ukughindika isi abakamu na balumbu basalile pankhani ya mikota. Yonongwa yake tukulondiwa ukukumbuka ifundo 4 isyakukongapo isi: (1) Ubunyafyale bwa Kyala bwene bo ubu bwisa kubabumbulusya abandu kwa bwila na bwila. (Yes. 33:24) (2) Unkristu aliwesa ikulondiwa ukuti “sinkoleghe fiyo munyinong’ono syake” isi sili kanunu linga ikusala ifyakubomba pankhani yanjila isyakubumbulukila. (Belenga Baroma 14:5.) (3) Tungabalongagha abinitu pa isi basalile kangi tungabombagha kilikyosa iki kibaghile ukubakalalisya. (Rom. 14:13) (4) Abakristu bikunangisania ulughano kangi batikubombela ubwabuke bwabo pakubasalila abakamu na balumbu findu ifi aliwesa ikulondiwa ukusala mwene. (Rom. 14:15, 19, 20) Linga tukusikumbuka ifundo isi, tukuya pakuya pabumanyani ubununu na bakamu na balumbu bitu, kangi sikuya pakupangisya ukuti tuyeghe palutengano nkipanga kyitu.

16. Ngimba unkulumba wamahala ikubomba bulebule ifindu linga ali na bakulumba abinake? (Keta kangi ikithuzi.)

¹⁶ Abakulumba bikulondiwa ukunangisya ikifwanikisyo ikinunu pankhani yakubomba ifindu mwamahala. (1 Tim. 3:2, 3) Mwakifwanikisyo, unkulumba yumo atikulondiwa ukuketa ukuti utubalilo tosa abinake bakolelaneghe naminong’ono ghake panongwa yakuti umwene nkusi ukubakinda abinake. Ikulondiwa ukusyaghania ukuti mbepo wa Yehova ghubaghile ukumpangisya unkulumba aliwesa ukuti asale mwamahala ifindu. Kangi pafindu ifi yikayapo ifundo ya mu Baibolo iyi yikukanisya, unkulumba wamahala ikukolelana na isi abakulumba bingi basalile nalinga sikindene naminong’ono ghake.

17. Ngimba tukusayiwa bulebule panongwa yakubomba ifindu mwamahala?

¹⁷ Linga tukubomba ifindu mwamahala, tukusayiwa munjila nyingi. Tukuya pabumanyani ubununu na bakamu na balumbu kangi tukuya palutengano. Tukuhoboka ukuketa utuyilo utwakukindanakindana ninyiho sya Bakristu abinitu. Kangi sikuya syakuhobosya ukumanya ukuti tukumwiputa Yehova mwakukolelana nalinga tukindene. Ikyakulondiwa fiyo, tukuya balusekelo ukumanya ukuti tukunkonga Kyala witu uwamahala, Yehova.